Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy

w składzie :

Przewodniczący SSO Danuta Flinik

Sędziowie : SO Włodzimierz Wojtasiński – sprawozdawca

SO Piotr Kupcewicz

Protokolant Agnieszka Sawicka

przy udziale Ewy Łączkowskiej- prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2013 roku

sprawy S. N.

i M. P.

oskarżonego z art.280§1 kk i art.157§2 kk w zw. z art.11§2 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego M. P.

od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu

z dnia 16 lipca 2013 roku - sygn. akt VI K 26/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :

-.

-

z opisu czynu przypisanego oskarżonym eliminuje ustalenia dotyczące jego chuligańskiego charakteru;

-

z kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym eliminuje przepis art.57a§1 kk;

-

podwyższa do roku i 6(sześciu) miesięcy wymiar kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego M. P.;

-

z podstawy prawnej warunkowego zawieszenia wykonania kary orzeczonej wobec oskarżonego M. P. eliminuje art.69§4 kk;

-

za podstawę wymiaru kary grzywny orzeczonej wobec oskarżonego M. P. przyjmuje przepis art.33§2 kk;

-

obciąża oskarżonego M. P. połową wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu przed sądem I instancji;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. N. T. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia oskarżonego S. N. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i poniesionymi wydatkami w części jego dotyczącej obciąża Skarb Państwa;

5.  wymierza oskarżonemu M. P. opłatę za obie instancje w kwocie 500 (pięćset) złotych i obciąża go wydatkami postępowania odwoławczego w części jego dotyczącej.

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 16 lipca 2013r. w sprawie sygn. akt VI K 26/13 oskarżeni S. N. i M. P. zostali uznani za winnych tego, że w dniu 28 listopada 2012r. w I. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu dokonali rozboju na osobie M. M. w ten sposób, że uderzając pokrzywdzonego pięścią w twarz, grożąc natychmiastowym użyciem przemocy, zmusili go do porzucenia roweru górskiego o wartości 300 zł, który następnie zabrali w celu przywłaszczenia, działając na szkodę M. M., przy czym spowodowali u ww. ranę tłuczoną powieki górnej lewej, krwiak powieki górnej lewej i stłuczenie prawego kciuka, które to obrażenia ciała naruszyły u pokrzywdzonego - w ujęciu kodeksowym - prawidłowe funkcjonowanie jego narządów na okres nie przekraczający 7 dni.

Sąd przyjmując, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi i ma charakter chuligański bowiem oskarżeni działali publicznie i bez powodu , okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, zakwalifikował go jako przestępstwo z art.280§1 kk w zw. z art.283 kk i art.157§2 kk w zw. z art.11§2 kk w zw. z art.57a§1 kk i na podstawie art.283 kk w zw. z art.11§3 kk w zw. z art.57a§1 kk wymierzył oskarżonym kary pozbawienia wolności : M. P. w rozmiarze roku, a oskarżonemu S. N. w rozmiarze roku i sześciu miesięcy.

Na podstawie art.69§1 i 2 kk w zw. z art.69§4 zd.2 kk, art.70§1 pkt 1 kk i art.73§1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego M. P. warunkowo zawiesił tytułem próby na okres lat pięciu, oddając go w tym czasie pod dozór kuratora.

Na podstawie art.71§1 kk wymierzono oskarżonemu M. P. karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 zł.

Na podstawie art.46§1 kk orzeczono od oskarżonych solidarnie na rzecz pokrzywdzonego M. M. :

- kwotę 226 zł tytułem obowiązku naprawienia szkody,

- kwotę 1.500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Na mocy art.63§1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego M. P. kary grzywny zaliczono okres zatrzymania oskarżonego w sprawie od dnia 28 listopada 2012r. do 30 listopada 2012r. przyjmując jeden dzień zatrzymania za równy dwóm dziennym stawkom grzywny, a na podstawie tegoż przepisu zaliczono oskarżonemu S. N. na poczet orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 29 listopada 2012r. do 30 listopada 2012r. przyjmując, iż jego jeden dzień równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.

Zwolniono oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych, obciążając Skarb Państwa poniesionymi wydatkami.

Od powyższego wyroku apelację wniósł prokurator i obrońca oskarżonego M. P..

P r o k u r a t o r we wniesionej apelacji zarzucił zaskarżonemu wyrokowi :

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na wyeliminowaniu z opisu czynu zarzucanego oskarżonym S. N. i M. P. części obrażeń ciała doznanych przez pokrzywdzonego – w postaci stłuczenia prawego kciuka i przyjęcia przez sąd, że pokrzywdzony wskutek dokonanego na nim rozboju doznał rany tłuczonej powieki górnej lewej i krwiaka powieki górnej lewej, podczas gdy biorąc pod uwagę treść dokumentacji medycznej z dnia 28 listopada 2012r. , a dotyczącej udzielonej pokrzywdzonemu pomocy jak też treść opinii sądowo-lekarskiej, nie budzi wątpliwości, iż pokrzywdzony doznał obrażeń ciała opisanych w zarzucie zawartym w akcie oskarżenia;

