Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – V Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2017 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa S. Przedsiębiorstwa (...)

przeciwko Gminie M.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 16 marca 2016 r. sygn. akt I C 778/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B. pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt V ACa 465/16

UZASADNIENIE

Przedsiębiorstwo (...) oraz Przedsiębiorstwo (...), działający jako konsorcjum, wnieśli o zasądzenie od pozwanej kwoty 142.533, 75 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 września 2013r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że ich roszczenia stanowią wynagrodzenie z tytułu zawartej z pozwaną umowy dotyczącej odbierania i zagospodarowania stałych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkujących na terenie Gminy M.. Pozwana, nie mając do tego podstawy, złożyła oświadczenia o odstąpieniu od umowy i potrąciła z wynagrodzenia powoda kary umowne, wskazując na liczne uchybienia powodów w wykonywaniu umowy.

Pozwana Gmina M. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, wskazując że skutecznie odstąpiła od umowy łączącej ją z powodami, a zatem miała podstawy do potrącenia z wynagrodzenia powodów kar umownych z tego tytułu, czego nadto powodowie początkowo nie kwestionowali.

Wyrokiem z 16 marca 2016r. Sąd Okręgowy w B. powództwo oddalił oraz obciążył powoda kosztami procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, że powodowe konsorcjum w wyniku przeprowadzenia w trybie przetargu nieograniczonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zawarło z pozwaną w dniu (...) umowę nr (...).(...) (...) na „Odbieranie i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, na terenie Gminy M.”.

Przedmiot zamówienia obejmował odbieranie i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na których zamieszkują mieszkańcy pozwanej, zakup i dostarczenie worków do selektywnego zbierania odpadów oraz organizowanie i wyposażenie w pojemniki i prowadzenie punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ( (...)).

Terminy realizacji przedmiotu umowy zostały określone w § 2 umowy: w zakresie zorganizowania i w wyposażenia (...) w pojemniki - do dnia 30 czerwca 2013r., w zakresie przygotowania kalendarza z zatwierdzonym przez pozwaną harmonogramami terminów odbioru odpadów oraz do jego dystrybucji wśród właścicieli nieruchomości, z których będą odbierane odpady - do 30 czerwca 2013r., w zakresie usług odbioru i zagospodarowania opadów (transport, przekazanie do odzysku lub unieszkodliwienia), zabezpieczenia i dostarczania worków na odpady zbierane selektywnie oraz prowadzenia (...) w okresie od dnia 1 lipca 2013r. do dnia 30 czerwca 2014r.

Obowiązki powodów szczegółowo zostały wskazane w § 3 umowy i należało do nich : zakupienie i dostarczenie na teren nieruchomości, z których odpady będą zbierane w sposób selektywny kompletu worków na odpady, dla poszczególnych frakcji odpadów (przed terminem pierwszej zbiórki odpadów powodowie mieli dostarczyć na teren nieruchomości po 1 komplecie worków na 4 rodzaje odpadów, odbierając zapełnione worki mieli zaś

pozostawić na nieruchomości nie więcej niż po jednym worku dla każdej frakcji odebranych odpadów), przygotowanie przed dniem 30 czerwca 2013r. kalendarza z zatwierdzonym przez pozwaną harmonogramem odbioru odpadów oraz do jego dystrybucji wśród właścicieli, jak też dostarczania pozwanej dokumentów związanych z Systemem (...)), dostarczenie i ustawienie w wyznaczonych przez pozwaną aptekach pojemników do selektywnej zbiórki przeterminowanych leków oraz dostarczenia i ustawienia w wyznaczonych przez pozwaną budynkach użyteczności publicznej pojemników do selektywnego zbierania baterii i akumulatorów małogabarytowych, monitorowanie obowiązku w zakresie selektywnego zbierania odpadów oraz informowanie pozwanej o każdym fakcie stwierdzenia nieprawidłowej segregacji odpadów wraz z załączeniem dokumentacji fotograficznej, zorganizowania i prowadzenia punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ( (...)) o wielkości umożliwiającej umieszczenie w nim 14 pojemników na odpady komunalne zbierane selektywnie, odbierania z określoną częstotliwością zgromadzonych odpadów z nieruchomości, aptek i budynków użyteczności publicznej, wykonywania usług w sposób zapewniający osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, prowadzenia i dostarczenia pozwanej dokumentacji związanej z realizacją usług, utrzymanie odpowiedniego stanu sanitarnego pojazdów i urządzeń przez poddawanie ich myciu i dezynfekcji z częstotliwością gwarantującą zapewnienie im właściwego stanu sanitarnego, nie rzadziej niż raz na miesiąca, w okresie letnim nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie.

