Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ż., dnia 28 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Żaganiu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący:sędzia SR Sylwia Popko

Protokolant:st. sekr. sąd. Marta Banach

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2017 r. w Żaganiu

sprawy z powództwa M. T., J. T.

przeciwko P. T.

- podwyższenie alimentów

I.  podwyższa alimenty od pozwanego P. T. na rzecz małoletnich powódek M. T. i J. T. z kwot po 350 zł miesięcznie, zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 16.10.2014 r. w sprawie I 2 C 173/14 do kwot po 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) miesięcznie – łącznie 900 zł (dziewięćset złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 01.04.2017 r. płatnych do dnia 15 - go każdego miesiąca do rąk matki dzieci K. T. jako ustawowej przedstawicielki, z obowiązującymi odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności każdej raty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 126 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której strona powodowa była zwolniona wraz z opłatą za klauzulę wykonalności;

IV.  wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygnatura akt III RC 438/16

UZASADNIENIE

22 grudnia 2016 roku do Sądu Rejonowego w Żaganiu wpłynął pozew małoletnich J. i M. T., reprezentowanych przez matkę K. T., przeciwko P. T. o podwyższenie alimentów z kwot po 350 zł do kwot po 800 zł na małoletnią M. i 600 zł na małoletnią J.. W uzasadnieniu pozwu podniesiono, iż potrzeby małoletnich powódek , wymagających leczenia okulistycznego oraz terapii w B., wzrosły i wzrosły koszty ich utrzymania oraz wychowania. Argumentacja pozwu wskazywała też , iż matka małoletnich nie jest w stanie sama zabezpieczyć wzrastających kosztów utrzymania i wychowania dzieci z uwagi na wysokość jej zarobków i konieczność ponoszenia – oprócz zwyczajowo ujmowanych w budżetach rodzinnych kosztów utrzymania- również kosztów spraw sądowych oraz długów, na umorzenie których nie chce zgodzić się pozwany.

W odpowiedzi na pozew pozwany P. T. wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc trudności w uiszczaniu przez niego już zasądzonych rat alimentacyjnych. Odpowiedzialnością za utratę swojej płynności finansowej obciążył Sąd Rejonowy w Żaganiu, orzekający o jego obowiązku alimentacyjnym orzeczeniem z 20.02.2015r. Jednocześnie pozwany kwestionował jakoby w jakikolwiek sposób utrudniał sprawę o podział majątku wspólnego, wskazywał na konieczność zabezpieczenia sobie samemu środków na zaspokojenie własnych potrzeb oraz podnosił , iż obecna wysokość alimentów jest wystarczająca przy uwzględnieniu również obowiązku alimentacyjnego matki dzieci.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 16.10.2014r. w sprawie I2C 173/14 określono raty alimentacyjne przysługujące J. i M. T. od ich ojca P. T. na kwoty po 350 zł, płatne z góry do 15-dnia każdego miesiąca do rąk matki dzieci K. T. z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Wyrok uprawomocnił się z dniem 09.12.2014r. Małoletnie zamieszkiwały wówczas wraz z matką w S. w wynajętym mieszkaniu , za które opłaty wynosiły łącznie ok. 1200 zł miesięcznie. K. T. była zatrudniona w (...) w S., gdzie zarabiała 1941,87 zł netto, nadto od lutego do czerwca 2014 roku była zatrudniona w (...) S.. Leczyła się ona w OT (...) z powodu zaburzeń adaptacyjnych , reakcji depresyjnej i lękowej. Młodsza z dziewczynek uczęszczała do szkoły muzycznej, za którą opłaty wynosiły 110 zł miesięcznie. Obie małoletnie nosiły szkła korekcyjne w związku ze stwierdzonymi wadami wzroku, nadto małoletnia M. prezentowała problemy natury emocjonalnej, przyjmowała leki wyciszające. Ojciec małoletnich mieszkał w Ż. , w mieszkaniu wchodzącym w skład majątku dorobkowego małżonków, obciążonego kredytem hipotecznym. Był zatrudniony jako kucharz , pracował w trybie weekendowym , zarabiał około 1500 zł netto. Spłacał połowę raty kredytu w kwocie 450 zł miesięcznie , płacił alimenty na dzieci w łącznej wysokości 500 zł miesięcznie.

