Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w Wydziale II Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Adam Wrzosek

Sędziowie: SA Ewa Leszczyńska-Furtak

SA Maria Mrozik - Sztykiel /spr./

Protokolant: sekr.sąd. Olaf Artymiuk

przy udziale prokuratora Gabrieli Marczyńskiej-Tomali

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2018 r.

sprawy Z. B. ur. (...) w W.

s. S. i H. z d. M.

oskarżonego o czyn z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 294 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 24 lutego 2017 r. sygn. XVIII K 88/16

I. zmienia wyrok w zaskarżonej części, tj. wobec oskarżonego Z. B. w ten sposób, że obniża kwotę solidarnego naprawienia szkody od oskarżonego do 1.671.320,25(jeden milion sześćset siedemdziesiąt jeden tysięcy trzysta dwadzieścia złotych 25/100);

II. w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy;

III. zasądza od oskarżonego Z. B. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę w wysokości 5300 (pięć tysięcy trzysta) złotych.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 24 lutego 2017 r. sygn. akt XVIII K 88/16 oskarżonego Z. B. uznał za winnego tego, że:

- w okresie od dnia 5 lipca 2011 roku do dnia 14 lipca 2011 roku w W., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z oskarżoną A. B. doprowadził (...) Bank S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 3.390.000 zł tytułem dwóch kredytów (umowa kredytowa (...)-H./ (...)) na zakup lokalu użytkowego (...) przy ul. (...) w W. poprzez wprowadzenie w błąd pracowników tego banku co do zamiaru i możliwości wniesienia środków własnych na rzecz dewelopera (...) Sp. z o.o. w kwocie 300.000 zł, co było jednym z warunków uruchomienia wyżej wspomnianych dwóch kredytów,

tj. o czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

i za ten czyn skazał go na karę:

1. roku i sześć miesięcy pozbawienia wolności oraz z mocy art. 33 k.k. karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 250 złotych każda

2. na podstawie art. 69 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. (w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r.) w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 lat;

3. na podstawie art. 46 § 1 kk (w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r.) w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego Z. B. obowiązek naprawienia szkody, poprzez zapłatę na rzecz (...) Bank S.A. solidarnie z oskarżoną A. B. kwoty 2 305 222,69 złotych;

orzekł o dowodach rzeczowych oraz zasądził od oskarżonego koszty sądowe.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zarzucając wyrokowi:

I. mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania, tj. 1. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oraz prawidłowego rozumowania ocenę materiału dowodowego, polegającą na uwzględnieniu wyłącznie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego, a także poprzez pominięcie przez Sąd przy dokonywaniu ustaleń faktycznych części istotnych okoliczności wynikających z przeprowadzonych dowodów, a korzystnych dla oskarżonego, wobec - odmowy przyznanie wiarygodności w całości wyjaśnieniom oskarżonego, które pokrywają się z wyjaśnieniami A. B., oraz znajdują oparcie w pozostałym materiale dowodowym sprawy, a także były one logiczne, spójne i stanowcze,

- błędnej oceny zeznań K. O. (1) oraz innych pracowników Banku, i pominięcie istotnych wniosków z nich wypływających, a dotyczących działań K. O. (1) w celu doprowadzenia do zawarcia umów kredytu, które miały decydujący wpływ na udzielenie kredytu,

w konsekwencji obrazy w/w przepisów postępowania zarzucił także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na bezpodstawnym uznaniu, iż:

- Z. B. obejmował swą świadomością i działał z zamiarem bezpośrednim wprowadzenia w błąd pracowników (...) Bank S.A. co do zamiaru i możliwości wniesienia środków własnych na rzecz (...) sp. z o.o., podczas gdy oskarżony i A. B. byli w stanie zapłacić kwotę kaucji, nie sposób zatem przyjąć, iż w sposób nieuczciwy zobowiązał się wraz z A. B. do wniesienia wkładu własnego oraz, iż nie byli w stanie spełnić tego warunku uzyskania kredytu,

- brak wywiązania się przez A. B. z zobowiązań był wynikiem zamiaru oskarżonego Z. B., który to zamiar powziął już w chwili zawierania umów, bowiem okoliczności dotyczące sytuacji majątkowej i tzw. zdolności kredytowej oskarżonej A. B. wykazane we wniosku o udzielenie kredytu dotyczyły jej przyszłego stanu majątkowego zaistniałego po udzieleniu kredytu i zakupie przedmiotowego lokalu oraz uzyskiwaniu czynszu z tytułu jego wynajmu przez bank (...) S.A., o czym pracownicy (...) Bank S.A. wiedzieli i co akceptowali.

2. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 1 i 2 k.p.k. poprzez przekroczeniu granic swobodnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, z pominięciem zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, rozstrzygając niedające się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego.

Podnosząc ww. zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uniewinnienie oskarżonego Z. B. od zarzucanego mu czynu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego Z. B. nie zasługuje na uwzględnienie.

Apelacja stawiając zarzuty naruszenia przez Sąd Okręgowy wskazanych przepisów prawa procesowego, a w konsekwencji błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, odnosi je do strony podmiotowej przypisanego oskarżonemu Z. B. przestępstwa. Nie jest kwestionowany przebieg inkryminowanego zdarzenia, a więc to, że oskarżony był zaangażowany w przeprowadzenie wszystkim transakcji dotyczących zakupu lokalu użytkowego w W. przy ul. (...) od developera (...) sp. z o.o., wynajęcia go Bankowi (...) S.A. i uzyskania na ten cel kredytu w (...) Bank S.A. w W.. To oskarżony prowadził rozmowy i negocjacje ze stronami poszczególnych transakcji, w tym dotyczące uzyskania kredytu, przy udziale pośrednika bankowego K. O. (2), odnośnie którego stroną umowy była jego córka A. B., a która udzieliła ojcu pełnomocnictwa w powyższym zakresie. Rola A. B. – współoskarżonej w tej sprawie – pozostaje poza rozważaniami Sądu odwoławczego, bowiem w tej części wyrok nie jest prawomocny.

Ustalenia Sądu Okręgowego w zakresie działania oskarżonego Z. B. na poszczególnych etapach przedsięwzięcia zostały dokonane przez Sąd I instancji na podstawie całokształtu ujawnionych w sprawie dowodów, które poddane zostały analizie oraz ocenie w sposób zgodny z zasadą art. 7 kpk. Te okoliczności pozwoliły Sądowi I instancji na dokonanie ustaleń również odnośnie zamiaru oskarżonego i nie można zgodzić się ze skarżącym, iż te ustalenia poczynione zostały z naruszeniem art. 410 kpk i art. 7 kpk. Apelacja nie przedstawia argumentów, które miałyby potwierdzić stawiane zarzuty, a powoływane w jej uzasadnieniu orzeczenia Sądu Najwyższego i poglądy doktryny znajdują odzwierciedlenie w zaskarżonym wyroku.

W sprawie bezspornym jest, że wynegocjowane przez oskarżonego umowy kredytowe, które z G. (...) Bank w dniu 12 lipca 2011 r. zawarła jego córka A. B., jako następstwo umów z P. S. właścicielem firmy (...) i developerem firmą (...) oraz (...), zobowiązywały ostatecznie kredytobiorcę do wpłacenia na rzecz firmy (...) kwoty 300 tys. zł. co stanowiło formę wkładu własnego i było warunkiem udzielenia i w konsekwencji w dniu 15 lipca 2011 r. uruchomienia kredytu w wysokości 3.390 tys. zł. Takie były uzgodnienia, zapis w umowie i o kwotę 300 tys. zł. pomniejszona była wysokość przyznanego kredytu w stosunku do wniosku o kredyt, który dotyczył pełnej równowartości ceny nabywanego lokalu użytkowego. Kredyt został przez (...) uruchomiony, ponieważ w dniu 14 lipca 2011 r. zostało złożone przez pośrednika K. O. (2) oświadczenie developera (...) podpisane przez M. G. o uiszczeniu przez kredytobiorcę uzgodnionej kwoty 300 tys.zł, które w późniejszym czasie okazało się być oświadczeniem sfałszowanym. Z zeznań K. O. (2), które Sąd I instancji uznał za wiarygodne wynika, iż oświadczenie to otrzymał od Z. B. bądź A. B.. Kwota 300 tys. zł. nie została na rzecz firmy (...) wpłacona, mimo, że jak wynika z zeznań M. G. niezakwestionowanych przez skarżącego, oskarżony zobowiązywał się jej wpłacenia, tłumaczył niedotrzymywanie terminu przy kolejnych czynnościach dotyczących odbioru lokalu, oświadczeń P. o gotowości zawarcia aktu notarialnego w związku z umową przedwstępną, w późniejszych terminach zapłacił kary umowne „celem załagodzenia sytuacji”. Sam oskarżony przyznał (k 317), iż przedmiotowa wpłata nie została dokonana, ponieważ „nie mieliśmy pieniędzy”.

