Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Marczyńska

Protokolant Alicja Jesion

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku G. J., W. L. (1), A. Ł. (1),

S. R. (1) i M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o przeniesienie odpowiedzialności za składki na ubezpieczenie społeczne

z udziałem (...) Klubu (...) (...) w R.

na skutek odwołań G. J., W. L. (1), A. Ł. (1),

S. R. (1) i M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 15 grudnia 2011 r.:

sygn. (...), (...), (...),

(...), (...)

oddala odwołania.

Sygn. akt VU 149/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 grudnia 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że A. Ł. (1), jako członek zarządu (...) Klubu (...) w R., zobowiązany jest do zapłaty kwoty 87.858,75 zł z tytułu należnych:

- składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 lutego 2006 roku do 31 stycznia 2008 roku w kwocie 45.393,98 zł oraz odsetek za zwłokę wyliczonych na dzień 15 grudnia 2011 roku w kwocie 26.654,00 zł

- składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 1 lipca 2006 roku do 31 stycznia 2008 roku w kwocie 7.739,60 zł oraz odsetek za zwłokę wyliczonych na dzień 15 grudnia 2011 roku w kwocie 4.422,00 zł,

- składek na Fundusz Pracy i FGŚP za okres od 1 lipca 2006 roku do 31 stycznia 2008 roku w kwocie 2.325,17 zł oraz odsetek za zwłokę wyliczonych na dzień 15 grudnia 2011 roku w kwocie 1.324,00 zł.

Analogiczne decyzje organ rentowy wydał w tym samym dniu w stosunku do członków Zarządu (...) Klubu (...)w R. W. L. (1), S. R. (1), G. J. i M. S..

A. Ł. (1), W. L. (1), S. R. (1), G. J. i M. S. odwołali się od ww. decyzji.

Wnioskodawcy A. Ł. (1), S. R. (1) i M. S. podnieśli w odwołaniach, że Zarząd(...)Klubu (...) w R., którego byli członkami od dnia 23 listopada 2005 roku doprowadził do rozwiązania sporu z(...)Związkiem(...). Ponadto zwracał się do władz Miasta R. o pomoc w rozwiązaniu problemów finansowych Klubu, a także w zabezpieczeniu majątku Klubu. Te prośby pozostały bez odzewu, więc członkowie Zarządu we własnym zakresie nie tylko zabezpieczali majątek Klubu przed aktami wandalizmu, ale także z np. zabezpieczali Klub w opał na zimę. W związku z wyżej wymienioną oraz inną aktywnością, a także tym, że członkowie Zarządu działali na zasadzie wolontariatu, nie kierując się partykularnymi interesami, wnioskodawcy A. Ł. (1), S. R. (1) i M. S. wnieśli o odstąpienie od karania ich zapłatą kwoty określonej w decyzjach. Ponadto wskazali, że nałożenie na nich obowiązku zapłaty ww. kwoty jest niesprawiedliwe, ponieważ Klub nie działał jako spółka z ograniczona odpowiedzialnością, ale jako stowarzyszenie.

Wnioskodawcy W. L. (1) i G. J. zarzucili w odwołaniach, że nie byli członkami Zarządu (...) Klubu (...) w R. od dnia 26 lutego 2007 roku, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych po dniu 28 listopada 2008 roku, wiedząc, że Klub nie posiada już majątku, nie podejmował żadnych działań, co spowodowało, że kwoty żądanych odsetek ustawowych równe są niemalże kwotom należności głównych, jak również, że ZUS naruszył zasady prowadzenia postępowania wyjaśniającego przed wydaniem zaskarżonych decyzji, albowiem ograniczył się do rozpytania „obwinionych”. Ponadto zarzucili, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych sprzecznie z przepisami uznaje, że W. L. (1) po jego odwołaniu z funkcji członka Zarządu miał możliwość dokonania stosownych zmian w KRS.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołań.

Postanowieniem z dnia 13 lutego 2012 roku Sąd Okręgowy połączył ze sprawą z odwołania A. Ł. (1) sprawy z odwołań wnioskodawców W. L. (1), S. R. (1), G. J. i M. S. celem ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2012 roku Sąd Okręgowy wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego (...)Klub(...) w R..

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Klub (...) w R. jest stowarzyszeniem powołanym dla rozwoju i propagowania sportu, wychowania fizycznego oraz stwarzania jego członkom odpowiednich warunków uprawiania sportu. Dla osiągnięcia tego celu – zgodnie ze Statutem – m.in. prowadzi zajęcia sportowe, organizuje sekcje sportowe, organizuje zawody. Ponadto prowadzi działalność gospodarczą dla wypracowania środków na pokrycie potrzeb w zakresie rozwoju sportu (§ 9 Statutu). Na fundusze Klubu, zgodnie z § 27 Statutu, składają się m.in. dochody z imprez i z działalności gospodarczej. Organem wykonawczo – zarządzającym Klubu, kierującym jego działalnością oraz administrującym i zarządzającym jego majątkiem jest Zarząd (§ 19 i § 28 Statutu).

