Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. D.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 22 lipca 2016 roku, sygn. akt I C 1096/15

oddala apelację i zasądza od powoda A. D. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSO Paweł Hochman SSA w SO Stanisław Łęgosz

Sygn. akt II Ca 793/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 lipca 2016 r., w sprawie I C 1096/15 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. zasądził od pozwanego A. (...), Towarzystwa (...), Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda A. D. tytułem zadośćuczynienia kwotę 14.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 23 listopada 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., zaś od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty ustawowymi odsetkami za opóźnienie. W pozostałym zakresie powództwo oddalił ( powód w pozwie żądał kwoty 25.000 złotych), znosząc wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu.

Podstawą powyższego orzeczenia były następujące ustalenia:

W dniu (...) r. w P. kierujący samochodem osobowym marki „M.” o numerze rejestracyjnym (...) R. R. doprowadził do kolizji drogowej z pojazdem marki „R.” o numerze rejestracyjnym (...), którym poruszał się powód A. D..

W dniu 24 września 2013 r. w (...) Zespole (...)
w P. rozpoznano u powoda uraz głowy, kręgosłupa szyjnego, stłuczenie lewego barku. Powodowi wskazano odpoczynek, noszenie kołnierza (...) przez 10-14 dni oraz zalecono kontrolę w Poradni (...).

W dniu 24 września 2013 r. powód otrzymał skierowanie do Poradni (...). W dniu 25 września 2013 r. powód otrzymał skierowanie do Poradni (...). Powód kontynuował leczenie w (...) s.c. z siedzibą w B. – u lekarza-ortopedy.

Zgodnie z opinią i pisemnymi opiniami uzupełniającymi biegłego sądowego
z zakresu ortopedii-traumatologii: w wyniku zdarzenia z dnia 24 września 2013 r. powód doznał urazu głowy, urazu skrętnego odcinka szyjnego i kolana lewego oraz barku i łokcia lewego. Na dzień badania z 15 stycznia 2016 r. stwierdzono u powoda nieznaczne ograniczenie zgięcia kolana lewego o około 10 stopni oraz rotacje odcinka szyjnego i odwodzenia barku o około 10 stopni.

Wskutek urazów odniesionych w zdarzeniu z dnia 24 września 2013 r. powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 6 %. Stopień cierpień fizycznych powoda był umiarkowany przez okres około ośmiu tygodni. Powód wymagał po ww. zdarzeniu pomocy innych osób w wymiarze około dwóch godzin przez osiem tygodni.

Rokowania powoda na przyszłość są stabilne, nie stwierdzono znaczącego kalectwa i znacznego naruszenia funkcji kolana lewego, barku lewego i szyi. Na dzień badania z 15 stycznia 2016 r. stwierdzono u powoda zadowalającą wydolność statyczno-dynamiczną. Powód nie wymaga dalszego leczenia.

Powód zgłosił szkodę pozwanemu. Decyzją z dnia 22 listopada 2013 r. pozwany przyznał powodowi zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w kwocie 1.000 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt sprawy, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy istotne znaczenie miała treść opinii i dwóch pisemnych opinii uzupełniających biegłego sądowego z zakresu ortopedii-traumatologii. W ocenie Sądu przedmiotowe opinie były rzetelne, spójne, merytorycznie uzasadnione. Biegły sądowy w sposób wyczerpujący i jasny wyjaśnił jakimi przesłankami kierował się stwierdzając u powoda łączny trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 6 %. Zdaniem Sądu ustalenia biegłego sądowego R. E. nie wymagają żadnego uzupełnienia ani wyjaśnienia.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie bezsporne było, że na skutek kolizji drogowej z dnia 24 września 2013 r., której sprawca miał w dacie zdarzenia zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym, obrażeń ciała doznał powód A. D.. Ponadto nie ulegało wątpliwości, że w toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał na rzecz powoda kwotę 1.000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Kwestią sporną pozostało zaś ustalenie, czy przyznana kwota zadośćuczynienia pieniężnego była „odpowiednia”.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawarta z posiadaczem samochodu (kierowanego przez sprawcę kolizji) oraz art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta (ubezpieczony). Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter akcesoryjny, gdyż jej powstanie i rozmiar zależą od istnienia okoliczności uzasadniających odpowiedzialność ubezpieczonego sprawcy szkody oraz rozmiaru tej odpowiedzialności. Istnienie więc odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub osoby kierującej pojazdem determinuje odpowiedzialność ubezpieczyciela.

Podstawą prawną żądania zadośćuczynienia przez powoda jest art. 445 § 1 k.c., stosownie do treści którego sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w wypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

W orzecznictwie przyjmuje się, że celem zadośćuczynienia pieniężnego jest zrekompensowanie i złagodzenie doznanej krzywdy moralnej. Funkcja kompensacyjna nie wyczerpuje jednak celu, jaki łączy się z zasądzeniem zadośćuczynienia. Celem tym, obok funkcji kompensacyjnej, jest także udzielenie pokrzywdzonemu satysfakcji, gdy inne środki nie są wystarczające do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego. Sąd, oceniając krzywdę, bierze pod uwagę wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia w sferze cierpień fizycznych jak i psychicznych. Sąd obowiązany jest wziąć pod uwagę nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia, wiek poszkodowanego oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym.

