Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31 maja 2017 roku powód M. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego K. R. kwoty 300 złotych plus 23% VAT wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 września 2016 roku do dnia zapłaty, a ponadto o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że świadczył na rzecz pozwanego usługi związane z pomocą prawną w okresie od 2011 roku do listopada 2016 roku. W szczególności pozwany zlecił powodowi dokonanie czynności prawnych dotyczących zawiązania spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Wobec konieczności zmiany adresu lokalu strony miały ustalić, że adresem spółki zostanie adres lokalu powoda. Powód podniósł, iż strony ustaliły, iż za udostępnienie adresu oraz odbiór korespondencji pozwany będzie uiszczał na jego rzecz miesięczną opłatę w kwocie 300 zł plus VAT. Pomimo powyższych ustaleń, pozwany nie uiścił opłaty za żaden miesiąc, nie kontaktował się z powodem i w związku z powyższym, powód wypowiedział umowę łączącą strony, wysyłając wypowiedzenie pozwanemu w dniu 2 lutego 2017 roku na adres poczty elektronicznej ( pozew wraz z uzasadnieniem k. 1-2).

W odpowiedzi na pozew z dnia 23 sierpnia 2017 roku pozwany K. R. wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, iż powództwo nie zostało udowodnione co do zasady i wysokości oraz wskazując na brak legitymacji biernej pozwanego. Ponadto pozwany wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według spisu kosztów przedłożonego na rozprawie, a w wypadku zaniechania tej czynności, według norm przepisanych przyjmując podwójną stawkę minimalną oraz opłatę od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że z treści pozwu nie wynika w jaki sposób przyjęto za podstawę roszczenia określoną kwotę żądania. Ponadto powód nie dołączył żadnych dokumentów stanowiących podstawę zlecenia wykonania czynności, jej warunków czy dokumentów księgowych w postaci faktury VAT potwierdzających obowiązek wykonania czynności i dokonania płatności.

Pozwany zakwestionował również sposób sformułowania roszczenia poprzez domaganie się zasądzenia kwoty 300 zł plus VAT wskazując, iż żądanie powinno być przedstawione w wartości brutto, nadto do pozwu nie został dołączony żaden dokument wskazujący, iż powód jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a czynność została opodatkowana takim podatkiem.

Pozwany podniósł także, iż powód w żaden sposób nie wykazał, aby wymagalność jego roszczenia nastąpiła z dniem 16 września 2016 roku ponieważ do pozwu nie załączono jakiejkolwiek umowy, czy faktury ustalającej taki termin płatności, nie dołączono również wezwania do zapłaty z wyznaczonym terminem płatności.

Pozwany wskazał także, iż ani w imieniu własnym, ani w imieniu Spółki (...) nie zlecał czynności, o których mowa w pozwie i nie czerpie on korzyści z faktu, iż przedmiotowa spółka jest zarejestrowana pod wskazanym adresem, zatem nie powinien być on adresatem roszczenia powoda. Pozwany podkreślił także, iż właścicielem spółki jest powód M. B., zatem zarejestrowanie spółki w jego lokalu, nie jest zdarzeniem uzasadniającym skierowania żądania wobec pozwanego ( odpowiedź na pozew k. 24-28).

W piśmie przygotowawczym z dnia 30 sierpnia 2017 roku, stanowiącym replikę powoda na odpowiedź na pozew, powód sprecyzował kwotę dochodzoną pozwem wskazując, iż wynosi ona 369 złotych i stanowi ona wynagrodzenie za korzystanie z adresu i odbiór korespondencji w miesiącu sierpniu 2016 roku. We wskazanym piśmie powód wskazał, iż na prośbę pozwanego, chwilowo objął 20 % udziałów (...) sp. z o.o., która została powołana, by wraz ze spółką (...) Sp. z o.o. stać się współnajemcą lokalu przy ul. (...) w W..

Powód wskazał, że nabył on 20% wskazanych udziałów w spółce chwilowo, na prośbę pozwanego. Zgodnie z porozumieniem stron, pozwany miał nabyć całość udziałów w spółce, po przeprowadzeniu czynności związanych z uzyskaniem statusu współnajemcy lokalu przy ul. (...). Powód wskazał, że przez wzgląd na procedurę uzyskania statusu współnajemcy, pozwany zwrócił się do powoda o zmianę adresu spółki z adresu W. ul. (...) na adres lokalu powoda przy Al. (...) lok. 97 w W.. Powód podniósł również, iż strony uzgodniły symboliczną opłatę za użyczenie adresu w wysokości 300 zł plus VAT, tj. 369 złotych.

