Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Mastalerz

Protokolant st. sekr. sądowy Ilona Królikiewicz

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku C. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o stwierdzenie nieistnienia obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne

na skutek odwołania C. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 lutego 2013r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i stwierdza, że C. W. nie jest zobowiązany do zapłaty składek na fundusz ubezpieczenia zdrowotnego za okres od dnia 1 lutego 2003r. do dnia 31 grudnia 2003r. w kwocie 1.450,30 (jeden tysiąc czterysta pięćdziesiąt 30/100) złotych oraz odsetek w kwocie 1.753,- (jeden tysiąc siedemset pięćdziesiąt trzy) złote.

Sygn. akt VU 427/13

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że C. W. nie dopełnił obowiązku opłacania składek na fundusz ubezpieczenia zdrowotnego za okres od lutego 2003 roku do grudnia 2003 roku w ustawowo obowiązującym terminie i wobec tego Oddział na dzień wydana zaskarżonej decyzji określił wysokość zadłużenia z tytułu składek w kwocie 1450,30 złotych oraz odsetek za zwłokę w kwocie 1753,00 złote.

W odwołaniu z dnia 13 marca 2013 roku C. W. wniósł o zmianę decyzji i ustalenie, że nie jest zobowiązany do zapłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne za ww. okres oraz odsetek.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie.

Na rozprawie w dniu 29 listopada 2013 roku pełnomocnik wnioskodawcy popierał wniesione odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

C. W. urodzony (...), od grudnia 1994 roku uprawniony jest do emerytury. Przed uzyskaniem prawa do emerytury odwołujący się prowadził działalność gospodarczą – prowadził zakład szewski. Z przejściem na emeryturę, zakończył prowadzenie tej działalności. Nikt po nim nie przejął tego zakładu.

(dowód: zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 29 listopada 2013 roku nagranie od minuty 15.11 do minuty 19.00 koperta k. 28 w zw. z nagraniem od minuty 2.00 do minuty 6.40 na rozprawie w dniu 4 września 2013 roku koperta k. 17, zeznania świadka M. M. (2) nagranie od minuty 3.14 do minuty 14.30 protokół rozprawy z dnia 29 listopada 2013 roku, koperta k. 27)

Córka odwołującego się razem z mężem – M. M. (2) w latach 90-tych prowadziła własną działalność gospodarczą – usługi krawieckie. Prowadzona działalność w pewnym momencie przestała przynosić zyski. Zadłużenie wobec kontrahentów spowodowało, że przeciwko M. M. (2) została wszczęta egzekucja komornicza. W wyniku jej prowadzenia została zajęta jego nieruchomość. M. M. (2) nie miał wówczas stałych dochodów, utrzymał się z prac dorywczych.

(dowód: zeznania świadka M. M. (2) nagranie od minuty 3.14 do minuty 14.30 protokół rozprawy z dnia 29 listopada 2013 roku, koperta k. 27, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 29 listopada 2013 roku nagranie od minuty 15.11 do minuty 19.00 koperta k. 28 w zw. z nagraniem od minuty 2.00 do minuty 6.40 na rozprawie w dniu 4 września 2013 roku koperta k. 17)

M. M. (2) wraz z żoną planowali uruchomić nową działalność gospodarczą – handel olejami opałowymi w opakowaniach litrowych. W związku z problemami finansowymi jakie mieli, działalność tą zarejestrowali na C. W.. Chcieli uniknąć ewentualnego zajęcia rachunku bankowego, a także zmniejszyć koszty prowadzonej działalności. Zarejestrowanie działalności gospodarczej na osobę posiadającą prawo do emerytury zwalniało od opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Po zarejestrowaniu działalności gospodarczej małżonkowie M. dowiedzieli się, że jej prowadzenie, nie będzie przynosić zysków, nie będą mieli kontrahentów. Dlatego też faktycznie nigdy nie rozpoczęli prowadzenia działalności, nie dokonali zakupu żadnego towaru oraz żadnej sprzedaży.

( dowód: zeznania świadka M. M. (2) nagranie od minuty 3.14 do minuty 14.30 protokół rozprawy z dnia 29 listopada 2013 roku, koperta k. 27, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 29 listopada 2013 roku nagranie od minuty 15.11 do minuty 19.00 koperta k. 28 w zw. z nagraniem od minuty 2.00 do minuty 6.40 na rozprawie w dniu 4 września 2013 roku koperta k. 17)

C. W. w chwili zarejestrowania działalności gospodarczej polegającej na handlu olejami opałowymi miał 74 lat.

(okoliczność bezsporna)

C. W. za 2003 roku złożył zeznanie podatkowe PIT 36, w którym ujawniono”

- przychód /dochód z emerytur rent krajowych – 9.691,54 złote,

- przychód/dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej – 0,00 złotych.

W okresie od 2003 roku do dnia 27 lutego 2013 roku Urząd Skarbowy w R. nie wydał żadnej decyzji dotyczącej C. W..

(dowód: pismo z Urzędu Skarbowego w R. z dn. 12.09.2013 r. k. 20, zaświadczenie z Urzędu Skarbowego z dn. 27.02.2013 r. k. 5)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c obowiązującej ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.) oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 16 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.) obowiązującej do dnia 30 września 2004 r., a także art. 8 pkt 1 lit. c i pkt 10 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 z późn. zm.) obowiązującej do dnia 31 marca 2003 r., obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegały i podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które były osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi oraz osoby pobierające emeryturę lub rentę, osoby w stanie spoczynku pobierające uposażenie lub uposażenie rodzinne oraz osoby pobierające uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o takim samym charakterze.

