Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 stycznia 2018r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący : SSO Paweł Kieta

Sędziowie: SO Alicja Dziekańska (spr.)

SO Monika Skalska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w dniu 4 stycznia 2018r. w Warszawie

sprawy z powództwa Z. J.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na punkt 2 postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 11 wrzesnia 2017 r., sygn. akt XVII Gc 2813/15

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie.

SSO Alicja Dziekańska SSO Paweł Kieta SSO Monika Skalska

Sygn. akt XXIII Gz 1583/17

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie wydał w dniu 24 stycznia 2017 r. wyrok oddalający powództwo.

Powód w ustawowym terminie tj. w dniu 31 stycznia 2017 r. złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie wyroku z uzasadnieniem.

Zarządzeniem z dnia 26 kwietnia 2017 r. poinformowano powoda, że na podstawie paragrafu 95 ust. 2 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych sporządzenie uzasadnienia napotyka przeszkody, stąd sporządzenie uzasadnienia jest niemożliwe. Pouczono jednocześnie powoda, iż od daty otrzymania tej informacji biegną ustawowe terminy do ewentualnego wniesienia środków odwoławczych. Odpis powyższego zarządzenia powód otrzymał w dniu 4 maja 2017 r. W dniu 9 maja 2017 r. powód ponowił wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku oraz o wydanie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem.

Pismem z dnia 19 maja 2017 r. poinformowano powoda, że okoliczności dotyczące możliwości sporządzenia uzasadnienia nie uległy zmianie i aktualne pozostaje zarządzenie z dnia 26 kwietnia 2017 r. Dodatkowo poinformowano powoda, że brak uzasadnienia wyroku nie stanowi przeszkody do złożenia apelacji i jej rozpoznania przez Sąd Okręgowy. Odpis powyższego zarządzenia powód otrzymał w dniu 29 maja 2017 r.

W dniu 31 maja 2017 r. powód złożył kolejny wniosek o sporządzenie uzasadnienia i wydanie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem oraz wniosek o przyznanie pomocy prawnej z urzędu w celu sporządzenia i złożenia apelacji od wyroku.

Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2017 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie ustanowił dla powoda adwokata z urzędu. Okręgowa Rada Adwokacka w W. pismem z dnia 29 sierpnia 2017 r. poinformowała Sąd, że pełnomocnik z urzędu został zawiadomiony o jego wyznaczeniu pismem z dnia 24 lipca 2017 r. w dniu 26 lipca 2017 r.

Apelacja powoda wraz z ew. wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 24 stycznia 2017 r. została wniesiona do Sądu w dniu 9 sierpnia 2017 r. przez pełnomocnika działającego z urzędu.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 11 września 2017 r. Sąd Rejonowy odrzucił apelację powoda stwierdzając, iż została ona wniesiona bez zachowania ustawowego terminu. Sąd uznał, iż brak możliwości sporządzenia uzasadnienia wydanego w sprawie wyroku spowodował, iż od daty otrzymania informacji o powyższej okoliczności biegną ustawowe terminy do jej złożenia, a tym samym apelacja złożona po terminie, tj. 9 sierpnia 2017 r. została odrzucona.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła strona powodowa zaskarżając je w całości. Postanowieniu zarzuciła naruszenie:

1.  przepisu art. 176 ust. 1 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez naruszenie konstytucyjnej zasady dwuinstancyjności postępowania oraz ograniczenie powodowi prawa do sądu polegające na uznaniu, że termin na wniesienie apelacji rozpoczyna bieg z chwilą doręczenia powodowi zarządzenia informującego o niemożliwości sporządzenia uzasadnienia wyroku w sytuacji, gdy żaden przepis prawa powszechnie obowiązującego nie przewiduje otwarcia terminu na zaskarżenie wyroku po otrzymaniu informacji o niemożliwości sporządzenia uzasadnienia wyroku;

2.  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy :

- art. 369 § 1 kpc poprzez jego błędne zastosowanie oraz uznanie, że apelacja powoda została złożona po terminie, podczas gdy termin ten nie rozpoczął w ogóle biegu z uwagi na brak sporządzenia uzasadnienia wyroku;

- § 95 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2015 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych poprzez błąd w wykładni polegający na uznaniu, że z treści przepisu § 95 ust. 2 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych wynika, że fakt niemożliwości sporządzenia pisemnego uzasadnienia oraz poinformowanie o tym strony otwiera termin na wniesienie apelacji, podczas gdy przepis § 95 ust. 2 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych wskazuje jedynie, że w przypadku niemożliwości sporządzenia uzasadnienia przewodniczący wydziału czyni o tym wzmiankę w aktach sprawy;

