Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Maciej Schulz

protokolant: p.o. protokolanta sądowego Anna Tarasiuk, p.o. protokolanta sądowego Katarzyna Pawelec

przy udziale prokuratora Jerzego Kopcia

po rozpoznaniu dnia 21 grudnia 2017 r. w Warszawie

sprawy A. D. córki J. i K. ur. (...) w W.

oskarżonej o przestępstwo z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

z dnia 9 marca 2017 r. sygn. akt II K 233/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Legionowie do ponownego rozpoznania.

VI Ka 672/17

UZASADNIENIE

A. D. została oskarżona o to, że w okresie od bliżej nieustalonego dnia maja 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku w L., woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru będąc Skarbnikiem Koła (...) w L. przy ul. (...) i będąc zapoznaną z „zasadami funkcjonowania Kas Kół (...) oraz Obsługi Kół (...) przez Skarbników” dokonała przywłaszczenia powierzonych jej środków pieniężnych w wysokości 95.267,29 zł, działając tym samym na szkodę w/w Koła (...), tj. o czyn z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w Legionowie wyrokiem z dnia 9 marca 2017 roku, II K 233/15 orzekł:

I.  na mocy art. 4 § 1 k.k. zastosował wobec oskarżonej kodeks karny w brzmieniu obowiązującym do wejścia w życie ustawy z dnia 20.02.2015 roku o zmianie ustawy kodeks karny i innych ustaw zwany dalej „k.k.”;

II.  w ramach czynu zarzuconego oskarżonej A. D. w akcie oskarżenia uznał ją za winną tego, że w czasie i w miejscu jak w zarzucie dokonała przywłaszczenia powierzonych jej środków pieniężnych w wysokości 60.000 zł na szkodę (...) Okręg (...)z siedzibą w W., co stanowi przestępstwo z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy powołanego jako pierwszy przepisu oraz art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył jej karę roku pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny, oznaczając wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł;

III.  na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonej w punkcie I wyrok warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby;

IV.  na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1500 zł tytułem obowiązku zwrotu części kosztów sądowych, a w pozostałej części zwolnił ją z obowiązku ich zwrotu i przejął je na rzecz Skarbu Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł pełnomocnik pokrzywdzonego zaskarżając wyrok ten w części ustalającej w pkt II wysokość wyrządzonej szkody, poprzez błędne ustalenie, że oskarżona przywłaszczyła sobie tylko kwotę 60 000 zł i w tej części wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Pełnomocnik podniósł przy tym zarzut naruszenia przepisów postępowania art. 7 k.p.k. poprzez wykroczenie poza granice swobodnej oceny dowodów i art. 170 § 1 i 2 k.p.k. poprzez nieuzasadnione oddalenie wniosku skarżącego o dopuszczenie uzupełniającej opinii biegłego co do wysokości wyrządzonej skarżącemu szkody.

Od powyższego wyroku apelację wniósł także obrońca oskarżonej podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający wpływ na treść wyroku, a polegający na przyjęciu, że oskarżona przywłaszczyła kwotę 60 000 zł na szkodę (...) Okręg (...) z siedzibą w W., gdy tymczasem żadne dowody zebrane w toku postępowania tego nie dowodzą, a wyjaśnień oskarżonej nie można uznać za wiarygodne w jakiejkolwiek części. Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez odmienne orzeczenie co do istoty i uniewinnienie oskarżonej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zasługuje na uwzględnienie.

Na samym wstępie podkreślić należy, że przedmiotowa sprawa rozpoznawana był przez Sąd I instancji po raz wtóry. Wyrokiem z dnia 23 lutego 2015 roku w sprawie VI Ka 1073/14 Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie uchylił wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 23 maja 2014 roku w sprawie IIK 498/13. I przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Uchylając zaskarżony wyrok Sąd Okręgowy nakazał dokładne określenie braków w finansach Koła (...) w L. poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rewidenta po przedstawieniu przez pokrzywdzonego wszelkiej niezbędnej dokumentacji. Ponadto Sąd II instancji nakazał podjęcie działań w kierunku ustalenia czy i jakie osoby poza oskarżoną, miały dostęp do gotówki zgromadzonej w kasie Koła.

