Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni H. G. złożyła wniosek o stwierdzenie, iż nabyła wraz z bratem J. P. (3)własność nieruchomości położonej w B., przy ul. (...), o powierzchni 3.412 m ^{( 2)}, dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą numer (...). W uzasadnieniu wskazała, iż wraz z bratemJ. P. (3)zamieszkują na tej nieruchomości od 1955 r. Własność nieruchomości usiłował nabyć ich ojciec, który wybudował tam dom, lecz nie dopełnił niezbędnych formalności. Po śmierci ojca w 1973 r., podatek od nieruchomości płaciła matka, która zmarła w 1984 r. Po śmierci matki wnioskodawczyni płaci podatki od nieruchomości, wraz z bratem czują się jak właściciele, dokonują samodzielnie wszystkich czynności związanych z zarządzaniem nieruchomością.

Następnie wnioskodawczyni sprecyzowała roszczenie w ten sposób, iż wskazała, że działką, której dotyczy wniosek jest działka nr (...), przy ul. (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...) o powierzchni 3.412 m ². Wnioskodawczyni podała, iż wnosi o zasiedzenie części tej działki - od ulicy (...) do granicy jej faktycznego użytkowania przez wnioskodawczynię od strony północnej. Sprecyzowała, iż chodzi o teren, na którym znajdują się zabudowania użytkowane przez nią podwórze do granicy z ta częścią działki, na której znajdują się nieużytki.

Uczestnik Gmina(...)wyraził zgodę na stwierdzenie, iż wnioskodawczyni nabyła w drodze zasiedzenia tę część działki nr (...), którą użytkuje, bowiem, jak podniósł, nieruchomość w części położonej bliżej rzeki jest nieużytkowana.

W piśmie z dnia 25 lutego 2009 r. pełnomocnik wnioskodawczyni sprecyzował wniosek w ten sposób, iż wniósł o stwierdzenie, że wnioskodawczyni nabyła przez zasiedzenie działkę nr (...), o powierzchni 1.482 m ^{( 2)}, wyodrębnioną , zgodnie z projektem biegłego godety z nieruchomości, dla której prowadzona jest KW nr(...) W uzasadnieniu wskazał, iż wnioskodawczyni zamieszkuje na nieruchomości od 1955 r. Po śmierci rodziców płaciła podatki, dokonywała remontów domu, napraw, uprawiała ogród. Brat wnioskodawczyni J. P. (3)zamieszkiwał tam okresowo, nie czuje się właścicielem nieruchomości, przebywa tam jako gość.

Uczestnicy H. P. i K. R. w piśmie z dnia 4 października 2010 r. podnieśli, iż ich ojciec B. P. (1) posiadał przedmiotową nieruchomość od 1947 r. i prawdopodobnie przed jego śmiercią w 1974 r. upłynął termin zasiedzenia. Zdaniem uczestników toczyła się sprawa o zasiedzenie, ponieważ przychodziły zawiadomienia z sądu. W tej sytuacji nieruchomość wchodziłaby w skład spadku po zmarłym i wszystkie dzieci dziedziczą ją w częściach równych.

Uczestniczki T. P., A. B., A. P. (2) i A. P. (1) w wniosły o oddalenie wniosku o zasiedzenie. W uzasadnieniu wskazały, iż B. P. (1) w wykonaniu dekretu (...) Komitetu (...) z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, na podstawie orzeczenia (...) Komisji (...) w B. z dnia 8 października 1948 r. uzyskał wraz z żoną W. P. na własność ziemię o obszarze około 1.08,30 ha. Dokument ten stanowił podstawę wpisu prawa własności w księdze wieczystej, a wpis taki ma charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że B. i W. P. stali się właścicielami tej nieruchomości po uzyskaniu dokumentu nadania ziemi pomimo braku ujawnienia tego prawa w księdze wieczystej. Wskazała nadto, iż mogło dojść do nabycia własności przez B. i W. P. w drodze zasiedzenia, gdyż jest możliwe, że weszli oni w posiadanie tej nieruchomości jeszcze przed rokiem 1947.