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego tych osób, stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz art. 12 ust. 1 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia i art. 11 ust. 1 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność gospodarczą od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Dla określenia okresu objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania działalności gospodarczej znaczenie prawne ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz wykreślenie tego wpisu z ewidencji (najczęściej z powodu zakończenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną) zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.). Podobnie tą kwestię regulowały przepisy uchylonej ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.). Obowiązujące jak i uchylone przepisy prawne nie przewidują pojęcia "zawieszenia" prowadzenia działalności gospodarczej, które miałoby polegać na faktycznym zaprzestaniu tej działalności bez wykreślenia wpisu z ewidencji działalności gospodarczej albo z rejestru przedsiębiorców.

Niejednokrotnie podkreśla się w orzecznictwie, że zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności. Dlatego też wpisowi do ewidencji nadaje się charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny. Wprawdzie określenie przez przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, która podlega wpisowi do ewidencji powoduje istnienie domniemania faktycznego, że z tą datą działalność gospodarcza została podjęta i była prowadzona aż do czasu jej wykreślenia z ewidencji, jednakże takie domniemanie faktyczne ma jedynie znaczenie dowodowe, które może zostać obalone w toku postępowania wyjaśniającego. Oznacza to, że w przypadku odmiennych twierdzeń skarżącego, popartych przedstawionymi dowodami nie można utożsamiać wpisu do ewidencji działalności gospodarczej z jej faktycznym prowadzeniem. Powyższy pogląd wyrażony przez Wojewódzki Sąd Apelacyjny w Warszawie z dnia 16 listopada 2007 roku (sygn. akt VII SA/Wa 1500/07, lex nr 496338), Sąd Okręgowy w całości podziela.

Sąd Najwyższy wielokrotnie zajmował się również wykładnią przepisu art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zawsze jednolicie wykładając pojęcie "zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej" powodujące ustanie obowiązku ubezpieczenia społecznego. Zgodnie z tym jednolitym stanowiskiem obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność - w tym działalność gospodarczą - wynika z faktycznego prowadzenia tej działalności, a zatem o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, powodującej wyłączenie z tego ubezpieczenia, decyduje faktyczne zaprzestanie tej działalności. W postanowieniu z dnia 8 maja 2012r. II UK 24/12 Sąd Najwyższy stwierdził, że wykonywanie (prowadzenie) działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności zmierzające do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawczych). Na przykład, prowadzenie działalności gospodarczej występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też w okresach wykonywania innych czynności związanych z działalnością - takich jak poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, załatwianie spraw urzędowych. Wszystkie te czynności pozostają w ścisłym związku z działalnością usługową, bowiem zmierzają do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania.

Działalność gospodarcza prowadzona jest zatem nie tylko wówczas, gdy przedsiębiorca otrzymuje przychód, ale także wówczas gdy wykonuje wszystkie te czynności, jakie mają mu zapewnić otrzymywanie przychodu w późniejszym okresie. W świetle tych ustaleń nie budzi jakichkolwiek wątpliwości, że w spornym okresie od dnia zarejestrowania działalności gospodarczej w lutym 2003 roku do grudnia 2003 roku ani wnioskodawca ani nikt inny, nie prowadził działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy systemowej. Wynika to jednoznacznie z wiarygodnych, ocenie Sądu zeznań świadka M. M. (2) oraz samego skarżącego. Wiarygodnym jest, że C. W. w chwili zarejestrowania działalności mający 74 lat, nie prowadził działalności polegającej na handlu olejami opałowymi. Zarówno świadek jak i C. W. w swoich logicznych i spójnych zeznaniach opisali powody zarejestrowania działalności gospodarczej na C. W. a także okoliczności w jakich nie doszło do faktycznego prowadzenia tej działalności. Wynika z nich jednoznacznie, iż M. M. (2) wraz żoną – córką odwołującego się planowali rozpoczęcie kolejnej działalności gospodarczej – handel olejami opałowymi.
Z powodu dużych kłopotów finansowych, przemawiających się w zajęciach komorniczych ich nieruchomości, działalność tą zarejestrowali na C. W.. Mimo, iż działalność tą zarejestrowali, to jednak faktycznie nie rozpoczęli jej prowadzenia. Nie tylko nie dokonali żadnych zakupów towaru, ale także nie podjęli żadnych czynności przygotowawczych zmierzających do prowadzenia działalności gospodarczej. Okoliczność braku faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej zarówno przez świadka M. M. jak i samego odwołującego się, jest okolicznością, która zwalniała C. W. z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia zdrowotne w rozumieniu ustawy systemowej.

Działalność gospodarcza jest prowadzona wówczas gdy są podejmowanie realne czynności związane z jej działalnością. Skoro zatem wnioskodawca w spornym okresie faktycznie nie prowadził działalności gospodarczej, jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, to nie miał on obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenia zdrowotne, na podstawie powołanych na wstępie uzasadnienia przepisów.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że C. W. nie jest zobowiązany do zapłaty składek na fundusz ubezpieczenia zdrowotnego za okres od dnia 1 lutego 2003 roku do dnia 31 grudnia 2003 roku w kwocie 1.450,30 złotych oraz odsetek w kwocie 1.753 złote.