(dowód: Statut Klubu k. 165 – 173)

(...)Klub (...)w R. zgłosił w dniu 11 czerwca 1993 roku w Urzędzie Skarbowym w R. rejestrację działalności gospodarczej, polegającej na działalności stadionów i innych obiektów sportowych oraz wynajmie nieruchomości.

(dowód: zaświadczenie k. 186)

Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2003 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi postanowił wpisać (...)Klub (...) w R. do Krajowego Rejestru Sądowego – Rejestru Stowarzyszeń, Innych Organizacji i Zawodowych, Fundacji oraz Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej oraz Rejestru Przedsiębiorców. Jako członków Zarządu Klubu w rejestrze ujawniono: J. Ś., H. B., J. C., Z. D., M. C., M. D., J. K. (1), S. P., J. S., A. Z. i S. N..

(dowód: postanowienie k. 190 – 191)

W dniu 23 listopada 2005 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków (...)w R.. Na zebraniu tym postanowiono zmienić § 20 pkt 1 Statutu i nadać mu brzmienie, iż Zarząd Klubu składa się od 5 do 11 członków wybieranych przez Walne Zgromadzenie na okres 3 lat. Zgodnie z wcześniejszym brzmieniem Statutu Zarząd Klubu składał się z 12 członków. Bez zmian pozostało postanowienie Statutu, w myśl którego przyjęcie rezygnacji z członkostwa w Zarządzie Klubu i wyboru na wolne miejsce w składzie Zarządu w trakcie kadencji dokonuje Walne Zgromadzenie lub Zarząd Klubu.

Na zebraniu w dniu 23 listopada 2005 roku zmieniono także siedzibę Klubu na R. ul. (...). Ponadto wybrano nowy Zarząd Klubu w osobach: W. L. (1), G. J., S. R. (1), A. Ł. (1) i M. S.. W. L. (1) został Prezesem Zarządu, zaś S. W. ds. sportowych.

(dowód: protokół Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Członków (...)w R. k. 225 – 228, lista członków k. 230, protokół Komisji Uchwał i Wniosków k. 231, Porządek obrad k. 232, Protokół Komisji Skrutacyjnej k. 233 – 234, Statut Klubu k. 165 - 173)

Postanowieniem z dnia 24 lutego 2006 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi postanowił dokonać zmian danych w Krajowym Rejestrze Sądowym dla (...) Klubu (...) w R.. Wykreślił dotychczasową siedzibę i wpisał nową: R. ul. (...), zmienił informacje o Statucie, a także wykreślił J. Ś., H. B., J. C., Z. D., M. C., M. D., J. K. (1), S. P., J. S., A. Z. i S. N. jako członków Zarządu Klubu. Jako nowych członków Zarządu Klubu wpisał W. L. (1), G. J., S. R. (1), A. Ł. (1) i M. S..

(dowód: postanowienie k. 252 - 256)

W dniu 29 stycznia 2007 roku odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawcze Członków (...) w R.. Na zebraniu tym W. L. (1) poinformował o treści uchwały Zarządu z tego samego dnia, to jest, że złożył rezygnację z funkcji Prezesa Zarządu oraz, że Zarząd powierzył funkcję Prezesa S. R. (2). Na zebraniu udzielono także absolutorium Zarządowi za działalność w okresie sprawozdawczym od 23 listopada 2005 roku do 29 stycznia 2007 roku.

(dowód: protokół Walnego Zebrania Sprawozdawczego Członków(...) w R. k. 265 - 266, uchwała Zarządu z dnia 29 stycznia 2007 roku k. 272)

W dniu 4 maja 2007 roku do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XX Wydziału Krajowego Rejestru Sądowego wpłynął wniosek Klubu o dokonanie zmian w KRS, podpisany przez S. R. (1) oraz M. S.. Wnioskowano o dokonanie wpisu w zakresie zmian funkcji w Zarządzie.

Postanowieniem z dnia 9 maja 2007 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wezwał Klub do złożenia w terminie 7 dni pod rygorem odmowy wpisu oryginałów lub poświadczonych urzędowo: protokołu Walnego Zebrania z dnia 29 stycznia 2007 roku, protokołu z posiedzenia Zarządu w dniu 29 stycznia 2007 roku oraz uchwały Zarządu tego samego dnia. Braki uzupełnione zostały w zakreślonym terminie. Pismo przewodnie do Sądu podpisał Kierownik administracyjny Z. K.. W piśmie tym nie zawarł informacji o jakichkolwiek dalszych zmianach w Zarządzie Klubu.