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, w sprawie o sygn. akt II Ns 991/07 stwierdził, iż wnioskodawczyni H. G. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 października 2005 r. własność nieruchomości położonej w B., przy ul. (...), oznaczonej jako działka nr (...), o powierzchni 0,1482 ha, dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą numer (...), która to działka została wyodrębniona z działki nr (...), zgodnie z projektem zawartym w opinii biegłego S. B. z dnia 20 września 2008 r.

W pozostałym zakresie Sąd I instancji orzekł o kosztach postępowania, tj. kosztami sądowymi w zakresie wynagrodzenia biegłego S. B. obciążył wnioskodawczynię i nakazał obrać od wnioskodawczyni na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 743,37 zł; kosztami sądowymi w zakresie, w jakim zwolniona została od ich ponoszenia wnioskodawczyni, obciążył Skarb Państwa; zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy na rzecz pełnomocnika kwotę 1.800 zł, powiększoną o kwotę należnego podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu uczestniczkom T. P., A. P. (1), A. P. (2)i A. B. oraz zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy na rzecz pełnomocnika kwotę 1.800 zł , powiększoną o kwotę należnego podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu uczestniczce K. R..

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje.

Własność działki nr (...), położonej w B., przy ul. (...), o powierzchni 0,3412 ha wpisana była w księdze wieczystej na rzecz Skarbu Państwa, a obecnie Gminy (...) Na nieruchomości tej po wojnie zamieszkał ojciec wnioskodawczyni B. P. (1) z rodziną. Jego posiadanie miało charakter posiadania samoistnego. Zbudował dom, uprawiał grunt i władał nieruchomością jak właściciel. Z pierwszego małżeństwa B. P. (1) miał czworo dzieci: H. P., F. P., B. P. (2) i K. R., z drugiego - z W. P. - dwoje (wnioskodawczynię i uczestnikaJ. P. (3)).

B. P. (1) zmarł 1 lutego 1974 r., a spadek po nim nabyli: żona W. P. w 1/4 części oraz dzieci H. P., F. P., B. P. (2), K. R., H. G. i J. P. (3) - każde z nich w 1/8 części. W. P. zmarła w dniu 13 czerwca 1984 r. na podstawie ustawy spadek nabyły dzieci H. G., J. P. (3), U. J. - każde z nich w 1/3 części.

Po śmierci rodziców na nieruchomości mieszkała wnioskodawczyni i okresowo uczestnik J. P. (3). Pozostałe dzieci wyprowadziły się stamtąd przed lub krótko po śmierci ojca. Od śmierci matki wnioskodawczyni sama władała częścią nieruchomości (wyodrębnioną jako działka nr (...)), opłacała podatki, przeprowadzała remonty obu budynków, które sama finansowała, doprowadziła media. Pozostałe rodzeństwo nie angażowało się w utrzymanie i zarządzanie nieruchomością.

W opinii z dnia 20 września 2008 r. biegły geodeta sporządził projekt podziału działki nr (...) w ten sposób, iż podzielił ją na dwie działki: numer (...), o powierzchni 0,1482 ha, objętą wnioskiem wnioskodawczyni, która jest zabudowana w części frontowej tuż przy ul. (...) dwoma budynkami mieszkalnymi, natomiast w dalszej części porośnięta jest zadbaną trawą i drzewami owocowymi oraz działkę numer (...), o powierzchni 0,1930 ha, stanowiącą nieużytek zarośnięty trawą.

