Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa K. P. (1)

przeciwko R. W., (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie, ustalenie odpowiedzialności za skutki wypadku na przyszłość

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 10 lipca 2013 roku, sygn. akt I C 289/12

1.  oddala apelację, a z zażalenia w niej zawartego zmienia zaskarżony wyrok w punktach drugim i trzecim sentencji w ten sposób, że nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz obu pozwanych;

2.  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławcza na rzecz pozwanych;

3.  zasądza od Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata K. P. (2)kwotę 1476,00 (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt II Ca 673/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. P. (1) przeciwko R. W. , (...) S.A z/s w W. o zadośćuczynienie, odszkodowanie, ustalenie za skutki wypadku na przyszłość

1.  oddalił powództwo;

2.  zasądził od K. P. (1) na rzecz R. W. kwotę 2 417,00zł tytułem zwrotu kosztów procesu

3.  zasądził od K. P. (1) na rzecz (...) S.A z/s w W. kwotę 2417,00zł tytułem zwrotu kosztów procesu

4.  przyznał adwokatowi K. P. (2) prowadzącemu Kancelarię adwokacką
w P. od Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Piotrkowie kwotę2 952,00zł tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce K. P. (1) w postępowaniu sądowym;

5.  nie obciążył powódki kosztami opłaty od pozwu, od uiszczenia której była zwolniona
i ustalić , iż ponosi ją Skarb Państwa -Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia
i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Powódka K. P. (1)sprzedawała 3 lata temu w miesiącu kwietniu na rynku w 'P.pieczywo z pojazdu marki Lublinnr rej. (...), należącego do pozwanej.

Pojazd był wyłożony izotermą, z tyłu miał 3 schodki, którymi się wchodziło. Na prośbę powódki pozwana użyczyła jej tego pojazdu nie żądając żadnej odpłatności za korzystanie z niego.

Powódka sprzedając pieczywo opłacała na rynku placowe, kupowała benzynę jeśli trzeba było uzupełnić paliwo.

Powódka nie miała umowy o pracę z pozwaną. Było jej dostarczone pieczywo przez pozwaną w dniu, kiedy powódka miała handel i dokonywała rozliczenia za dostarczone pieczywo.

W dniu 23 kwietnia 2010 r. powódka rozładowując pieczywo z samochodu potknęła się i spadła z samochodu. Powódka wówczas wychodziła tyłem z samochodu (zawsze tak robiła) spadła, uderzyła kolanem o stopień i spadła na ziemie.

Po zdarzeniu nadal pracowała. Ok. godz. 18.00 tego samego dnia powódka zgłosiła się na pogotowie. Po prześwietleniu miała założony gips na nogę, który zdjęto po 4 tygodniach i ponownie założono na 3-4 tygodnie.

Powódka po tym zdarzeniu w/w nadal się leczy i odczuwa ból kolana. Powódka mimo gipsu nadal pracowała.

Pozwana będąc u powódki w domu widziała jej obwiązane kolano.

Pozwana miała ubezpieczony pojazd opisany na wstępie od OC w (...) S.A. z/s
w W.. Pozwana nie miała ubezpieczenia działalności gospodarczej.

Żądanie powódki nie podlega uwzględnieniu.

Stosownie do treści przepisu art. 436 KC wskazanego jako podstawy prawnej żądania, odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz j mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże, gdy samoistny ' posiadacz oddał środek komunikacji w posiadanie zależne odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.

Przepis poprzedzający, czyli art. 435 KC przewiduje, iż prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiony w ruch za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, i chyba, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Analizując zatem odpowiedzialność samoistnego posiadacza pojazdu tj. pozwanej R. W. za szkodę na osobie tj. powódki należy stwierdzić, iż nie zostały spełnione przesłanki warunkujące taką odpowiedzialność.

Po pierwsze pojazd z którego prowadziła sprzedaż pozwana trudno określić jako mechaniczny środek komunikacji poruszany za pomocą sił przyrody, który jest w ruchu. Pojazd był wykorzystany dla nilów handlowych, był w stanie statycznym. Dla zakwalifikowania mechanicznego środka komunikacji w rozumieniu art. 436 § 1 wymagane jest spełnienie 3 przesłanek: napędzanie własnym urządzeniem mechanicznym (silnikiem); poruszanie się za pomocą sił przyrody; służenie celom komunikacyjnym.

Pojazd jest w ruchu, gdy pracuje jego silnik lub gdy porusza się siłą bezwładności.
W przedmiotowej sprawie pojazd nie był w ruchu, lecz jego postój miał cechy trwałości
i nie występował na drodze publicznej.

Ponadto pojazd jak wykazało postępowanie dowodowe w sprawie był oddany powódce przez pozwaną do korzystania na zasadzie użyczenia, które jest posiadaniem zależnym a zatem wówczas posiadacz samoistny nie ponosi odpowiedzialności za szkodę gdyż ustawodawca określił, iż w takim wypadku odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny a takim była powódka K. P. (1).

Powódka nie wykazała pozostawania w stosunku pracy u pozwanej, co było też podstawą przekazania prawomocnego sprawy z Sądu Pracy do Wydziału Cywilnego Sądu właściwości ogólnej pozwanej. Został zatem stworzony stan prawny wiążący Sąd rozstrzygający dalej w sprawie.

Ponieważ nie występuje odpowiedzialność podmiotu ubezpieczającego pojazd marki (...) nr rej. (...)to nie można wnosić o odpowiedzialność ubezpieczyciela (...) S.A.z/s w W., która występuje jeśli są spełnione przesłanki art. 822 KC w związku
z przepisami ustawy z dnia 22.05.2003 i o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz .U. 2003 r. nr 124 poz. 1152 ze zm.)

