Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25. sierpnia 2016 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (zwana dalej: (...)) wystąpiła przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (zwanej dalej: (...)) – obecnie: (...) Spółka akcyjna z siedzibą w G., o zapłatę kwoty 15.404,00 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od kwot:

-

8.048,00 zł od dnia 11. lipca 2016 r. do dnia zapłaty,

-

7.356,00 zł od dnia 6. sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty,

a także o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu od pozwanego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że na podstawie umowy faktoringu z dnia 9. września 2015 roku nabył wierzytelność przysługującą (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w stosunku do pozwanego. Wskazał, iż powyższa wierzytelność wynika z niezapłaconych przez pozwanego faktur VAT, wystawionych przez pierwotnego wierzyciela z tytułu sprzedaży towarów (pozew, k. 2-3v.).

W dniu 31. sierpnia 2016 r., wydany został w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (nakaz zapłaty, sygn. akt IX GNc 4904/16, k. 38). Jego odpis został doręczony stronie pozwanej w dniu 14. października 2016 r. (k. 66).

W piśmie procesowym z dnia 29. września 2016 roku powód cofnął powództwo co do kwoty 15.404,00 zł, w związku z zapłatą tej kwoty przez pozwanego, podtrzymując żądanie pozwu w pozostałej części (pismo procesowe z dnia 29. września 2016 roku, k. 44).

Postanowieniem z dnia 20. października 2016 r. Sąd uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 31. sierpnia 2016 r. w części, tj. co do kwoty 15.404,00 zł i umorzył postępowanie w sprawie w tym zakresie (postanowienie, k. 47-47v.).

W dniu 26. października 2016 r. pozwana (...) Spółka akcyjna z siedzibą w G. złożyła sprzeciw od ww. nakazu zapłaty i zaskarżając go w całości, wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu na jej rzecz.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana podniosła, iż nie dała powodowi podstaw do wytoczenia powództwa, a zatem nie powinna zostać obciążona kosztami postępowania. Wskazała, iż informowała powoda o przejściowym braku środków finansowych na uregulowanie należności, zapewniając jednocześnie o woli ich dobrowolnej zapłaty. Pozwana podniosła, iż uregulowała należność dochodzoną pozwem w ratach, w krótkich odstępach czasu, co potwierdza, że pomiędzy stronami trwały negocjacje w przedmiocie odroczenia terminu płatności (k. 53-54).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9. września 2015 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. ( (...)), zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (Klient) umowę faktoringu. Na mocy powyższej umowy (...) zobowiązał się do stałego świadczenia usług faktoringowych polegających na nabywaniu przez (...) wierzytelności Klienta przysługujących Klientowi od odbiorców i spełniających kryteria określone w umowie oraz Ogólnych Warunkach Faktoringu, a także świadczenia innych usług związanych z finansowaniem i obsługa wierzytelności. Na mocy zawartej umowy (...) nabył wierzytelności Klienta wobec Odbiorców, powstałe z tytułu dostaw i usług na zasadach określonych w umowie wraz z wszelkimi prawami związanymi z nabywanymi wierzytelnościami (okoliczności bezsporne; ogólne warunki faktoringu, k. 15-21, umowa faktoringu, k. 22-24).

W dniu 9. września 2015 r. Klient wniósł o objęcie umową faktoringu odbiorcę – spółkę (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (okoliczności bezsporne; wniosek, k. 25).

Pismem z dnia 10. września 2015 r. spółka (...) zawiadomiła spółkę (...) o cesji wierzytelności. W piśmie tym (...) poinformował, iż w związku z zawarta umową faktoringu wszelkie należnością za istniejące i przyszłe faktury należy dokonywać na rachunek (...) (okoliczności bezsporne; zawiadomienie o cesji z potwierdzeniem nadania, k. 26-27).

W dniu 11. września 2015 r. spółka (...) wyraziła zgodę na dokonanie cesji (okoliczności bezsporne; pismo z dnia 11. września 2015 r., k. 28).