W ocenie Sądu Rejonowego, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż po śmierci matki, wnioskodawczyni posiadała przedmiotową nieruchomość w sposób samoistny. Pozostałe dzieci: H., F., B. P. (2) i K. R. krótko po lub jeszcze przed śmiercią ojca opuściły nieruchomość i nie przyczyniały się do jej utrzymania, nie angażowały się w zarządzanie nią nie ponosili na nią nakładów i nie domagały się od wnioskodawczyni przeprowadzenia działu spadku. J. P. (3) zamieszkuje co prawda na tej nieruchomości, jednak, jak sam stwierdził, mieszka „u siostry”, która samodzielnie włada i zarządza całą nieruchomością i czyni na nią nakłady od wielu lat. W związku z tym, że za życia W. P. podatek od nieruchomości opłacany był przez nią, Sąd I instancji uznał, iż w okresie pomiędzy śmiercią ojca a śmiercią matki posiadanie nieruchomości przez wnioskodawczynię nie nosiło jeszcze charakteru posiadania samoistnego.

Sąd Rejonowy podzielił argumentację dotyczącą biegu terminu zasiedzenia przedstawioną przez wnioskodawczynię, wskazującego także, iż może ona zaliczyć do swojego okresu posiadania okres posiadania swoich rodziców w maksymalnym wymiarze 15 lat. W tej sytuacji, zważywszy, iż okres zasiedzenia biegnie od 1 października 1990 r., Sąd I instancji uznał, iż wnioskodawczyni nabyła własność działki (...) z dniem 1 października 2005 r.

W ocenie Sądu Rejonowego nie można było uznać, że rodzice wnioskodawczyni nabyli własność nieruchomości na podstawie „Aktu nadania ziemi”. Zgodnie z informacją z Urzędu (...)w B. działka objęta wnioskiem zawarta jest w powierzchni objętej tym dokumentem. Jest to prawdopodobnie kopia dokumentu, który nie został złożony, z tego powodu, iż został zniszczony przez B. P. (1) podczas rodzinnej awantury. W świetle paragrafu 33 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej nie budzi, zdaniem Sądu I instancji, wątpliwości, iż dokument nadania ziemi, stanowiący tytuł własności, miał charakter konstytutywny, a wpis do księgi wieczystej jedynie charakter deklaratoryjny. Jednakże Sąd uznał, iż w związku z upływem lat, niemożnością oceny, czy przedłożony dokument jest oryginałem i wreszcie wątpliwościami, co do jego ważności nie można uznać z całą pewnością, iż doszło do nabycia własności przez B. i W. P. w tej właśnie drodze.

Uczestnicy nie wykazali, zdaniem Sądu Rejonowego, by doszło do nabycia własności nieruchomości przez rodziców wnioskodawczyni w drodze zasiedzenia, w szczególności od kiedy dokładnie posiadali oni nieruchomość i jaki był charakter tego posiadania w początkowych latach.

Kosztami sądowymi w zakresie wynagrodzenia biegłego Sąd I instancji obciążył wnioskodawczynię, gdyż dowód ten został przeprowadzony na jej wniosek.

Apelację od postanowienia wnieśli uczestnicy T. P., A. P. (1), A. P. (2), A. B., zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, wskutek czego doszło do naruszenia przepisów art. 233 § 1 k.p.c., a w szczególności poprzez:

-

uznanie, wbrew dokumentom zebranym w toku postępowania sądowego, w szczególności wbrew treści „Aktu nadania ziemi" z 1 lipca 1957 r., że B. P. (1) i jego żona W. P. nie nabyli własności nieruchomości objętej wnioskiem o zasiedzenie,

-

uznanie, że przedłożona kserokopia „Aktu nadania ziemi” może nie odzwierciedlać oryginału w sytuacji, kiedy okoliczność ta nie była przez wnioskodawczynię kwestionowana, a brak było innych dowodów sugerujących rozbieżność,

-

uznanie, że „Akt nadania ziemi” jest nieważny w uwagi na fakt jego podpisania jedynie przez Przewodniczącego (...) Komisji (...) w sytuacji, kiedy brak było dowodów potwierdzających fakt, iż Przewodniczący Komisji nie miał uprawnień do wystawienia tego aktu w imieniu Komisji,

2.  naruszenie przepisów § 33 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu (...) Komitetu (...)z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej poprzez jego niezastosowanie w sytuacji kiedy treść zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazywała, że B. P. (1) w wykonaniu tego dekretu i na mocy orzeczenia (...) Komisji(...)z dnia 8 października 1948 r. uzyskał wraz z żoną W. P. na własność nieruchomość objętą wnioskiem,

3.  naruszenie art. 172 § 1 k.c., 176 § 1 k.c. oraz art. 10 ustawy z dn. 10 maja 1990 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny poprzez ich zastosowanie w niniejszej sprawie, mimo braku podstaw do stwierdzenia nabycia przedmiotowej nieruchomości w drodze zasiedzenia przez wnioskodawczynię.