(dowód: pismo oraz wniosek z załącznikiem k. 260, 261 – 264, postanowienie Sądu Rejonowego k. 269, pismo z dnia 15 maja 2007 roku k. 271)

Zarządzeniem z dnia 23 maja 2007 roku zobowiązano Klub do sprecyzowania wniosku i wypowiedzenia się w terminie 3 dni, jaką funkcję pełni obecnie w Zarządzie W. L. (1). W piśmie, które wpłynęło do Sadu Rejonowego w dniu 5 czerwca 2007 roku Kierownik Administracyjny Z. K. poinformował, że W. L. (1) „obecnie jest zwykłym Członkiem Zarządu (...) Klubu (...). Kolejnym zarządzeniem z dnia 11 czerwca 2007 roku zobowiązano wnioskodawcę do podania w terminie 3 dni prawidłowych danych W. L. (1) pod rygorem odmowy wpisu. (...)podał te dane, to jest imiona i nazwisko oraz nr PESEL w zakreślonym terminie. Pismo do Sądu wystosował Prezes S. R. (1).

(dowód: zarządzenie z dnia 23 maja 2007 roku k. 275, pismo k. 277, zarządzenie z dnia 11 czerwca 2007 roku k. 279, pismo k. 281)

Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2007 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi postanowił dokonać zmian danych w Krajowym Rejestrze Sądowym dla (...)Klubu (...) w R.. Wykreślił dotychczasową siedzibę i wpisał, że S. R. (1) jest Prezesem Klubu, zaś W. W. ds. piłki nożnej. Postanowienie ww. doręczone zostało do Klubu w dniu 9 lipca 2007 roku.

(dowód: postanowienie z dnia 21 czerwca 2007 roku k. 283 – 284)

(...)w R. nie złożyło do Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi XX Wydziału Krajowego Rejestru Sądowego sprawozdań finansowych podpisanych przez cały Zarząd i osobę prowadzącą księgi oraz uchwał właściwego organu o zatwierdzeniu ww. sprawozdań oraz o podziale zysków lub sposobie pokrycie strat za lata 2003 – 2010. Sąd poinformował o powyższym Prokuraturę.

(dowód: zarządzenie z dnia 28 października 2011 roku k. 293, potwierdzenie odbioru k. 294, zarządzenie z dnia 2 grudnia 2011 roku k. 295)

Kiedy w listopadzie 2005 roku W. L. (1), S. R. (1), G. J., A. Ł. (1), i M. S. zostali członkami Zarządu (...) Klubu (...) w R., Klub ten miał około 5 mln zł długu wobec ZUS, Urzędu Skarbowego, banków, (...), pracowników, prywatnych pożyczkodawców. Wnioskodawcy podejmowali szereg działań celem zmniejszenia zadłużenia Stowarzyszenia, m.in. podpisali ugodę z (...). Ponadto w wyniku licytacji mienia ruchomego zmniejszyli zadłużenie Klubu. Żaden z członków Zarządu nie pobierał wynagrodzenia, wnioskodawcy pracowali społecznie. Kiedy wnioskodawcy objęli członkostwo w Zarządzie w Klubie zatrudnionych było 3 pracowników stałych i jeden sezonowy, ich liczba sukcesywnie się zmniejszała. Zaległości z tytułu składek objęte zaskarżonymi decyzjami dotyczą składek za tych pracowników. Składki, które były odprowadzane po objęciu funkcji członków Zarządu przez wnioskodawców, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczał na należności zaległe. Zatrudnianie pracowników było konieczne w celach dozoru obiektu, na którym znajdował się stadion i zabudowania. Niezbędne też było zatrudnianie osoby ds. kadr i księgowości z powodu konieczności dokonania korekty dokumentów skarbowych oraz do ZUS za okresy przeszłe.

(dowód: częściowo zeznania świadka J. K. (2) k. 136 – odwrót, 137, zeznania wnioskodawców A. Ł. (1) k. 331, 332, S. R. (1) k. 331, 332, W. L. (1) k. 348 odwrót – 349, G. J. k. 349 odwrót, Sprawozdanie z działalności Komisji Rewizyjnej k. 25, sprawozdanie z działalności Zarządu k. 31 – 32, ugoda k. 130 – 131, pismo do (...) Komitetu (...) k. 133)

Członkowie Zarządu zastanawiali się nad złożeniem wniosku o upadłość Stowarzyszenia, ale ostatecznie wniosku takiego nie złożyli. Zarząd podjął bowiem rozmowy z Prezydentem Miasta, a następnie z kandydatem na Prezydenta odnośnie przejęcia własności obiektu w zamian za przejęcie wszystkich zobowiązań ciążących na Stowarzyszeniu. Ostatecznie do tego jednak nie doszło.