Dowód: akta I2C 173/14 SO w Zielonej Górze (wyrok – k.163, zaświadczenia o dochodach –k. 7,148,149, 43, zaświadczenie- k.144,134, umowy o pracę – k. 82, 63-64v., potwierdzenie wpłaty- k.52-53, zeznania powódki – k. 158-158v., zeznania pozwanego – k. 158v.-159 tamże )

Po zakończeniu sprawy rozwodowej , postanowieniem z 26.01.2015r., podjęto postępowanie w sprawie IIIRC 584/13 SR w Żaganiu. W sprawie tej, zainicjowanej pozwem M. i J. T. o alimenty od ojca P. T. z 16.12.2013r., wobec ustalenia, iż przed SO w Zielonej Górze w dniu 06.02.2014r. zawisło postępowanie rozwodowe, zawieszono postępowanie i zwrócono się do powódki o podanie czy podtrzymuje powództwo z uwagi na treść art. 445 kpc. Pismem z dnia 27.02.2014r. powódka cofnęła pozew, na które to cofnięcie nie wyraził zgody pozwany pismem z dnia 06.03.2014r. Na rozprawie w dniu 20.02.2015r. powódka zmieniła swoje stanowisko i podtrzymała pozew w całości. W przeprowadzonym postępowaniu sąd ustalił, iż w grudniu 2014r. małoletnie wraz z matką przeprowadziły się do innego lokalu w S. przy ul. (...). Za wynajem K. T. płaciła 800 zł czynszu, dodatkowo uiszczała opłaty za energię elektryczną w wysokości około 100 zł miesięcznie oraz za gaz w kwocie około 50 zł miesięcznie. Nadto opłacała ona Internet kwotą 80 zł miesięcznie, telewizję cyfrową- 83zł (uprzednio 137 zł) i telefony – 70 zł miesięcznie. Spłacała ona również raty zaciągniętego na zakup kabiny prysznicowej w (...) Bank s.a. kredytu w kwotach po 90-120 zł . Matka małoletnich pracowała przez cały czas w Powiatowym Domu Dziecka w S. na stanowisku terapeuty, ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem około 2.100 zł . Od dnia 05.01.2015r. podjęła ona dodatkowe zatrudnienie w Firmie (...), gdzie na podstawie umowy-zlecenia prowadziła usługi opiekuńcze. Wypłacone w lutym wynagrodzenie za styczeń wynosiło 593,64zł netto. Ojciec małoletnich od stycznia 2012r. zatrudniony był na stanowisku kucharza w Gospodzie pod (...) s.c. w C. pod W., gdzie zarabiał 1.459,48 zł. Pracodawca zapewniał mu zakwaterowanie, przebywał on w większości poza domem. W Ż. zajmował mieszkanie przy ul. (...), które zostało zakupione przez M. i P. T. w czasie trwania ich związku małżeńskiego, na kredyt hipoteczny zaciągnięty we frankach szwajcarskich . Raty tegoż kredytu wynosiły około 800-900 zł miesięcznie, kredytobiorcy zaprzestali regularnego spłacania rat, stan zaległości na dzień 10.02.2015r. wynosił 2.578,67CHF. P. T. opłacał połowę kosztów związanych z mieszkaniem, tj. kwotę około 350 zł oraz rachunki za gaz-około 26 zł miesięcznie(wcześniej około 66 zł) i prąd – średnio 34 zł miesięcznie (wcześniej 116zł) . Zaległości z tytułu opłat za użytkowanie mieszkania przy ul. (...) na dzień 31.12.2014r. wynosiły 2.431,32 zł , saldo na dzień 31.12.2013r. wynosiło -927,72 zł. Z uwagi na zaległości Spółdzielnia Mieszkaniowa w Ż. wystąpiła na drogę postępowania sądowego i uzyskała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie INc 1803/14, w oparciu o który wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne. Obie małoletnie realizowały wówczas obowiązek szkolny, M. T. uczęszczała ponadto na zajęcia do szkoły muzycznej, opłacanej kwotą 100 zł miesięcznie. J. T. pozostawała pod opieką okulistyczną, raz na pół roku wymagała wizyty u specjalisty w Z. oraz zaopatrzenia w szkła korekcyjne. Po zaobserwowaniu przez pielęgniarkę szkolną wady wzroku u M. T., również i ona została objęta opieką okulistyczną i zaopatrzona w okulary. Koszt zakupu okularów w 2014 roku dla obu dziewczynek, poniesiony przez ich matkę wyniósł 700 zł , sfinansowany został przy użyciu karty kredytowej, spłacanej następnie przez K. T. kwotą 100 zł miesięcznie. W wakacje 2014 roku u małoletniej M. zaobserwowano również problemy zdrowotne wymagające konsultacji neurologicznej, za która K. T. zapłaciła 100 zł . Dziecko przyjmowało leki uspokajające i wyciszające. Koszt miesięcznego utrzymania każdej z dziewczynek był szacowany przez ich matkę na kwoty po 800 zł miesięcznie. Wyrokiem z 20.02.2015r. w sprawie IIIRC 584/13 zasądzono od P. T. na rzecz M. i J. T. raty alimentacyjne w kwotach po 350 zł miesięcznie , poczynając od dnia 16.12.2013r. do dnia 10.12.2014r., płatne do dnia 30.04.2015r. do rąk matki dzieci z obowiązującymi odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności. Wyrok uprawomocnił się dnia 07.07.2015r. , po oddaleniu apelacji pozwanego P. T..