Mając powyższe na uwadze skarżący wnieśli o zmianę postanowienia poprzez oddalenie wniosku i obciążenie wnioskodawczyni kosztami postępowania za obie instancje, ewentualnie o uchylenie postanowienia i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Zażalenie na postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania złożyła wnioskodawczyni. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie przepisów postępowania - art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez poczynienie ustaleń sprzecznych z dokumentami zgromadzonymi w aktach sprawy polegających na przyjęciu, iż wnioskodawczyni nie uiściła kosztów sądowych w zakresie wynagrodzenia biegłego S. B., co doprowadziło do obciążenia wnioskodawczyni tymi kosztami w wysokości 743,37 zł i do jednoczesnego nakazania ściągnięcia tych kosztów od wnioskodawczyni na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, podczas gdy w dniu 21 czerwca 2009 r. wnioskodawczyni wpłaciła w kasie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 770 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

W związku z powyższym wniosła o zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia w zakresie punktu 2 poprzez obciążenie wnioskodawczyni kosztami sądowymi w kwocie 743,37 zł i uznanie ich za uiszczone w całości oraz nakazanie zwrotu na rzecz wnioskodawczyni od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwoty 26,63 zł tytułem zwrotu niewykorzystanej zaliczki.

Odpowiedź na apelację złożyła wnioskodawczyni, wnosząc o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestników T. P., A. P. (1), A. P. (2) A. B. w części, a zażalenie wnioskodawczyni w całości, zasługiwały na uwzględnienie.

Stan faktyczny ustalony przez Sąd Rejonowy, poza kwestią własności, Sąd Okręgowy uznał za prawidłowy. Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniu, iż rodzice wnioskodawczyni nie nabyli własności przedmiotowej nieruchomości na podstawie przedłożonego do akt „Dokumentu nadania ziemi”. Sąd Okręgowy nie podzielił tego stanowiska. Zdaniem Sądu odwoławczego, nie ma przesłanek ku temu, by uznać, że nie ma oryginału tego dokumentu, czy że jest on nieważny.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, że przedłożony „Dokument nadania ziemi” stanowi prawdopodobnie kopię dokumentu, który został zniszczony przez B. P. (1) w trakcie rodzinnej kłótni. Analiza pieczęci znajdujących się na dokumencie wskazuje jednak, że został on wydany przez Urząd (...) B. Wydział(...), a za jego zgodność z oryginałem (znajdującym się w posiadaniu Urzędu) poświadczył pracownik tego Urzędu (Inspektor). Zatem dokument ten pochodzi z Urzędu (...) B.. Należy w tym miejscu podkreślić, że autentyczności dokumentu nie podważał żaden z uczestników. Inną kwestią jest ocena jego ważności. Zdaniem Sądu I instancji fakt podpisania dokumentu jedynie przez przewodniczącego organu kolegialnego przesądza o jego nieważności. Sąd Okręgowy nie podzielił tych argumentów. „Dokument nadania ziemi” z dnia 1 lipca 1957 r. został wydany na podstawie orzeczenia (...) Komisji (...)w B. w wykonaniu dekretu (...) Komitetu (...) z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (t.j. Dz. U. z 1945 r., Nr 3, poz. 13 ze zm.). Aktem wykonawczym tego dekretu było rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. ( Dz. U. z 1945 r., Nr 10, poz. 51 ze zm.). Zgodnie z § 33 rozporządzenia, po zatwierdzeniu projektu podziału ziemi i inwentarza oraz po wydzieleniu działek na gruncie i podziale inwentarza pełnomocnik powiatowy z komisarzem ziemskim wprowadza nabywców w posiadanie ziemi oraz wręcza nabywcom dokument nadania ziemi i inwentarza z podpisem pełnomocnika i komisarza ziemskiego. Dokument nadania stanowi tytuł własności nadanej działki i jest podstawą dla dokonania wpisu prawa własności w księgach hipotecznych. W świetle powyższego należało przyjąć, że przedmiotowy dokument został wydany w sposób ważny, zgodnie z zapisami rozporządzenia, tzn. został podpisany przez uprawnione osoby – Kierownika (...) Zarządu (...) i Przewodniczącego (...) Komisji (...)). Z przywołanego przepisu wynika również, że „Dokument nadania ziemi” miał charakter konstytutywny i na tej też podstawie należało uznać, że B. i W. P. stali się właścicielami nieruchomości będącej przedmiotem zasiedzenia pomimo braku ujawnienia tego prawa w księdze wieczystej.

