Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Sylwia Dymańska

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania W. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 19 lipca 2013 roku nr (...)

w sprawie W. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się W. C. prawo do emerytury od 12 lipca 2013 roku,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz odwołującego się W. C. kwotę 120,00 zł (słownie: sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1482/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 20 listopada 2013 r.

Decyzją z dnia 19 lipca 2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153,
poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił W. C. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, a jedynie 4 lata, 4 miesiące i 17 dni takiej pracy. W stażu tym organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy okresu zatrudnienia w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych (...)- Zakład (...)
w T. od 16 stycznia 1978 r. do 13 kwietnia 1978 r. oraz w Zakładzie Budowlano- (...) w B. od 14 kwietnia 1978 r. do 30 grudnia 1989 r. na stanowisku betoniarza, ponieważ za sporne okresy wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Decyzję tę zaskarżył W. C., domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że od 16 stycznia 1978 r. do
13 kwietnia 1978 r. i od 14 kwietnia 1978 r. do 30 grudnia 1989 r. pracował w szczególnych warunkach w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych (...)- Zakład (...) w T. oraz w Zakładzie Budowlano- (...)
w B. w charakterze betoniarza, która to praca wymieniona została w Dziale V pkt 4 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący W. C., urodzony (...), w dniu (...) osiągnął 60 lat życia. Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 4 lat, 4 miesięcy i 17 dni z tytułu zatrudnienia w (...) S.A. w K. od 2 stycznia 1990 r. do 31 sierpnia 1994 r.

We wniosku z dnia 12 lipca 2013 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 19 lipca 2013 r. (...) Oddział w T. odmówił W. C. przyznania prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawca nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze.

Odwołujący nie przystąpił do OFE.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 16 stycznia 1978 r. do 13 kwietnia 1978 r. odwołujący pracował w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych (...)- Zakład (...) w T., a od 14 kwietnia 1978 r. do 30 grudnia 1989 r. w Zakładzie Budowlano- (...) w B. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze betoniarza. Stosunek pracy z Wojewódzkim Związkiem Spółdzielni Rolniczych (...)- Zakład (...) w T. został rozwiązany na mocy porozumienia między zakładami, wskutek czego z dniem 14 kwietnia 1978 r. odwołujący podpisał umowę o pracę z Zakładem Budowlano- (...) w B. na takich samych jak uprzednio warunkach.

dowód:

-

umowy o pracę z dnia: 16.01.1978 r. i 14.04.1978 r.- akta osobowe,

-

karty obiegowe zmian- akta osobowe,

-

kserokopia legitymacji ubezpieczeniowej- k. 33-35 akt ZUS,

-

świadectwa pracy z dnia: 13.01.1978 r. i 27.12.1989 r.- k. 64-65 akt ZUS,

-

zeznania świadka A. N. (1)- 00:42:13,

Oba zakłady zajmowały się produkcją pustaków, płytek chodnikowych, krawężników i obrzeży. Na terenie obu tych zakładów mieściła się betoniarnia, w której pracowali betoniarze. Oprócz tego zakłady te prowadziły budowy i zatrudniały robotników budowlanych. Znajdująca się na terenie zakładów betoniarnia miała tylko zadaszenie oparte na żelaznych filarach. Obok niej usytuowany był murowany budynek, w którym swoją siedzibę miał kierownik, a betoniarze spożywali śniadanie. Znajdował się tam też magazyn na cement. W betoniarni pracowali betoniarze, w tym odwołujący, i operator betoniarki.
W betoniarce mieszano beton z hasiu, piasku, cementu i wody. Materiał ten umieszczali
w betoniarce betoniarze. Gotowy beton wylewany był na podłogę. Do obowiązków odwołującego jako betoniarza należało zebrać z podłogi gotowy beton za pomocą łopaty, umieścić go w odpowiedniej formie, a następnie przenieść formę na plac pod halę. W okresie lekkich przymrozków, kiedy prace betoniarskie były jeszcze realizowane, formy przykrywano słomianymi matami. Odwołujący pracował w systemie jednozmianowym, w pełnym wymiarze czasu pracy, od 7:00 do 15:00. W ramach dobowego wymiaru czasu pracy wykonywał tylko pracę betoniarza i nie był kierowany do realizacji żadnych innych czynności. W okresie zimowym, w czasie największych mrozów, odwołujący, podobnie jak inni betoniarze, przez okres miesiąca wykorzystywał urlop wypoczynkowy, a przez okres następnego miesiąca był zatrudniany przy pracach porządkowych w betoniarni. Przerwa
w okresie zimowym, kiedy nie produkowano wyrobów z betonu, a odwołujący nie wykonywał pracy betoniarza trwała około 2 miesiące.

dowód:

-

zeznania świadka K. C.- 00:11:10-00:33:13,

-

zeznania świadka A. N. (2)- 00:42:13-00:58:53,

-

zeznania odwołującego W. C.- 01:01:44-01:11:34,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków K. C. i A. N. (1) oraz słuchanego w charakterze strony W. C., którzy złożyli depozycje odnośnie rodzaju czynności wykonywanych przez odwołującego w spornym okresie. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a przy tym były przekonujące w świetle zasad logiki
i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych wyraźnie wynika, że w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych (...)- Zakład (...)
w T. oraz w Zakładzie Budowlano- (...) w B. wnioskodawca stale
i w pełnym wymiarze godzin pracował wyłącznie jako betoniarz i nie był kierowany do wykonywania jakichkolwiek innych czynności- za wyjątkiem okresu zimowego, kiedy przez miesiąc wykorzystywał urlop wypoczynkowy, a przez kolejny miesiąc zajmował się pracami porządkowymi w betoniarni. Fakt zatrudnienia odwołującego w spornych okresach w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku betoniarza potwierdza zgromadzona w aktach osobowych dokumentacja pracownicza w postaci umów o pracę i kart obiegowych zmian oraz zalegające w aktach organu rentowego kserokopia legitymacji ubezpieczeniowej
i świadectwa pracy.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet
i 65 lat- dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje
art. 27 powołanej ustawy, w świetle którego wynosi on co najmniej 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn.

