Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

M. D. został skazany następującymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 30 kwietnia 2008 roku, sygn. VI K 101/08 za czyn z art. 244 kk popełniony dnia 04 lutego 2008 roku na karę 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, dozór kuratora, którą wykonała w okresie od 17 czerwca 2008 roku do 23 sierpnia 2008 roku,

II.  Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 10 września 2010 roku, sygn. akt II K 274/10 za czyn z art. 178a § 1 kk popełniony dnia 25 czerwca 2010 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat tytułem próby, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 5 lat, zobowiązanie do kontynuowania nauki, dozór kuratora, ponadto na podstawie art. 71 § 1 kk orzeczono karę 100 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej grzywny za równoważną kwocie 10 zł,

gdzie następnie postanowieniem z dnia 18 września 2014 roku, sygn. VII Ko 681/14 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet uiszczoną w sprawie karę grzywny jako 100 dni rzeczywistego pozbawienia wolności i gdzie postanowieniem z dnia 10 marca 2017 roku, sygn. II Ko 88/17 zaliczono na jej poczet okres tymczasowego aresztowania poza granicami kraju od dnia 07 listopada 2016 roku do dnia 12 stycznia 2017 roku, którą to karę pozbawienia wolności wykonuje od dnia 07 listopada 2016 roku;

III.  Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 27 czerwca 2012 roku, sygn. akt II K 169/12 za przestępstwo z art. 244 kk popełnione dnia 04 kwietnia 2012 roku na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 20 godzin w stosunku miesięcznym, którą wykonywał od dnia 25 lipca 2012 roku i gdzie następnie postanowieniem z dnia 21 września 2012 roku, sygn. II Ko 1040/12 został zwolniony z reszty kary ograniczenia wolności, która została uznana za wykonaną;

IV.  Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 25 maja 2012 roku, sygn. II K 86/12 za przestępstwo z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk popełnione 16 grudnia 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, dozór kuratora, zobowiązanie do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, częściowe zadośćuczynienie,

gdzie następnie postanowieniem z dnia 18 września 2014 roku, sygn. VII Ko 695/14 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności

Dowody:

- karta karna (k. 8-8v)

- opinia o skazanym z Zakładu Karnego w G. łącznie z informacją o pobytach i orzeczeniach (k. 19-22)

- wyroki Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie (k. 9-9v, k. 11-12, k. 18, k. 34)

- postanowienia Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie (k. 10-10v, k.14, k. 15-16)

- wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu (k. 13)

M. D. obecnie odbywa karę 1 roku pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 10 września 2010 roku, sygn. akt II K 274/10 w Zakładzie Karnym w G.. Następnie odbywać będzie karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 25 maja 2012 roku, sygn. II K 86/12.

Z opinii Zastępcy Dyrektora Zakładu Karnego w G. wynika, że przewidywany koniec wykonania kar wobec M. D. to 27 marca 2018 roku.

M. D. przed osadzeniem przebywał poza granicami kraju. Zanim został ekstradowany, pracował w Wielkiej Brytanii jako mechanik. Skazany odbywa karę w systemie programowanego oddziaływania. Dotychczas nie był karany ani nagradzany. Skazany w stosunku do przełożonych prezentuje postawę zgodną z regulaminem. W grupie współosadzonych funkcjonuje zgodnie. W trakcie pobytu w warunkach izolacji penitencjarnej skazany nie jest zatrudniony odpłatnie, jednakże chętnie podejmuje się prac porządkowych. Z opinii wynika, że M. D. deklaruje krytycyzm względem popełnionego przestępstwa. Skazany trwa w kilkuletniej abstynencji od środków psychoaktywnych. Utrzymuje kontakt z matką, bratem, siostrą i siostry synem. Po odbyciu kary zamierza mieszkać u matki. W trakcie pobytu w więzieniu chce podwyższyć swoje kwalifikacje zawodowe. Prognoza penitencjarna jest pozytywna.

Sąd zważył co następuje:

Z dniem 1 lipca 2015r. zmianie uległ stan prawny w zakresie warunków wydawania wyroku łącznego. W myśl art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015r., poz. 396) przepisów rozdziału IX ustawy Kodeks Karny w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

Z powyższego wynika, że w sytuacji, gdy wszystkie przestępstwa zostały popełnione przed 1 lipca 2015 roku oraz przed tą datą orzeczono prawomocnie kary za te przestępstwa, wyłączone jest stosowanie Kodeksu karnego w nowym brzmieniu. Przenosząc to na grunt sprawy M. D., stwierdzić należy, że analiza czasu, w którym wydane zostały wyroki wobec skazanego niego wskazuje, że wszystkie miały miejsce przed nowelizacją kodeksu karnego obowiązującą od dnia 1 lipca 2015 roku. Zatem, stosując to kryterium, Sąd dokonywał oceny z punktu widzenia sytuacji prawnej skazanego i uregulowań dotyczących kary łącznej w brzmieniu przed 1 lipca 2015 roku.