- art. 169 § 1 kpc poprzez jego błędne zastosowanie oraz uznanie, że wniosek o przywrócenie terminu powinien być złożony w terminie tygodniowym od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, podczas gdy termin na wniesienie takiego wniosku przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu po uprawomocnieniu się orzeczenia nie może być krótszy niż okres, w jakim pełnomocnik ten może złożyć środek odwoławczy, który jest składany wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, powód wniósł o uwzględnienie w trybie art. 395 § 2 kpc niniejszego zażalenia bez przekazywania akt Sądowi odwoławczemu ze względu na oczywistą zasadność zażalenia, a w przypadku niezastosowania art. 395 § 2 kpc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości. Na podstawie art. 380 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc skarżący wniósł też o rozpoznanie przez Sąd drugiej instancji postanowienia o odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji.

Rozpoznając zażalenie Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 369 § 1 k.p.c. zasadą jest, że apelację składa się w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem, o ile strona ta w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji zażądała doręczenia jej odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem. W okolicznościach sprawy niekwestionowanym jest, że rozprawa została zamknięta w dniu 24 stycznia 2017 r., po czym nastąpiło ogłoszenie wyroku. Przy ogłoszeniu wyroku, co wynika z treści protokołu, nie stawiła się żadna ze stron, jak i ich pełnomocnicy. Powód kilkakrotnie składał natomiast wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenie mu go wraz z odpisem wyroku. Bezspornym jest też, iż wskutek tychże wniosków powód otrzymał jedynie zarządzenie informujące, iż sporządzenie uzasadnienia w niniejszej sprawie nie jest możliwe.

Następnie wskazać tu należy, iż zgodnie z art. 95 ust. 2 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych wzmianka dotycząca braku możliwości sporządzenia uzasadnienia ma zazwyczaj postać zarządzenia, które powinno wskazywać przyczynę tego stanu rzeczy. Z treści tego przepisu nie sposób natomiast wywieść podstawy do uznania, że termin na wniesienie apelacji rozpoczyna bieg z chwilą poinformowania strony o niemożności sporządzenia uzasadnienia orzeczenia. O ile zatem strona złożyła wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku, to rozważyć należy oddalenie tego wniosku ze wskazaniem w uzasadnieniu postanowienia okoliczności, które skutkują brakiem możliwość sporządzenia uzasadnienia. W niniejszej sprawie strona powodowa otrzymała natomiast jedynie zarządzenie informujące o braku możliwości sporządzenia uzasadnienia oraz o rozpoczęciu biegu terminu do wniesienia środka odwoławczego.

Następnie powołać należy orzeczenie Sądu Najwyższego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 1965 r., sygn. akt I CR 58/65, Legalis), zgodnie z którym w przypadku niemożności sporządzenia uzasadnienia orzeczenia możliwość rozpoczęcia biegu terminu do wniesienie środka odwoławczego uzależniona jest od doręczenia stronie sentencji wyroku wraz z informacją o niemożności sporządzenia uzasadnienia.

Należy tu też zauważyć, że prawo do uzyskania wyroku i otrzymania jego uzasadnienia stanowi istotny element prawa do sądu wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Ponadto w sytuacji, gdy żadna ze stron nie była obecna na publikacji orzeczenia, strona powodowa, która nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie miała możliwości zapoznania się z rozstrzygnięciem wydanym w sprawie. W związku z tym zasadnym wydaje się być - pomimo niemożliwości sporządzenia samego uzasadnienia przez Sąd - dostarczenie powodowi (zgodnie ze złożonym przez niego wnioskiem) odpisu samego wyroku w celu zapoznania się powoda z jego sentencją. Okoliczność niewykonania przez Sąd Rejonowy obowiązku doręczenia odpisu wyroku nie może być też oceniana na niekorzyść strony, powodując ograniczenie możliwości obrony jej praw.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że doręczenie powodowi jedynie zarządzenia (informacji) o odmowie sporządzenia uzasadnienia nie miało wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia. Tym samym strona powodowa skutecznie zaskarżyła postanowienie o odrzuceniu apelacji. Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. postanowił jak w sentencji.

SSO Alicja Dziekańska SSO Paweł Kieta SSO Monika Skalska