(dowód: zeznania świadka J. K. (2) k. 137, zeznania wnioskodawców W. L. (1) k. 349, G. J. k. 349 odwrót, list otwarty k. 4-5)

W. L. (1) i G. J. nie złożyli w lutym 2007 roku rezygnacji z członkostwa w Zarządzie.

(dowód: zeznania wnioskodawców A. Ł. (1) k. 350, S. R. (1) k. 349 odwrót, M. S. k. 360, 360 odwrót, uchwała z dnia 6 sierpnia 2008 roku k. 6, pisma k. 277 i 281)

W dniu 14 września 2007 roku odbyło się Walne Nadzwyczajne Zebranie Członków Klubu, na którym m.in. z Prezydentem Miasta omawiano sytuację finansową Klubu, w tym możliwość przejęcia obiektu przy ul. (...), przez Miasto w 10-letnią dzierżawę. Obecni członkowie Stowarzyszenia głosowali przeciwko podpisaniu umowy dzierżawy na warunkach proponowanych przez Urząd Miasta. W zebraniu tym nie uczestniczył W. L. (1). S. R. (1), A. Ł. (2), M. S. i G. J. byli obecni.

(dowód: protokół Zebrania z dnia 14 września 2007 roku k. 343 wraz z porządkiem obrad k. 344 i listą członków k. 345)

Prowadzona od czerwca 2003 roku przez Dyrektora Oddziału ZUS w T. egzekucja administracyjna własna należności z tytułu składek na ubezpieczenia z rachunku bankowego (...)okazała się bezskuteczna. Do rachunku bankowego posiadanego przez Klub nastąpił zbieg egzekucji i od września 2003 roku łączną egzekucję prowadził Naczelnik Urzędu Skarbowego w R.. W dniu 2 października 2006 roku rachunek bankowy został zlikwidowany. Z uwagi na brak środków egzekucyjnych możliwych do zastosowania przez organ egzekucyjny - Dyrektora Oddziału ZUS w T. od 2006 roku tytuły wykonawcze systematycznie były przekazywane bezpośrednio do realizacji przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

(okoliczności niesporne)

W aktywach (...) w R. znajdowały się:

1.  własność nieruchomości o powierzchni 0,0371 ha, zabudowana stadionem sportowym z piłkarską płytą główną oraz boiskiem treningowym, na której znajdowały: budynek administracyjno - socjalny z zapleczem klubowym, budynek magazynowo - gospodarczy, budynek systemu monitorowania kibiców, trybuny stadionu, ogrodzenia, dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego Radomsku prowadzi księgę wieczystą (...) (Kw Nr (...)),

2.  prawo wieczystego użytkowania oraz odrębnej własności posadowionych na niej budynków i budowli:

a)  nieruchomości o powierzchni 2,2402 ha, stanowiącej własność Skarbu Państwa, dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego Radomsku prowadzi księgę wieczystą (...) (Kw Nr (...) ),

b)  nieruchomości o powierzchni 0,0376 ha, stanowiącej własność Skarbu Państwa, do której dłużnik (...) Klub (...)dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego Radomsku prowadzi księgę wieczystą (...) (Kw Nr (...) ),

c)  nieruchomości o powierzchni 0,4167 ha, stanowiącej własność Skarbu Państwa, dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego Radomsku prowadzi księgę wieczystą(...) ( Kw Nr (...) ).

(okoliczności niesporne)

Na nieruchomościach (...)dla których Sąd Rejonowy w Radomsku prowadził księgi wieczyste KW (...) i KW (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych zabezpieczył należności z tytułu składek poprzez wpis hipotek przymusowych. W księdze wieczystej nr KW(...)w dniu 29 stycznia 2004 roku dokonano wpisu hipoteki na kwotę 561.959,30 zł, w dniu 30 listopada 2004 roku - na kwotę 389.256,72 zł oraz w dniu 10 marca 2008 roku - na kwotę 280.078,80 zł. Natomiast w księdze wieczystej nr KW (...) dokonano wpisu hipotek przymusowych: na kwotę 158.884,30 zł w dniu 29 stycznia 2004 roku oraz na kwotę 70.708,50 zł w dniu 1 lutego 2008 roku.

W dniu 25 czerwca 2008 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomsku zawiadomił ZUS jako uczestnika postępowania egzekucyjnego o terminie licytacji zabezpieczonych nieruchomości i wezwał do złożenia wykazu zaległości. W piśmie z dnia 18 lipca 2008 roku Zakład zgłosił wysokość zobowiązania pieniężnego Klubu w kwocie 3.345.526,60 zł.

(dowód: pismo Komornika k. 56, wyjaśnienie ZUS k. 57 – 58, wypisy z ksiąg wieczystych k. 11- 53 wezwanie k. 7, zgłoszenie wierzytelności k.54 – w aktach ZUS)

Nieruchomości, do których Komornik prowadził postępowanie egzekucyjne, nabyła w drodze licytacji gmina Miasta R. za cenę 4.504.650 zł.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 2 października 2008 roku przysądzona została własność na rzecz Miasta R. ww. nieruchomości. Postanowienie doręczone zostało(...)w R. z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia zażalenia.

