Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w O. IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (P)

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r. w O.

na rozprawie sprawy z powództwa M. C.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w E.

o ustalenie istnienia stosunku pracy

orzeka:

I oddala powództwo,

II nie obciąża powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego.

IV P 103/17

UZASADNIENIE

Powód M. C. w pozwie skierowanym przeciwko (...) sp. z o.o. w E. wniósł o ustalenie, że pozwanego i powoda łączy umowa o pracę od dnia 01.04.2014r. Wniósł także o dopuszczenie wymienionych dowodów z akt spraw IV P (...), IV P (...), IV P (...), IV P (...) na okoliczność, że pozwany dokonał przeniesienia powoda z naruszeniem przepisu art. 23 (1) kp oraz wskazania okoliczności w jakich doszło do przeniesienia powoda. W uzasadnieniu powód wskazał, że nie zgadza się z tym, aby doszło do skutecznego przeniesienia go do innego pracodawcy w trybie art. 23 (1) kp. Przedstawił tok działań podejmowanych przez spółki (...) i (...) sp. z o.o. Zarzucił nieprawidłowość toku i nieskuteczność przejścia w trybie art. 23 (1) kp. Wskazano, iż pozwany dokonał sztucznego podziału pracowników na dwie grupy. Nawet po formalnej zmianie warunków pracy i wyodrębnieniu grup, w tym powód, wykonywali swoją pracę w niezmienionych warunkach. Zmiany następowały wyłącznie w dokumentach. Pozwany nie przeniósł do E. E. żadnych zorganizowanych zasobów umożliwiających zachowanie tożsamości zakładu. Interes prawny powoda polega na ustaleniu, kto jest w rzeczywistości stroną jego umowy o pracę po dniu 01.04.2014r. –pozwany, czy E. E.. Dalej- który z podmiotów i w oparciu o jakie zasady i przepisy prawa pracy był uprawniony do kształtowania jego stosunku pracy. Który z podmiotów był zobowiązany do odprowadzania składek ZUS, ustalenia, zaliczenia okresu zatrudnienia po dniu 01.04.2014r. do ciągłości zatrudnienia.

W odpowiedzi na pozew (...) E. s p. z o.o. w E. wniosła o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu wskazano, że powód nie posiada interesu prawnego do wytoczenia powództwa opartego na przepisie art. 189 kpc. Od 28.06.2016r. powoda łączy z pozwaną stosunek pracy. Na mocy porozumienia z 03.06.2016r. zawartego pomiędzy pozwaną spółką a działającymi u pozwanej związkami zawodowymi w sprawie warunków ponownego zatrudnienia przez pozwaną pracowników przeniesionych w trybie 23 (1) kp do E. E.. W związku z prawomocnymi wyrokami sądowymi, jakie zapadły przed Sądem Rejonowym w O. i przed Sądem Rejonowym w B., ustalającymi istnienie stosunków pracy pomiędzy pracownikami a Spółkami Prac na Sieci w związku z niewystąpieniem przejścia części zakładu pracy na E. E. , w celu zakończenia wynikłych z tego sporów, jak też mając na uwadze zagwarantowanie skutecznej realizacji interesów pracowników objętych procesami spółka zawrze umowy o pracę z pracownikami na warunkach zatrudnienia obowiązującymi na dzień 31.03.2014r. Zgodnie z aneksami do porozumienia pracownicy przejęci przez E., którzy na podstawie art. 55 par. 1 (1) kp rozwiążą z E. łączące ich umowy o pracę i zgłoszą wolę podjęcia zatrudnienia u pozwanej zostaną przez nią zatrudnieni od dnia następującego po dniu rozwiązania stosunku pracy z E.. Powód rozwiązał umowę z E. na podstawie art. 55 par. 1 (1) kp. W ocenie pozwanej, w niniejszej sprawie nie zachodzi przesłanka w postaci istnienia stosunku prawnego tj stosunku pracy, którego stroną jest powód i co do którego mogłaby zachodzić niepewność wymagająca ochrony. Aktualnie powód jest zatrudniony u pozwanej. Jest to nowy stosunek pracy, co do którego nie zachodzi potrzeba ochrony prawnej. Podkreślono, że przyjmując powoda ponownie do pracy , pozwana zagwarantowała mu w umowie, iż okres zatrudnienia w E. E. zalicza się mu do wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających z ponadzakładowych oraz zakładowych źródeł prawa pracy. Wskazano również, że skoro powód uważał od początku przeniesienie w trybie art. 23 (1) kp za niezgodne z prawem, winien wystąpić z powództwem o dopuszczenie do pracy u pozowanej i nie podejmować pracy w E..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód był pracownikiem (...) SA Oddział w O. na stanowisku technika ds. wykonawstwa od dnia 30.04.2012r. Z dniem 01.05.2012r. został przeniesiony na mocy art. 23 (1) kp do (...) sp. z o.o. w E.. Z dniem 01.04.2014r. na zasadzie art. 23 (1) kp przeniesiono powoda do (...) sp. z o.o. w W.. Na rzecz E. powód wykonywał obowiązki służbowe najpierw w charakterze kierownika, następnie technika ds. wykonawstwa. Otrzymywał wynagrodzenie za świadczoną pracę, od którego m.in. odprowadzano ZUS.

