Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodnicząca: SSO Ludmiła Tułaczko

Sędziowie: SO Małgorzata Bańkowska

SR (del.) Małgorzata Nowak - Januchta (spr.)

protokolant: p.o. protokolanta sądowego Katarzyna Pawelec

przy udziale prokuratora Agaty Stawiarz

po rozpoznaniu dnia 9 stycznia 2018 r. w Warszawie

sprawy M. R. syna A. i H. ur. (...) w S.

oskarżonego o przestępstwo z art. 278 § 1 KK w zw. z art. 12 KK

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie

z dnia 30 marca 2017 r. sygn. akt IV K 597/15

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania.

SSO Małgorzata Bańkowska SSO Ludmiła Tułaczko SSR (del.) Małgorzata Nowak - Januchta

Sygn. akt VI Ka 680/17

UZASADNIENIE

M. R. został oskarżony o to, że:

w okresie od dnia 16 czerwca 2014 r. do dnia 22 kwietnia 2015 r. w W. na stacji postojowej O. przy ul. (...) z wagonów (...) S.A. dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci dysków twardych marki T.:

- z wagonu nr (...)dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3 730 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości

2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...)dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...)o numerze seryjnym (...)

o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...)o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł.,

- z wagonu nr (...)dysku (...)o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł,

- z wagonu nr (...)dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. oraz dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. oraz dysku (...) marki T. o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3800 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3 800 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3800 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3800 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3600 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 1600 zł i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3600 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 1600 zł.;

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...)o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...)o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) marki T. o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysk (...) marki T. o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...)dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł. i dysku (...)o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...)o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł i dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł,,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100zł„

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 2100 zł.,

- z wagonu nr (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości ok. 2100 zł.,

- z wagonu (...)dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości 3730 zł.,

- z wagonu (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości ok. 2100 zł.,

- z wagonu (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości ok. 2100 zł.,

- z wagonu (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości ok. 2100 zł.,

- z wagonu (...) dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości ok. 2100 zł.,

- z wagonu (...). dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości ok. 2100 zł.,

- z wagonu (...)dysku (...) o numerze seryjnym (...) o wartości ok. 2100 zł.,

o łącznej wartości strat 160880 zł. na szkodę (...) S.A. z siedzibą w W.

tj. o czyn z art. 278 § l KK w zw. z art. 12 KK

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie Wydział IV Karny wyrokiem z dnia 30 marca 2017 roku, w sprawie za sygn. akt IV K 597/15 uznał oskarżonego M. R. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i na podstawie art. 278 § l kk w zw. z art. 12 kk wymierzył mu karę l roku pozbawienia wolności, oraz na podstawie art. 33 § 2 kk obok kary pozbawienia wolności wymierzył oskarżonemu grzywnę w wymiarze 100 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych; na podstawie art. 69 § l i 2 kk i art. 70 § l kk wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat, na podstawie art. 72 § l pkt l kk zobowiązał oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby; na podstawie art. 46 § l kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia w całości wyrządzonej przestępstwem szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) S.A. kwoty 160.880 zł.

W dalszej części wyroku sąd na podstawie art. 63 § l kk na poczet wymierzonej kary grzywny zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zaokrąglając w górę do pełnego dnia od 23.04.2015 r. godz. 08:25 do 24.04.2015 r. godz. 14:40. Na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) S.A. kwotę 840 złotych + VAT tytułem ustanowienia w sprawie pełnomocnika oraz na podstawie art. 627 kpk i art. 2 ust. l pkt 3 oraz art. 3 ust. l Ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49. póz. 223 z póz. zm.) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 2243,14 w tym opłatę w wysokości 780 złotych.

