Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 7 marca 2017 r.

zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 7 marca 2017 roku w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. K. prawo do ustalenia kapitału początkowego z uwzględnieniem jako okresu składkowego okresu zatrudnienia od dnia 1 grudnia 1987 roku do dnia 30 czerwca 1993 roku.

Sygn. akt VU 484/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 marca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ponownego ustalenia kapitał początkowy J. K..

W odwołaniu z dnia 13 marca 2017 roku J. K. wniósł o ponowne przeliczenie kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia od 1 grudnia 1987 roku do września 1994 roku w (...) Spółdzielni (...) w O. w charakterze agenta sprzedaży.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu podniesiono, że w okresie od 1 grudnia 1987 roku do września 1994 roku wnioskodawca pracował (...) Spółdzielni (...) w O., jednak z przedłożonej dokumentacji nie można stwierdzić, czy z tytułu umowy agencyjnej wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu.

Na rozprawie w dniu 21 listopada 2017 roku wnioskodawca sprecyzował odwołanie w ten sposób, że wniósł o zaliczenie do kapitału początkowego okresu ubezpieczenia od 1 grudnia 1987 roku do 30 czerwca 1993 roku, a w pozostałym zakresie cofnął odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. K. w dniu 10 sierpnia 2016 roku złożył wniosek o ustalenie kapitału początkowego.

(dowód: wniosek o ustalenie kapitału początkowego k. 1-3 akt ZUS)

W kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych wnioskodawca podał m.in., że w okresie od 1 grudnia 1987 roku do 30 września 1993 roku był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) w O. w charakterze agenta małej gastronomii.

(dowód: kwestionariusz k. 4-9 akt ZUS, świadectwo pracy z dnia 15 listopada 1991 roku k. 5 akt ZUS)

Decyzją z dnia 16 listopada 2016 roku organ rentowy ustalił J. K. kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku na kwotę 74 251,43 złotych.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1977 roku do 31 grudnia 1986 roku.

Wskaźnik wysokości kapitału początkowego wyniósł 97,25 %. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono na kwotę 1187,32zł. w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 97,25 % przez kwotę bazową wynoszącą 1220,89 złotych.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął:

- 151 miesięcy okresów składkowych (12 lat 7 miesięcy i 26 dni),

- 5 miesięcy okresów nieskładkowych;

- współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego -53,78 %;

- średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat – wynoszący 209 miesięcy.

Okresy składkowe przeliczono ze współczynnikiem 1,3%, a okresy nieskładkowe ze współczynnikiem 0,7%.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 16 listopada 2016 roku k. 53-55 akt ZUS)

W dniu 16 lutego 2017 roku J. K. złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem okresów pracy w Spółdzielni (...) w O..

(dowód: wniosek o ustalenie kapitału początkowego k. 59 akt ZUS)

W dniu 12 listopada 1987r. J. K., J. L. i W. K. zawarli z (...) Spółdzielnią (...) w O. umowę o prowadzenie na warunkach zlecenia punktu małej gastronomii. Na podstawie tej umowy (...) Spółdzielnia (...) w O. powierzyła agentom: J. K., J. L. i W. K. prowadzenie punktu małej gastronomii w budynku (...) Spółdzielni (...) w O. przy ul. (...) od 1 grudnia 1987r.

W powierzonym punkcie agenci prowadzili osobiście działalność gastronomiczną w zakresie sprzedaży piwa i innych napojów chłodzących oraz papierosów, zapałek i podstawowych artykułów cukierniczych. Punkt był czynny w godzinach od 9 do 21 w dni robocze i wolne soboty, a w niedziele w godzinach od 9 do 13.