Powód wskazał, iż w październiku 2017 roku postanowił zakończyć współpracę z pozwanym ponieważ w ocenie powoda pozwany zwodził go co do zapłaty za zlecone czynności i wyłudzał dalsze czynności. W związku z powyższym powód – zgodnie ze zleceniem pozwanego – sprzedał wszystkie posiadane udziały w spółce (...) współpracownikowi pozwanego ( pismo przygotowawcze k. 36-37v).

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. ( protokół rozprawy k. 65, k. 78v).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. wykonuje zawód adwokata, a jego kancelaria znajduje się w W. przy Al. (...), nr 119/125, lok. 97. Począwszy od 2011 roku nawiązał on współpracę z K. R., który zlecał mu wykonywanie różnych czynności z zakresu pomocy prawnej i obsługi biznesowej. Na przestrzeni lat K. R. zlecił M. B. w ramach współpracy bardzo dużą ilość różnego rodzaju czynności. Z uwagi na fakt, iż strony łączył stosunek zaufania i z czasem relacje stron stały się koleżeńskie – współpraca nie została formalnie uregulowana żadną pisemną umową. Większość zleceń była przekazywana w formie ustnej ( zeznania powoda k. 65-67, zeznania świadka R. K. k. 79).

Na początku 2016 roku K. R. zlecił M. B. czynności związane z obsługą prawną jego nowej działalności prowadzonej w zakresie produkcji i sprzedaży rolek sushi. W związku z powyższym M. B. założył na jego zlecenie spółkę (...) Sp. z o.o. oraz rozpoczął negocjowanie porozumienia o współpracy ze spółką (...) Sp. z o.o., której celem było – podobnie jak w przypadku spółki (...) Sp. z o.o. – wejście w stosunek najmu lokalu przy ul. (...) w W., w którym miały być sprzedawane w/w rolki sushi.

W związku z powyższym niezbędnym elementem współpracy w/w podmiotów było zawiązanie spółki celowej, która miała stać się współnajemcą przedmiotowego lokalu. Na zlecenie K. R., M. B. założył do tego celu Spółkę (...) Sp. z o.o. (KRS (...)), której 80% udziałów objęła spółka (...) Sp. z o.o., a 20 % udziałów objął M. B.. Przez wzgląd na procedurę uzyskania statusu współnajemcy, zmieniono adres spółki z adresu W. ul. (...) na adres lokalu kancelarii adwokackiej (...) przy Al. (...) lok. 97 w W. ( wniosek o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców k. 6-12, formularz zgłoszenia identyfikacyjnego k. 13-16, zeznania powoda k. 65-67, zeznania świadka J. K. k. 78-78v, zeznania świadka K. K. k. 79-, zeznania świadka A. K. k. 79v).

Do jesieni 2016 roku relacje między stronami były prawidłowe, później uległy one pogorszeniu. W październiku 2017 roku M. B. postanowił zakończyć współpracę z K. R.. W związku z powyższym M. B. sprzedał wszystkie udziały swoje w spółce (...) sp. z o.o. M. C.. W dniu 7 października 2016 roku wszystkie dokumenty związane z realizacją zlecenia dot. spółki (...) Sp. z o.o. oaz klucze do lokalu przy ul. (...) został wydane przez M. B. współpracownikowi K. R. ( zeznania powoda k. 65-67).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dokumentów i kserokopii dokumentów złożonych przez strony postępowania. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie, w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą zasadniczo spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę materiał dowodowy. Stwierdzić należy, że żadna ze stron, co do zasady, nie podawała w wątpliwość ich wiarygodności i mocy dowodowej, a również i Sąd nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie wątpliwości w tym zakresie z urzędu.

Podstawą ustalenia stanu faktycznego stały się także zeznania świadków J. K., R. K., K. K. i A. K., którym Sąd dał wiarę w całości. Tym niemniej nie wykazały one tego, że strony zawarły umowę na korzystanie przez spółkę (...) z adresu lokalu powoda oraz tego, że strony ustaliły opłatę za wskazane korzystanie z adresu w wysokości 300 złotych plus VAT miesięcznie. Potwierdziły one jedynie fakt współpracy stron procesu. Tym niemniej żaden ze świadków nie znał jakichkolwiek szczegółów czy zasad tej kooperacji.