Przepis art. 32 ustawy statuuje natomiast, iż ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu- za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy, wiek emerytalny, o którym mowa
w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Mowa tu o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Jak wynika z § 1 wskazanego rozporządzenia, stosuje się je do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1, okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (ust. 2).

Zgodnie zaś z § 4 ust. 1, prawo do emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A rozporządzenia, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia, w tym co najmniej okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat, posiadał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i nie przystąpił do OFE.

Kwestią sporną pozostawała natomiast kwalifikacja jego pracy od 16 stycznia 1978 r. do 13 kwietnia 1978 r. w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych (...)- Zakład (...) w T. oraz od 14 kwietnia 1978 r. do 30 grudnia 1989 r. w Zakładzie Budowlano- (...) w B..

Odmawiając odwołującemu zaliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach tego okresu zatrudnienia organ rentowy wskazał, że za okres ten wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie świadczy o tym, że ubezpieczony faktycznie pracy takiej nie realizował. W postępowaniu przed sądem nie stosuje się bowiem ograniczeń dowodowych, jakie istnieją w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Zatem okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być dowodzona wszelkimi środkami dowodowymi, przy czym sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Reasumując, w postępowaniu przed sądem dopuszczalne jest dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest w stanie wykazać tej okoliczności
w oparciu o dokumenty (por. uchwały SN: z dnia 17 czerwca 1987 r., III PZP 19/87, OSNC 88/10/132 i z dnia 27 maja 1985 r. III UZP 5/85, LEX nr 14635).

Na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów (umów o pracę, kart obiegowych zmian, świadectwa pracy i kserokopii legitymacji ubezpieczeniowej) można stwierdzić, że w spornych okresach odwołujący stale i pełnym wymiarze godzin pracował na stanowisku betoniarza.

Z zeznań świadków i samego odwołującego wynika zaś, że zatrudniające odwołującego zakłady świadczyły usługi w budownictwie, a ponadto zajmowały się produkcją pustaków, płytek chodnikowych, krawężników i obrzeży. Ubezpieczony, podobnie jak inni betoniarze, pracował na terenie betoniarni zlokalizowanej na terenie zakładów, mającej tylko zadaszenie. Do jego codziennych obowiązków należało zbieranie z podłogi za pomocą łopaty gotowego betonu po wylaniu go z betoniarki, umieszczanie betonu
w odpowiednich formach, a następnie przenoszenie forem wypełnionych betonem na plac pod halę. Na podstawie zeznań świadków można stwierdzić, że odwołujący pracował tylko
i wyłącznie w charakterze betoniarza w systemie jednozmianowym w godzinach od 7:00 do 15:00 i w ramach dobowego wymiaru czasu pracy nie był kierowany do realizacji żadnych innych czynności. Wiadomo również, że w okresie najsilniejszych mrozów zakłady nie produkowały betonowych elementów. W tym czasie pracownicy, w tym odwołujący, przez miesiąc wykorzystywali urlop wypoczynkowy, a przez kolejny miesiąc zajmowali się pracami porządkowymi. Przerwa ta wynosiła około 2 miesiące.

Reasumując, w oparciu o przeprowadzone dowody Sąd stwierdził, że w spornych okresach od 16 stycznia 1978 r. do 13 kwietnia 1978 r. (2 miesiące i 29 dni) i od 14 kwietnia 1978 r. do 30 grudnia 1989 r. (11 lat, 8 miesięcy i 17 dni), za wyjątkiem 2 miesięcy przypadających w okresach zimowych (łącznie około 15 miesięcy), odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako betoniarz.

Praca ta wymieniona została w Dziale V, zatytułowanym: „W budownictwie
i przemyśle materiałów budowlanych”, pkt 4 (prace zbrojarskie i betoniarskie).

Mając więc na uwadze, że odwołujący wykazał przed organem rentowym staż pracy
w szczególnych warunkach w wymiarze 4 lat, 4 miesięcy i 17 dni, doliczając do niego sporny okres od 16 stycznia 1978 r. do 13 kwietnia 1978 r. (2 miesiące i 29 dni) i od 14 kwietnia 1978 r. do 30 grudnia 1989 r. (11 lat, 8 miesięcy i 17 dni), po wyłączeniu z niego 2 miesięcy przypadających w okresach zimowych, kiedy to wnioskodawca korzystał z urlopu wypoczynkowego i zajmował się pracami porządkowymi (łącznie około 15 miesięcy), stwierdzić należało, że w/w legitymuje się 15- letnim stażem pracy, co uprawnia go do
tzw. wcześniejszej emerytury.

Uwzględniając powyższe, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od 12 lipca 2013 r., tj. od dnia złożenia wniosku.

O kosztach zastępstwa procesowego odwołującego Sąd orzekł na podstawie
art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490). Podwyższając stawkę minimalną do kwoty 120,00 zł Sąd miał na uwadze niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

SSO Natalia Lipińska

(...)

-

(...)

-

(...)

-

(...)

(...)