Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Agnieszki Sobczak

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2018 r.

sprawy A. P.

oskarżonego z art. 270 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 12 czerwca 2017 r. sygn. akt II K 272/17

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżonego A. P. na rzecz Skarbu Państwa 80 złotych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. II Ka 679/17

UZASADNIENIE

A. P. został oskarżony o to, że w bliżej nieokreślonej dacie przed dniem 22 lutego 2016 roku w S., woj. (...), pełniąc funkcje prokurenta firmy pod nazwą (...) sp. z o.o. z/s w m. K., w celu użycia za autentyczny i przedłożenia go w Sądzie Rejonowym w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt IV P 546/15 przerobił dokument w postaci pokwitowania odbioru pieniędzy przez R. B. poprzez dopisanie stwierdzenia o treści „otrzymałem 4000”,

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk

Sąd Rejonowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 12 czerwca 2017 r., sygn. II K 272/17:

I.  na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 1 kk postępowanie przeciwko oskarżonemu A. P., oskarżonemu o czyn z art. 270 § 1 kk, warunkowo umorzył na okres 2 (dwóch) lat tytułem próby;

II.  na podstawie art. 67 § 3 kk orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu
Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 300 (trzystu) złotych;

III.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (stu) złotych tytułem opłaty oraz kwotę 1546 (jeden tysiąc pięćset czterdzieści sześć) złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.

Apelację od przedstawionego wyżej wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżając go w całości.

Wyrokowi temu zarzucił:

- obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 8 kpw:

a) poprzez dowolne, a nie swobodne uznanie, iż wyjaśnienia oskarżonego negujące jego sprawstwo są niewiarygodne, co doprowadziło do błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mających wpływ na jego treść – w postaci przyjęcia, iż zarzuconego czynu dokonał oskarżony A. P., podczas gdy nie wynika to z przeprowadzonych dowodów,

- co miało istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia w okolicznościach jak w uzasadnieniu.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego A. P. od zarzucanego mu czynu.

Na rozprawie apelacyjnej nie stawił się oskarżony, ani jego obrońca – o terminie zawiadomieni prawidłowo. Prokurator wniósł o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jako niezasadna, nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Odwoławczy poddając zaskarżony wyrok kontroli instancyjnej nie dopatrzył się w procesie jego ferowania obrazy przepisów art. 7 kpk i art. 4 kpk. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd meriti generalizowała ocena dowodów, która w pełni sprostała wymogom art. 7 kpk.

W ocenie Sądu Okręgowego, apelacja obrońcy sprowadzająca się do prostego twierdzenia, iż zgromadzone w sprawie dowody należy ocenić odmiennie niż uczynił to Sąd Rejonowy, oczywiście w sposób korzystny dla A. P., nie podważyła skutecznie pierwszoinstancyjnej oceny dowodów, którą kwestionuje apelujący. Tok rozumowania Sądu I instancji, przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest zgodny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, pozbawiony luk, czytelny i poprawny logicznie, zaś wywiedzione wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego okolicznościach. Sąd I instancji uczynił przedmiotem swoich rozważań te zagadnienia, które stanowią oś wniesionego aktu oskarżenia, jak i obecnie rozpatrywanej apelacji.