W oparciu o przepisy obowiązujące przed 1 lipca 2015 roku – Sąd wydaje wyrok łączny, jeżeli zachodzą warunki pozwalające na orzeczenie kary łącznej określone w art. 85 kk, a dodatkowo osoba została skazana co najmniej dwoma prawomocnymi wyrokami (art. 569 § 1 kpk). Oznacza to, że warunki do wydania wyroku łącznego zachodzą wówczas, gdy dwoma lub więcej, prawomocnymi wyrokami, wymierzono wobec tej samej osobie kary tego samego rodzaju lub inne kary, jednak muszą to być kary podlegające łączeniu, za dwa lub więcej przestępstw popełnionych zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw. Zawarty w art. 85 kk zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który został wydany przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa ( uchwała Sądu Najwyższego z 25 lutego 2005r., I KZP 36/04, publ. w OSNKW nr 2, poz. 13 z 2005 roku). Nie ma natomiast znaczenia czy kary wymierzone takimi wyrokami zostały już wykonane, a w razie ich wykonania okres ten podlega zaliczeniu na poczet orzeczonej kary łącznej.

Analizując daty czynów oraz daty wydania wyroków w sprawach wymienionych w punktach I-IV, Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki do wydania wyroku łącznego, co do wyroków opisanych w punkcie III i IV i orzeczenia w tym zakresie jednej kary łącznej.

Pierwszy wyrok skazujący M. D. został wydany dnia 30 kwietnia 2008 roku w sprawie o sygn. VI K 101/08. Przed tą datą dopuścił się on tylko jednego występku, za który skazano go w w/w procesie. Nie zachodziły zatem warunki z art. 85 kk i dlatego, co do kary wymierzonej w tej sprawie, postępowanie umorzono na podstawie art. 572 kpk. Przesłanki z art. 85 kk nie zachodziły także w przypadku następnego wyroku, wydanego dnia 10 września 2010 roku, w sprawie o sygn. akt II K 274/10 za czyn, którego M. D. dopuścił się 25 czerwca 2010 roku.

Należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie występuje jeden zbieg realny przestępstw, dotyczący kar orzeczonych wyrokami:

1. Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 27 czerwca 2012 roku, sygn. akt II K 169/12 za przestępstwo popełnione dnia 04 kwietnia 2012 roku (pkt III)

2. Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 25 maja 2012 roku, sygn. II K 86/12 za przestępstwo popełnione 16 grudnia 2011 roku (pkt IV)

Łączeniu podlegały zatem kary:

- 6 miesięcy ograniczenia wolności, która po zastosowaniu przelicznika z art. 87 kk równa się 90 dniom pozbawienia wolności (tj. 3 miesiącom),

- karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

W myśl art. 87 § 1 kk, w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności. Zgodnie z dyspozycją art. 86 § 1 kk granice kary łącznej wyznaczają najwyższa z kar jednostkowych oraz ich suma. W tej sytuacji, stwierdzić należy, że kara łączna możliwa do wymierzenia wobec M. D. mieści się w granicach od 8 miesięcy pozbawienia wolności (najsurowsza kara orzeczona w wyroku w sprawie II K 86/12) do 11 miesięcy pozbawienia wolności (8 miesięcy pozbawienia wolności w sprawie II K 86/12 i 3 miesiące kary pozbawienia wolności w sprawie II K 169/12).

Nadto na uwagę zasługuje, że na poczet wymierzonej w oparciu o te zasady kary łącznej zaliczeniu podlega okres wykonanej w całości kary ograniczenia wolności ze sprawy II K 169/12.

Dokonując ustalenia kary łącznej, która winna być orzeczona co do M. D., godzi się podkreślić, że kara łączna jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy w okresie czasu objętym wyrokiem łącznym.

Przy czym, Sąd wydając wyrok łączny, nie rozstrzyga ponownie o stopniu społecznej szkodliwości i winie skazanego w zakresie poszczególnych przestępstw, a jedynie rozważa przedmiotowo - podmiotowy związek zachodzący między przestępstwami, w zakresie których kary podlegają łączeniu oraz kładzie nacisk na cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie ma odnieść w stosunku do skazanego nowo wymierzona kara.

Zważyć trzeba, że orzeczenie kary łącznej nie jest sposobem na premię dla sprawcy większej ilości przestępstw, nie ma służyć ograniczeniu odpowiedzialności karnej sprawcy, lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynów, jakich się dopuścił. Popełnienie więcej jak jednego przestępstwa powinno skłaniać do odstępstwa od absorpcji kar, niż za nią przemawiać, albowiem stanowi negatywną co do sprawcy przesłankę prognostyczną.

Wymierzenie bowiem kary przy zastosowaniu całkowitej absorpcji prowadziłoby do premiowania sprawcy popełniającego nie jedno, a więcej przestępstw, zatem prowadziłoby do praktycznej bezkarności innych zachowań zabronionych (por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2007 roku w sprawie II AKa 183/07, Prokuratura i Prawo 2008/4/17/1 i z dnia 4 października 2000 roku w sprawie II AKa 175/00, KZS /2000/10/3, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7 maja 2009 roku w sprawie IIAKa104/09, przegląd orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, Nr (...)) .