Spółka (...) wystawiła na rachunek spółki (...) następujące faktury VAT tytułem świadczonych usług medycznych:

-

w dniu 11. maja 2016 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 8.048,00 zł brutto, z terminem płatności do dnia 10. lipca 2016 r.,

-

w dniu 6. czerwca 2016 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 7.356,00 zł, z terminem płatności do dnia 5. sierpnia 2016 r.

Powyższe faktury zostały opatrzone podpisem pracownika spółki (...) oraz adnotacjami: „zatwierdzam do wypłaty” i „zatwierdzam bez zastrzeżeń jakościowych” (okoliczności bezsporne; faktury VAT, k. 30, 32).

Spółka (...) zgłosiła do (...) wierzytelności wynikające z powyższych faktur VAT (okoliczności bezsporne; zgłoszenie wierzytelności, k. 29, 31).

Pismem z dnia 9. sierpnia 2016 r. spółka (...) wezwała spółkę (...) do zapłaty kwoty 15.404,00 zł, tytułem nieuregulowanych należności z faktur VAT nr: LM/16/05/2016 i LM/11/06/2016, w terminie 5 dni od otrzymania pisma (okoliczności bezsporne; wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania, k. 33-34).

Spółka (...) dokonała wpłaty na rachunek spółki (...) następujących kwot:

-

4.000,00 zł w dniu 23. sierpnia 2016 r. za fakturę VAT nr (...),

-

4.048,00 zł w dniu 31. sierpnia 2016 r. za fakturę VAT nr (...),

-

5.000,00 zł w dniu 6. września 2016 r. za fakturę VAT nr (...),

-

5.000,00 zł w dniu 15. września 2016 r. za faktury VAT nr (...)

(okoliczności bezsporne; potwierdzenia dokonania przelewu, k. 56-60).

Stan faktyczny opisany powyżej był w większości bezsporny między stronami niniejszego postępowania. Podstawę ustaleń stanowiły zatem twierdzenia strony powodowej niezakwestionowane albo wprost przyznane przez pozwanego, a zatem dotyczące faktów bezspornych.

Przedstawiony powyżej stan faktyczny Sąd ustalił ponadto na podstawie powołanych przy odpowiednich partiach ustaleń dowodów: dokumentów prywatnych. Na poparcie swoich twierdzeń strony przedstawiły wymienione wyżej kserokopie i wydruki dokumentów, które Sąd uczynił podstawą dokonanych ustaleń we wskazanym wyżej zakresie. Strony nie kwestionowały wiarygodności załączonych do pism procesowych odpisów dokumentów prywatnych, Sąd zaś nie znalazł jakichkolwiek podstaw, by czynić to z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne zasługuje na uwzględnienie.

Rozważania merytoryczne należy poprzedzić ustaleniem ostatecznego zakresu dochodzonego roszczenia, którego rozmiar wynika ze złożonego przez powoda oświadczenia o częściowym cofnięciu pozwu. Powód w piśmie z dnia 29. września 2016 roku cofnął powództwo o kwotę 15.404,00 zł.

Zgodnie z brzmieniem art. 203 § 1 k.p.c., pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. W myśl § 3 powołanego wyżej przepisu, sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

W ocenie Sądu, dokonane w niniejszej sprawie cofnięcie pozwu w zakresie dochodzonego w sprawie roszczenia, nie zmierza do obejścia prawa, nie jest sprzeczne z prawem, ani z zasadami współżycia społecznego. W konsekwencji, wobec połączenia oświadczenia o cofnięciu pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia, dokonana przez powoda czynność dyspozytywna wywołała zamierzony przez niego skutek prawny.

W konsekwencji, Sąd na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 203 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w sprawie w części dotyczącej kwoty 15.404,00 zł, a w pozostałym zakresie rozstrzygał sprawę co do meritum.