W dniu 27.06.2016r. powód złożył oświadczenie (...) sp. z o.o. dotyczące rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 55 par. 1 (1) kp. Następnie, w dniu 28.06.2016r. zawarł umowę o pracę z (...) sp. z o.o. w E..

( dowód: akta osobowe cz. A- świadectwo pracy k. 6, cz. B umowa o pracę z 28.06.2016r. k. 5, zgłoszenie gotowości do pracy k. 3, rozwiązanie umowy z E. k. 2; przesłuchanie M.J. C. k. 633-634)

W grudniu 2011r. zarząd (...) Spółka Akcyjna podjęła decyzję o wydzieleniu ze swojego obszaru działalności zadań eksploatacyjno – inwestycyjnych i powierzeniu ich podmiotom zewnętrznym. W 2012r. (...) S.A. rozpoczęła realizację ww. planu. W tym celu utworzono pięć zależnych od pozwanej spółek, których 100% udziałowcem była i jest (...). Nadano każdej z nich początkowo nazwę E. (zwane były potocznie (...)ami) z siedzibami w E., G., K., S. i T.. Do nowo utworzonych spółek (...) przekazano z poszczególnych Oddziałów E. pracowników w ramach całego Departamentu Usług (...). Do tak utworzonych spółek córek E. najpierw przekazała majątki o kilkumilionowej wartości aportem na utworzenie, a następnie na podwyższenie kapitału zakładowego. Majątek ten był niezbędny do prowadzenia działalności, która miała być zlecona. Oddział w O. i Oddział w E. udostępnił (...) w E. pomieszczenia, powierzchnie oraz pojazdy niezbędne do wykonywania przekazanych zadań.

Pomiędzy spółkami (...)-ami doszło w dniu 27 kwietnia 2012r. do zawarcia umowy o świadczenie usług (umowa (...)), której przedmiotem były głównie zadania eksploatacyjne (wykonywanie zabiegów eksploatacyjnych na sieci i infrastrukturze telekomunikacyjnej, usuwanie awarii masowych i zdarzeń szkodowych, usuwanie awarii oraz wykonywanie prac doraźnych), zaś w mniejszym zakresie zadania inwestycyjne (wykonywanie remontów na sieci oraz inwestycji na sieci). Prace inwestorskie zlecane były spółkom zależnym w stosunkowo niewielkim zakresie ( 90% prac zamawianych przez (...) w zakresie inwestycji zlecanych było podmiotom zewnętrznym na zasadach rynkowych (z pominięciem (...) ów). Z kolei usługi eksploatacyjne na rzecz (...) wykonywały wyłącznie (...)y. W (...)ie E. nie istniał (formalny, bądź nieformalny) podział pracowników na „eksploatacyjnych” oraz „inwestycyjnych”. Załoga była przyporządkowana do wykonywania robót, bez podziału czy są to zadania „eksploatacyjne” czy „inwestycyjne”.

