Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant st. sekr. sądowy Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2017 r. w Kaliszu

odwołania A. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 23 marca 2017 r. Nr (...)

w sprawie A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 23 marca 2017 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu A. P. emeryturę poczynając od dnia 1 grudnia 2016 r.

UZASADNIENIE

W dniu 16.12.2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla A. P..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 23.03.2017 r. w sprawie (...) odmówił A. P. prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O. odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach. Organ rentowy kwestionował, iż nie wykazano, iż Zakłady (...) Sp. z o.o. nie są następcą prawnym Zakładów (...) w W.. Organ rentowy nie kwestionował charakteru pracy odwołującego, w okresie którego nie uznano jako okres pracy w szczególnych warunkach.

Od decyzji w przedmiocie emerytury A. P. wniósł odwołanie, w którym podniósł, iż wykonywana przez niego praca w okresie od 01.04.1983 r. do 01.01.1996 r. z przerwami dotyczącymi na stanowisku maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających w Zakładach (...) w W., na którym to stanowisku wykonywał pracę stale, jest pracą na stanowiskach wymienionych w wykazie A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego. Odwołujący podniósł, iż zakład uległ przekształceniom organizacyjnym, a on przez cały okres od 01.04.1986 r. do 2000 r. wykonywał tę samą pracę, w tym samym miejscu, na tym samym sprzęcie.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania A. P..

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący urodził się dnia (...) Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999r. wynoszący 26 lat, 9 miesięcy i 25 dni. Organ rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w Zakładach (...) Sp. z o.o. w W. w okresie od 02.01.1996 r. do 31.12.1998 r. w rozmiarze 2 lata 11 miesięcy i 5 dni. Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach w okresie od 01.04.1983 r. do 31.08.1989 r., od 01.09.1989 r. do 08.07.1992 r., od 11.07.1992 r. do 12.07.1992 r., od 04.08.1992 r. do 30.06.1993 r., od 01.07.1993 r. do 01.01.1996 r. na stanowisku maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających w Zakładach (...) w W..

Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadł status pracownika.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do wykazania okresu pracy w warunkach szczególnych w okresie od 01.04.1983 r. do 31.08.1989 r., od 01.09.1989 r. do 08.07.1992 r., od 11.07.1992 r. do 12.07.1992 r., od 04.08.1992 r. do 30.06.1993 r., od 01.07.1993 r. do 01.01.1996 r. na stanowisku maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających w Zakładach (...) w W..

Odwołujący w okresie od 01.04.1983 r. do 31.10.2000 r. zatrudniony był w Zakładach (...) w W. a następnie po przekształceniu w Zakładach (...) Sp. z o.o. w W.. Był to ten sam zakład, który z przedsiębiorstwa państwowego uległ przekształceniom organizacyjnym. odwołujący wykonywał pracę przez cały okres zatrudnienia od 01.04.1983 r. do 31.10.2000 r. w tym samym miejscu, w tym samym charakterze. Pracował na stanowisku – maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających. Takie stanowisko wynika z wpisu do legitymacji ubezpieczeniowej z dnia 01.04.1983 r. Z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagradzaniu z dnia 24.05.2001 r. wynika stanowisko maszynista stacji uzdatniania wody. W świadectwie pracy z dnia 30.10.2000 r. dotyczącym okresu od 01.04.1983 r. do 01.01.1996 r. wskazano stanowisko maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających, maszynista urządzeń nawęglających, maszynista stacji uzdatniania wody, a w świadectwie pracy z dnia 02.11.2000 r. za okres od 02.01.1996 r. do 31.10.2000 r. – stanowisko maszynista uzdatniania wody.