II.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a polegający na przyjęciu przez sąd, że czyn oskarżonych tj. przestępstwo rozboju z art.280§1 kk, stanowi wypadek mniejszej wagi i jednocześnie występek o charakterze chuligańskim, podczas gdy analiza zebranego w sprawie materiału wskazuje, że oskarżeni dopuścili się przestępstwa rozboju w postaci podstawowej tj. czynu z art.280§1 kk i art.157§2 kk w zw. z art.11§2 kk;

III.  obrazę przepisów prawa materialnego – art.33§2 kk poprzez jego nie zastosowanie, a błędne przyjęcie wobec oskarżonego M. P. jako podstawy wymierzonej kary grzywny art.71§1 kk, podczas gdy oskarżony czynu dopuścił się w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zatem podstawą wymiaru kary grzywny winien być art.33§2 kk;

IV.  obrazę przepisów prawa procesowego – art.624§1 kpk w zw. z art.17 ust.1 i 2 Ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych, mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez zwolnienie oskarżonego M. P. od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, w sytuacji gdy nie zachodzą podstawy do takiego zwolnienia określone w art.624§1 kpk.

Podnoszą powyższe zarzuty, prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez :

-.

-

przyjęcie w pkt 1 wyroku opisu czynu i kwalifikacji zawartych w akcie oskarżenia i wymierzenie obu oskarżonym kary pozbawienia wolności wnioskowanej przez prokuratora na rozprawie w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności;

-

wyeliminowanie z pkt 2 wyroku art.69§4 zd.2 kk;

-

przyjęcie w pkt 3 wyroku jako podstawy wymierzenia kary grzywny oskarżonemu M. P. art.33§2 kk;

-

uchylenie pkt 7 wyroku w części dotyczącej oskarżonego M. P. i obciążenie tego skazanego opłatą sądową i kosztami.

O b r o ń c a oskarżonego M. P. w swej apelacji zarzucił zaskarżonemu wyrokowi obrazę prawa materialnego w postaci art.57a§1 kk poprzez uznanie, iż czyn oskarżonych stanowi występek o charakterze chuligańskim, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że czyn oskarżonych stanowi jedynie wypadek mniejszej wagi przestępstwa rozboju .

Podnosząc powyższy zarzut, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, iż czyn zarzucany oskarżonym M. P. i S. N. nie stanowi występku o charakterze chuligańskim i wymierzenie oskarżonemu M. P. łagodniejszej kary.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zgodzić się należy w pełni z zarzutem podniesionym w obu apelacjach, dotyczącym obrazy przepisu art.57a§1 kk poprzez przyjęcie, iż czyn przypisany oskarżonym w zaskarżonym wyroku stanowi występek o charakterze chuligańskim. Okoliczności, które sąd I instancji wskazuje w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a mianowicie umyślne działanie sprawców w miejscu publicznym, zaatakowanie spokojnie przejeżdżającego obok nich rowerzysty, nie dają podstawy do przyjęcia, iż oskarżeni dokonując przypisanego im przestępstwa rozboju, działali w warunkach chuligańskich w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu.

Wbrew ocenie sądu I instancji miejsce popełnienia czynu nie miało charakteru publicznego. Znajdowało się ono na ulicy, w pobliżu budynku szkolnego, jednakże zważyć należy, iż nastąpiło ono w porze wieczorowo-nocnej (około godz.20:30), w miesiącu listopadzie, w którym zmierzch zapada już około 18:00. W budynku szkolnym nie odbywały się już zajęcia, pobliski plac zabaw był już również nieczynny, ścieżka rowerowa przebiegała przez teren rekreacyjny, pusty o tej porze roku, łączyła ona dwie ulice tj. ul. (...) i ul. (...). Pokrzywdzony uciekając przed oskarżonymi wbiegł na ul. (...) , na której nie znajdował się parking samochodowy, lecz zwykła zatoczka parkingowa ; na ulicy nie odbywał się duży ruch pieszych , ani samochodowy, znajduje się ona na terenie dużego osiedla mieszkaniowego, co podnosi się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jednakże nie należy ona do głównych ulic tego osiedla, ma charakter normalnej osiedlowej uliczki. W miejscu, w którym łączy się ze ścieżką rowerową nie znajdują się mieszkalne bloki, lecz osiedlowe sklepiki, nieczynne w porze wieczorowej. Zważywszy na powyższe stwierdzić należy, iż występowało znikome prawdopodobieństwo, że działanie oskarżonych zostanie dostrzeżone przez nieokreśloną liczbę osób. Podnieść należy również, iż oskarżeni nie działali bez powodu lub oczywiście błahego powodu, oskarżeni działali, co ustalił sąd I instancji, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a mianowicie chcieli dokonać kradzieży roweru, na którym poruszał się pokrzywdzony, nie okazywali swym zachowaniem rażącego lekceważenia porządku prawnego, podkreślić przy tym należy, iż popełnienie jakiegokolwiek przestępstwa łączy się z lekceważeniem porządku prawnego. Mając powyższe na uwadze sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok poprzez wyeliminowanie z opisu czynu przypisanego oskarżonym ustalenia dotyczące jego chuligańskiego charakteru i usunięcie z jego kwalifikacji prawnej przepisu art.57a§1 kk.