(dowód: protokół licytacji k. 17 – 19, postanowienie z dnia 2 października 2008 roku k. 41 – 42, potwierdzenie odbioru k. 47 – w aktach sprawy I Co 722/08)

W dniu 6 sierpnia 2008 roku Zarząd(...) w R. w składzie: S. R. (1), W. L. (1), G. J., M. S. i A. Ł. (1) podjął uchwałę o nieodpłatnym przekazaniu używanego sprzętu sportowego w całości do Klubu (...). Zarząd podjął również uchwałę o zwołaniu na dzień 15 września 2008 roku Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków w celu podjęcia decyzji o likwidacji Stowarzyszenia. W składzie Zarządu nie było R. S..

(dowód: uchwała z dnia 6 sierpnia 2008 roku k. 8)

Po nabyciu przez gminę Miasta R. wskazanych wyżej nieruchomości Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomsku, prowadzący postępowania egzekucyjne do nieruchomości(...)Klubu (...) w R., sporządził projekty planu podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości. Projekty z dnia 29 października 2008 roku zatwierdzone zostały przez Sąd Rejonowy w Radomsku postanowieniem z dnia 28 listopada 2008 roku. S. R. (1) złożył do akt sprawy I Co 722/08 oświadczenie, że w grudniu 2008 roku otrzymał i zapoznał się z planem podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości należących do (...) w R.. Sąd Rejonowy w Radomsku stwierdził, że ww. orzeczenie z dnia 29 października 2008 roku stało się prawomocne w dniu 15 stycznia 2009 roku.

Na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazana została kwota 1.069.648,31 zł, która została rozliczona na należności za najstarszy okres zabezpieczony hipoteką.

(dowód: przekazanie akt do Sądu wraz z projektami k. 60 – 71, postanowienie z dnia 29 października 2008 roku, oświadczenie k. 128 – w aktach sprawy I Co 722/08)

Postanowieniem z dnia 17 września 2009 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomsku postanowił umorzyć postępowanie egzekucyjne z wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. – przeciwko (...) w R. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

(dowód: postanowienie z dnia 12 września 2009 roku k. 33 w aktach I Km 1274/08)

Prowadzona przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. egzekucja również okazała się bezskuteczna. Posiadany przez Klub majątek ruchomy i nieruchomy został sprzedany w administracyjnym i sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Naczelnik nie stwierdził żadnego majątku, wierzytelności lub innych praw majątkowych, z których można prowadzić postępowanie egzekucyjne. W dniu 12 listopada 2009 roku Naczelnik wydał postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

(dowód: postanowienia k. 317 – 322, protokół o stanie majątkowym k. 316 – w aktach ZUS)

W toku postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez organ rentowy przed wydaniem zaskarżonych decyzji W. L. (1) złożył w dniu 12 grudnia 2011 roku pisemne wyjaśnienie, że działalność w Klubie zakończył 29 stycznia 2007 roku, składając rezygnację na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo – Wyborczym, a faktycznie z Klubu wówczas odszedł.

Z kolei wnioskodawca S. R. (1) złożył w ZUS w dniu 1 grudnia 2011 roku oświadczenie, że skład Zarządu ujawniony w KRS jest aktualny i w Zarządzie tym pozostają wszyscy wnioskodawcy.

(dowód: pismo z dnia 12 grudnia 2011 roku k. 130 – 131, notatka służbowa k. 129 – w aktach ZUS)

Wobec innych, niż wnioskodawcy, członków zarządu (...) w R. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydał decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności za nieopłacone należności z tytułu składek. Za okres do października 2005 roku według stanu na dzień 15 grudnia 2011 roku należności te wynosiły łącznie 2.627.482,92 zł (w tym odsetki za zwłokę w wysokości 1.446.804,00 zł). Termin na wydanie decyzji o odpowiedzialności za nieopłacone należności z tytułu składek za ww. okres wobec odpowiedzialnych członków Zarządu, to jest: J. Ś., H. B., J. C., Z. D., M. C., M. D., J. K. (1), S. P., J. S., A. Z. i S. N., według informacji ZUS, minął w dniu 31 października 2010 roku.