Dowód: akta IIIRC 584/13 SR w Żaganiu ( umowa najmu – k. 14-16, 93, kopie rachunków- k. 19-20, dowody wpłat – k. 21 ,umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych – k. 94, wydruki przelewów – k. 95,96, zaświadczenia o zarobkach – k.13, 98,99 , zaświadczenie o zarobkach – k. 29,102 akt, zajęcie wynagrodzenia – k. 103, pismo SM- k. 35, 36,104, pismo (...) k. 105, kserokopie dowodów wpłat- k. 32,33,112-114, zezna nia pozwanego – k. 121-121v., zeznania powódki – k.120-121 , wyrok- k.122, wyrok II-instancyjny – k. 156 tamże)

Od 26.03.2015r. zawisła jest sprawa INs 398/15 z wniosku K. T. przy udziale P. T. o podział majątku wspólnego, w skład którego wchodzi mieszkanie w Ż. przy ul. (...), obciążone kredytem hipotecznym we frankach szwajcarskich, działka oraz samochód i wyposażenie mieszkania. Najbardziej palącym problemem jest niezamieszkiwane obecnie przez żadną ze stron mieszkanie w Ż., generujące coraz większe długi z uwagi na wypowiedzianą przez bank umowę kredytową oraz nieopłacanie przez K. T. po jej wyprowadzce rachunków za mieszkanie , a następnie zaprzestanie również uiszczania tych opłat przez P. T.. Z uwagi na związane z tym zadłużenia Spółdzielnia Mieszkaniowa w Ż. występowała z kolejnymi pozwami i otrzymywała kolejne tytuły wykonawcze- w sprawie INc 597/15 SR w Żaganiu nakaz zapłaty z 25.02.2015r. na kwotę 1352,43zł oraz 204,50 zł tytułem kosztów postępowania, w sprawie INc 2146/15 nakaz zapłaty z 28.10.2015r. na kwotę 1.818,13 zł +624,50 kosztów postępowania, w sprawie INc 247/16 nakaz zapłaty z 10.03.2016r. na kwotę 1.096,48 zł + 294,50 zł kosztów postepowania. W oparciu o wystawione w sprawach INc 2146/15 i (...) nakazy zapłaty wszczęte zostały przez wierzyciela postępowania komornicze w ramach których K. T. wpłaciła do rąk komornika odpowiednio 3.814,55 zł i 2.861,52 zł w okresach od 04.03.2016r. do 14.06.2016r. i od 27.02.2015r. do 10.04.2015r. Bieżące opłaty mieszkaniowe w kwocie 240 zł są nadal problemem i kwestią sporną pomiędzy współwłaścicielami, cały czas utrzymuje się zadłużenie wobec spółdzielni, którego stan na dzień 31.03.2017r. wynosiło 2.990.01 zł. K. T., aby uniknąć zajęcia komorniczego jej pensji , negocjowała ze spółdzielnią spłatę należności, usiłuje spłacać zadłużenie w spółdzielni. W okresie od stycznia 2016 roku do 31.03.2017r. spółdzielnia wyegzekwowała od K. T. – za pośrednictwem komornika i przez wpłaty własne łączną kwotę 5.094,26 zł, od P. T. zaś komornik ściągnął 76,30 zł. Szukająca rozwiązania problemu K. T. doprowadziła do wyrażenia przez bank udzielający kredytu hipotecznego zgody na sprzedaż nieruchomości zabezpieczającej kredyt według wartości rynkowej zgodnej z operatem szacunkowym , tj. w wysokości 124.000,00 zł i wpłacenie tej kwoty na rzecz banku najpóźniej do 30.05.2017r. Operacja ta wiązałaby się z umorzeniem przez bank pozostałej kwoty zadłużenia, po podpisaniu przez dłużników i odesłaniu do wierzyciela oświadczenia o przyjęciu zwolnienia z długów. P. T. nie zgodził się jednak na proponowane przez byłą żonę rozwiązanie jako krzywdzące dla niego , podnosił swoje obawy, iż K. T. mogłaby nie sprzedać mieszkania. Zażądał też wyceny tej nieruchomości przez biegłego, wzorem żądanej przez siebie uprzednio wyceny wartości niezabudowanej działki.