W § 5 umowy wskazano, że wykonawca otrzymał od zamawiającego szczegółowy wykaz właścicieli nieruchomości, z których odbierane będą stałe odpady komunalne, z określeniem na których nich odpady będą gromadzone w sposób selektywny, a na których w sposób nieselektywny.

Sąd Okręgowy ustalił także, że w trakcie postępowania przetargowego powodowie zgłaszali uwagi do obowiązującej w postępowaniu przetargowym Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Uwagi te dotyczyły między innymi zgodności zapisów specyfikacji z treścią regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie gminy, sposobu monitorowania poprawności segregowania odpadów, wskazania instalacji zastępczej do której mają być odprowadzone odpady, urządzenia Punktu (...) przez zamawiającego, wykonywania obowiązku mycia i dezynfekcji pojemników do gromadzenia odpadów oraz pojazdów i urządzeń, wyjaśniania pojęcia raportów wagowych żądanych przez pozwaną, wyjaśniania spełnienia warunku posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów, wysokości zdolności kredytowej powoda oraz miejsca usytuowania bazy magazynowo- transportowej.

Przed 1 lipca 2013r. tj. przed datą wejścia w życie nowych przepisów regulujących gospodarkę odpadami komunalnymi pozwana organizowała spotkania informacyjne dla mieszkańców terenów wiejskich, tam gdzie zachodziły potrzeby zorganizowania takiego spotkania. Pozwana umożliwiła powodowi dystrybucję worków na odpady segregowane wśród uczestników zebrań w miejscowościach G., K.. Ż., P., C. i J.. Worki na odpady następnie były dostarczane przez sołtysów wsi do osób nieobecnych na spotkaniu. W miejscowościach Z., P., C.,

D.. G.. K.. W., K., M., O., R., S., S., W., G., Huta (...) sołtysi sami rozprowadzili worki na odpady wśród mieszkańców.

Z dalszych ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy wynika, że powód przed dniem 1 lipca 2013r. nie wywiązał się z obowiązku wyposażenia każdej nieruchomości, której mieszkańcy zadeklarowali selektywny sposób gromadzenia odpadów w komplet worków.

Powód przed dniem 1 lipca 2013r. także nie zorganizował i nie wyposażył punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ( (...)), przed dniem 30 czerwca 2013r. nie został również przygotowany kalendarz z zatwierdzonym przez pozwaną harmonogramem odbioru odpadów od mieszkańców.

Od dnia 1 lipca 2013r. mieszkańcy pozwanej gminy zgłaszali skargi dotyczące nieprawidłowego wykonywania przez powodów obowiązków wynikających z zawartej umowy, dotyczące głównie braku odbioru odpadów zgodnie z harmonogramem.

Powodowie w miesiącu lipcu 2013r. nie dostarczyli również do aptek pojemników na przeterminowane leki. jak też pojemników na zużyte baterie do budynków użyteczności publicznej. Powodowie nie odbierali też odpadów z aptek, ani z budynków użyteczności publicznej, po części odpady te zostały odebrane w sierpniu 2013r.

Powodowie nie wypełniali również obowiązku mycia i dezynfekcji pojazdów w okresie letnim z przyjętą częstotliwością.

Pozwana informowała powodów o nieprawidłowościach związanych z odbiorem śmieci, składała również reklamacje.

Powodowie zajmuje się działalnością dotyczącą wywozu odpadów od roku 1994 .

W dniu 31 lipca 2013r. powodowie wystawili fakturę VAT nr (...) na kwotę 142.533, 75 zł z tytułu wynagrodzenia, której termin płatności upływał w dniu 31 sierpnia 2013r.

Pozwana pismami z dnia 4 września 2013r. złożyła oświadczenie o odstąpieniu od zawartej umowy, jak też naliczyła i potrąciła kary umowne w wysokości 427.601, 25 zł.

Sąd Okręgowy wskazał, że stan faktyczny sprawy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, zeznań słuchanych w sprawie świadków oraz z przesłuchania w charakterze strony R. K. (1) i J. C..