(dowód: informacja ZUS k. 392 – 394)

Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom W. L. (1) i G. J., iż w dniu 26 lutego 2007 roku złożyli rezygnację z członkostwa w Zarządzie. Wprawdzie takie zeznania oprócz ww. wnioskodawców złożył świadek J. K. (2) oraz rezygnacje pisemne z tego dnia załączone zostały do akt sprawy, jednakże zaprzeczyli temu pozostali wnioskodawcy. Przede wszystkim jednak przeczą temu dowody z dokumentów. W pierwszej kolejności wymienić należy dowód w postaci uchwały z dnia 6 sierpnia 2008 roku. Uchwała ta została podjęta przez Zarząd w składzie: A. Ł. (1), W. L. (1), S. R. (1), G. J. i M. S.. Ponadto należy także zwrócić uwagę na treść dokumentów, które składane były do KRS. Mianowicie w dniu 4 maja 2007 roku do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XX Wydziału Krajowego Rejestru Sądowego wpłynął wniosek Klubu o dokonanie zmian w KRS, podpisany przez S. R. (1) oraz M. S., w którym wnioskowano jedynie o dokonanie wpisu w zakresie zmian funkcji w Zarządzie. Dodatkowo kiedy postanowieniem z dnia 9 maja 2007 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wezwał Klub do złożenia w terminie 7 dni pod rygorem odmowy wpisu oryginałów lub poświadczonych urzędowo: protokołu Walnego Zebrania z dnia 29 stycznia 2007 roku, protokołu z posiedzenia Zarządu w dniu 29 stycznia 2007 roku oraz uchwały Zarządu z tego samego dnia, to w piśmie przewodnim do Sądu Z. K. nie zawarł informacji o jakichkolwiek dalszych zmianach w Zarządzie Klubu. Także w piśmie, które wpłynęło do Sadu Rejonowego w dniu 5 czerwca 2007 roku, a które było odpowiedzią na zarządzenie z dnia 23 maja 2007 roku, Kierownik Administracyjny Z. K. poinformował, że W. L. (1) „obecnie jest zwykłym Członkiem Zarządu (...) Klubu (...)Gdyby zaś rezygnacje przez W. L. (1) oraz G. J. z członkostwa w Zarządzie zostały w lutym 2007 roku złożone, to informacja taka, w następstwie kolejnych wezwań KRS, zostałyby przekazane. Ponadto należy podkreślić, że treść ww. informacji zawartych w pismach kierowanych do Sądu Rejonowego w Łodzi przez Z. K., powoduje, iż zeznań złożonych przez niego w niniejszym postępowaniu co do rezygnacji z członkostwa w Zarządzie wnioskodawców W. L. (1) i G. J. nie można uznać za wiarygodne, tym bardziej, że podał on przed Sądem, iż G. J. rezygnację złożył nie w tym samym dniu, co W. L. (1), ale „w bliskim okresie od rezygnacji W. L.”. Natomiast zeznania świadka A. Z. kwestii tej nie wyjaśniają. Wprawdzie bowiem świadek wskazał, że w 2007 roku W. L. (1) oraz G. J. odeszli z Zarządu, to jednak nie ma wiedzy, czy potem do niego powrócili. Nie wyjaśnia tej kwestii także świadek R. D.. Stwierdziła ona, że W. L. (1) oraz G. J. złożyli rezygnacje, ale nie pamiętała, z jakich funkcji. Ponadto stwierdziła, że choć to ona zajmowała się przyjmowaniem dokumentów w sekretariacie, to nie pamięta wpływu pism o rezygnacji z członkostwa w Zarządzie wnioskodawców W. L. (1) i G. J.. Przy ocenie analizowanych okoliczności nie można także pomijać innego istotnego faktu. W toku postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS W. L. (1) złożył wyjaśnienie, że działalność w Klubie zakończył 29 stycznia 2007 roku, składając rezygnację na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo – Wyborczym, a faktycznie z Klubu wówczas odszedł. W piśmie tym nie powoływał się na to, że w kolejnym miesiącu złożył rezygnację z członkostwa w Zarządzie Stowarzyszenia.

Sąd Okręgowy, w świetle dostępnego materiału dowodowego, nie ma także podstaw do ustalenia, że w okresie od 16 sierpnia 2007 roku członkiem Zarządu był R. S., choć zeznania takie złożył M. S. oraz W. L. (1). Zeznania innych osobowych źródeł dowodowych były bowiem w tym zakresie rozbieżne. Przede wszystkim nie potrafił tej kwestii wyjaśnić świadek R. S., który początkowo twierdził, że był tylko członkiem Stowarzyszenia i był w Klubie raz albo 2 razy, że nie miał wpływu na kierowanie Klubu oraz, że „oficjalnie” nie wie, czy był członkiem Zarządu Klubu. Następnie po odczytaniu protokołu z dnia z dnia 16 sierpnia 2007 roku stwierdził, że „skoro tak jest napisane, to tak musiało być”, a jednocześnie, że był tylko raz w Klubie, kiedy był wybierany nowy Prezes oraz, że na innych spotkaniach w Klubie nie był. Następnie świadek stwierdził, że chyba kontaktował się z nim A. Ł. (1) i pytał, czy chce być członkiem Zarządu i świadek „pewnie” wyraził zgodę, ale co się działo potem, tego świadek nie pamiętał i nie wie, czy był członkiem Zarządu. Świadek R. D. stwierdziła, że nie kojarzy nazwiska S., świadek Z. K. początkowo zeznał, że nowymi członkami Zarządu byli S. oraz S., następnie zaś, że jedynie S., a S. był członkiem Komisji Rewizyjnej. Z kolei wnioskodawca S. R. (1), choć podał, że R. S. był przejściowo członkiem Zarządu, to nie wie kiedy oraz, że była to „rezerwa”. A. Ł. (1) stwierdził natomiast, że nie wie, czy R. S. był członkiem Zarządu. W świetle tych rozbieżności należy odwołać się do dowodu z dokumentu w postaci protokołu zebrania Zarządu z dnia 16 sierpnia 2007 roku. W protokole tym brak jest jakiejkolwiek informacji, iż w zebraniu R. S. brał udział. Nie ma w nim wzmianki o tym, że wyraża zgodę na kandydowanie. Co jednak najistotniejsze, brak jest osobnej uchwały obecnych członków Zarządu dotyczącej powołania R. S. w skład Zarządu. A skoro takiej uchwały nie ma, to nie można stwierdzić, że R. S. został członkiem Zarządu Stowarzyszenia. Nie było więc podstaw do wezwania R. S. do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołania są nieuzasadnione.