Zgodnie z § 7 pkt. 1 umowy agenci zobowiązani byli do systematycznego uiszczenia na rzecz Spółdzielni zryczałtowanej odpłatności w kwocie 240 000 złotych miesięcznie, płatne do 10-tego każdego miesiąca, za miesiące ubiegłe poczynając od daty zwarcia umowy tj. od dnia 1 grudnia 1987 roku tytułem przypadającej składki na ubezpieczenia ZUS ustalonej w oparciu o odrębne przepisy. Wysokość zryczałtowanej odpłatności została ustalona do dnia 31 grudnia 1988r.

Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

(dowód: umowa z dnia 12 listopada 1987 roku o prowadzenie na warunkach zlecenia punktu małej gastronomii w aktach osobowych)

W dniu 2 stycznia 1989r. J. K., J. L. i W. K. zawarli z (...) Spółdzielnią (...) w O. kolejną umowę o prowadzenie na warunkach zlecenia punktu małej gastronomii. Na podstawie tej umowy (...) Spółdzielnia (...) w O. powierzyła agentom: J. K., J. L. i W. K. prowadzenie punktu małej gastronomii w budynku (...) Spółdzielni (...) w O. przy ul. (...) od 1 stycznia 1989r.

W powierzonym punkcie agenci prowadzili osobiście działalność gastronomiczną w zakresie sprzedaży piwa i innych napojów chłodzących oraz papierosów, zapałek, słodyczy oraz posiłków i napojów przygotowywanych w kuchni w ograniczonym asortymencie. Punkt był czynny w godzinach od 9 do 20 w dni robocze i wolne soboty, a w niedziele i święta w godzinach od 9 do 13.

Zgodnie z § 7 pkt. 1 umowy agenci zobowiązani byli do systematycznego uiszczenia na rzecz Spółdzielni zryczałtowanej odpłatności w kwocie 350 000 złotych miesięcznie, płatne do ostatniego dnia każdego miesiąca, poczynając od daty zwarcia umowy tj. od dnia 1 stycznia 1989 roku tytułem przypadającej składki na ubezpieczenia ZUS ustalonej w oparciu o odrębne przepisy. Wysokość zryczałtowanej odpłatności została ustalona do dnia 30 kwietnia 1989r.

Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

(dowód: umowa z dnia 2 stycznia 1989 roku o prowadzenie na warunkach zlecenia punktu małej gastronomii w aktach osobowych)

W dniu 2 maja 1989r. J. K. i W. K. zawarli z (...) Spółdzielnią (...) w O. kolejną umowę o prowadzenie na warunkach zlecenia punktu małej gastronomii. Na podstawie tej umowy (...) Spółdzielnia (...) w O. powierzyła agentom: J. K., i W. K. prowadzenie punktu małej gastronomii w budynku (...) Spółdzielni (...) w O. przy ul. (...) od 1 maja 1989r.

W powierzonym punkcie agenci prowadzili osobiście działalność gastronomiczną w zakresie sprzedaży piwa i innych napojów chłodzących oraz papierosów, zapałek, słodyczy oraz posiłków i napojów przygotowywanych w kuchni w ograniczonym asortymencie. Punkt był czynny w godzinach od 9 do 18 w dni robocze, a w niedziele i święta w godzinach od 9 do 13.

Zgodnie z § 7 pkt 1 umowy agenci zobowiązani byli do systematycznego uiszczenia na rzecz Spółdzielni zryczałtowanej odpłatności w kwocie 350 000 złotych miesięcznie, płatne do ostatniego dnia każdego miesiąca, poczynając od daty zwarcia umowy tj. od dnia 1 maja 1989 roku tytułem przypadającej składki na ubezpieczenia ZUS ustalonej w oparciu o odrębne przepisy. Wysokość zryczałtowanej odpłatności została ustalona do dnia 31 grudnia 1989r.

Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

(dowód: umowa z dnia 2 maja 1989 roku o prowadzenie na warunkach zlecenia punktu małej gastronomii w aktach osobowych)

J. K. prowadził na podstawie w/w umów zlecenia punkt małej gastronomii w okresie od 1 grudnia 1987 roku do 30 czerwca 1993 roku.