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie

Wskazał Sąd Okręgowy, że zgodnie z treścią §10 ust. 1 punkt 1 i 3 łączącej strony umowy z dnia (...) pozwanej przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy między innymi w ^f przypadku, gdy wykonawca nie rozpoczął wykonywania usługi w pełnym zakresie objętym umową, bądź też w przypadku, gdy mino uprzednich pisemnych, co najmniej dwukrotnych zastrzeżeń złożonych przez zamawiającego, wykonawca nie realizował usług zgodnie z postanowieniami umowy, lub w istotny sposób naruszał zobowiązanie.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w tym w szczególności dowody z dokumentów, zeznań świadków W. B., J. P. (1), S. R., M. H. (1), A. G., M. K. (1), G. N., Z. W.. M. H. (2). J. K. (1), B. L., G. L., J. L., J. W. (1), M. Ż., C. Ś., M. K. (2). D. S., P. B., L. R., T. K., R. Ł.. R. K. (2), G. B.,

M. B., R. K. (3), K. K., H. L., M. Ł., A. P. (1), E. R.. W. S., A. P. (2), M. F.. J. W. (2), W. N., A. D., B. M., L. N., K. N., J. P. (2), M. W., G. W., Z. B., Z. D., H. G., J. G., M. K. (3), E. K., A. K., J. K. (2), M. M., M. N., J. S., P. S., I. S., M. Z., jak też zeznań złożonych przez J. C. w charakterze strony pozwanej wskazują jednoznacznie, iż żaden z obowiązków wynikających z umowy nie był realizowany przez powodów w pełnym zakresie, jak też usługi wykonywane przez powodów realizowane były w sposób niegodny z postanowieniami umowy.

Co istotne, powodowie nie kwestionowali faktu, że nienależycie i nie w pełnym zakresie wywiązywali się z przyjętych w umowie obowiązków, wskazując, iż był to efekt zmian wynikających z wejścia w życie w lipcu 2013r. nowej regulacji dotyczącej gospodarki odpadami.

W ocenie Sądu Okręgowego taka argumentacja nie mogła jednak prowadzić do uwzględnienia powództwa i uznania dokonanego przez pozwaną wypowiedzenia umowy za bezpodstawne. Powodowie są profesjonalistami w zakresie działalności dotyczącej gospodarki odpadami, zatem zgłaszając udział w postępowaniu przetargowym musieli mieć świadomość warunków na jakich pozwana oczekiwała wykonywania przez niego zamówienia. Sama pozwana z uwagi na wprowadzone w dniu 1 lipca 2013r zmiany dotyczące gospodarowania odpadami współpracowała z powodami, jak też okazywała im pomóc w realizacji obowiązków wynikających z umowy, o czym świadczy fakt zorganizowania przez pozwaną spotkań informacyjnych z mieszkańcami oraz umożliwienie powodom dystrybucji worków do segregacji odpadów przez sołtysów poszczególnych gmin.

Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych należy do zadań własnych każdej gminy, zaś pozwana powierzając odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych powodom miała prawo oczekiwać wykonywania przez nich tych obowiązków w sposób prawidłowy. Powodowie z nałożonych umową obowiązków nie wywiązali się należycie, wobec czego pozwana miała prawo odstąpić od zawartej umowy.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy oddalił powództwo na podstawie przepisu §10 ust. 1 punkt 1 i 3 umowy stron, zaś o kosztach postępowania orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w B. wywiedli powodowie zaskarżając go w całości oraz zarzucając naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i przyjęcie, iż żaden z obowiązków wynikających z umowy nie był realizowany przez powodów w pełnym zakresie, a realizowane usługi wykonywane były w sposób niezgodny z postanowieniami umowy, w sytuacji kiedy przeczy temu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy.

Skarżący domagali się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa i obciążenie pozwanej kosztami postępowania oraz zasądzenia na swoją rzecz

kosztów postępowania apelacyjnego, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznani

W uzasadnieniu apelacji skarżący podkreślili, że do ogłoszonego przez pozwaną przetargu, przystąpili powodowie działający wspólnie jako konsorcjum oraz spółka, w której pozwana pozostaje jednoosobowym udziałowcem, tj. (...) sp. z o.o. w M., której Przewodniczącym Rady Nadzorczej na dzień ogłoszenia przetargu pozostaje zastępca Burmistrza M. J. C.. Spółka ta obecnie zajmuje się wywozem odpadów na terenie powódki, co Sąd Okręgowy winien wziąć pod uwagę, również w odniesieniu do oceny wiarygodności przesłuchania J. C..