Od wyroku tego apelację wniósł obrońca oskarżonego M. R., który na podstawie art. 444 k.p.k. oraz art. 425 § l, 2 i 3 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości na korzyść oskarżonego i wyrokowi temu na podstawie art. 427 § l i 2 k.p.k. i art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art 7 k p.k. - poprzez dokonanie wybiórczej i dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów polegającej na przyznaniu waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego złożonym w toku postępowania przygotowawczego i jednoczesnej odmowy wiarygodności wyjaśnień składanych przez niego bezpośrednio przed sądem, podczas gdy oskarżony w sposób wewnętrznie spójny, logiczny oraz znajdujący oparcie w doświadczeniu życiowym opisał przyczyny zmiany wyjaśnień, motywy złożenia wyjaśnień określonej treści podczas postępowania przygotowawczego, wreszcie prawdziwe okoliczności przedmiotowego zdarzenia - którym nie przeczył żaden inny dowód zgromadzony w sprawie, a nadto wersja przedstawiona przez niego w toku postępowania przygotowawczego była sprzeczna z logiką, ponieważ oskarżony nie mógł z obiektywnie istniejących przyczyn jak upływ czasu, wielość urządzeń, długość i różnorodność zapisów cyfrowych stanowiących ich oznaczenie (numer seryjny) rzetelnie ocenić w trakcie przesłuchania, że dokonał zaboru wszystkich tych urządzeń, zwłaszcza w sytuacji w której dostęp do w/w miało szerokie grono osób;

2. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. - poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów polegającej na wyprowadzeniu z dowodów uznanych za wiarygodne, tj. zeznań M. A., W. P. i T. Ś. wniosków sprzecznych z ich treścią, tj. stwierdzenie, że w/w z uwagi na wykonywane obowiązki zawodowe nie mogli przez cały czas widzieć wszystkich czynności wykonywanych przez oskarżonego, podczas gdy wskazani świadkowie podkreślali, iż pracowali w zespole, w trakcie przerw przebywali razem w tym samym miejscu, brak było możliwości by oskarżony przebywał na hali sam, gdyż tam zawsze ktoś był, a ich praca była dodatkowo nadzorowana przez brygadzistę i mistrza;

- w konsekwencji powyższych naruszeń błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, polegający na bezzasadnym przyjęciu, iż oskarżony dokonał w ogóle zaboru jakichkolwiek dysków, w szczególności zaś wszystkich utraconych przez spółkę, ponieważ z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania wynika, iż był on w posiadaniu łącznie 33 dysków (spośród 58 przypisanych), a ponadto brak jest jakichkolwiek dowodów, z których wynikałoby, iż dokonywał ich kradzieży - istniejące dowody wskazują jedynie na sprzedaż tych urządzeń.

3. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 193 § l k.p.k. - poprzez oparcie ustaleń odnośnie wartości utraconego mienia w postaci dysków na wskazaniach pokrzywdzonej, podczas gdy w sprawie nie zostały przedstawione żadne dokumenty finansowe, ponadto stwierdzenie tej okoliczności wymagało wiadomości specjalnych z uwagi na fakt, że urządzenia te były już użytkowane, a na utratę wartości wskazywał w opinii biegły J. B. i opinia ta została uznana przez sąd za wiarygodną;

- w konsekwencji powyższego błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, polegający na bezzasadnym uznaniu, iż wartość wszystkich dysków wynosiła 160880 zł, podczas gdy z uznanej za wiarygodną opinii biegłego J. B. wynikało, iż wartość ta oscyluje w granicach ok. 34 000 zł, w każdym zaś razie nastąpiła pokaźna utrata wartości, nadto kwota 160 880 zł nie wynika z dokumentów finansowych.

