Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Wanda Jankowska – Bebeszko

Protokolant: protokolant sądowy Michał Szmajser

po rozpoznaniu

zażalenia prokuratora Prokuratury Okręgowej W. – P.

na postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie z dnia 14 lipca 2017 roku w przedmiocie odmowy zwolnienia z zachowania tajemnicy radcy prawnego w sprawie (...)

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu dla Warszawy – Śródmieścia do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Prokuratura Okręgowa W. P. prowadzi śledztwo, po podjęciu na nowo umorzonego postępowania o czyn z art. 231 § 1 k.k., aktualnie w kierunku czynów z art. 231 § 2 k.k. lub art. 296 § 2 i 3 k.k., na gruncie wydawania decyzji nr (...) z dnia 16 maja 2001 roku, dotyczącej przekazania byłym właścicielom budynku przy ul. (...) w W..

Wnioskiem z dnia 22 czerwca 2017 roku prokurator wystąpił do sądu o zezwolenie na przesłuchanie w charakterze świadków radców prawnych S. D. oraz J. P., na okoliczności objęte tajemnicą radcy prawnego, a dotyczące:

1.  faktu sporządzenia przez w/w opinii prawnej z dnia 14 lutego 2005 roku, dotyczącej „Wybranych aspektów stosowania przepisów dekretu o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy”;

2.  treści skierowanego do nich wówczas zapytania prawnego (istoty prawnej problemu), którego miała dotyczyć zlecona opinia, tożsamości osoby zlecającej wykonanie opinii oraz wskazania przyczyn dla jakich została ona zlecona;

3.  czasu, miejsca, sposobu zlecenia sporządzenia w/w opinii, danych personalnych osoby kontaktującej się ze strony (...) W. w przedmiocie wykonania zlecenia;

4.  ustalenia, czy zleceniodawca określił oczekiwania co do formy i treści opinii, prowadzonych negocjacji w zakresie warunków przygotowania opinii, ewentualnych sugestii co do jej treści i wniosków, w tym także ustalenia tożsamości osoby kierującej oczekiwania i sugestie;

5.  rodzaju i kompletności przekazanej dokumentacji, stanowiącej podstawę wydania opinii, a także ewentualnego jej selekcjonowania lub pominięcia poszczególnych dokumentów, w tym także ustalenia tożsamości osoby przekazującej dokumenty lub dokonującej ich ewentualnej selekcji;

6.  posiadania przez w/w w chwili wydania opinii wiedzy odnośnie wystąpienia pokontrolnego Prezydenta (...) z dnia 4 maja 2004 roku (...), okoliczności dotyczących ewentualnego zapoznania się przez w/w z tym wystąpieniem, tożsamości osoby, która udostępniła w/w wystąpienie pokontrolne;

7.  treści oraz wniosków wynikających z wydanej opinii prawnej z dnia 14 lutego 2005 roku dotyczącej „Wybranych aspektów stosowania przepisów dekretu o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze (...)”.

Postanowieniem z dnia 14 lipca 2017 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia powyższego wniosku nie uwzględnił.

Zażalenie na postanowienie sądu wniósł prokurator.

Zarzucił orzeczeniu błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na niezgodnym z zebranym w sprawie materiałem dowodowym przyjęciu, że w sprawie nie doszło do wezwania S. D. oraz J. P. do złożenia zeznań i nie powołali się oni na wiążącą ich tajemnicę zawodową, co wywarło bezpośredni wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, skutkując uznaniem przez sąd orzekający, że w obliczu takiego braku wniosek prokuratora miał charakter przedwczesny, w następstwie czego nie został uwzględniony.

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez wyrażenie zgody na przesłuchanie radców prawnych w charakterze świadków.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Zażalenie jest częściowo zasadne.

Na uwzględnienie zasługuje zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, natomiast nie zasługuje na uwzględnienie wniosek końcowy o wydanie przez sąd odwoławczy orzeczenia reformatoryjnego.

Należy podkreślić, iż sąd I instancji, nie uwzględniając wniosku prokuratora, decyzję swoją oparł wyłącznie na kwestii formalnej, dotyczącej braku wezwania obydwu radców prawnych na przesłuchanie w charakterze świadków. Sąd nie rozważał w ogóle kwestii merytorycznej zasadności wniosku o zwolnienie z tajemnicy radcowskiej w kontekście przesłanek z art. 180 § 2 k.p.k. i okoliczności niniejszej sprawy. Z tego względu nietrafnym pozostaje wniosek skarżącego o zmianę postanowienia przez uwzględnienie wniosku o zwolnienie z zachowania tajemnicy radcy prawnego. Sąd odwoławczy nie jest bowiem w stanie skontrolować merytorycznej prawidłowości orzeczenia, skoro nie zawiera ono żadnej w tym zakresie argumentacji.

Sąd Rejonowy uznał jedynie, że wniosek prokuratora jest przedwczesny, ponieważ winien być poprzedzony wezwaniem świadków na przesłuchanie, i uzyskaniem ich stanowiska w przedmiocie obowiązywania tajemnicy w zakresie okoliczności, na które mają zeznawać.

W tym zakresie należy podzielić stanowisko skarżącego, iż Sąd Rejonowy nie dostrzegł, iż S. D. i J. P. byli wzywani na przesłuchanie.

Jak słusznie podnosi w zażaleniu prokurator, w sprawie został wystosowany wniosek do Prokuratury Rejonowej (...) o udzielenie pomocy prawnej dotyczący przesłuchania w charakterze świadków obu radców, co wynikało z notatki urzędowej na karcie 2597 ( t. XIII ). Do zażalenia dołączono pisma do Prokuratury Okręgowej w K. o wykonanie czynności procesowych w drodze pomocy prawnej. Natomiast z treści notatki urzędowej prokuratora realizującego wniosek, sporządzonej na bazie korespondencji elektronicznej z każdym z radców prawnych, wynika, iż uznali oni, że okoliczności, na jakie by mieli zostać przesłuchani, są objęte tajemnicą zawodową ( k – 2603-2607 ). Z tego powodu nie stawili się w prokuraturze w K. celem przesłuchania w charakterze świadków.

W tych realiach należało uznać, że S. D. i J. P. zajęli jednoznaczne stanowisko w kwestii obowiązującej ich tajemnicy radcowskiej w odniesieniu do zakresu ewentualnego przesłuchania.

Sąd Rejonowy obowiązany był zatem do zajęcia merytorycznego stanowiska co do wniosku prokuratora, czego nie uczynił. Trudno bowiem uznać za merytoryczne odniesienie do sprawy zasygnalizowanie, iż ,,wątpliwym jest czy okoliczności wskazane przez prokuratora są objęte tajemnicą”.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd I instancji rozważy więc:

- czy okoliczności wskazane we wniosku prokuratora należy, w realiach tej sprawy, uznać za objęte tajemnicą radcowską ( mając na uwadze treść art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych ), wszystkie bądź ich część,

- w razie uznania, że okoliczności są objęte tajemnicą radcowską, czy istnieją przesłanki do zwolnienia z zachowania tej tajemnicy, stosownie do przesłanek z art. 180 § 2 k.p.k., ze szczególnym uwzględnieniem przesłanki ,,niemożności ustalenia okoliczności na podstawie innych dowodów".

Z tych względów orzeczono jak na wstępie.