W dniu 31.10.2000 r. Zakłady (...) w W. wystawiły odwołującemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach za sporny okres od dnia 01.04.1983 r. do 31.10.2000r. Na poszczególne okresy wskazano stanowiska oraz przepisy resortowe: co do okresu od 01.04.1983 r. do 31.08.1989 r. powołano się na Wykaz A Dział IX poz. 2 punkt 11 Zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 07.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego i stanowisko maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających, co do okresu od 01.09.1989 r. do 30.06.1993 r. wskazano Dział XIV poz. 1 punkt 13 powołanego wyżej zarządzenia nr 7 i stanowisko maszynista urządzeń nawęglających, co do okresu od 01.07.1993 r. do 31.10.2000 r. wskazano Dział II poz. 1 punkt 22 powyższego zarządzenia i stanowisko maszynista stacji uzdatniania wody. Z akt osobowych odwołującego wynika, iż w karcie obiegowej zmiany z dnia 28.02.1983 r. wskazano stanowisko maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających wodę, podobnie w umowie o pracę z dnia 29.03.1983 r., w angażach z dnia 22.08.1983 r., 31.08.1984 r., 27.03.1985 r., 07.07.1985 r., 27.08.1985 r., 25.04.1986 r., 30.01.1987 r., 25.08.1987 r., 02.11.1987 r., 29.02.1988 r., 09.05.1988 r., 02.11.1988 r., 02.01.1989 r., 22.06.1989 r., 08.08.1989 r., 14.09.1989 r., 21.09.1989 r., 15.11.1989 r., 06.01.1990 r., 30.05.1990 r., 25.07.1990 r., 01.10.1990 r., 30.01.1991 r., 20.02.1992 r., 27.05.1992 r., 01.03.1993 r., 01.07.1993 r., 24.02.1994 r., 21.09.1994 r., 30.09.1995 r. oraz z umowie o pracę z dnia 02.01.1996 r., angażach z dnia 17.01.1997 r., 28.02.1997 r., 22. 07.1997 r., 24.04.1998 r.

Zakłady (...) zajmowały się przetwarzaniem lnu, przerobem słomy lnianej na włókno i pakuły, wytwarzaniem płyt paździerzowych. Osoba zajmująca stanowisko maszynisty urządzeń zasilających i przetłaczających zajmowała się czynnościami służącymi zapewnieniu zasilania produkcji w zakładach w wodę, prąd, parę. Odwołujący zajmował się obsługą maszyny nazwanej kubełkowcem transportującej węgiel do kotłów wytwarzających parę produkcyjną, obsługą sprzętu powodującego odżużlanie i nawęglanie, obsługą stacji uzdatniania wody, jej zmiękczaniem. Prace wykonywane były w warunkach wysokiej temperatury, zapylenia, oparów środków chemicznych.

(dowód: zeznania odwołującego, akta osobowe odwołującego

Jako praca w szczególnych warunkach wymieniona została w wykazie A Dział IX poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 08.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, praca przy oczyszczaniu ścieków i filtrów otwartych w Dziale II wskazano stanowiska w energetyce- prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych, a w Dziale XIV poz. 1 – prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego.

W Dziale IX poz. 2 punkt 11 Zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 07.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego wymieniono prace przy oczyszczaniu ścieków i filtrów otwartych – stanowisko- maszynista maszyn i urządzeń zasilających i przetłaczających., w Dziale XIV poz. 1 punkt 13 wymieniono stanowisko maszynisty urządzeń nawęglania, w Dziale II pozycja 1 punkt 22 wskazano stanowisko maszynista stacji uzdatniania wody.

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymagał także dla spełnienia warunków do świadczenia, rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Od dnia 01.01.2013 r. warunek rozwiązania stosunku pracy nie jest wymagany.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE i odwołujący ten warunek spełnia. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek w dniu (...). Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe i nieskładkowe za okres ponad 26 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r.

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 ww. rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Pracodawca odwołującego obecnie nie istnieje. Wystawił mu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach. Świadectwa pracy w szczególnych warunkach pochodzą od pracodawcy, który ulegał przekształceniom organizacyjnym. Cały czas były to Zakłady (...) w W. w różnych formach organizacyjnych – przedsiębiorstwo państwowe, potem spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka z ograniczona odpowiedzialnością była następcą prawnym przedsiębiorstwa państwowego.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 21.09.1984 r., sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, odwołującemu wystawiono świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za sporne okresy. Świadectwa powyższe zawiera formalne błędy, jednakże odpowiada stanowi faktycznemu, czyli dokumentuje pracę odwołującego w szczególnych warunkach.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący, poza okresem uznanym, wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie od 01.04.1983 r. do 31.08.1989 r. na stanowisko maszynista urządzeń zasilających i przetłaczających, w okresie od 01.09.1989 r. do 30.06.1993 r. na stanowisku maszynista urządzeń nawęglających, w okresie od 01.07.1993 r. do 31.10.2000 r. na stanowisku maszynista stacji uzdatniania wody.

Odwołujący wykazał okres ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołujący spełnił zatem warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd uwzględnił odwołanie i przyznał odwołującemu emeryturę.

SSO Marzena Głuchowska