Podnosząc powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 § l k.p.k. w zw. z art. 437 § l i 2 k.p.k. obrońca wniósł o:

1) uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu;

2) ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary grzywny bądź ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności;

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna na tyle, że spowodowała konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku potwierdziła trafność podniesionych przez skarżącego zarzutów, które w ocenie sądu zawierały także zarzut niewyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. W konsekwencji zaś wydanie orzeczenia merytorycznie kończącego postępowanie było zdecydowanie przedwczesne. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk tylko wtedy, gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (zgodnie z art. 410 kpk ) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy materialnej w rozumieniu art. 2 § 2 kpk, a ponadto stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, zgodnie z art. 4 kpk (tak m. in.: SN w postanowieniu z dnia 18 grudnia 2012 r., III KK 298/12, LEX nr 1232292; S.A w Łodzi w wyroku z dnia 27 września 2012 r., II Aka 211/12, LEX 1220566; S.A w Krakowie w wyroku z dnia 20 lutego 2012 r., II Aka 259/11, KZS 2012/5/49).

W pierwszej kolejności omówienia wymaga zarzut bezzasadnego przyjęcia przez sąd meriti dokonania przez oskarżonego zaboru wszystkich 60 dysków (a nie jak wskazuje obrońca 58 dysków) zarzuconych w akcie oskarżenia. Jak słusznie wskazał obrońca oskarżonego w apelacji i co wynika z materiału dowodowego, a w szczególności protokołów przeszukania mieszkania oskarżonego i jego samochodu, M. R. był w posiadaniu 19 dysków ujawnionych i zabezpieczonych u niego w mieszkaniu i jednego ujawnionego i zabezpieczonego w jego pojeździe. Jeden dysk oskarżony sprzedał ponadto P. Ś. za pośrednictwem portalu (...). Te łącznie 21 dysków zostało opisane poprzez precyzyjne wskazanie ich numerów seryjnych, które znajdują odzwierciedlenie w opisie czynu zarzuconego oskarżonemu w akcie oskarżenia. Rzecz w tym, że w akcie oskarżenia zarzucono oskarżonemu dokonanie zaboru w celu przywłaszczenia nie tylko tych 21 dysków ale i 39 innych, których numery seryjne także zostały wskazane w akcie oskarżenia. Sąd I instancji przypisując oskarżonemu dokonanie zaboru w celu przywłaszczenia wszystkich 60 dysków nie dokonał jakiejkolwiek weryfikacji pozostałych 39 dysków w sposób pozwalający na przypisanie ich oskarżonemu w jakiejkolwiek postaci sprawczej. Wskazać należy, że samo przyznanie się oskarżonego na etapie postępowania przygotowawczego do zarzucanego mu czynu nie może być podstawą do przypisania mu winy w zakresie wszystkich 60 dysków albowiem jak słusznie wskazał obrońca upływ czasu, wielość urządzeń, długość i różnorodność zapisów cyfrowych stanowiących numer seryjny urządzeń nie pozwalała obiektywnie oskarżonemu ocenić w trakcie przesłuchania, że dokonał zaboru wszystkich tych urządzeń. Wskazać należy, że znajdująca się w aktach sprawy informacja z (...) wskazuje jedynie, że oskarżony sprzedał za pośrednictwem tego portalu dyski T. (...) i (...). Z informacji tej nie wynika jednak, że są to pozostałe 39 dysków zarzuconych oskarżonemu w akcie oskarżenia i przypisanych przez sąd I instancji w wyroku, ponieważ w żaden sposób nie wskazuje ona jakie numery seryjne miały przedmiotowe dyski, co pozwoliłoby na ustalenie, czy są to dyski o numerach seryjnych tożsamych z tymi wskazanymi w akcie oskarżenia i pochodzące z wagonów wskazanych w akcie oskarżenia. Bez poczynienia powyższych ustaleń nie można zweryfikować wersji wyjaśnień oskarżonego złożonych przed sądem w zakresie kupna dysków na giełdzie (...), ani również ustalić czy były to dyski stanowiące utraconą własność pokrzywdzonego (...) S.A. Na błędy w ustaleniach faktycznych poczynionych przez sąd meriti wskazuje także fakt, że sąd za aktem oskarżenia przypisał oskarżonemu zabór z wagonów o nr (...) i (...)tego samego dysku (...)o nr seryjnym (...), co także wymaga weryfikacji, gdyż nie jest możliwe, aby w dwóch różnych wagonach zamontowany był jeden i ten sam dysk.