Podkreślenia wymaga to, że kolegialny podpis nie był wymagany pod aktem nadania ziemi, a pod projektem podziału ziemi. Zgodnie bowiem z § 30cytowanego rozporządzenia projekt podziału ziemi podpisują członkowie komisji podziału ziemi, pełnomocnik gminny, komisarz ziemski i mierniczy.

Poza tym w kwestii ważności dokumentu nadania ziemi winien wypowiadać się organ administracyjny (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 maja 2011 r. W-wa I OW 18/11, LEX nr 990315 – zgodnie z którym wojewoda jest organem właściwym do stwierdzenia nieważności orzeczenia Powiatowej Komisji Ziemskiej wydanego na podstawie § 33 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. Nr 10, poz. 51).

Mając na uwadze powyższe oraz prawidłowo poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia co do samoistnego charakteru posiadania nieruchomości przez wnioskodawczynię należało przyjąć, że mogła ona nabyć przez zasiedzenie udział wynoszący 5/16 we własności nieruchomości. Zgodnie bowiem z postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 2009 r., sygn. akt II Ns 2522/09, spadek po zmarłym B. P. (1) nabyli oprócz żony W. P. (1/4 części), również jego dzieci: H. P., F. P., B. P. (2), K. R., H. G., J. P. (3) – każde z nich po 1/8 części. Zatem każde z dzieci nabyło 1/16 udziału we własności nieruchomości (połowa należała do W. P. z chwilą śmierci jej męża, a druga połowa podlegała dziedziczeniu), czyli 1/8 należy pomnożyć przez ½.

Po śmierci B. P. (1) nieruchomością władała samoistnie W. P., a po jej śmierci wnioskodawczyni. Podkreślenia wymaga treść art. 176 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza (§ 2).

Nie ulega wątpliwości, że w drodze zasiedzenia możliwe jest nabycie prawa współwłasności rzeczy, obejmującego idealny udział w prawie własności. Posiadanie właścicielskie całej rzeczy przez współwłaściciela wyłącznie dla siebie i z wolą odsunięcia od realizacji praw do tej rzeczy innych współwłaścicieli jest możliwe, z tym zastrzeżeniem, że wymaga, żeby współwłaściciel żądający stwierdzenia zasiedzenia idealnego udziału innego współwłaściciela dał wyraz temu, że zmienił (rozszerzył) zakres swego samoistnego posiadania ponad realizację uprawnienia z art. 206 k.c. Skuteczność takiej zmiany wymaga, aby uczynił to jawnie, czyli zamanifestował ją w sposób widoczny dla współwłaściciela i otoczenia. Chodzi tu o zaistnienie konkretnych faktów potwierdzających rzeczywiste przejęcie praw i obowiązków innych współwłaścicieli w sposób pozwalający im dostrzec zmianę ( vide: postanowienie Sądu najwyższego z dnia 20 września 2012 r., IV CSK 41/12; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2010 r., III CSK 300/09). Podkreślenia wymaga jednak fakt, że przedmiotem zasiedzenia nie może być rzecz w takim zakresie, w jakim jest własnością posiadacza. Niewątpliwie, do wnioskodawczyni należał zaś udział 1/16 części we własności nieruchomości, wynikający z dziedziczenia po ojcu B. P. (1). W. P. po śmierci B. P. (1) władała całą nieruchomością niepodzielnie, samoistnie. Po jej śmierci nieruchomością niepodzielnie władała wnioskodawczyni.