Dodatkowo czyniąc ustalenia faktyczne Sąd uwzględnił zgodne twierdzenia stron w trybie art. 229 kpc oraz twierdzenia strony, którym przeciwnik nie zaprzeczył w trybie art. 230 kpc.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Nie ulega wątpliwości, iż podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia każdej sprawy cywilnej stanowi materiał procesowy (tzn. fakty i dowody) zebrany w toku postępowania, o czym przesądza treść art. 316 § 1 i art. 328 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. z 2018 roku, poz. 155 ze zm., powoływany dalej w skrócie jako kpc). Jednak zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2017 roku, poz. 459, powoływany dalej w skrócie jako kc) oraz art. 232 kpc to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższe przepisy stanowią normatywną podstawę zasady kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania, do nich należy gromadzenie materiału i wreszcie to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1–2, s. 204; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 roku, II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113).

Zatem w niniejszej sprawie to powód był zobligowany do wykazania, iż zgodnie z przepisami prawa cywilnego pozwany jest zobowiązany do uiszczenia na jego rzecz kwoty dochodzonej pozwem. Jednak dokonując analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, iż nie wykazano istnienia po stronie pozwanej takiego obowiązku, co w efekcie musiało skutkować podjęciem merytorycznego rozstrzygnięcia w postaci oddalenia powództwa. W ocenie Sądu wszystkie zarzuty podniesione przez stronę pozwaną w odpowiedzi na pozew okazały się trafne, co skutkowało ostatecznie uznaniem powództwa za niezasadne.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż powód w ogóle nie wykazał istnienia wierzytelności dochodzonej niniejszym pozwem. Podstawę prawną roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie stanowić miała umowa ustna zawarta przez strony w bliżej nieokreślonym przez powoda terminie.

Niewątpliwe w toku postępowania wykazano, iż strony łączył pewien rodzaj współpracy biznesowej – o czym świadczy choćby treść korespondencji elektronicznej. Powód przez kilka lat wykonywał na rzecz pozwanego bardzo wiele różnych zleceń związanych z prowadzoną przez pozwanego działalnością gospodarczą, a z uwagi na stosunek zaufania i koleżeńskie relacje, zlecenia te nie były dokonywane w sposób pisemny, jasno ujęty w umowie.

Należy jednak z naciskiem zauważyć, że strona powodowa nie przedstawiła absolutnie żadnych dokumentów ani innych dowodów potwierdzających, iż pozwany zawarł kiedykolwiek umowę dotyczącą korzystania przez spółkę (...) z adresu powoda i odbierania korespondencji kierowanej tam korespondencji. Ponadto nie wykazano tego, jaka miałaby być wysokość opłaty za korzystanie ze wskazanego adresu, a tym bardziej, że pozwany nie wywiązał się jej postanowień i w efekcie powstało wobec niego roszczenie powoda. Nie uszedł uwadze Sądu fakt, iż powód nie był w stanie nawet wskazać charakteru prawnego w/w umowy – w pozwie wskazano, iż jest to umowa dotycząca użyczenia lub korzystania z adresu powoda oraz odbioru korespondencji. Nie ulega wątpliwości, iż umowa użyczenia ma charakter bezpłatny, o czym przesądza treść art. 710 kc.

Poza tym powód wykonuje działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług prawniczych. Zgodnie z art. 355 § 2 kc należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Ustawodawca zakłada więc, że osoba ta nie tylko ma większą wiedzę i doświadczenie niż osoba nieprowadząca takiej działalności, ale jest od niej rzetelniejsza i ma większą zdolność przewidywania. W tej sytuacji trudno dać wiarę twierdzeniom powoda – który wykonuje zawód adwokata, iż nie uregulował zasad swojej współpracy zawodowej z pozwanym formie pisemnej umowy.

W trzeciej kolejności należy wskazać, iż nawet gdyby powyższa umowa istotnie została zawarta, to Sąd nie miał żadnej możliwości zbadania jej ważności - w tym przede wszystkim w aspekcie zgodności z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Tym bardziej nie była możliwa weryfikacja, czy nie zawierała ona np. niedozwolonych postanowień umownych, w jaki sposób była realizowana lub czy nie została rozwiązana. Przedstawiony przez powoda materiał dowodowy w ogóle nie pozwalał na ustalenie treści umowy wiążącej strony. Tym samym powództwo nie zostało więc wykazane co do zasady .