Dowody: protokoły rozpraw w sprawie INs398/15 SR w Żaganiu- k. 138-143 , pismo (...) z 05.12.2016r.- k. 144 , odpisy nakazów zapłaty- k.109-113 , zajęcie – k. 60, zaświadczenia o dokonanych wpłatach – k. 130,131, pismo SM z 04.04.2017r. – k. 147 , zeznania powódki – k.150v.-151, zeznania pozwanego – k. 151-151v. akt

Obecnie małoletnia J. ma 16 lat , a (...) lat, obie realizują obowiązek szkolny, J. w obecnym roku szkolnym kończy gimnazjum, chce kontynuować naukę w Liceum Plastycznym w Z.. Czesne M. wynosi 100 zł miesięcznie. Obie dziewczynki nadal pozostają pod opieką okulisty, obie noszą okulary , a J. dodatkowo szkła kontaktowe. M. miała zmieniane okulary korekcyjne we wrześniu 2016r. , co kosztowało 259 zł , a J. w lutym 2017 roku- koszt to 309 zł. Stan uzębienia J. wymaga aparatu ortodontycznego, którego koszt wynosi ok. 4000 zł. Ponadto starsza z dziewczynek cierpi na skrzywienie kręgosłupa, matka podjęła decyzje o poddaniu córki zabiegom rehabilitacyjnym , zaciągając na ten cel pożyczkę w zakładzie pracy . K. T. obecnie pracuje jedynie jako terapeuta w Powiatowym Domu Dziecka w S., gdzie zarabia około 3 tysięcy zł brutto, wypłaty realizowane są na poziomie ok. 2 tys. zł. Matka małoletnich musiała zrezygnować z dodatkowego zarobkowania z uwagi na stan zdrowia małoletniej M., która wymaga terapii psychologicznej i psychiatrycznej, w tym farmakoterapii i sesji terapeutycznych. W ubiegłym roku dziewczynka ze względu na ataki była umieszczana w szpitalu, obecnie nie wymagała hospitalizacji, zażywa leki i uczestniczy w terapii w B., gdzie jeździ średnio raz w miesiącu razem z matką, jej partnerem i siostrą, biorących udział w terapii rodzinnej. Leczenie M. obciąża budżet kwotą średnio 400 zł miesięcznie. K. T. jest wspomagana w wypełnianiu obowiązków rodzicielskich przez swojego partnera, który pomaga jej również finansowo w zaspokajaniu potrzeb jej dzieci, pomimo posiadania swoich dzieci i obowiązku alimentacyjnego określonego na kwotę 950 zł miesięcznie oraz dochodów w wysokości około 3.000 zł. Budżet domowy jest zasilany zasiłkiem 500+ na obie dziewczynki. Rodzina nadal mieszka w wynajmowanym mieszkaniu, za które płaci 944 zł .