Roszczenie swoje powód wywodził z umowy faktoringu oraz umowy świadczenia usług medycznych zawartej przez pozwanego z dotychczasowym wierzycielem – spółką (...), potwierdzonej fakturami VAT. Umowa faktoringu zaliczana jest do grupy umów nienazwanych. Treść tej umowy powstała na potrzeby obrotu gospodarczego, zgodnie z zasadą swobody umów (art. 3531 k.c.). Umowa faktoringu łączy w sobie elementy cesji wierzytelności, dyskonta wierzytelności i umowy sprzedaży. Skutkiem prawnym zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności przez przedsiębiorcę – faktoranta, jest przelew wierzytelności na rzecz cesjonariusza – faktora (wyrok SN z dnia 9 maja 2003 r., V CKN 218/01, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 118). W niniejszej sprawie powód, na mocy zawartej umowy faktoringu, nabył od pierwotnego wierzyciela – spółki (...), wierzytelność na kwotę 15.404,00 zł w celu jej wyegzekwowania od dłużnika – spółki (...). Wobec tego, że umowa faktoringu nie jest unormowana ustawowo, brak jest szczególnych wymogów dla jej ważności. Jednakże w drodze analogii, biorąc pod uwagę fakt, że najbardziej charakterystyczną cechą przedmiotową tej umowy jest cesja wierzytelności, mają do niej zastosowanie przepisy o przelewie. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§2). W ocenie Sądu umowa faktoringu z dnia 9. września 2015 r. nie narusza zarówno art. 3531 k.c., jak i art. 509 k.c., dlatego też wskazać należy, że na powoda została skutecznie przeniesiona wierzytelność z tytułu niezapłaconych faktur VAT za świadczone przez faktoranta usługi medyczne.

Jak wynika z powyższego, podstawą roszczenia pozwu, była również umowa świadczenia usług medycznych zawarta przez dotychczasowego wierzyciela z pozwanym. Zgodnie z treścią art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Z kolei w świetle art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Artykuł 735 § 1 k.c. stanowi natomiast, iż jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Należy wskazać, iż poza sporem był sam fakt zawarcia umowy faktoringu, jak również obowiązków z niej wynikających. Strona pozwana nie kwestionowała także okoliczności istnienia w stosunku do niej zobowiązania wynikającego z wystawionych przez faktoranta faktur VAT, wobec czego zaktualizował się po stronie pozwanej obowiązek zapłaty wynagrodzenia. Sporem nie była również objęta wysokość dochodzonego roszczenia, jak również fakt jego uregulowania przez pozwanego po terminie wskazanym w fakturach VAT, w związku z czym powód był zwolniony z dalszego dowodzenia swoich twierdzeń w tym zakresie. Strona pozwana podniosła natomiast, iż nie dała powodowi podstaw do wytoczenia powództwa, wobec przeprowadzonych negocjacji w przedmiocie odroczenia terminu płatności należności wynikających z objętych pozwem faktur VAT.

Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przepisu art. 6 k.c. oraz stanowiącego jego odpowiednik procesowy art. 232 k.p.c., pozwany winien udowodnić fakt odroczenia terminu zapłaty, skoro z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Strona pozwana nie wywiązała się z powyższego obowiązku dowodowego, ograniczając się wyłącznie do zgłoszonych w sprzeciwie od nakazu zapłaty twierdzeń w zakresie odroczenia terminu zapłaty. Wskazać jednak należy, że samo twierdzenie strony pozwanej nie jest dowodem, a twierdzenie istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.). Podkreślenia wymaga, że powód w odpowiedzi na sprzeciw zaprzeczył okoliczności prowadzenia z pozwanym negocjacji. Zaprzeczenie powoduje, że fakty na które powoływała się pozwana stały się sporne i muszą zostać przez nią udowodnione. Wobec zatem zakwestionowania przez powoda powyższej okoliczności, pozwana winna przedstawić dowody na okoliczność prowadzonych rozmów. Strona pozwana zaś, mimo ciążącemu na niej obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c., nie przedstawiła na tę okoliczność żadnych dowodów. W procesie decyzyjnym Sąd nie może oprzeć swojego rozstrzygnięcia na okolicznościach, które nie zostały udowodnione. Dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony (ani materialnoprawnym, ani procesowym), a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym. Nie istnieje zatem żadna możliwość egzekwowania od strony aktywności w sferze dowodowej; sąd nie może nakazać czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu. Tylko od woli strony zależy, jakie dowody sąd będzie prowadził. Przeciwko stronie natomiast - co wynika z art. 6 k.c. - skierują się ujemne następstwa jej pasywnej postawy; fakty nieudowodnione zostaną pominięte i nie wywołają skutków prawnych z nimi związanych (Pyziak-Szafnicka M. (red.). Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz. LEX 2009).