Podstawę wyroku istotnie stanowiły w zasadniczej części zeznania świadka R. B. – byłego pracownika oskarżonego. Dowód ten został jednał oceniony przez Sąd Rejonowy z dużą dozą ostrożności i w konfrontacji z innymi dowodami zgromadzonymi w tej sprawie. Zdaniem Sądu Okręgowego, w jego ocenie zaprezentowanej przez Sąd Rejonowy nie sposób stwierdzić dowolności. Automatyczne formułowanie przez obrońcę wobec w/w świadka zarzutu braku wiarygodności wyłącznie z tego powodu, iż znalazł się on w specyficznej sytuacji, dochodząc na drodze postępowania cywilnego części niewypłaconego mu wynagrodzenia za pracę nie mogło się ostać. W tym kontekście kluczowe znacznie ma to, iż Sąd Rejonowy należycie wywiązał się z oceny dokumentu, jakim było przedmiotowe pokwitowanie odbioru pieniędzy, wskazując, iż charakterystyczne jest już samo usytuowanie dopisku „otrzymałem 4000” na przedmiotowej kartce. W tym miejscu przypomnieć należy, iż bezspornym pozostaje, iż zapis ten nakreślił sam oskarżony. Z braku miejsca usytuowany w jednej linii z podpisem R. B. (bezpośrednio pod zapisem „otrzymałem 1000 zł”) i z tego względu brak jest na nim dopisku „zł”. Charakterystycznym pozostaje także, iż R. B. występując do Sądu Rejonowego w Siedlcach Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wnosił o zasądzenie na jego rzecz właśnie kwoty ok. 4.000 zł tytułem zaległego wynagrodzenia. Konstatacja Sądu Rejonowego, iż A. P. dodał zapis „otrzymałem 4000” na pokwitowaniu przez R. B. odbioru kwoty 1.000 zł, dążąc do uzyskania dowodu w toczącym się postępowaniu w sprawie IV 546/15, próbując uchylić się od odpowiedzialności za niewypłacone wynagrodzenie, spotkała się z akceptacją Sądu Okręgowego. Nieznacznie uzupełniając wywód pierwszoinstancyjny dodać jedynie można, iż twierdzenie oskarżonego, iż jego pracownicy chcieli, aby na poprzednich pokwitowaniach dopisać kolejną kwotę, a zatem nie kwitowali w ogóle odbioru kolejnej części wypłaconego im wynagrodzenia, pozostaje sprzeczne z doświadczeniem życiowym, przede wszystkim z samym celem osobistego pokwitowania odbioru pieniędzy przez pracownika, ale także z prowadzeniem dokumentacji poświadczającej dokonywanie tego typu czynności.

Powyższe powoduje, iż w przekonaniu Sądu Okręgowego, judykat Sądu Najwyższego o sygn. II KRN 178/95 przytoczony przez obrońcę oskarżonego w uzasadnieniu wniesionej apelacji odnośnie wartości dowodowej zeznań jednego świadka z powodzeniem mógłby zostać przytoczony na poparcie zupełnie odmiennego stanowiska niż prezentuje skarżący.

Zdaniem Sądu Okręgowego, zeznania córek oskarżonego J. P. i M. P. i jego szwagra L. O. słusznie zostały ocenione przez Sąd Rejonowy jako niewiele wnoszące do przedmiotowej sprawy, albowiem nie wykluczyły sprawstwa oskarżonego. Odrzucenie wyjaśnień oskarżonego A. P. jako niewiarygodnych, stanowiło naturalną konsekwencję opartego na wynikającym z art. 7 kpk uprawnieniu Sądu Rejonowego co do wyboru jednej wersji spośród sprzecznych w swojej wymowie relacji. Obrońca oskarżonego nie wykazał w ramach wniesionej apelacji naruszenia art. 7 kpk, ograniczając się do prostego zaprzeczenia i polemiki z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd meriti.

Mając względzie, iż skarżący zarzut obrazy art. 4 kpk powiązał z art. 7 kpk, podkreślić należy, iż to, że Sąd Rejonowy odrzucił dany dowód jako niewiarygodny i poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o dowody niekorzystne z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonego, bynajmniej nie oznacza, że dopuścił się obrazy przepisu art. 4 kpk. Zasada obiektywizmu polegać ma na obiektywnym, bezstronnym stosunku organu procedującego w sprawie do wszystkich stron procesowych oraz prowadzić ma do dokonania sprawiedliwej i nieuprzedzonej analizy oraz oceny zgromadzonych dowodów. Efektywność zarzutu odwołującego się do naruszenia zasady prawa wymaga szczegółowego dopełnienia poprzez wskazanie i następnie wykazanie naruszenia tych przepisów obowiązującego systemu prawa procesowego, z których wynikają konkretne, szczególne normy, nakazujące lub zakazujące określonego zachowania się w określonej sytuacji procesowej. Jak wskazano we wcześniejszej części niniejszego wywodu zarzut obrazy art. 7 kpk okazał się chybiony, zaś zarzut art. 4 kpk samodzielnie nie może stanowić podstawy zaskarżenia. Pisemne motywy wyroku, gdzie Sąd Rejonowy rozważał dowody przemawiające zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego, ze szczegółowym i przekonującym wyjaśnieniem, którym dowodom i dlaczego dano wiarę, a którym z iż jakich przyczyn jej odmówiono, przekonują, iż zasada obiektywizmu została w tej sprawie dochowana.