Dowody: zaświadczenia o zarobkach – k.5, 65-67,124-129 , historia rachunku bankowego – k. 33-58, dowód wpłaty – k.59, faktury – k.6, 8-22, 72-78, zaświadczenia lekarskie- k. 70-71, zeznania świadka J. L. –k.132 , zeznania powódki – k.150v.-151 akt

P. T. pracuje obecnie jako kucharz w hotelu A. w J. , zarabia 2.000 zł brutto. Bez powodzenia starał się o prace w charakterze szefa kuchni, nie szukał pracy jako nauczyciel, pomimo wykształcenia pedagogicznego i wykonywanego wcześniej takiego zawodu. Nie zamieszkuje on w Ż., nie ma stałego miejsca zamieszkania, korzysta z pomocy rodziny i znajomych , od brata pożycza samochód. Leczy się na refluks, leki kosztują go około 50 zł miesięcznie. Dodatkowo skarży się na kręgosłup, ale się nie leczy , wiążąc swoje dolegliwości ze wzrostem. Nie bierze on obecnie udziału w życiu swoich dzieci , nie uczestniczy również w terapii rodzinnej, do czego został zobowiązany przez sąd opiekuńczy, który jednocześnie pozbawił ojca małoletnich prawa do współdecydowania o sposobie leczenia dzieci , z uwagi na zaburzanie procesu leczenia psychiatrycznego M..

Dowód: zaświadczenia o dochodach – k. 83v.,149, historia choroby- k.96-100v., odpis postanowienia w sprawie IIINsm 194/15 SR w Żaganiu- k. 79, zeznania pozwanego – k. 151-151v. akt

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo należało uznać za częściowo zasadne.

Zgodnie z brzmieniem art.138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Treść cytowanego artykułu wskazuje, iż przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art.138 kro, należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron oraz zmiany potrzeb uprawnionego do alimentacji. Sąd Najwyższy, w postanowieniu z dnia 19.07.1974 roku (II CO 9/74, LEX nr 7560), wskazał, iż „powództwo o zmianę przewidziane w art.138 kro wchodzi w grę w razie zmiany stosunków. Przez pojęcie "stosunków" w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (np. art.133 i 135 k.r.o). Zmiana zatem "stosunków" tak pojmowanych, bez potrzeby zajmowania się zagadnieniami szczególnymi, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego.”

Obowiązek alimentacyjny, w myśl art.128 kro, obejmuje dostarczanie środków utrzymania i środków wychowania. Pod pojęciem dostarczania środków utrzymania należy rozumieć zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i rodzinie. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury. Środki utrzymania i środki wychowania służą temu samemu celowi, a mianowicie zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (tak Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy z komentarzem pod red. K. Piaseckiego, W-wa 2002, s.768).

Zgodnie z treścią art.135§1 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (§2 art.135 kro). Zgodnie zaś, z treścią wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1980 roku (III CRN 107/80, LEX nr 8245), „W sprawach o alimenty sąd ma obowiązek dokładnego i wnikliwego ustalenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentowania oraz możliwości ich zaspokojenia przez zobowiązanych”.

Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy zatem z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś - od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby" oraz "możliwości zarobkowe i majątkowe" zostały szczegółowo omówione w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. (M.P. z 1988 r. Nr 6, poz. 60). W uchwale tej stwierdzono między innymi: "Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako objaw zbytku lub z innych przyczyn nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby życiowe - materialne i intelektualne uprawnionego. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art.96 k.r.o., według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa. Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby należy już tylko do osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji”.

Powyższą tezę potwierdza także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 stycznia 2001 roku (II CKN 40/99, LEX nr 52373), w którym stwierdza, iż wykładni art.133§1 kro należy dokonywać w nawiązaniu do art.96 tej ustawy, który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz należyte przygotowanie go do życia.

Przez ustawowe określenie "możliwości zarobkowe i majątkowe" rozumieć natomiast należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych . Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie mogą być zawsze utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. (por. np. Z. Krzemiński, Komentarz do art.128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, (w:) Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo. Komentarz do przepisów, Zakamycze 2002, podobnie wyrok SN z dnia 16.05.1975 r., III CRN 48/75, LEX nr 7702).

