Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSO Joanna Składowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. S.

przeciwko P. D.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 22 sierpnia 2017 roku, sygnatura akt IC 83/17

oddala apelację.

Sygn. akt I Ca 500/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 22 sierpnia 2017 r., wydanym w sprawie sygn. akt I C 83/17 z powództwa Z. S. przeciwko P. D. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Sieradzu zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1 309,00 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 934,00 złotych od dnia 27 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 375,00 złotych od dnia 30 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty,

oraz 47,00 złotych tytułem kosztów procesu;

nakazując pobrać od P. D. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Sieradzu kwotę 19,00 złotych tytułem opłaty od rozszerzonej części powództwa.

Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach o wnioskach:

W dniu 12 kwietnia 2011 r. Sąd Rejonowy w Sieradzu wydał postanowienie, którym dokonał zniesienia współwłasności majątku wspólnego J. D. i A. D. (1) oraz działu spadku po A. D. (1) i A. D. (2) w ten sposób, że wszystkie opisane w orzeczeniu nieruchomości i ruchomości o łącznej wartości 163 090 złotych przyznał na wyłączną własność P. D., zasądzając od niego, między innymi, na rzecz Z. S.: z tytułu spłaty kwotę 15 300 złotych, a z tytułu wykonania zapisu 7 500 złotych. Sąd ten ustalił także, iż powyższe kwoty będą płatne w 12 kwartalnych ratach po 1 900 złotych każda, do ostatniego dnia każdego kwartału, poczynając od II kwartału 2011 r.

Na podstawie tego orzeczenia Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Sieradzu A. J. prowadzi przeciwko P. D. w sprawie Km 390/12 postępowanie egzekucyjne. Na dzień 1 stycznia 2016 r. zaległość z tytułu należności głównej wynosiła 14 625,08 złotych. W dniu 18 lutego 2016 r. w ramach postępowania egzekucyjnego przekazano na rzecz Z. S. kwotę 1 362,25 złotych, a w dniu 31 marca 2016 r. kwotę 544,00 złotych.

Jak zauważył Sąd Rejonowy, odsetki są sankcją cywilnoprawną o uniwersalnym charakterze przewidzianą w art. 481 § 1 k.c., związaną z określonym w tym przepisie zachowaniem się każdego dłużnika, nie wyłączając także współspadkobiercy, który opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego w postaci dokonania spłaty określonej w postanowieniu o dziale spadku. Jeżeli więc w orzeczeniu tym nie zamieszczono wyraźnego rozstrzygnięcia w przedmiocie odsetek należnych z tytułu uchybienia terminowi dokonania spłaty, to brak ten nie może być utożsamiany z istnieniem orzeczenia negatywnego i w konsekwencji przesądzać istnienia powagi rzeczy osądzonej. W rezultacie brak rozstrzygnięcia w prawomocnym postanowieniu o dziale spadku o wysokości i terminie uiszczenia odsetek od zasądzonej spłaty nie wyłącza możliwości dochodzenia ich w odrębnym procesie.

Mając na uwadze powyższe, powódka mogła - zdaniem Sądu - domagać się zasądzenia odsetek za opóźnienie w zapłacie należnych jej od pozwanego spłat, a zgodnie z art. 482 § 1 k.c. - żądać odsetek od zaległych odsetek od chwili wytoczenia o nie powództwa. Ostatecznie domagała się zasądzenia od pozwanego skapitalizowanych ustawowych odsetek za opóźnienie w łącznej kwocie 1 309,00 złotych wraz z należnymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 14 625 złotych za okres od 1 stycznia 2016 r. do 18 lutego 2016 r. wynoszą 137,43 złotych, od kwoty 13 262,75 zł za okres od 19 lutego 2016 r. do dnia 30 marca 2016 r. - 104,29 złotych, a od kwoty 12 718,75 złotych za okres od 31 marca 2016 r. do 14 czerwca 2017 r. - 1 075,65 złotych.

Z powyższych względów Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w całości

O kosztach orzeczono na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c.

Pozwany wniósł apelację od wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając orzeczenie w całości i domagając się jego zmiany poprzez oddalenie powództwa na koszt powódki, ewentualnie uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu wskazano, że Komornik pobrał 2 135, 70 złotych z tytułu opłaty egzekucyjnej i zasądzenie od dłużnika kolejnych odsetek za opóźnienie zbytnio go obciąża. Skarżący ma sześciu wierzycieli i szesnaście postępowań egzekucyjnych, a jego dochody są niewielkie. Aktualnie należność główna powódki została całości zaspokojona.

Powódka wnosiła o oddalenie apelacji.

Sad Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest oczywiście bezzasadna.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki należą się zatem za sam fakt opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Obojętne są więc rodzaj tego opóźnienia (zwykłe czy kwalifikowane) oraz jego przyczyny. Ponadto powstanie roszczenia o odsetki jest niezależne od szkody powstałej po stronie wierzyciela. Nie występują więc w tym zakresie ani okoliczności ekskulpacyjne, ani egzoneracyjne, a odpowiedzialność dłużnika ma charakter absolutny. Roszczenie o odsetki powstaje od chwili opóźnienia i obejmuje okres aż do momentu, gdy dłużnik spełni świadczenie.

Motywem legislacyjnym, który stał u podstaw powyższego uregulowania jest to, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci utraty odsetek, na jakie mógłby ulokować na lokacie otrzymaną w terminie sumę. Odsetki można zatem traktować jako wynagrodzenie dla wierzyciela za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z jego kapitału przez dłużnika.

Okoliczności podnoszone przez skarżącego pozostają zatem bez wpływu na zasadność roszczenia powódki w sprawie przedmiotowej, w szczególności sytuacja materialna dłużnika i wysokość poniesionych kosztów postępowania egzekucyjnego. Również późniejsze spełnienia należności głównej nie powoduje wygaśnięcia roszczenia o zapłatę odsetek za wcześniejszy okres opóźnienia.

Za oddaleniem powództwa nie przemawiają również zasady współżycia społecznego. Należy zauważyć, że pozwany otrzymał na swój wniosek cały majatek objęty współwłasnością i wyłącznie z niego korzystał, podczas gdy powódka przez sześć lat oczekiwała na należną jej spłatę, której płatność zastała ustalona przez Sąd przy uwzględnieniu zasad określonych w art. 212 § 3 i 216 k.c., a zatem typu, wielkości i stanu gospodarstwa rolnego objętego podziałem oraz sytuacji osobistej i majątkowej współwłaścieli.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy - na podstawie art. 385 k.p.c. - oddalił apelację jako bezzasadną.