J. K. został zgłoszony do ubezpieczenia społecznego jako osoba wykonująca pracę na rzecz jednostki gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej.

W spornym okresie wnioskodawca pracował w pijalni piwa od poniedziałku do soboty w godzinach otwarcia lokalu wynikających z umów zlecenia. Do jego obowiązków należała obsługa lokalu oraz zaopatrzenie. Uzyskiwane przez wnioskodawcę wynagrodzenie miesięczne w okresie od 1 grudnia 1987 roku do 30 czerwca 1993 roku nigdy nie było niższe od minimalnego.

Spółdzielnia sporządzała listę wynagrodzeń dla agentów i uzyskane kwoty pomniejszała o należne składki, które obowiązana była przekazać do ZUS.

(dowód: legitymacja ubezpieczeniowa k. 29-32, świadectwo pracy z dnia 20 października 2003 roku akt osobowych, zgłoszenie do ubezpieczenie społecznego z dnia 30 listopada 1987 roku w aktach osobowych, karty wynagrodzeń J. K. w aktach osobowych, zeznania świadka W. K. protokół rozprawy z dnia 5 września 2017 roku 4:18-10:53, zeznania świadka M. B. protokół rozprawy z dnia 5 września 2017 roku 11:51 -21:05, zeznania świadka J. L. protokół rozprawy z dnia 5 września 2017 roku 21:05 -26:14, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 5 września 2017 roku 26:14-35:02 k.14-16 )

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 114 ustęp 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 roku poz. 1440 ze zm) prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Podstawą ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości mogą być tylko i wyłącznie nowe dowody, a zatem takie które nie były znane organowi rentowemu w poprzednim postępowaniu. Przymiot nowości nie dotyczy natomiast ujawnionych okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji. A zatem podstawą ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości nie muszą być okoliczności, na które osoba ubiegająca się o świadczenia lub organ rentowy nie mogły powołać się w poprzednim postępowaniu, lecz takie, które powinny być znane przy dołożeniu minimum staranności, ale na skutek błędu lub przeoczenia nie zostały uwzględnione w poprzednim postępowaniu, a powodujące pominięcie ustalenia istnienia jednego z warunków uprawniających do świadczeń (tak. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 2010-05-26, II UK 354/09).

W będącej przedmiotem osądu sprawie wnioskodawca wniósł o ponowne ustalenie kapitału początkowego przez doliczenie do ogólnego stażu pracy okresu pracy na podstawie umowy agencyjnej od 1 grudnia 1987 roku do 30 września 1993 roku w (...) Spółdzielni (...) w O. .

Organ rentowy stanął na stanowisku, że brak podstaw do zaliczenia w/w okresu do okresu składkowego przy ustalaniu kapitału początkowego, gdyż na podstawie przedłożonej dokumentacji nie można stwierdzić, czy z tytułu umowy agencyjnej wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie do treści art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS dla ubezpieczonych urodzonych po dniu grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy, opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Przy ustalaniu kapitału początkowego, zgodnie z treścią art. 174 ust.2 ustawy przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy składkowe, których mowa w art. 6 i okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7, w wymiarze większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl art. 6 ust. 2 pkt. 13 ustawy o emeryturach i rentach z FUS za okresy składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego wykonywanej na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu takiej umowy, za okres objęty obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki.

Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresami składkowymi są między innymi okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych oraz w przepisach wymienionych w art. 195 pkt 1-4 i 8, a zatem także w przepisach wymienionej w pkt 2 art. 195 - ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Wnioskodawca świadczył pracę w spornym okresie od grudnia 1987r. do czerwca 1993r. na podstawie umowy agencyjnej. A zatem okres jego pracy przed 15 listopada 1991r. będzie rozpatrywany z art. 6 ustęp 2 pkt 13 ustawy, a po tej dacie z art. 6 ustęp 1 pkt 2 ustawy. Możliwość zaliczenia okresów z art. 6 ustęp 2 pkt13 ustawy jak i z art. 6 ustęp1 pkt 2 ustawy jako składkowych uzależniona była od opłacenia składki na ubezpieczenia społeczne.