W październiku 2013r. dokonano podziału pracowników wg ww kategorii. Następnie (...) wypowiedziała pozwanej Spółce umowy (...) w zakresie inwestycji. Działalność inwestycyjną powierzono podmiotowi zewnętrznemu - (...) sp. z o.o. w W.. W związku z powyższym z dniem 01.04.2014r. przeniesiono na zasadzie art. 23 (1) kp tzw pracowników inwestycyjnych, w tym powoda, do E. E.. Przekazano również część majątku

( dowód: dokumenty , pisma k. 57-63, 76-90, 94-438, KRS k. 91-93,umowa społeczna k. 64-73, uchwała z 28.03.2014r. k. 74-75, protokołu k. 440-493, ocena dopasowania kompetencyjnego k. 495-495v, zestawienie k. 593; protokoły ze spraw IV P (...), IV P (...), IV P (...) k. 440-493 )

W dniu 03.06.2016r. doszło do zawarcia porozumienia pomiędzy pozwaną spółką a działającymi u pozowanej związkami zawodowymi w sprawie warunków ponownego zatrudnienia przez pozwaną pracowników przeniesionych w trybie 23 (1) kp do E. E.. W związku z prawomocnymi wyrokami sądowymi, jakie zapadły przed Sądem Rejonowym w O. i przed Sądem Rejonowym w B., ustalającymi istnienie stosunków pracy pomiędzy pracownikami a Spółkami Prac na Sieci w związku z niewystąpieniem przejścia części zakładu pracy na E. E., w celu zakończenia wynikłych z tego sporów, jak też mając na uwadze zagwarantowanie skutecznej realizacji interesów pracowników objętych procesami spółka zawrze umowy o pracę z pracownikami na warunkach zatrudnienia obowiązującymi na dzień 31.03.2014r. Zgodnie z postanowieniami porozumienia pracownicy do 29.06.2016r. mieli złożyć oświadczenia o wypowiedzeniu stosunku pracy w E. co skutkować będzie ustaniem zatrudnienia na dzień 31.07.2016r. albo złoży oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia, jeżeli zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 55 par. 1 (1) kp.

W porozumieniu ustalono, iż (...) zobowiązuje się zaliczyć okres zatrudnienia w E. do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze w (...).

( dowód: akta osobowe- cz. B porozumienie z aneksami nr 1 i nr 2 k. 1)

Przed Sądem Rejonowym w O. oraz przed Sądem Okręgowym w O. zapadały wyroki dotyczące pracowników (...) przejętych przez (...) sp. z o.o. w W. m.in. o ustalenie istnienia stosunków pracy.

( dowód: wyroki Sądu Rejonowego i Sądu Okręgowego z uzasadnieniami k. 503-537, 542-591v, wyroki Sądu Rejonowego i Sądu Okręgowego z uzasadnieniami w sprawie IV P (...), IV Pa (...) k. 610-630)

Powód w dniu 09.06.2016r. wniósł pozew przeciwko (...) sp. z o.o. w E. o ustalenie istnienia stosunku pracy. Sprawa zawisła pod sygnaturą IV (...). Zarządzeniem z dnia 05.08.2016r. zwrócono pozew.

( dowód: akta sprawy IV P (...))

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Art. 189 kpc przewiduje, iż powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Interes prawny w rozumieniu przedmiotowego przepisu występuje wówczas, gdy istnieje niepewność stanu prawnego lub prawa. Interes ten jest wyrazem potrzeby wprowadzenia jasności co do konkretnego stosunku prawnego lub prawa w celu ochrony przed grożącym naruszeniem sfery uprawnień powoda.