Organ rentowy jako podstawę zaskarżonych decyzji wskazał art. 116a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.). Zgodnie z tym unormowaniem za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione w art. 116, odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tych osób prawnych. Przepis art. 116 stosuje się odpowiednio.

W myśl powołanego wyżej przepisu art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)nie wykazał, że: a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2)nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1, obejmuje zaległości podatkowe (składkowe) z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu ( art. 116 § 2 ).

Odesłanie do odpowiedniego stosowania tych norm w kwestiach dotyczących należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne zawierają przepisy art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998r o systemie ubezpieczeń społecznych ( tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr, 205 poz. 1585 z późn. zm. ).

Dodać trzeba, że przepis art. 116a Ordynacji podatkowej wprowadzony został do ustawy od 1 dnia stycznia 2003 roku, na mocy ustawy z dnia 12 września 2002 roku o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wraz z wejściem w życie tej nowelizacji rozszerzony został krąg osób ponoszących odpowiedzialność za zaległości składkowe (osób trzecich).

Nie mają zatem racji wnioskodawcy A. Ł. (1), S. R. (1) i M. S., że nie mogą ponieść odpowiedzialności za zaległości określone w zaskarżonych decyzjach tylko dlatego, że zaległości te dotyczą Stowarzyszenia, a nie spółki z ograniczona odpowiedzialnością.

Nie można także stwierdzić, że zaskarżone decyzje są nieprawidłowe z tego względu, iż organ rentowy – zdaniem pełnomocnika wnioskodawców – niewłaściwie prowadził postępowanie wyjaśniające przed wydaniem zaskarżonych decyzji. Tego typu ewentualne wadliwości nie mogą być podstawą wzruszenia zaskarżonych decyzji. Jak wskazał Sąd Najwyższy uzasadnieniu postanowienia z dnia 28 maja 2002r ( II UKN 356/01, Prok. i Pr. 2003/4/45 ) usytuowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r o systemie ubezpieczeń społecznych - w strukturze państwowych jednostek organizacyjnych powoduje, że postępowanie przed tym organem ma charakter administracyjny, co uzasadnia stosowanie w nim art. 180 § 1 kpa wprost. Stosownie do art. 181 kpa przepis art. 180 § 1 tego Kodeksu należałoby stosować również do postępowania przed organami odwoławczymi właściwymi w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Miałoby to być stosowanie odpowiednie, a więc uwzględniające charakter rozpoznawanych przez organy odwoławcze spraw i odmienne zasady postępowania w tych sprawach. Organami odwoławczymi określonymi przez odrębne przepisy, o których mowa w art. 181 kpa, są sądy pracy i ubezpieczeń społecznych, rozpoznające odwołania od decyzji administracyjnych na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, z których wynika, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, zakończonych wydaniem decyzji przez organ rentowy, postępowanie odwoławcze toczy się według zasad określonych w tym Kodeksie. Postępowanie to normują przepisy od art. 477 ⁸ do 477 ¹⁶ kpc, a także przepisy wspólne dla tych spraw oraz dla spraw z zakresu prawa pracy, zawarte w art. 459-476 kpc. Wymienione przepisy tworzą łącznie tryb rozpoznawania spraw, o których mowa, co wyklucza stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, więc także w tym aspekcie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie są przez ten sąd stosowane. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego i kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania, pozostaje poza przedmiotem tego postępowania.