Po przystąpieniu przez powodów do realizowania zawartej umowy, powodowie powzięli informacje, iż pozwana zamierza odstąpić umowy przed upływem terminu na jaki została ona zawarta, a wywóz odpadów zlecić swojej spółce, tj. (...) sp. z o.o. w M.. Pozwana, przy osobistym zaangażowaniu J. C., zaczęła zgłaszać wobec powodów zastrzeżenia, co do realizacji umowy oraz kierować dodatkowe żądania, wykraczających poza zakres umowy, a niejednokrotnie także sprzecznych z umową.

Skarżący podkreślili błędną (albowiem niedokonaną w całości) ocenę zeznań powoda R. K. (1), z których Sąd Okręgowy wyciągnął wniosek, że powód nie kwestionował, iż nienależycie i w nie pełnym zakresie wywiązywał się w przyjętych w umowie obowiązków. Powód w swoich zeznaniach wyjaśniał bowiem, iż zmiana stanu prawnego od 1 lipca 2013r. spowodowała, że nie tylko w Gminie M., ale również na terenie całego kraju popełniane były pewne błędy, przy czym powodowie błędy te natychmiast korygowali.

Podnieśli skarżący, że Sąd Okręgowy w B. przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie wziął również pod rozwagę faktu, iż na rozległym terenie Gminy M. znajduje się 5000 nieruchomości zamieszkiwanych przez blisko 25.000 mieszkańców.

W ocenie skarżących, Sąd I instancji nie dokonał również oceny § 3 pkt 3 umowy, zgodnie z którym powodowie przed terminem pierwszej zbiórki odpadów zobowiązani byli do wyposażenia każdej nieruchomości w komplet 4 worków na odpady zbierane w sposób selektywny, a co powodowie wykonali (dodatkowo przekazując ponad 1000 kompletów worków ). Kolejne worki miały być dostarczane podczas odbioru odpadów, w zależności od potrzeb, jednakże w ilości nie większej niż po 1 worku dla każdej frakcji odebranych w danym dniu odpadów. Z zeznań świadków wnioskowanych przez pozwaną wynikało natomiast, iż powodowie w przypadku, gdyby właściciel nieruchomości wystawił trzy worki zawierające np. tworzywa sztuczne, powinien pozostawić również trzy puste worki na tworzywa.

Sąd Okręgowy uznając, że powodowie nie wywozili odpadów zgodnie z ustalonym harmonogramem, nie dokonał jakiejkolwiek oceny okoliczności, iż wielokrotnie zdarzały się przypadki, niewystawiania lub zbyt późnego wystawiania worków z odpadami, tj. już po przejeździe pojazdów powoda przez dany teren oraz pominął dowody z zeznań tych świadków, którzy zeznali, iż nigdy nie składali żadnych zastrzeżeń, co do wywozu i odbioru odpadów oraz że na reklamacjach przedłożonych przez pozwaną gminę nie znajduje się ich

podpisy.

Sąd I instancji nie dokonał również jakiejkolwiek oceny okoliczności, iż po zgłaszanych zastrzeżeniach, na spotkaniu do którego doszło z inicjatywy powoda w dniu 20 sierpnia 2013r., strony ustaliły, że pozwana oddeleguje pracowników, aby wraz z pracownikami powodów uczestniczyli jednego dnia w odbiorze odpadów od właścicieli nieruchomości. W wyniku takich czynności potwierdzone zostało, że mieszkańcy gminy niejednokrotnie popełniają błędy w zakresie segregacji, czy terminu wystawienia worków z odpadami.

Skarżący nie zaprzeczyli ustalonej przez Sąd I instancji okoliczności, że (...) został uruchomiony z pewnym opóźnieniem, jednakże pominięta została okoliczność, iż pierwotnie miał się on mieścić się w innym miejscu, przeciwko czemu protestowali mieszkańcy, a co doprowadziło do rozwiązania umowy dzierżawy terenu, jaką zawarli powodowie. Powodowie zmuszeni zostali do poszukiwania nowego terenu i w dniu 28 czerwca 2013 r., na podstawie promesy Prezesa GS M., złożyli w Gminie M. wniosek o wydanie decyzji środowiskowej zezwalającej na funkcjonowanie (...). Decyzja środowiskowa została wydana w dniu 19 lipca 2013 r. i od tego dnia (...) mógł przyjmować odpady.