Odpowiedzialność bowiem ubezpieczyciela jest ściśle związana
z odpowiedzialnością ubezpieczającego za szkodę.

W tym stanie rzeczy powództwo podlega oddaleniu wobec obu pozwanych.

Ponieważ powódka przegrała proces, przeto zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu zostały zasądzone od niej koszty procesu na rzecz pozwanych reprezentowanych przez pełnomocników w kwotach po 2417 zł (2400 zł + 17 zł) na rzecz każdego z nich.

Zważywszy na wynik procesu, fakt, iż pomoc prawna pełnomocnika z urzędu nie została opłacona Sad przyznał pełnomocnikowi z urzędu reprezentującemu powódkę zwrot kosztów udzielonej jej pomocy prawnej z urzędu ( 2400 + 23% VAT od kwoty 2400). Wobec ogólnikowego stwierdzenia żądania zasądzenia na rzecz pełnomocnika powódki
i pozwanej zwrotu kosztów dojazdu bez ich wyszczególnienia Sąd nie ujął ich w kwocie zasądzonych kosztów.

W zakresie nieuiszczonej opłaty od pozwu od której powódka była zwolniona wobec wyniku procesu sąd ustalił, iż ponosi są Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powoda zaskarżając w części tj. w p. 1-3 i zarzucając mu błędną wykładnię art. 436 k.c. oraz art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych a także nieza­stosowanie przepisu art. 102 kpc.

Wskazując na powyższe apelujący wnosił o zmianę tego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa, ewentualnie przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego jej rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanego wnosił o jej oddalenie
i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie jest uzasadniona, aczkolwiek z innych przyczyn niż wskazano
w motywach pisemnych zaskarżonego wyroku.

W sprawie niekwestyjnym jest, że do powstania szkody doszło w związku
z rozładowaniem pieczywa z pojazdu mechanicznego należącego do pozwanej. Bezspornym jest także, że R. W.w dacie zdarzenia miała wykupioną polisę OC w pozwanym (...), natomiast prowadzona przez nią działalność gospodarcza nie była przedmiotem umowy ubezpieczenia. Okoliczności te nie prowadzą jednak do wniosku, iż w rozpoznanej sprawie zachodzi przypadek odpowiedzialności deliktowej.

Treść pozwu, a w szczególności podane w min twierdzenia uzasadniające zgłoszone roszczenie wskazują, że jego autorka upatruje odpowiedzialności pozwanej w art. 436 k.c.
w związku z art. 435 k.c. Zgodnie z tymi przepisami sprawca odpowiada za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej na zasadzie ryzyka, co zwalnia poszkodowanego z wykazania winy sprawcy.

Ogólne jednakże przesłanki odpowiedzialności deliktowej wyrażone są w treści art. 415 k.c. Są nimi czyn sprawcy, który nosi znamiona bezprawności oraz szkoda po stronie poszkodowanego. O ile skarżąca składając do akt sprawy plik dokumentów medycznych wykazała zaistnienie szkody, o tyle zebrany w sprawie materiał dowodowy nie upoważnia do przyjęcia, iż w realiach rozpoznanej sprawy zachowanie pozwanej miało cechy bezprawności.

Powódka reprezentowana w sprawie przez pełnomocnika profesjonalistę nie udowodniła (art. 6 k.c.), iż do powstania szkody doszło wskutek bezprawnego działania, czy też zaniechania pozwanej. Nie został również wykazany związek przyczynowo- skutkowy pomiędzy szkodą a nagannym zachowaniem właścicielki pojazdu.

Z tych więc przyczyn nie zostały spełnione przesłanki warunkujące przyjęcie odpowiedzialności deliktowej pozwanej. Musi to więc prowadzić do wniosku, iż nie zaistniała podstawa materialno- prawna do uwzględnienia zgłoszonego w pozwie roszczenia. Powyższe przesądza o bezzasadności dowodzonego żądania.

Apelacja nie odnosi skutku również w stosunku do pozwanego (...) S.A.z/s
w W.. Odpowiedzialność (...)wobec poszkodowanego ma charakter odpowiedzialności akcesoryjnej (por. art. 822 k.c.). Powyższe oznacza więc, że zakład ubezpieczeń odpowiada za szkodę wyrządzoną deliktem w granicach odpowiedzialności sprawcy. Wypływa z tego wniosek, iż (...)jest zwolnione z odpowiedzialności odszkodowawczej, jeżeli nie można przypisać deliktu sprawcy.

Skoro więc- jak przedstawiono wyżej- nie zostało wykazane, że pozwana dopuściła się czynu niedozwolonego, tym samym nie zachodzi podstawa odpowiedzialności pozwanego zakładu.

W realiach rozpoznanej sprawy drugorzędne znaczenie mają te rozważania Sądu Rejonowego oraz wywody apelanta, które odnoszą się do kwestii, czy pojazd pozwanej
w chwili zdarzenia był w ruchu. Brzmienie art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunalnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) jest jednoznaczne i w ustępie 2 wskazano, iż odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozciąga się również na przypadki, w których udział brała powódka przy bezpośrednim załadowaniu lub rozładowywaniu pojazdu mechanicznego.

Powyższe nie wyłącza ogólnej zasady przesądzającej o akcesoryjnej odpowiedzialności ubezpieczyciela, co także wynika z ustępu 1 powołanego przepisu.

Z tych więc przyczyn i na podstawie art. 385 k.p.c. wniesioną apelację jako nieuzasadnioną należało oddalić.

Biorąc pod uwagę wiek powódki, stan jej zdrowia oraz wysokość uzyskiwanych dochodów zasadnym było nie obciążanie jej kosztami procesu za instancję odwoławczą (art. 102 k.p.c.).