Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII Ka 1213/17

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w XVII Wydziale Karnym – Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Sławomir Olejnik

Protokolant st. prot. sąd. Agnieszka Słuja-Goronska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Wilda Moniki Przerywacz

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2017 r.

sprawy L. J.

oskarżonego z art. 278 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

z dnia 7 czerwca 2017 r. w sprawie sygn. akt VI K 118/17

1.  Na podstawie art. 105 § 1 kpk prostuje oczywistą omyłkę pisarską w treści zarzutu poprzez przyjęcie, iż czyn przypisany oskarżonemu miał miejsce w dniu 1 września 2016 r., a nie jak wskazano 1 września 12016;

2.  Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. kwotę 516,60 zł z VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym.

4.  Zwalnia oskarżonego od zapłaty Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym od opłaty za II instancję.

Sławomir Olejnik

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2017 roku w sprawie VI K 118/17 Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu uznał oskarżonego L. J. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 37a k.k. wymierzył mu karę 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym (pkt 1), a na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasadza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w wysokości 178,68 zł i wymierzył opłatę w wysokości 120 zł (pkt 2) (k. 150).

Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonego w części co do kary, zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej kary i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu L. J. kary 1 miesiąca ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym i jednocześnie o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu (k. 162-164).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności sprostowania wymagało błędne oznaczenie daty popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu, wskazanej w zarzucie.

Przedmiotowe uchybienie stanowiło oczywistą omyłkę pisarską w rozumieniu art. 105 § 1 k.p.k. W myśl art. 105 § 2 k.p.k. sprostowania takiej omyłki dokonuje organ, który ją popełnił. Jeżeli jednak postępowanie toczy się przed instancją odwoławczą, może ona z urzędu sprostować orzeczenie pierwszej instancji.

Dlatego też Sąd Okręgowy postanowił sprostować oczywistą omyłkę pisarską zawartą w wyroku Sądu I instancji z dnia 7 czerwca 2017 roku, sygn. akt VI K 118/17, poprzez wskazanie prawidłowej daty popełnienia przez L. J. czynu zabronionego, o czym orzeczono w pkt. 1 sentencji.

Przechodząc do merytorycznej oceny wniesionego środka odwoławczego, wskazać należy, że apelacja obrońcy oskarżonego okazała się niezasadna, a zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż Sąd Okręgowy, analizując akta sprawy nie stwierdził, by będące podstawą wymierzenia kwestionowanej kary rozstrzygnięcie o sprawstwie i winie oskarżonego budziło jakiekolwiek wątpliwości. Sąd I Instancji prawidłowo zgromadził materiał dowodowy, ocenił go w sposób zgodny z zasadą swobodnej oceny, nie pomijając żadnego z dowodów, a przy tym dokonał właściwej subsumpcji.

Wbrew stanowisku skarżącego stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy, rozstrzygając o konsekwencjach stwierdzenia winy, dokonał właściwego wyważenia wszystkich występujących w sprawie relewantnych dla wymiaru kary okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść L. J., dając im wyraz kwestionowanym rozstrzygnięciem o karze.

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, zgodnie z którym rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt. 4 k.p.k. zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar za przypisany czyn nie uwzględnia należycie stopnia jego społecznej szkodliwości oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego (m. in. wyrok SN z dnia 10 lipca 1974 r., V KRN 60/74; wyrok SN z dnia 30 listopada 1990 r., WR 363/90). Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można trafnie podnosić, gdy wymierzona kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przypisanego czynu, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą (wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85).