W ocenie Sądu Odwoławczego rozpoznającego sprawę na obecnym etapie postępowania, Sąd Rejonowy w Legionowie przy ponownym rozpoznaniu sprawy dopuścił się obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia tj. art. 442 § 3 k.p.k. Zgodnie z tym przepisem zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego, co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie przedmiotową sprawę nie wykonał w sposób pełny i prawidłowy przytoczonych na wstępnie wytycznych Sądu Odwoławczego zawartych w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 lutego 2015 roku. Sąd ten co prawda dopuścił dowód z opinii biegłego rewidenta A. L., ale jak wynika z ustnej opinii biegłego złożonej do protokołu rozprawy opinia ta jest niepełna i wymaga uzupełnienia (k.513-514). Biegły przesłuchiwany na rozprawie przed Sądem I instancji wskazał, w jakim kierunku i w jaki sposób można wydać opinię uzupełniającą podkreślając jednocześnie, że wiązałoby się to z dużymi kosztami. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego złożył wniosek o zlecenie biegłemu sporządzenia opinii uzupełniającej, której przedmiotem będzie sporządzenie raportów kasowych zgodnych z dokumentacją źródłową przedstawioną przez pokrzywdzonego. Do wniosku tego przyłączył się także prokurator. Sąd Rejonowy powołując przepis art. 201 k.p.k. wniosek ten oddalił, podnosząc, że opinia biegłego jest jasna i pełna i odpowiada na pytania postawione przez Sąd. (k.214 verte).Ze stanowiskiem tym nie można się zgodzić albowiem jak już podkreślono sam biegły L. wskazał w trakcie przesłuchania na braki w opinii i możliwości jej uzupełnienia.

Ponadto Sąd I instancji wbrew zaleceniom sądu odwoławczego nie poczynił ustaleń czy i jakie osoby poza oskarżoną, miały dostęp do gotówki zgromadzonej w kasie K.. Brak tych ustaleń jest konsekwencją oddalenia wniosku o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego i przyjęcie wysokości przywłaszczonej gotówki jedynie w oparciu o wyjaśnienia oskarżonej.

Zgodzić się należy z apelacją pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, że Sąd Rejonowy w Legionowie nie ustalił w sposób prawidłowy wysokości kwoty przywłaszczonej przez pokrzywdzoną z kasy Koła (...). Ustalenia w tym zakresie oparte są jedynie na wyjaśnieniach oskarżonej w sytuacji, gdy jak wynika z opinii biegłego, na co powołuje się skarżący, możliwe jest ustalenie rzeczywistej kwoty niedoboru. Wymaga to jedynie czasu i znacznych kosztów.

Z tych powodów wobec niewykonania wytycznych Sądu Odwoławczego wydanych przy pierwszym uchyleniu wyroku Sądu I instancji do ponownego rozpoznania, koniecznym było ponowne uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Legionowie do ponownego rozpoznaniu.

Jednocześnie Sąd Odwoławczy nie uwzględnił apelacji obrońcy oskarżonej. Argumentacja w niej zawarta nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu I instancji, że w realiach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości fakt przywłaszczenia przez oskarżoną powierzonych jej środków pieniężnych na szkodę (...) Okręg (...). Natomiast w ocenie Sądu Odwoławczego dla prawidłowego orzekania w niniejszej sprawie konieczne jest poczynienie ustaleń w zakresie rzeczywistego niedoboru pieniędzy w kasie K. oraz ustalenie czy cały niedobór wynikał z przywłaszczenia pieniędzy przez oskarżoną, czy też spowodowany był innymi przyczynami. Zwrócił już na to uwagę Sąd Okręgowy przy poprzednim rozpoznaniu sprawy w postępowaniu odwoławczym.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy w całości przeprowadzi przewód sądowy, wykonując między innymi zalecenia zawarte w wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga z dnia 23 lutego 2015 roku w sprawie VI Ka 1073/14. W tym celu należy dopuścić dowód z uzupełniającej opinii biegłego rewidenta A. L. w kierunku wskazanym w protokole jego przesłuchania na rozprawie w dniu 8 marca 2017 roku (k.513-514 verte) w celu ustalenia rzeczywistego niedoboru w kasie Koła (...) w okresie objętym aktem oskarżenia. Ewentualnie zamiast dowodu z opinii uzupełniającej biegłego L. Sąd, jeżeli uzna to za zasadne, może dopuścić dowód z opinii innego biegłego rewidenta lub też biegłego księgowego. Po ustaleniu faktycznej kwoty niedoboru Sąd Rejonowy winien także zgodnie z przytoczonymi wytycznymi podjąć działań w kierunku ustalenia czy i jakie osoby poza oskarżoną, miały dostęp do gotówki zgromadzonej w kasie Koła, a w konsekwencji czy inne osoby poza oskarżoną mogły dokonać przywłaszczenia pieniędzy znajdujących się w kasie Koła.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak na wstępie.