Słusznym okazał się także zarzut dowolności oceny materiału dowodowego w zakresie ustalenia wartości dysków. Sąd rejonowy błędnie przy orzekaniu o obowiązku naprawienia szkody nie wziął pod uwagę, że wskazana w akcie oskarżenia kwota 160 880 zł to wartość wszystkich 60 dysków, a przecież 21 dysków zostało odzyskanych przez pokrzywdzoną spółkę i ustalił wartość poszczególnych dysków, opierając się w tym zakresie na wartościach wskazanych przez (...) S.A. Okoliczność, że (...) zawarła umowę, że dyski może nabywać wyłącznie od firmy (...) po cenach ok. 3730 zł za dysk(...) i 2100 zł za dysk (...), tj. znacznie wyższych niż cena tych dysków na rynku, nie powinna obciążać oskarżonego. Należy bowiem wskazać, że jak wynika z opinii biegłego cena rynkowa nowych dysków z gwarancją to 946 zł za dysk (...) i 480 zł za dysk (...), zaś wymontowanych dysków mając na uwadze ich zużycie to odpowiednio 567 zł i 288 zł. Sąd rejonowy uznając, że ustalenie wartości dysków wymaga wiadomości specjalnych, zwłaszcza, że były to dyski używane, dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, po czym uznając tę opinię za wiarygodną w całości, wartość ustalił w oparciu o zeznania pracownika pokrzywdzonego A. S. nie poparte w tym zakresie żadną dokumentacją. Wskazać należy, że pokrzywdzona spółka nie dostarczyła i nie posiada żadnego dokumentu, z którego miałaby wynikać wartość przedmiotowych dysków na wskazane kwoty 3730zł i 2100 zł poza zbiorczą fakturą za cały wagon bez wskazania co składa się na kwotę 14 782,70 EURO. Tym samym sąd popadł w sprzeczność, a zarzut dowolności w ocenie wartości dysków i błędu w ustaleniach faktycznych w tym zakresie należało uznać za uzasadniony.

Co się zaś tyczy zarzutu dowolnej oceny wyjaśnień oskarżonego należy wskazać, że jego ocena jest przedwczesna albowiem dopiero po weryfikacji przez sąd pochodzenia dysków oferowanych do sprzedaży przez oskarżonego za pośrednictwem portalu (...) i podjęcia próby ustalenia ich numerów seryjnych sąd będzie dysponował pełnym materiałem dowodowym, który niewątpliwie będzie miał wpływ na ocenę wyjaśnień M. R..

Rozpoznając ponownie sprawę sąd rejonowy usunie, zatem wskazane powyżej braki w materiale dowodowym. Ustali czy w oparciu o wskazane przez (...) numery transakcji możliwe będzie ustalenie numerów seryjnych oferowanych do sprzedaży dysków T. (...) także m.in. poprzez podjęcie próby ich odczytania ze zdjęć przedmiotowych dysków lub w drodze ustalenia nabywców i ich przesłuchania. Jak wynika bowiem z zeznań P. Ś. w ogłoszeniu na portalu (...) widoczny był numer seryjny dysku, który zakupił. W razie potrzeby sąd przeprowadzi inne czynności dowodowe, o ile okażą się one niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy, a w konsekwencji dokona ponownej oceny materiału dowodowego i ustali stan faktyczny na podstawie dowodów ocenionych zgodnie z treścią art. 7 kpk, ewentualne nie dajce się usunąć wątpliwości rozstrzygając na korzyść oskarżonego zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 5 § 2 kpk. W wypadku zaś stosownego wniosku Sąd I instancji uzasadnienie sporządzi zgodnie z wymogami art. 424 kpk.

Z powyższych względów sąd okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Małgorzata Bańkowska SSO Ludmiła Tułaczko SSR (del) Małgorzata Nowak – Januchta