Analiza treści przepisu art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej, stosowanego w sprawie odpowiednio, pozwala stwierdzić, iż określone są w nim zarówno przesłanki pozytywne odpowiedzialności członka zarządu stowarzyszenia za zaległości stowarzyszenia, jak i wyłączające taką odpowiedzialność. Ciężar wykazania przesłanek pozytywnych w postaci pełnienia przez daną osobę obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania, które przerodziło się w zaległość składkową, oraz bezskuteczności egzekucji przeciwko stowarzyszeniu ciąży na ZUS, natomiast ciężar dowodu w zakresie istnienia przesłanek uwalniających od tej odpowiedzialności spoczywa na odwołującym.

Nie może być wątpliwości co do bezskuteczności egzekucji przeciwko (...)Klubowi (...) w R.. Wynika to jasno z postanowień Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia 12 listopada 2009 roku oraz Komornika przy Sądzie Rejonowym w Radomsku z dnia 17 września 2009 roku.

Wnioskodawcy podnosili, że organ rentowy mógł zaspokoić się w toku postępowania egzekucyjnego skierowanego do nieruchomości Klubu. ZUS zgłosił w tym postępowaniu swoje należności i otrzymał kwotę wynikającą z podziału sumy uzyskanej z egzekucji. Plan podziału sporządzony przez Komornika zatwierdzony został postanowieniem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 28 listopada 2008 roku i postanowienie to jest prawomocne. Jako takie nie może być więc obecnie kwestionowane. Podkreślić przy tym należy, że Stowarzyszenie nie zgłosiło zarzutów do planu podziału.

Okoliczność, że wnioskodawcy A. Ł. (1), S. R. (1) i M. S. byli członkami Zarządu Stowarzyszenia w okresach powstania zobowiązań, które przerodziły się w zaległość składkową, objętą zaskarżonymi decyzjami, nie była sporna. Natomiast wnioskodawcy W. L. (1) i G. J. twierdzili, że nie byli członkami Zarządu Klubu od dnia 26 lutego 2007 roku, albowiem w tym dniu złożyli rezygnację. Jak jednak już była mowa wyżej, Sąd Okręgowy tym twierdzeniom nie dał wiary.

W związku z powyższym uznać należy, że organ rentowy wykazał przesłanki odpowiedzialności wszystkich wnioskodawców. Wnioskodawcy nie wykazali natomiast istnienia przesłanek uwalniających ich od tej odpowiedzialności. Po pierwsze, nie wskazali oni mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części. Po drugie zaś, nie wykazali, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) – wniosek taki nie został w ogóle złożony. Wreszcie, nie wykazali, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez ich winy. Dodać w tym miejscu trzeba, że Stowarzyszenie, jako osoba prawna prowadząca działalność gospodarczą, posiadało zdolność upadłościową i układową, a to na podstawie art. 5 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn. Dz. U. z 2012r., poz. 1112 ze zm.)

Jako kryterium w zakresie ustalenia braku winy powinno się przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. Członek zarządu wykaże zatem brak winy, jeśli udowodni stosowną argumentacją swoją staranność, oraz fakt, że uchybienie określonemu obowiązkowi było od niego niezależne. Wnioskodawcy podnosili, że godząc się na objęcie członkostwa w Zarządzie Stowarzyszenia wiedzieli, jaka jest jego sytuacja finansowa i podejmowali szereg działań i to nieodpłatnie, by tę sytuację poprawić. Osoba, która zdając sobie sprawę ze stanu finansowego danego podmiotu, przyjmuje w nim funkcję członka zarządu, czyni to ze wszelkimi konsekwencjami na własny rachunek. Z kolei dla członka zarządu powołanego do jego składu po upływie dwóch tygodni od zaprzestania spłaty długów czy osiągnięcia takiego ich poziomu, iż majątek nie pozwala na ich pokrycie, czas właściwy do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (lub wszczynającego postępowanie układowe) oznaczać będzie czas niezbędny do oceny sytuacji osoby prawnej pod kątem możliwości spłaty długów. Wnioskodawcy, mając świadomość w zakresie sytuacji finansowej Klubu podejmowali wprawdzie działania, by te sytuacje naprawić, jednakże nie były to działania, które mogą ich obecnie – w świetle analizowanych wyżej unormowań Ordynacji podatkowej – uwolnić od odpowiedzialności za zaległości składkowe.

Nie może także odnieść spodziewanego przez wnioskodawców skutku to, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wobec członków zarządu (...) w R., których członkostwo ustało z dniem 23 listopada 2005 roku, nie wydał decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności za nieopłacone należności z tytułu składek. Za okres do października 2005 roku według stanu na dzień 15 grudnia 2011 roku należności te wynosiły łącznie 2.627.482,92 zł. Postępowanie organu rentowego w tym zakresie, do którego wnioskodawcy zgłosili zastrzeżenia, pozostaje bowiem poza rozpoznaniem Sądu w sprawie niniejszej. Jeśli natomiast wnioskodawcy uważają, że brak owych decyzji był wynikiem jakichkolwiek zaniedbań, to mają możliwość powiadomienia o tym stosownych organów.

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł, jak w sentencji.