Sąd miał też na względzie, że kara łączna to szczególna kara wymierzana niejako „na nowo” i jako taka stanowić musi syntetyczną całościową ocenę zachowań sprawcy, będąc właściwą, celową z punktu widzenia prewencyjnego, reakcją na popełnione czyny i jako taka nie może i nie powinna być postrzegana jako instytucja mająca działać na korzyść skazanego, ale jako instytucja gwarantująca racjonalną politykę karania w stosunku do sprawcy wielości przestępstw ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 24 kwietnia 2014 roku w sprawie IIAKa 98/14, LEX nr 1473943).

Zatem Sąd uznał, że zastosowanie zasady pełnej absorpcji jest uzasadnione wtedy, gdy przesłanka prognostyczna pozwala na stwierdzenie, że kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych, jest wystarczającą oceną zachowania się sprawcy. Przyjmuje się, że priorytetową zasadą kary łącznej powinna być zasada asperacji (tj. częściowej absorpcji), natomiast kara łączna, orzeczona na zasadzie absorpcji lub kumulacji - wyjątkiem. Zaznaczenia wymaga, że automatyczne stosowanie zasady kumulacji - byłoby wyrazem formy odpłaty, zaś zasady absorpcji - wyrazem formy nagrody (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 15 maja 2008 roku, w sprawie II AKa 98/08, KZS 2009/12/47).

Odnosząc to do granic kary łącznej, zważywszy na okoliczności niniejszej sprawy, Sąd uznał, że zasadna jest ocena, iż kara łączna winna być wymierzona M. D. z zastosowaniem zasady częściowej absorpcji.

Sąd miał na uwadze, że wymierzając karę łączną uwzględnić należy głównie związek podmiotowo - przedmiotowy zachodzący między poszczególnymi przestępstwami. Im bardziej jest on ścisły, tym bardziej powinno się stosować zasadę absorpcji poszczególnych kar. Przez związek ten należy rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację i czas popełnienia każdego z nich.

Sąd zważył, że czyny, za które M. D. został skazany wyrokami wydanymi w sprawach objętych przedmiotowym wyrokiem łącznym były skierowane przeciwko innym dobrom prawnym i wyczerpywały znamiona innego przepisu ustawy karnej. W sprawie II K 169/12 M. D. został skazany za przestępstwo z art. 244 kk, którego rodzajowym przedmiotem ochrony jest prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, zaś bezpośrednim – prawidłowe wykonanie konkretnego orzeczenia sądu. Wyrokiem wydanym w sprawie II K 86/12 został natomiast skazany za przestępstwo z art. 157 § 2 kk. Przedmiotem ochrony w tym przypadku jest zdrowie człowieka. Pomiędzy przestępstwami popełnionymi przez M. D., a opisanymi w sprawach II K 169/12 i II K 86/12 zachodził stosunkowo bliski związek czasowy. Oba występki zostały popełnione na przestrzeni od dnia 16 grudnia 2011 roku do dnia 04 kwietnia 2012 roku, a więc w przeciągu niespełna 4 miesięcy. Zachodził natomiast bliski związek miejscowy, albowiem oba czyny zostały popełnione w W..

Przy orzekaniu kary łącznej wobec M. D. należało także uwzględnić fakt, iż ostatni raz skazany naruszył porządek prawny ponad 5 lat temu oraz opinię dotyczącą skazanego z miejsca odbywania kary pozbawienia wolności. Należy zauważyć, że w Zakładzie Karnym w G. M. D. przebywa dopiero od 16 marca 2017 roku. Odbywa on karę pozbawienia wolności w systemie programowego oddziaływania. Skazany nie był dotychczas nagrodzony ani ukarany. Wobec przełożonych prezentuje postawy regulaminowe, wśród osadzonych nie zaobserwowano sytuacji niepokojących. Jak wskazano, M. D. deklarował krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw i zdaniem opiniującego prognoza penitencjarna jest pozytywna.

Mając w/w aspekty na uwadze należy uznać, iż kara 9 miesięcy pozbawienia wolności jest sankcją, która odda całą zawartość kryminalną bezprawia zrealizowanych przez M. D. występków oraz spełni swe cele prewencyjne (zarówno w zakresie oddziaływania wychowawczego na sprawcę, jak i ogół społeczeństwa).

Na poczet kary łącznej zaliczono M. D. wykonaną w całości karę 6 miesięcy ograniczenia wolności w sprawie II K 169/12, odpowiadającą 90 dniom kary pozbawienia wolności.

W pozostałym zakresie Sąd uznał, że wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu.

Z uwagi na brak podstaw do objęcia wyrokiem łącznym, na podstawie art. 572 kpk, Sąd umorzył postępowanie w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych w pozostałych sprawach.

Na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk oraz § 17 ust. 5 w zw. z § 4 ust. 1 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1714) Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. I. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu powiększoną o podatek VAT w stawce 23% od tego wynagrodzenia.

Kierując się dyspozycją art. 624 § 1 kpk z uwagi na wymiar kary pozbawienia wolności pozostałej do odbycia, status materialny skazanego i treść art. 641 kpk, zwolniono wnioskodawcę w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych uznając, że ich windykacja nie będzie możliwa.