Uznaje się, że interes prawny zachodzi wówczas, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości (wyr. SN z 18.6.2009 r., II CSK 33/09, OSNC 2010, Nr B, poz. 47). Interes prawny zachodzi zatem wówczas, gdy istnieje niepewność danego prawa lub stosunku prawnego, zarówno z przyczyn faktycznych, jak i prawnych. Należy jednak zauważyć, że w pewnych sytuacjach powództwo to stanowi jedyny sposób dochodzenia praw (wyr. SN z 14.7.1972 r., III CRN 607/71, OSNC 1973, Nr 4, poz. 64). Możliwość wytoczenia powództwa o świadczenie co do zasady wyklucza po stronie powoda istnienie interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie naruszonego prawa lub stosunku prawnego (orz. SN z 13.4.1965 r., II CR 266/64, OSP 1966, Nr 7, poz. 166; wyr. SN z 22.11.2002 r., IV CKN 1519/00, Legalis; post. SN z 29.10.2009 r., III CZP 79/09, BSN 2009, Nr 10). Powód musi udowodnić w procesie o ustalenie, że ma interes prawny w wytoczeniu powództwa przeciwko konkretnemu pozwanemu, który przynajmniej potencjalne, stwarza zagrożenie dla jego prawnie chronionych interesów (wyr. SN z 18.6.2009 r., II CSK 33/09, OSNC 2010, Nr B, poz. 47).

Strona powodowa wskazywała, że upatruje interesu prawnego powoda w ustaleniu, że łączy go z pozwanym stosunek pracy od 01.04.2014r., w tym kto jest w rzeczywistości stroną jego umowy o pracę po dniu 01.04.2014r. –pozwany, czy E. E., który z podmiotów i w oparciu o jakie zasady i przepisy prawa pracy był uprawniony do kształtowania jego stosunku pracy, który z podmiotów był zobowiązany do odprowadzania składek ZUS, ustalenia, zaliczenia okresu zatrudnienia po dniu 01.04.2014r. do ciągłości zatrudnienia.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż przejście do E. E. na podstawie 23 (1) kp pomimo swej wadliwości wywołało skutek w postaci przejścia pracowników do nowego pracodawcy. Stosunek pracy był realizowany i niekwestionowany przez powoda po dniu 01.04.2014r. Powód wykonywał obowiązki na rzecz nowego pracodawcy, a w zamian za to otrzymywał wynagrodzenie, od którego odprowadzane wszelkie składki ( jak wskazał sam powód podczas przesłuchania).

Obecnie powód od 28.06.2016r. pozostaje w zatrudnieniu w (...) w E.. Zgodnie z porozumieniem z dnia 03.06.2016r. ustalono, iż (...) zobowiązuje się zaliczyć okres zatrudnienia w E. do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze w (...). Nadto, powód zakończył stosunku pracy z E. poprzez rozwiązanie go bez wypowiedzenia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Otrzymał świadectwo pracy, którego nie zakwestionował. Powód powołuje się na fakt wytoczonego przez niego wcześniejszego powództwa o ustalenie , że łączyła go z pozwanym umowa pracy. Sprawa ta zakończyła się zwrotem pozwu zarządzeniem wydanym w dniu 05.08.2016r. Natomiast, powód podczas przesłuchania wskazywał, że wytoczenie powództwa w niniejszej sprawie nastąpiło m.in. z powodu nierealizowania przez (...) zobowiązań wypłaty pracownikom powracającym z E. takich samych świadczeń jak pozostałym osobom. Powołał się m.in. na wypłacenie w obniżonej wysokości tzw wczasów pod gruszą, co miało nastąpić w lipcu 2016r.

W ocenie Sądu, ustalony stan faktyczny sprawy, który wynika z dołączonych do akt sprawy dokumentów niekwestionowanych przez strony, nie daje podstaw do ustalenia, że po stronie powoda występuje interes prawny w ustaleniu, że łączy go umowa o pracę z pozwanym od 01.04.2014r. Jak wskazano powyżej, powód świadczył pracę na rzecz E. nie kwestionując tego faktu do czerwca 2016r. Nie zgłaszał gotowości do pracy w (...)ach w tym okresie. Nie znajduje także w ocenie Sądu uznania twierdzenie, że powód obecnie ma potrzebę ustalenia kto jest w rzeczywistości stroną jego umowy o pracę po dniu 01.04.2014r. –pozwany, czy E. E., który z podmiotów i w oparciu o jakie zasady i przepisy prawa pracy był uprawniony do kształtowania jego stosunku pracy, który z podmiotów był zobowiązany do odprowadzania składek ZUS, ustalenia, zaliczenia okresu zatrudnienia po dniu 01.04.2014r. do ciągłości zatrudnienia. Powyższe okoliczności wynikają z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych powoda, a nadto nie były kwestionowane przez M.J. C. w okresie pracy w E. i po otrzymaniu świadectwa pracy. Składki na ZUS były odprowadzane, co zeznał sam powód. Nadto, zachowana jest ciągłość jego zatrudnienia.