W ocenie sądu odwoławczego za bezpodstawne uznać należało zarzuty podniesione w apelacji prokuratora dotyczące przyjęcia przez sąd I instancji, iż czyn popełniony przez oskarżonych stanowi wypadek mniejszej wagi. Sąd odwoławczy w pełni podziela argumentację w tym względzie zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, powołuje się na nią, nie zachodzi więc potrzeba jej powtarzania. Podkreślić jedynie można, iż zachowanie się oskarżonych względem pokrzywdzonego nie było zintensyfikowane, nie cechowała ich nadmierna agresja, nie wyrządzili pokrzywdzonemu dużej krzywdy, chcieli dokonać zaboru roweru o stosunkowo niewielkiej wartości (3000 zł).

Częściowo należało podzielić zarzuty dotyczące rażącej niewspółmierności kar orzeczonych wobec oskarżonych.

W ocenie sądu odwoławczego uznać należało za zasadny powyższy zarzut w odniesieniu do kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec M. P., wobec którego sąd I instancji orzekł tę karę w rozmiarze roku, która to kara jest niewspółmierna do stopnia jego zawinienia. Z ustaleń sądu wynika, iż rola tegoż oskarżonego podczas realizacji przypisanego oskarżonym czynu była wiodąca, to on był jego inicjatorem, to on zachowywał się wobec pokrzywdzonego agresywnie, uderzając go pięścią w twarz, to on usiłował wyrwać mu z ręki zgrzewarkę , a gdy zaczął uciekać, pobiegł za nim, chcąc ponownie go uderzyć. Wbrew temu co stwierdza się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku role obu oskarżonych podczas realizacji przypisanego im czynu nie były równorzędne, oskarżony S. N. nie użył wobec pokrzywdzonego przemocy fizycznej, jedynie groził jej użyciem, dokonał zaboru roweru, podczas gdy oskarżony P. pobiegł za pokrzywdzonym, jednakże faktu tego nie można uznać za równoważny ze stosowaniem przez oskarżonego N. przemocy fizycznej i jego wiodącą rolę podczas realizacji przedmiotowego czynu. W ocenie sądu odwoławczego przy wymiarze kary oskarżonym sąd przecenił fakt uprzedniej karalności oskarżonego S. N., przyjmując go za podstawę przy różnicowaniu kar wymierzonych oskarżonym.

W ocenie sądu odwoławczego rola oskarżonego M. P. podczas realizacji przypisanego oskarżonym czyn przemawia za uznaniem, iż orzeczona wobec niego kara roku pozbawienia wolności jest niewspółmierna do stopnia jego zawinienia i czyni karę tę rażąco łagodną, dlatego też zaskarżony wyrok zmieniono podwyższając rozmiar tej kary do roku i sześciu miesięcy, uznając iż będzie stanowiła ona sprawiedliwą odpłatę za popełniony czyn, jak również będzie ona współmierna do stopnia zawinienia oskarżonego, jak i do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu.

Zaskarżony wyrok zmieniono również poprzez wyeliminowanie z podstawy prawnej warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec M. P. art.69§1 kk, z uwagi na przyjęcie, iż przypisanego mu czynu nie dopuścił się w warunkach chuligańskich oraz przyjęto art.33§2 kk za podstawę orzeczenia kary grzywny wobec M. P.. Sąd I instancji błędnie przyjął za podstawę wymierzenia kary grzywny art.71§1 kk, który stanowi, że zawieszając warunkowo wykonanie kary pozbawienia wolności sąd może orzec grzywnę jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe. Ustalenia sądu I instancji jednoznacznie wskazują na to, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w której to sytuacji podstawę prawną wymierzenia kary grzywny jest art.33§2 kk.

Uznając za zasadne zarzuty dotyczące tego, że w opisie czynu przypisanego oskarżonym nie ujęto wszystkich doznanych przez pokrzywdzonego obrażeń ciała, zmieniono zaskarżony wyrok poprzez przyjęcie, iż obrażenia ciała jakich doznał pokrzywdzony polegały również na stłuczeniu prawego kciuka.

Dokonano też zmiany zaskarżonego wyroku w części dotyczącej zwolnienia M. P. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed sądem I instancji, obciążając go połową wydatków poniesionych w tym postępowaniu przez Skarb Państwa, uznając iż ich uiszczenie nie będzie dla niego zbyt uciążliwe ze względu na jego sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, oskarżony jest kawalerem, nie posiada nikogo na swoim utrzymaniu, posiada stałą pracę zarobkową i osiąga comiesięczne dochody.

W pozostałej części zaskarżony wyrok jako słuszny, utrzymano w mocy.

Oskarżonego M. P. obciążono kosztami sądowymi za drugą instancję w części jego dotyczących, w tym opłatą za obie instancje w kwocie 500 zł, zgodnie z treścią art.10 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

Oskarżonego S. N. zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając iż ich ponoszenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuację finansową i rodzinną, jest osobą bezrobotną, pozostającą na utrzymaniu rodziców.

HS