W myśl art. 5 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach, przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenie emerytalne i rentowe, nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie. Ta zasada znajduje również odpowiednie zastosowanie do ubezpieczonych zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne za okres przypadający przed dniem wejścia w życie ustawy (ust. 5). Oznacza to, że zasada ta dotyczy płatników składek zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne, nie dotyczy zaś osób, za które składki za okres przypadający przed dniem wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli przed dniem 1 stycznia 1999r. winien był uiścić ich płatnik.

Zasady uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne w stosunku do osób świadczących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia regulowała ustawa z dnia 19 grudnia 1975r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1983r. Nr 31, poz. 146 ). Przepisy powołanej ustawy w spornym okresie znajdowały poprzez jej art. 381 zastosowanie do osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia na rzecz innych niż uspołecznione zakłady pracy i osób fizycznych.

Przepis art. 1 ust. 1 o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia stanowił, że obowiązkowe ubezpieczenie społeczne określone ustawą obejmuje osoby wykonujące stale i płatnie pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej. Zgodnie z art. 1 ust 2 powołanej ustawy umową agencyjna była umowa, na podstawie której osoba ją zawierająca wykonywała określone czynności w imieniu jednostki gospodarki uspołecznionej lub na rzecz tej jednostki. Nadto, w art. 1 ust. 3 ustawodawca doprecyzował pojęcie pracy stale, wskazując, że pracę uważa się za wykonywaną stale, jeżeli trwała, co najmniej sześć miesięcy. Od dnia 29 listopada 1991r. pracę uważało się za wykonywaną stale, jeżeli trwała nieprzerwanie co najmniej 30 dni.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy składkę na ubezpieczenie opłacają w odpowiednich częściach jednostka gospodarki uspołecznionej, która zawarła umowę i ubezpieczony. Składkę na ubezpieczenie należało opłacać miesięcznie, za każdy miesiąc, w którym istniało ubezpieczenie (art. 26 ust. 1 ustawy). Uiszczone tytułem składek kwoty podlegały zwrotowi (a okresu podlegania ubezpieczeniu nie wliczało się do okresu ubezpieczenia wymaganego do uzyskania świadczeń na podstawie ustawy) jedynie w wypadku, gdy po upływie roku kalendarzowego okazało się, że w ciągu tego roku przeciętny miesięczny dochód z wykonywania umowy nie osiągnął połowy najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej. W razie rozwiązania lub wygaśnięcia umowy przed upływem roku kalendarzowego przeciętny miesięczny dochód należało ustalać za okres do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy (art. 27 ust. 1 i 3 ustawy).

Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku
z dnia 26 września 2006 r. sygn. akt II UK 29/06, że przepis art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 ze zm.) określał zasady finansowania składki na ubezpieczenie społeczne osoby wykonującej umowę zlecenia, a nie płatnika tej składki.

Na podstawie delegacji z art. 7 i 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia wydano rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykonania ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia z dnia 31 grudnia 1975 r. (Dz.U. Nr 46, poz. 250). Rozporządzenie to określało zasady obliczania podstawy wymiaru zasiłków, emerytur, rent i składek z tytułu ubezpieczenia społecznego osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, wysokość składki na to ubezpieczenie oraz wysokość części składki opłacanej przez jednostki gospodarki uspołecznionej i przez osoby objęte ubezpieczeniem, zasady, terminy i tryb opłacania składek oraz zasady pokrywania i rozliczania świadczeń pieniężnych wypłacanych przez jednostki gospodarki uspołecznionej w związku z tym ubezpieczeniem. Zgodnie z § 10 ustęp 1 rozporządzenia to jednostki gospodarki uspołecznionej obowiązane były do rozliczania co miesiąc składek na ubezpieczenie na podstawie deklaracji rozliczeniowej składanej we właściwym oddziale Zakładu. Składki na ubezpieczenie oraz deklarację rozliczeniową jednostka gospodarki uspołecznionej zobowiązana była przekazać do oddziału Zakładu w terminie do dnia 15 każdego miesiąca za miesiąc ubiegły.