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie można przekonująco stwierdzić, biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowe i podmiotowe, w których doszło do popełniania przez oskarżonego przestępstwa, że sankcja za nie wymierzona w sposób zasadniczy odbiega od standardów adekwatności karania za tego rodzaju występki i swą dolegliwością przekracza stopień winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości czynu przypisanego mu w wyroku Sądu I instancji. Orzeczona przez Sąd I instancji fakultatywna kara ograniczenia wolności w żadnym wypadku nie może być uznana za karę rażąco niewspółmierną (surową) w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Wbrew twierdzeniom obrońcy, Sąd Rejonowy zasadnie i w odpowiednim stopniu uwzględnił fakt przyznania się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu, co nie pozostawało bez wpływu na wymiar kary i znalazło odzwierciedlenie w jej wymiarze. Orzeczona kara odzwierciedla także fakt opisania przez L. J. przebiegu zdarzenia. Podnieść jednakże należy, że wskazywanie powyższych okoliczności, w sytuacji, gdy dowody popełnienia przestępstwa były jednoznaczne, nie może świadczyć o krytycznym spojrzeniu oskarżonego na czyn. Poza tym samo przyznanie się do winy jest tylko jedną z okoliczności branych pod uwagę przy wymiarze kary i rozważenia wymagają również inne okoliczności, o jakich mowa w art. 53 § 2 k.k. w kontekście dyrektyw wymiaru kary określonych § 1 art. 53 k.k. Trudno skutecznie stawiać zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzut rażącej niewspółmierności kary w sytuacji, gdy oskarżonemu została wymierzona kara fakultatywna, orzeczona zamiast przewidzianej za przestępstwo kradzieży kary pozbawienia wolności. Dlatego nie mają racji skarżący powołując się na brak należytego uwzględnienia okoliczności łagodzących przy wymiarze kary wobec oskarżonego. Sąd Rejonowy w granicach swobodnego uznania dokonał analizy okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego, wskazał je w uzasadnieniu i doszedł do przekonania, iż w przedmiotowym stanie faktycznym przeważają okoliczności obciążające, takie jak uprzednia karalność oskarżonego, w tym za przestępstwa podobne oraz okoliczności popełnienia przypisanego mu czynu, w tym stopień jego społecznej szkodliwości. Powyższe świadczy o lekceważeniu przez oskarżonego obowiązującego porządku prawnego i poczuciu bezkarności.

Wskazać należy jeszcze, że wykładania systemowa zastosowanego w podstawie wymiaru kary art. 37a k.k., prowadzi do wniosku, że stanowi on dyrektywę sędziowskiego wymiaru kary, modyfikując granice sankcji za popełnienie czynu zabronionego z art. 278 § 1 k.k. o tyle, że wskazuje na szerszą możliwość wyboru rodzaju kary od wskazanej w tym przepisie. Tym samym rozszerza katalog kar, które mogą zostać wymierzone za czyn zabroniony, pozostawiając decyzję w tym przedmiocie w gestii kompetencyjnej sądu, na podstawie ogólnych dyrektyw sędziowskiego wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. Fakultatywny charakter art. 37a k.k. sprawia, że przewidziane tutaj rozwiązanie może być zastosowane in concreto dopiero w określonej sprawie, na etapie sądowego wymiaru kary. Sąd I instancji, oceniając całokształt okoliczności istotnych dla wymiaru kary, prawidłowo uznał, że w świetle istniejących w tej sprawie okoliczności zachodzą podstawy do zastosowania art. 37a k.k. i kara ograniczenia wolności, w wymiarze bliższym jednak dolnej granicy ustawowego zagrożenia, może prawidłowo wypełnić dyrektywy określone w art. 53 § 1 k.k. Sytuacji tej nie zmieniają podnoszone w apelacji oskarżonego okoliczności łagodzące, uwzględnione w dostatecznym stopniu przez Sąd Rejonowy.

Konkludując, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji, wymierzając oskarżonemu karę ograniczenia wolności w wymiarze 5 miesięcy, nie naruszył żadnej z dyrektyw wymiaru kary o których mowa w art. 53 k.k., a ukształtowana w zaskarżonym wyroku kara jest karą sprawiedliwą, adekwatną i w sposób prawidłowy spełni cele wychowawcze. Dokonana przez Sąd meriti ocena okoliczności podmiotowych i przedmiotowych istotnych z punktu widzenia społecznej szkodliwości, a także pozostałych okoliczności mających wpływ na wymiar kary, jest zdaniem Sądu Odwoławczego trafna i nie budzi żadnych zastrzeżeń.

Uwzględniając powyższe, Sąd Okręgowy, nie stwierdziwszy przy tym, by kwestionowane orzeczenie było dotknięte uchybieniami o jakich mowa w art. 439 k.p.k., utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

Wysokość wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym ustalono w oparciu o § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1714).

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych Sąd Odwoławczy zwolnił oskarżonego od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych i nie wymierzył mu opłaty.

Sławomir Olejnik

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13