W ocenie skarżących błędne i sprzeczne z umową stron pozostaje ustalenie, że pozwani w terminie do dnia 1 lipca 2013r. nie dostarczyli do aptek pojemników na przeterminowane leki. jak też pojemników na zużyte baterie do budynków użyteczności publicznej. W § 3 pkt 9 i 10 umowy strony określiły bowiem obowiązek powodów do odbioru tychże odpadów, nie określiły jednak terminu ich odbioru, a już tym bardziej terminu dostarczenia pojemników do ich zbiórki.

Błędną pozostaje również dokonana przez Sąd 1 instancji ocena materiału dowodowego w zakresie nie wypełnienia przez powodów obowiązku mycia i dezynfekcji pojazdów w okresie letnim. Powodowie nie tylko bowiem, przedłożyli do akt sprawy fakturę za mycie pojazdów, ale dysponowali w swojej bazie transportowej odpowiednimi urządzeniami do mycia nie tylko samochodów, ale również pojemników na odpady komunalne.

Sąd Okręgowy pominął także okoliczność, iż to na gminie ciąży ustawowy obowiązek prowadzenia działalności edukacyjnej i informacyjnej w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, zaś na trzydzieści sołectw zebrania zorganizowano wyłącznie w ośmiu.

Zdaniem apelujących, strona pozwana nie miała podstaw zarówno faktycznych, jak i prawnych do odstąpienia od umowy i żądania kar umownych, albowiem jeżeli przy realizacji umowy wystąpiły pewne uchybienia, to wynikały one również z zachowań lub zaniechań pozwanej. Zakres uchybień był nadto na tyle znikomy, że nie dawał podstaw do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, wskazując na niezasadność wywiedzionego środka zaskarżenia.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powodów zasługuje na uwzględnienie, albowiem Sąd I instancji nie dokonał rozpoznania istoty sprawy.

W pierwszej kolejności wskazać należy na konsekwencje faktu, że umowa z dnia (...) nr (...) (...) (...) (...) na „Odbieranie i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, na terenie Gminy M.” zawarta została przez Przedsiębiorstwo (...) oraz Przedsiębiorstwo (...), działające jako konsorcjum. Przedsiębiorstwo (...) oraz Przedsiębiorstwo (...) również jako członkowie tego konsorcjum dochodzą także wynagrodzenia z tytułu wskazanej umowy.

W tych okolicznościach konieczne pozostaje ustalenia pełnego składu konsorcjum, którego członkami pozostają powodowie oraz jego charakteru, a wreszcie ocena, czy charakter ten wpływa na legitymację czynną powodów. Podobnie, oceny w zakresie wpływu na legitymacje czynną powodów wymaga umowa konsorcjum w odniesieniu do możliwych postanowień dotyczących podziału pomiędzy konsorcjantami wynagrodzenia.

Takt, że powodowie zawarli i wykonywali przedmiotową umowę jako konsorcjanci musi być również oceniony w zakresie skuteczności oświadczeń woli składanych przez strony w trakcie wykonywania umowy, w tym oświadczeń powódki o odstąpieniu od umowy i dokonaniu potrącenia.

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego pozostawał § 10 ust. 1 punkt 1 i 3 łączącej strony umowy, zgodnie z którym pozwanej, jako zamawiającemu, przysługiwało prawo do odstąpienia od zawartej umowy między innymi w przypadku, gdy wykonawca nie rozpoczął wykonywania usługi w pełnym zakresie objętym umową, bądź też w przypadku, gdy mino uprzednich pisemnych, co najmniej dwukrotnych zastrzeżeń złożonych przez zamawiającego, wykonawca nie realizował usług zgodnie z postanowieniami umowy, lub w istotny sposób naruszał zobowiązanie. Zgodnie z treścią wskazanych przez Sąd I instancji postanowień umownych stronom przysługiwało prawo odstąpienia od umowy w terminie 30 dni od wystąpienia okoliczności powodującej odstąpienie.