Sąd Rejonowy podzielił wnioski płynące z opinii biegłego z zakresu ortopedii-traumatologii. Biegły sądowy ortopeda-traumatolog stwierdził u powoda trwały uszczerbek na zdrowiu w łącznej wysokości 6 % w oparciu o przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu. Sąd miał przy tym na uwadze, iż procentowy rozmiar uszkodzeń ciała jest tylko jednym z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia innych okoliczności, a jedynie stanowi pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego. Sąd wziął również pod uwagę wiek poszkodowanego, nasilenie i długotrwałość cierpień stopień cierpień fizycznych powoda (był umiarkowany przez okres około ośmiu tygodni) oraz następstwa zdarzenia w sferze życiowej powoda A. D..

W konsekwencji Sąd uznał, iż odpowiednią kwotą zadośćuczynienia stanowić będzie dla A. D. kwota w wysokości 14.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę i taką też zasądził od pozwanego na rzecz powoda. Sąd miał przy tym na względzie okoliczność przyznania powodowi przez stronę pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 1.000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego. W pozostałej części powództwo o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę zostało oddalone jako nadmiernie wygórowane, gdyż uszczerbek na zdrowiu powoda stwierdzony przez biegłego nie był relatywnie wysoki. Nadto rokowania powoda na przyszłość są stabilne, nie stwierdzono znaczącego kalectwa i znacznego naruszenia funkcji kolana lewego, barku lewego i szyi. W przekonaniu Sądu skutki urazów odniesionych przez A. D. w dniu 24 września 2013 r. nie odbiegały dalece od „normy” na jego niekorzyść w tego typu sytuacjach. Powód nie wymaga dalszego leczenia.

Mając na uwadze wynik postępowania oraz wysokość kosztów poniesionych przez obie strony postępowania, na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd zniósł wzajemnie koszty procesu między powodem a pozwanym (pkt 3 sentencji wyroku). .

Od powyższego wyroku apelację złożył powód. Zaskarżył go w części oddalającej powództwo oraz rozstrzygającej o kosztach procesu zarzucając:

1.  naruszenie art. 445 § 1 kodeksu cywilnego poprzez zbyt niskie określenie wysokości zadośćuczynienia za doznany uszczerbek na zdrowiu oraz doznaną krzywdę przez powoda;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, polegający na przyjęciu tezy, iż łączna kwota odszkodowania i zadośćuczynienia na rzecz powoda ustalona przez Sąd w wysokości 14.000 zł. w całości rekompensuje uszczerbek na jego zdrowiu i doznaną przez niego krzywdę;

3.  naruszenie art. 100 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu.

Występując z tymi zarzutami wnosił o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w pierwszej instancji w oparciu o zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Wnosił także o zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona a podniesione w niej zarzuty są chybione.

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych.. O wysokości należnego zadośćuczynienia pieniężnego decyduje w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy. Jednakże niewymierny w pełni charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokość zadośćuczynienia, zależy od oceny sądu. Sąd przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia dysponuje pewnym luzem decyzyjnym. Oznacza to względną swobodę przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia. Ocena sądu nie może jednak nosić cech dowolności. W razie wyraźnych dysproporcji pomiędzy rozmiarem krzywdy a wielkością zadośćuczynienia występuje możliwość kwestionowania uznania sądowego w postępowaniu odwoławczym (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1970r., III PRN 39/70,OSNCP 191, nr 3, poz. 53, z dnia 19 maja 1998r., I CKN 756/97, z dnia 7 listopada 2003 r., IV CK 151/02 oraz z dnia 7 listopada 2003 r., V CK 110/03).W przedmiotowej sprawie taka dysproporcja jednak nie występuje.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia na kwotę 15.000 złotych (łącznie z wypłaconą już kwotą 1.000 zł. w postępowaniu przedsądowym). Kwota ta jest kwotą odpowiednią i nie narusza przepisu art. 445 § 1 k.c. Zresztą wyliczenia zaproponowane przez powoda w apelacji również oscylują wokół takiej kwoty. Apelacja nie dostarcza żadnych argumentów, które skutecznie mogłyby podważyć wysokość zasądzonej kwoty, jako rażąco zaniżonej. Należy przy tym przypomnieć, że zadośćuczynienie ma rekompensować poszkodowanemu tylko poczucie krzywdy jakiej doznał wskutek uszkodzenia ciała, nie zaś rekompensować wszystkie szkody majątkowe, jakie po jego stronie wystąpiły w wyniku zdarzenia.

Nie jest również zasadne kwestionowanie rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Obie strony poniosły podobne koszty procesu, w podobnym zakresie ich roszczenia zostały uwzględnione. Zachodziły zatem podstawy, by w postępowaniu pierwszoinstancyjnym dokonać wzajemnego zniesienia kosztów procesu.

Z tych względów apelacja, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu – art. 385 k.p.c. O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

StŁ/AOw

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSO Paweł Hochman SSA w SO Stanisław Łęgosz