Mając na względzie powyższe, powództwo polegało uwzględnieniu w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 15.404,00 zł. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Nie ulega wątpliwości, że pozwana dokonując zapłaty na rzecz powoda ww. kwoty po wytoczeniu powództwa pozostawała w opóźnieniu ze spełnieniem tego świadczenia, które, jak wynika z faktur VAT, stało się wymagalne w dniu 11. lipca 2016 r. w zakresie kwoty 8.048,00 zł oraz w dniu 6. sierpnia 2016 r. w zakresie kwoty 7.356,00 zł. W związku z powyższym, Sąd na podstawie art. 481 k.c., zasądził od pozwanej na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z żądaniem pozwu. Wobec uregulowania przez pozwaną należności głównej w czterech transzach, w toku postępowania, Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie w następujący sposób: od kwoty 4.000,00 zł za okres od dnia wymagalności roszczenia, tj. od dnia 11. lipca 2016 r. do dnia zapłaty, tj. do dnia 23. sierpnia 2016 r., od kwoty 4.048,00 zł od dnia 11. lipca 2016 roku do dnia zapłaty, tj. 31. sierpnia 2016 r., od kwoty 5.000,00 zł od dnia 6. sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty, czyli do dnia 7. września 2016 r., natomiast od kwoty 2.356,00 zł od dnia 6. sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty, tj. do dnia 16. września 2016 r.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w ww. części na podstawie przepisów art. 509 k.c. w zw. z art. 750 k.c. w zw. z art. 734 k.c. i art. 481 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Sąd uznał, że choć zasadą jest, że w przypadku cofnięcia pozwu to powód, zgodnie z treścią art. 203 § 2 i § 3 k.p.c., jest stroną zobowiązaną do zwrotu kosztów procesu, to jednak dopuszczalne są od niej wyjątki.

Stosownie do stanowiska, jakie zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 lutego 2011 r., sygn. akt IV CZ 111/10, które Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie w pełni podziela, „obowiązek zwrotu kosztów może wyjątkowo nie obciążać strony cofającej pozew lecz stronę przeciwną, jeśli wystąpienie z pozwem było niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, a ciężar dowodu wystąpienia tych okoliczności obciąża cofającego pozew”.

Zważywszy na powyższe, należy wskazać, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy w dniu wniesienia pozwu, tj. w dniu 23. sierpnia 2016 roku pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia na rzecz powoda. Spełnienie części świadczenia - jak ustalono w toku postępowania – nastąpiło w transzach, w dniach: 23. sierpnia 2016 roku, 31. sierpnia 2016 r., 6. września 2016 r. oraz w dniu 15. września 2016 r., tj. już po wytoczeniu powództwa. Dlatego też uznać należy, że wystąpienie przez powoda z powództwem w niniejszej sprawie stanowiło w pełni uzasadnione jej okolicznościami poszukiwanie ochrony prawnej, które było – w momencie wytoczenia powództwa – niezbędne do celowego dochodzenia przez powoda swoich praw.

Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda koszty, na które składały się: opłata od pozwu w wysokości 771,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 4.800,00 zł, zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22. października 2015 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804).

Mając na uwadze wszystkie opisane wyżej okoliczności, Sąd na podstawie powołanych w uzasadnieniu przepisów orzekł jak w wyroku.

SSR Aleksandra Zielińska-Ośko

Z. Odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.