Powyższe okoliczności wynikają z treści umów, korespondencji między ich stronami, zeznań świadków, w tym A. J., M. G., M. F., P. S., wyjaśnień oskarżonego, których to oceny apelacja nie podważyła. Nie podważyła również uwzględnionych przez Sąd Okręgowy okoliczności związanych z wpłatą do Banku (...) tytułem zabezpieczenia przed uruchomieniem kredytu kwoty 220 tys.zł. która pochodziła z pożyczek. Całokształt tych okoliczności uprawniał Sąd I instancji do uznania, iż oskarżony nie miał zamiaru i możliwości wniesienia na rzecz developera (...) kwoty 300 tys. zł, co stanowiło warunek przyznania kredytu. Dodatkowo o braku możliwości finansowych przekonuje brak spłaty rat kredytu w okresie związanym z opóźnieniem przekazania lokalu, jak też dalsze zachowanie oskarżonego dotyczące rozliczeń z developerem i pokrzywdzonym Bankiem.

Sąd Okręgowy nie ustalił, aby oświadczenie o uregulowaniu kwoty 300 tys. zł. sfałszował oskarżony, dlatego też nie jest to okoliczność, która mogłaby mieć rangę zasadnego argumentu w zakresie stawianych przez apelacje zarzutów.

Sąd zaskarżonym wyrokiem przypisał oskarżonemu wprowadzenie w błąd pracowników G. (...) Banku co do zamiaru i możliwości uiszczenie kwoty 300 tys. zł. warunkującej uruchomienie kredytów i okoliczności w tym zakresie zostały ustalone na podstawie całokształtu dowodów ujawnionych w sprawie oraz poddanych ocenie, co do której apelacja nie wykazała aby nastąpiła z naruszeniem art. 7 kpk. Jeżeli zaś chodzi o zarzut naruszenia art. 5§ 2 kpk to jest on również niezasadny, bowiem z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, aby Sąd powziął wątpliwości co do zamiaru oskarżonego, a tylko przy ich wykazaniu można by mówić o naruszeniu art. 5 § 2 kpk. Również Sąd odwoławczy nie stwierdził, aby zebrane dowody nie pozwalały na jednoznaczne ustalenia i to ustalenia jakich dokonał Sąd Okręgowy.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że zarzuty apelacji okazały się chybione w przeciwieństwie do trafnych ustaleń Sądu I instancji tak co do okoliczności przedmiotowych jak i podmiotowych czynu przypisanego oskarżonemu. Zasadne są więc ustalenia co do winy oskarżonego oraz kwalifikacji prawnej czynu, brak też jest podstaw aby uznać, ze orzeczone wobec oskarżonego kary nosiły cechy rażącej surowości – w tym zakresie zarzut apelacji nie dotyczy oskarżonego Z. B..

Natomiast korekty wymagało orzeczenie na podstawie art. 46 § 1 kk poprzez zmiejszenie orzeczonej kwoty o kwotę 633.902,44 zł, która została zasądzona od (...) sp. z o.o. na rzecz pokrzywdzonego Banku wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 kwietnia 2015 r. sygn. XVI GC 1533/14 co do którego Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 23 marca 2017 r. sygn. I ACa 125/16 oddalił apelację pozwanej spółki (vide: dokumenty zgromadzone w toku niniejszego postępowania apelacyjnego). Orzeczenie cywilne związane było z cesją A. B. na rzecz G. (...) Bank roszczenia o zwrot wpłat z tytułu umowy zawartej z P..

Zawarta umowa cesji nie zwalnia od spłaty kredytu kredytobiorcę, a jedynie pozwala bankowi na zabezpieczenie się z przekazanej wierzytelności w razie niewykonania zobowiązania przez kredytobiorcę. W niniejszym wypadku, jak wyżej wskazano, trafnie ustalono, że do rozporządzenia mieniem przez Bank doszło w wyniku wprowadzenia pracowników w błąd przez m.in. oskarżonego Z. B..

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 437 § 2 kpk orzekł jak w wyroku.

O kosztach orzeczono na mocy art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk, o opłacie na mocy art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych z późn.zm.