Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2018r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Hanna Morejska (spr.)

Sędzia: SSO Halina Garus

Sędzia: SSO Jolanta Janas

Protokolant: sekr. sądowy Kamil Serwa

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2018r. w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. N.

przeciwko Gminie (...) C.

o ustalenie

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 26 września 2017r.

sygn. akt I C 587/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok i oddala powództwo, odstępując od obciążenia powoda kosztami procesu przed Sądem I instancji;

2.  odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu apelacyjnego.

VI Ca 1009/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 6 września 2017 Sąd Rejonowy w Częstochowie po rozpoznaniu powództwa A. N. przeciwko Gminie (...) C. o ustalenie , ustalił że powód A. N. wstąpił z dniem 16 grudnia 2016 w stosunek najmu lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem(...) położonego w C. przy ulicy (...) i zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 487 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu .

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje ;

Powód wnosił o ustalenie, że wstąpił w stosunek najmu po swojej babci zmarłej dnia 15 grudnia 2016 roku na podstawie art. 691 k.c. oraz 189 k.p.c. Zgodnie z art. 691 k.c., w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują : małżonek nie będący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólny pożyciu z najemcą. Osoby wymienione wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci. W razie braku osób uprawnionych stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika ponad wszelką wątpliwość że na głównym najemcy M. W. ciążył obowiązek alimentacyjny względem powoda co najmniej do czasu uzyskania przez niego pełnoletności. Powód zamieszkiwał wraz z dziadkami odkąd ukończył szkołę podstawową początkowo w lokalu przy ul. (...), a następnie, po przeznaczeniu tego budynku do rozbiórki w lokalu objętym pozwem przy ul. (...). Powód stale zamieszkiwał w spornym lokalu do czasu śmierci głównego najemcy M. W.. Lokal ten stanowił jedynie miejsce zamieszkania powoda i skupiało się w nim centrum życiowe powoda i jego rodziny. Rodzice powoda nie byli w stanie realizować swojego obowiązku alimentacyjnego względem powoda. Zatem obowiązek ten przeszedł na podstawie art. 132 k.r.o na dziadków powoda. Przepis art. 691 k.c. nie wskazuje w jakim okresie czasu miałby ciążyć na najemcy obowiązek alimentacyjny. W szczególności przepis ten nie wymaga aby obowiązek ten ciążył na najemcy w ostatnim czasie przed jego śmiercią.

Apelację od wyroku złożyła pozwana Gmina zarzucając naruszenie przepisów postępowania , które miały wpływ na wynik sprawy a to art. 233par.1 kpc przez dokonanie nieprawidłowej oceny materiału dowodowego i uznanie że na M. W. ciążył obowiązek alimentacyjny względem powoda co najmniej do czasu uzyskania przez niego pełnoletności oraz naruszenia prawa materialnego art. 691 par.1 kc poprzez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, iż uprawnionym do wstąpienia w stosunek najmu jest osoba, wobec której najemca realizował obowiązek alimentacyjny w dowolnym okresie czasu, a nie tylko przed jego śmiercią.

Dlatego wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa z zasądzeniem kosztów procesu ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji .

Sąd Okręgowy stwierdza że apelacja jest zasadna z przyczyn następujących .