Wskazywanie, że powód lub inni pracownicy, którzy przyszli z E. otrzymują niższe świadczenia nie może uzasadniać roszczenia sformułowanego w pozwie. Sama strona powodowa wskazuje, że takie ukształtowanie świadczeń ( np. świadczeń z ZFŚS) ma charakter dyskryminujący. Takie określenie sytuacji może wskazywać na potencjalną podstawę dochodzenia ewentualnych konkretnych roszczeń. Nadto, złożone na rozprawie w dniu 23.11.2017r. zestawienie, z którego strona powodowa wywodzi potrzebę ochrony interesu prawnego również nie znajduje uzasadnianie. W oparciu o lakoniczne twierdzenia strony można wnioskować, że roszczenia te dotyczą wynagrodzeń, a tym samym mogą być dochodzone w sprawie o świadczenia. Taka konkluzja wyłącza możliwość dochodzenia ustalenia istnienia stosunku prawnego ze względu na brak interesu prawnego. Należy dodatkowo odnieść się do twierdzeń strony, że dopiero po zakończeniu sprawy IV P (...) ( wytoczonej przez powoda wobec pozwanego o ustalenie istnienia stosunku pracy) pracodawca podjął działania wskazujące na odmienne traktowanie pracowników przyjętych z E.. Natomiast pozew w tej sprawie został zwrócony zarządzeniem z dnia 05.08.2017r. , a obniżona wartość świadczenia z tytułu tzw. wczasów pod gruszą miała być wypłacona już w lipcu 2016r. Powyższe uwagi świadczą o tym, iż powód nie wykazał istnienia interesu prawnego w dochodzeniu sformułowanego przez siebie w pozwie roszczenia. Brak jest w niniejszej sprawie takiego interesu, którego ustalenie definitywnie zakończy spór istniejący lub ewentualny przyszły. Przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka prawnego. Jednocześnie w ocenie Sądu potrzeba ochrony, na którą wskazuje powód nie uzasadnia jej, albowiem stosunek pracy z E. zakończył się, zachowana jest obecnie ciągłość zatrudnienia powoda, wszystkie należności wobec organów zewnętrznych zostały uiszczone.

Podsumowując, powód obecnie pozostaje w stosunku pracy z pozwaną, więc jego interes prawny jest zabezpieczony. Natomiast, brak jest podstaw do dokonania ustaleń zgodnie z wolą wyrażoną w pozwie. Co istotne, pozwana przyjmując powoda do pracy, zagwarantowała mu w umowie o pracę, iż okres zatrudnienia w E. E. zostaje zaliczony do wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających z ponadzakładowych oraz zakładowych źródeł prawa pracy. Dlatego też, w oparciu o art. 189 kpc Sąd oddalił powództwo, o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 102 kpc ( punkt II wyroku). W ocenie Sądu, pomimo nieuznania zasadności roszczenia powoda w niniejszym procesie, Sąd uwzględnił fakt, iż przed tutejszym Sądem toczyło się szereg postępowań zarówno w 2014r., jak i w 2016r. dotyczących, ogólnie ujmując, ustalania stosunku pracy w tym z (...) w E.. Procesy były wytaczane z uwagi na działania podjęte przez dotychczasowego pracodawcę pracowników przekazywanych pomiędzy poszczególnymi spółkami. Dlatego, Sąd uznał, iż w niniejszym procesie zachodzi szczególna okoliczność uzasadniająca odstąpienie przez Sąd od obciążenia powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego z uwagi na wielość zagadnień i problemów, które ujawniły się w związku z decyzjami spółek (...) i ich konsekwencjami dla pracowników w zakresie zatrudnienia.

SSR Grażyna Giżewska- Rozmus