Na zakończenie tej części rozważań dodać jedynie można, iż formułowanie przez obrońcę oskarżonego – profesjonalnego pełnomocnika zarzutu obrazy art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w powiązaniu z art. 8 kpw odebrać należało jako nieporozumienie. W przedmiotowej sprawie postępowanie nie dotyczyło wykroczenia i nie toczyło się na podstawie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. W tej sytuacji zbyteczność powołania przepisu art. 8 kpw w treści zarzutu apelacyjnego pozostaje oczywista.

Bezzasadny był również wtórny zarzut dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych. Aby skutecznie wykazać sądowi orzekającemu poczynienie błędnych ustaleń faktycznych, nie wystarczy jedynie zaprezentować własnej, opartej na bezkrytycznym i apriorycznym przyjęciu prawdziwości wyjaśnień oskarżonego oraz wybiórczej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. Skarżący winien wykazać i uzasadnić konkretny przypadek złamania przez Sąd meriti zasad wiedzy lub doświadczenia życiowego, czemu nie sprostał we wniesionym środku odwoławczym. Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy w tej sprawie nie mogą być zatem skutecznie kwestionowane, a ich poprawność zdyskwalifikowana, gdyż w procesie dochodzenia do nich Sąd ten nie uchybił dyrektywom art. 7 kpk, w szczególności nie pominął istotnych w sprawie dowodów, ani nie oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych, natomiast sporządzone uzasadnienie wyroku, stanowiące odzwierciedlenie toku rozumowania Sądu Rejonowego, nie jest ani wewnętrznie sprzeczne, ani sprzeczne z regułami logicznego rozumowania i nie wyłącza możliwości merytorycznej kontroli odwoławczej, a wręcz przeciwnie - jest wyczerpujące oraz wystarczająco szczegółowe, zwłaszcza gdy zważy się na obecnie obowiązujący ustawowy wymóg zwięzłości tego dokumentu.

Sąd II instancji podzielił również stanowisko Sądu Rejonowego sprowadzające się do uznania, iż w realiach przedmiotowej sprawy właściwym środkiem reakcji prawno-karnej za czyn oskarżonego A. P. będzie warunkowe umorzenie postępowania z równoczesnym nałożeniem na sprawcę obowiązku probacyjnego w postaci uiszczenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Materialnoprawne przesłanki przemawiające za zastosowaniem dobrodziejstwa tej instytucji zostały szczegółowo przytoczone w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku i nie ma potrzeby ich ponownego przytaczania. Zdaniem Sądu Okręgowego, przebieg 2-letniego okresu próby w pełni zweryfikuje trafność pozytywnej prognozy kryminologicznej postawionej w stosunku do A. P..

Nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, jak również nie stwierdzając zaistnienia którejkolwiek z bezwzględnych przyczyn odwoławczych określonych art. 439 § 1-11 kpk, podlegających rozważeniu niezależnie od granic zaskarżenia, stosownie do treści art. 437 § 1 kpk, Sąd Okręgowy w Siedlcach zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych uzasadniają przepisy art. 636 kpk i art. 627 kpk w zw. z art. 629 kpk.

Kierując się przedstawionymi wyżej racjami, Sąd Okręgowy w Siedlcach orzekł jak w wyroku.