Przepisy te zostały uchylone z dniem 1 stycznia 1990r. przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (jednolity tekst: Dz.U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330 ze zm.).

Rozporządzenie to w § 25, stosowanym odpowiednio poprzez § 26a do składek na ubezpieczenie społeczne osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia na rzecz innych niż uspołecznione zakładów pracy i osób fizycznych, analogicznie jak w poprzednim rozporządzeniu z 1975r., nakładało na jednostkę, która zawarła umowę, obowiązek rozliczania bez uprzedniego wezwania co miesiąc składek na ubezpieczenie osób wykonujących umowę (ust. 1) oraz przesyłania deklaracji rozliczeniowej i opłacania całości należnej składki na ubezpieczenie osób wykonujących umowę, po potrąceniu świadczeń finansowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ust. 3), przy uwzględnieniu zasad i trybu opłacania składek oraz pokrywania i rozliczania świadczeń pieniężnych stosowanych do zakładów pracy (§ 14 ust. 4 i § 15-18 rozporządzenia).

Z przepisów tych zatem wynika, że to nie osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia był płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu tej umowy. Płatnikiem tym była osoba, na rzecz której umowa zlecenia lub umowa agencyjna była wykonywana. Przepis art. 25 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia stanowił natomiast podstawę źródła finansowania tej składki w odpowiednich częściach ze środków zawierającego umowę i ubezpieczonego, w odróżnieniu od finansowania składki na ubezpieczenie społeczne pracowników, która zgodnie z art. 33 ustawy o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych pochodziła w całości z własnych środków zakładu pracy.

Fakt wykonywania pracy przez ubezpieczonego na podstawie umowy agencyjnej od 1 grudnia 1987r. potwierdza jego legitymacja ubezpieczeniowa, gdzie wbita jest pieczątka z datą rozpoczęcia pracy w charakterze agenta małej gastronomii tj. 1 grudzień 1987r. Z kolei czasokres świadczenia pracy na podstawie umowy agencyjnej potwierdza świadectwo pracy z dnia 20 października 2003 roku. Wprawdzie świadectwo to nie zostało opatrzone pieczątką prezesa zarządu Spółdzielni, jak zarzuca organ rentowy, jednakże okoliczność ta nie pozbawia tego dokumentu a priori mocy dowodowej. Prawdziwość tego świadectwa potwierdzają bowiem inne dokumenty sporządzone w prawidłowej formie, a mianowicie umowa o prowadzenie na warunkach zlecenia punktu małej gastronomii z dnia 12 listopada 1987 roku, z dnia 2 stycznia 1989 roku oraz z dnia 2 maja 1989 roku, zgłoszenie do ubezpieczenie społecznego z dnia 30 listopada 1987 roku oraz karty wynagrodzenia z 1991r. i 1992r. Z tych dokumentów wynika, że wnioskodawca pracował na podstawie umowy agencyjnej aż do 1993r. Potwierdzają to zeznania świadków: J. L., W. K. i M. B.. Należy przypomnieć, że J. L. (do 31 grudnia 1989r.) i W. K. (do września 1993r.) prowadzili razem z wnioskodawcą pijalnię piwa jako jego wspólnicy. Z kolei M. B. był prezesem zarządu (...) Spółdzielni (...) w O., w imieniu której zawarł ze skarżącym i jego wspólnikami umowę agencyjną, a następnie jej likwidatorem. Zeznania świadków korespondują z twierdzeniami skarżącego, co do pracy na podstawie umowy agencyjnej w spornym okresie, zakresu obowiązków oraz wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu umowy agencyjnej ze (...). Świadkowie potwierdzili, iż J. K. w okresie od 1 grudnia 1987 roku do 30 czerwca 1993 roku prowadził na podstawie umowy agencyjnej zawartej z (...) Spółdzielnią (...) w O. pijalnię piwa w O. przy ul. (...). Skarżący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. M. B. zeznał, że w spornym okresie Spółdzielnia rozliczała i odprowadzała składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS z tytułu dochodów osiąganych przez skarżącego na podstawie umowy agencyjnej. Dochody wnioskodawcy w tym okresie co do zasady nie były niższe od minimalnego wynagrodzenia, co za wnioskodawcą potwierdzili wszyscy zeznający świadkowie. Pośrednio wynika to także z porównania zarobków W. K. z tego okresu znajdujących się w jej aktach emerytalnych. Jej zarobki w latach 1988-1991 oscylowały w granicach połowy przeciętnego wynagrodzenia ( k. 30 akt emerytalnych świadka), w 1992r. wyniosły 10.290.000zł. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 11 akt emerytalnych świadka). Koresponduje to także z kartą wynagrodzeń wnioskodawcy z lat 1991-1992. Jego zarobki w tym okresie oscylowały w granicach od 575.000zł. w 1991r. do 999.000zł. w 1992r. i były do końca kwietnia 1992r. wyższe od minimalnego. Dopiero od maja 1992r. wnioskodawca osiągał niższe niż minimalne wynagrodzeni. Nigdy nie było ono jednak niższe od połowy minimalnego wynagrodzenia. Minimalne wynagrodzenie w tym okresie wynosiło bowiem od:

- 1 stycznia 1991r. – 550.000zł.

- od 1 kwietnia 1991r. – 605.000zł.

- od 1 lipca 1991r. – 632.000zł.

- od 1 października 1991r. – 652.000zł.

- od 1 grudnia 1991r. -700.000zł.

- od 1 stycznia 1992r. – 875.000zł.

- od 1 maja 1992r. – 1.000.000zł.

- od 1 sierpnia 1992r. – 1.200.00zł.

- od 1 października 1992r. – 1.350.000zł.

Skarżący udowodnił zatem zarówno fakt zatrudnienia w spornym okresie na podstawie umowy agencyjnej, jak również to, że pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, a jego wynagrodzenie nigdy nie było niższe od połowy minimalnego wynagrodzenia.

Od jego wynagrodzenia zostały także odprowadzone składki przez zatrudniającą go (...), co z kolei wynika z zeznań M. B.. Okoliczność, że organ rentowy nie dysponuje dokumentem potwierdzającym ten fakt, nie uzasadnia odmowy zaliczenia skarżącemu spornego okresu do stażu pracy.

Należy bowiem przypomnieć, że to nie osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia, czyli skarżący był płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu tej umowy. Płatnikiem tym była osoba, na rzecz której umowa zlecenia lub umowa agencyjna była wykonywana, czyli Spółdzielnia. Przepis art. 25 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia stanowił jedynie podstawę źródła finansowania tej składki w odpowiednich częściach ze środków zawierającego umowę i ubezpieczonego. Jednocześnie należy wskazać, że obowiązujące wówczas przepisy zobowiązywały agenta do przekazywania składek na ubezpieczenie społeczne do Spółdzielni, która zobligowana była do przekazania tych kwot ubezpieczycielowi. Wnioskodawca jak wynika z jego zeznań i świadków spełnił ten obowiązek. Skoro zaś skarżący nie był płatnikiem składek z tytułu umowy agencyjnej, to nie mogą go obciążać negatywne konsekwencje braku potwierdzenia opłacania składek z art. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS..

Z tych względów Sąd uznał, że wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki uprawniające go do zaliczenia spornego okresu ubezpieczenia do kapitału początkowego .

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do ustalenia kapitału początkowego z uwzględnieniem jako okresu składkowego okresu zatrudnienia od dnia 1 grudnia 1987 roku do dnia 30 czerwca 1993 roku.