Jak słusznie uznała strona pozwana istota sporu na obecnym etapie postępowania sprowadza się do wykładni art. 691 kc ustaleniu czy w świetle tego przepisu uprawnionym do wstąpienia w stosunek najmu jest osoba, wobec której najemca realizował obowiązek alimentacyjny w dowolnym okresie czasu, czy tylko przed śmiercią. Wykładnia językowa to podstawowy rodzaj wykładni , jest ona zawsze stosowana w pierwszej kolejności . Polega na odkodowaniu norm prawnych z przepisów prawnych przy wykorzystaniu reguł semantycznych (znaczeniowych) i syntaktycznych składniowych) języka potocznego i języka prawnego. Jedna z podstawowych dyrektyw wykładni językowej mówi że w interpretowanym tekście prawnym nie ma elementów zbędnych. Inna, często podawana w pierwszej kolejności językowa dyrektywa wykładni za punkt wyjścia przyjmuje domniemanie języka potocznego. Z godnie z nią interpretowanym zwrotom nie można bez dostatecznych powodów przypisywać znaczenia odbiegającego od ich znaczenia z języka potocznego . ( tak S. Lewandowski - Logika dla prawników - LexisNexis- w-wa 2010 str.267-268 ) Przy zastosowaniu tych metod wykładni dla Sądu Okręgowego jest rzeczą oczywista że sąd ocenia istnienie przesłanek wymaganych dla wstąpienia z mocy prawa w stosunek najmu na dzień śmierci poprzedniego najemcy, kiedy to wygasa łączący go z wynajmującym stosunek. Z mocy art. 691 par.1 kc mamy do czynienia wstąpienie w stosunek najmu czyli przez wstąpienie należy rozumieć . wejście nowego najemcy w prawa i obowiązki dotychczasowego i z tego już tytułu nowy najemca korzysta z uprawnień, jakie przysługiwałyby dotychczasowemu . Zatem jest rzeczą oczywistą że wstąpić w stosunek najmu może tyko osoba wobec której najemca w dacie śmierci obowiązany był do świadczeń alimentacyjnych .

Powód nie wykazał aby w dacie śmierci jego babcia M. W. była obowiązana do świadczeń alimentacyjnych wobec niego . Powód jest młodym mężczyzną w wieku 48 lat, z zawodu elektromechanikem . Jest zdrowy , ma stałą pracę . Jego dzieci są pełnoletnie . Natomiast najemczyni M. W. w chwili śmierci była 88 letnią emerytowaną wdową . Jeżeli nawet M. W. pomagała finansowo powodowi i jego rodzinie to była to dobrowolna i przyjęta w obyczajowości polskich rodzin pomoc bliskim, nawet kosztem własnych potrzeb świadczona przez seniorów młodszym członkom rodziny . Natomiast pomoc taka nie ma nic wspólnego z obowiązkiem alimentacyjnym wynikającym z art. 133 krio . Powód nie znajdował się w niedostatku rozumieniu art. 133par.2 krio . Nie korzystał u nigdy z pomocy społecznej , jeżeli miał problemu z samodzielnym utrzymaniem dzieci , to osobą zobowiązaną do alimentów , była nie jego wiekowa babcia ale przede wszystkim była żona i matka dzieci , która jak twierdzi powód opuściła rodzinę ponad 10 lat temu. Nie wiadomo dlaczego powód nie wykorzystywał w pełni swych możliwości zarobkowych , mając poszukiwany na rynku pracy zawód, jeżeli uważał że zarobki osiągane przez niego są niewystraczające , lecz liczył na pomoc 88 letniej staruszki .

Zatem reasumując apelacja jest zasadna z przyczyn w niej podniesionych i z mocy art. 386 par.1 kpc należało orzec jak w sentencji . O kosztach orzeczono z mocy art. 102 kpc . Z mocy art.98 kpc kosztami postępowania obciąża się stronę przegrywającą. Przepis art. 102 k.p.c. przewiduje wyjątek od zasady odpowiedzialności strony przegrywającej sprawę za koszty procesu (art. 98 § 1 k.p.c.). Przepis ten stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów procesu albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sąd Okręgowy w pełni aprobuje wyrażony w judykaturze pogląd, że ustalenie, czy w sprawie zachodzi "wypadek szczególnie uzasadniony", zależy od swobodnej oceny sądu (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, niepubl.). Ocena ta musi jednakże uwzględniać wszystkie okoliczności, które mogą mieć wpływ na jej podjęcie (tak SN w sprawie ICZ 112/09).Sąd uznał że powód był subiektywnie przekonany o zasadności swych roszczeń , natomiast posiadane środki finansowe powinien przeznaczyć obecnie na przede wszystkim na uregulowanie swej sytuacji mieszkaniowej .