Oparcie zaskarżonego wyroku jedynie na przytoczonym postanowieniu umownym wskazuje, że Sąd I instancji doszedł do przekonania, że postanowienie to stanowiło zastrzeżenie umownego prawa odstąpienia przewidzianego art. 395 k.c. Warunkiem ważności zastrzeżenia umownego prawa odstąpienia od umowy' pozostaje jednak określenie terminu, w ciągu którego prawo to stronie będzie przysługiwać, zatem analizy wymagał zapis § 10 ust. 1 punkt 3 umowy stron, wskazujący na przysługiwanie tego prawa stronom w ciągu 30 dni od wystąpienia okoliczności powodującej odstąpienie. Analiza ta wymaga przy tym nie tylko oceny, czy zastrzeżenie § 10 ust. 1 punkt 3 umowy wskazuje na termin 30 dni od wystąpienia okoliczności powodującej odstąpienie od umowy, jako na okres w jakim pozwana mogła skorzystać z ewentualnego umownego prawa odstąpienia od umowy, czy też jedynie na okres, w jakim pozwana mogła złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Konieczne jest też ustalenie, czy zapis § 10 ust. 1 punkt 3 umowy stron w pełnym brzmieniu w ogóle wskazuje na termin, skoro początek biegu terminu 30 dni wyznaczony został na wystąpienie okoliczności powodującej odstąpienie od umowy.

Konsekwencją zawarcia w § 10 ust. 1 punkt 3 umowy stron zapisu odnoszącego się do 30 dni od wystąpienia okoliczności powodującej odstąpienie od umowy może pozostawać

także konieczność oceny, czy działania podjęte przez stronę pozwaną zostały dokonane z zachowaniem wskazanego wymogu.

W przypadku uznania, że strony nie dokonały zastrzeżenia umownego prawa odstąpienia od umowy konieczną będzie ocena, czy stan faktyczny jaki zaistniał w odniesieniu do wykonywania umowy przez powodów uzasadniał skorzystanie przez pozwaną z ustawowego prawa odstąpienia oraz czy oświadczenie o odstąpieniu od umowy złożone przez pozwaną może zostać uznane za skuteczne skorzystanie z ustawowego prawa do odstąpienia od umowy.

Zasadny pozostawał podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia przez Sąd I instancji zebranego w sprawie materiału dowodowego, przede wszystkim z tej przyczyny, że nie jest wystarczającym przytoczenie wyników oceny tego materiału, bez odniesienia się do twierdzeń strony przeciwnej w zakresie opisywanych faktów. Jednocześnie ocena materiału dowodowego musi pozostawać pełna, a zatem odnosić się i do tych dowodów, które potwierdzają argumentację powodów oraz wszechstronna poprzez uwzględnienie ich pełnej treści, jak i wszystkich okoliczności mogących wpływać na wiarygodność środka dowodowego; wskazania te odnoszą się również do konieczności dokonania przez Sąd I instancji oceny wiarygodności przesłuchania słuchanego za pozwaną J. C., z ewentualnym uwzględnieniem twierdzeń skarżących zawartych w uzasadnieniu apelacji w odniesieniu do tego dowodu.

Ewentualne uznanie, że pozwana skutecznie odstąpiła od umowy korzystając czy to z umownego, czy też z ustawowego prawa odstąpienia wymagać będzie zatem nie tylko szczegółowego wskazania jakich zaniechań, które były podstawą odstąpienia przez pozwaną od umowy, powodowie się dopuścili, ale i oceny czy zaniechania te faktycznie miały miejsce, przy uwzględnieniu argumentacji przytaczanej przez powodów, która częściowo została powtórzona w uzasadnieniu apelacji. Nie jest także wystarczającym, odwołanie się do § 10 ust. 1 punkt 1 umowy stron, skoro opisuje on różne zachowania i stany po stronie wykonawcy, przy czym w podpunkcie 3. wskazuje również na konieczność zachowania przez pozwaną odpowiedniej procedury poprzedzającej wykonanie uprawnienia do odstąpienia od umowy.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd I instancji dokona ustaleń jej stanu faktycznego, odnosząc się szczegółowo do twierdzeń powodów wskazujących, że nie zaistniały fakty mogące uprawniać powódkę do skorzystania z prawa odstąpienia od umowy, zaś jeżeli argumentacja powodów okaże się niezasadna, dokona analizy zapisu § 10 ust. 1 punkt 1 i 3 umowy stron i ewentualnej oceny zachowania pozwanej w świetle tego zapisu lub przepisów stwarzających możliwość ustawowego odstąpienia od umowy.

Wobec powyższych okoliczności zaskarżony wyrok podlegał na mocy art. 386 § 4 k.p.c. uchyleniu, zaś sprawa przekazaniu do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B..

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 2 k.p.c.