Zatem, w ocenie Sądu Okręgowego, wnioskodawczyni nabyła w drodze zasiedzenia udziały swojego rodzeństwa (H. P., F. P., B. P. (2), K. R., J. P. (3)) we własności nieruchomości położonej w B., przy ul. (...). Każde z nich było właścicielami w 1/16 części tej nieruchomości.

W myśl art. 172 § 1 k.c. w brzmieniu do 1 października 1990 r. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywał własność, jeżeli posiadał nieruchomość nieprzerwanie od lat dziesięciu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat dwudziestu posiadacz nieruchomości nabywał jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze (§ 2). Od wskazanej daty przepis został zmieniony i zasiedzenie w dobrej mierze mogło nastąpić po dwudziestu latach, a w złej po trzydziestu. Niewątpliwie posiadanie przez W. P., a następnie przez wnioskodawczynię nieruchomości w częściach przypadających H. P., F. P., B. P. (2), K. R., miało cechy złej wiary, albowiem obie wiedział, że nie są właścicielkami nieruchomości w całości. Oczywiście, w związku z niejasną dla nich ówcześnie sytuacją własnościową, nie wiedziały, że nieruchomość przeszła na własność W. P. i jej męża (własność nie była wpisana do księgi wieczystej, a akt nadania ziemi – według uczestników podarł B. P. (1)), to i tak miały świadomość, że nie są w całości właścicielkami tej nieruchomości.

B. P. (1) zmarł 1 lutego 1974 r. i od tej daty rozpoczął biec termin zasiedzenia w złej wierze. Według przepisów wówczas obowiązujących zasiedzenie nastąpiłoby po dwudziestu latach, tj. z dniem 1 lutego 1994 r. Jednakże z dniem 1 października 1990 r. art. 172 k.c. zmienił brzmienie i od tego momentu zasiedzieć można było nieruchomość po trzydziestu latach. Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 55, poz. 321) do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy niniejszej ustawy; dotyczy to w szczególności możliwości nabycia prawa przez zasiedzenie. Zatem wnioskodawczyni, zaliczając jej również czas posiadania nieruchomości przez jej matkę, zasiedziała udziały H. P., F. P., B. P. (2), K. R., J. P. (3)w nieruchomości przy ul. (...) w B., z dniem 1 lutego 2004 r., czyli po trzydziestu latach.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone orzeczenie poprzez ustalenie, iż wnioskodawczyni nabyła udział (a nie całość) we własności przedmiotowej nieruchomości wynoszący 5/16 części.

Podkreślenia wymaga fakt, iż wnioskodawczyni na skutek dziedziczenia po ojcu B. P. (1) nabyła udział we własności nieruchomości wynoszący 1/16 części, a po W. P. 5/24 części własności przedmiotowej nieruchomości.

Zmiana w przedmiocie rozstrzygnięcia o kosztach sądowych w zakresie wynagrodzenia biegłego wynikała z błędnego ustalenia przez Sąd Rejonowy, że wnioskodawczyni nie uiściła tychże kosztów, podczas gdy dowód wpłaty kwoty 770 zł, opatrzony datą 25 czerwca 2009 r., znajduje się na karcie 165 akt.

Dlatego też Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i 13 § 12 k.p.c. zmienił rozstrzygnięcie w zakresie orzeczenia o kosztach sądowych, uwzględniając zażalenie wnioskodawczyni w całości.

O kosztach zastępstwa procesowego radcy prawnego K. S., działającej z urzędu, nieodpłatnie na rzecz skarżących orzeczono na podstawie § 15 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność z oryginałem