Niezależnie od powyższych rozważań, wykluczających samoistnie możliwość uwzględnienia powództwa, należało zwrócić uwagę na kolejne okoliczności uzasadniające tego rodzaju rozstrzygnięcie. Powód nie wykazał w żaden sposób wysokości dochodzonej w pozwie opłaty, w szczególności nie wykazał on, aby wymagalność roszczenia nastąpiła w dniu 19 września 2016 roku. Należy wskazać, iż powód nie złożył żadnych dokumentów ustalających taki termin płatności – umowy, faktur, czy choćby wezwania do zapłaty z wyznaczonym terminem płatności. Zatem powództwo podlegałoby oddaleniu jako nieudowodnione co do wysokości .

Należy również wskazać, iż strona powodowa nie wykazała, iż powództwo istotnie winno być skierowane wobec pozwanego z uwagi na fakt, iż dochodzona pozwem kwota miałaby stanowić opłatę za korzystanie z adresu lokalu powoda przez spółkę (...). Jak wynika z akt sprawy, pozwany nie jest w żaden sposób uprawniony do reprezentowania przedmiotowej spółki, nie zostało również w toku postępowania wykazane, by założenie spółki odbyło się na zlecenie pozwanego oraz by pozwany czerpał z jej działalności korzyści. Tym samym nie została wykazana legitymacja bierna pozwanego , co także samoistnie przemawiało za merytorycznym rozstrzygnięciem o oddalaniu powództwa.

Należy także wskazać, iż powód w toku postępowania nie wykazał jaki jest jego tytuł prawny do lokalu nr (...) znajdującego się w W. przy al. (...) nr 119/125. Fakt rejestracji jego działalności gospodarczej w powyższym lokalu pozwala wnioskować, iż ma on jakiś tytuł do korzystania w w/w nieruchomości. Oczywiście nie oznacza to automatycznie tego, że ma prawo do innego rodzaju dysponowania w/w lokalem, a tym bardziej – że w ogóle ma prawo pobierania korzyści finansowych z tytułu rejestracji pod tym adresem innych podmiotów. W ogóle nie wykazano tego, czy powód jest właścicielem w/w lokalu lub jedynie jego najemcą. Oczywiście brak wykazania tej kluczowej okoliczności także przemawia za koniecznością oddalenia powództwa.

Ubocznie należy wskazać, iż zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (tj. Dz. U. z 2017 roku, poz. 700 ze zm.) w przypadku stwierdzenia, że wniosek o wpis do Rejestru lub dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy wzywa obowiązanych do ich złożenia, wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin, pod rygorem zastosowania grzywny przewidzianej w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji świadczeń niepieniężnych (postępowanie przymuszające). Ponadto sąd może z urzędu wykreślić wadliwy wpis na podstawie art. 12 ust. 3 w/w ustawy. Tym samym każda osoba, która wie o nieprawidłowości danych spółki zawartych w KRS dotyczących adresu może o tym zawiadomić sąd rejestrowy, który powinien w takiej sytuacji wszcząć postępowanie z urzędu w celu wykreślenia wadliwego wpisu. W realiach niniejszej sprawy w rejestrze przedsiębiorców dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (KRS (...)) nadal figuruje adres: Aleja (...) 119/125 /97. Powyższa okoliczność podważa wiarygodność zeznań powoda. Gdyby istotnie łączyłaby go z pozwanym umowa o treści prezentowanej w pozwie, to z pewnością po jej rozwiązaniu powód podjąłby działania w celu wykreślenia adresu jego lokalu z KRS jako adres spółki (...) sp. z o.o. W tym celu wystarczyłoby zwykłe powiadomienie sądu rejestrowego w celu podjęcia przez ten sąd w/w czynności z urzędu o czym powód – jako osoba wykonująca zawód adwokata, doskonale musi wiedzieć. Strony z pewnością łączyła umowa, lecz w ocenie Sądu jej treść jest inna niż wskazywana przez powoda w toku sprawy.

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd oddalił powództwo w całości jako nieudowodnione co do zasady, co do wysokości, a także z uwagi na brak legitymacji biernej pozwanego.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II sentencji na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc. Powód w całości przegrał sprawę i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu ciążył na nim obowiązek poniesienia kosztów procesu poniesionych przez stronę przeciwną. Pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 90 złotych na którą to sumę złożyło się wynagrodzenie jego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w wysokości 90 złotych, ustalone zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804 ze zm.).

Zarządzenie: (...).