W przedmiotowej sprawie nie ulega, zdaniem Sądu , wątpliwości iż sytuacja małoletnich powódek nie zmieniła się w zakresie stanowiącym o istnieniu obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem nich – dziewczynki w dalszym ciągu nie posiadają własnych dochodów i nie mają możliwości zarobkowania na własne utrzymanie, z uwagi na wiek, nadal pozostają w pełni zależne od najbliższych, głównie matki, która od lat już pełni pieczę nad powódkami.

Nie ulega też wątpliwości, zdaniem sądu, iż zmieniły się usprawiedliwione potrzeby dzieci- w porównaniu ze stanem , jaki miał miejsce w 2014 roku, w dacie orzekania co do wysokości rat alimentacyjnych przy rozwodzie. Od tamtego czasu wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletnich związane zarówno z ich codziennym utrzymaniem typu wyżywienie , środki higieny, środki czystości, żywność, jak również koszty związane z wychowaniem – w tym edukacja szkolna i pozaszkolna. Nie bez znaczenia pozostają również koszty leczenia dziewczynek. Wzrost tych kosztów uzasadniony jest zarówno upływem czasu i związanymi z tym kwestiami inflacyjnymi i wzrostu cen, jak również z procesami biologicznymi – wzrostem i dojrzewaniem dzieci. Sąd dał wiarę zeznaniom matki małoletnich , przedstawiającej ich sytuację, potrzeby i ich koszt. Twierdzenia przedstawicielki ustawowej powodów potwierdzone zostały bowiem dokumentami , jak również korespondują z zasadami doświadczenia życiowego, w świetle których sam koszt wyżywienia nastolatka oszacować można na 600 zł miesięcznie, przy przyjęciu konieczności utrzymywania zbilansowanej diety, pozwalającej dorastającemu dziecku na prawidłowy rozwój biologiczny i intelektualny. Dodatkowo kosztochłonne jest leczenie dzieci , zarówno okulistyczne, stomatologiczne, jak i rehabilitacja powstrzymująca rozwój wad kręgosłupa. Sąd nie podziela tu zarzutów pozwanego o zawyżaniu kosztów leczenia okulistycznego poprzez zakup szkieł kontaktowych przy noszeniu przez J. okularów. Z doświadczenia życiowego wiadomym jest sądowi iż zarówno względy bezpieczeństwa, jak i walory estetyczne- tak ważne u dorastających nastolatek- przemawiają za zastępowaniem w niektórych sytuacjach okularów szkłami kontaktowymi. Koszty związane z korekcją wzroku zaś przedstawione zostały w oparciu o dołączoną do akt dokumentację w postaci stosownych faktur, potwierdzających złożone w tym zakresie zeznania. Poza tym stan zdrowia psychicznego małoletniej M. -znany sądowi również ze sprawy IIINsm 194/15 , gdzie kwestia ta była szczegółowo rozpatrywana i gdzie sąd zapoznawał się z opiniami biegłych, sporządzanymi na potrzeby spraw toczących się w sądzie (...) i (...) po sprzeciwach P. T. na hospitalizacje jego córki- wymaga także zabezpieczenia w budżecie domowym niezbędnych środków na zakup leków dla dziecka oraz wyjazdy do B., gdzie prowadzona jest terapia.

Zabezpieczenie środków na realizacje potrzeb dzieci jest obowiązkiem ich rodziców. W przypadku matki dziewczynek, sprawującej pieczę nad dziećmi i realizującej częściowo swój obowiązek alimentacyjny , zgodnie z art. 135§2 kro, w formie osobistych starań o utrzymanie i wychowanie powódek, możliwości jej aktywności zawodowej są ograniczone. W przeciwieństwie do pozwanego nie może ona bowiem skupić się na swojej aktywności zawodowej, poświęcić się pracy zarobkowej, wyjechać w celu poszukiwania atrakcyjniejszej pracy itp. Wielość obowiązków opiekuńczo- wychowawczych , związanych zwłaszcza ze zdrowiem M., uzasadnia ograniczenie się przez matkę powódek do jednego miejsca pracy, a przez to i do jednej wypłaty. Stan budżetu domowego matki małoletnich pogarsza jeszcze kwestia narastających zadłużeń i braku możliwości skorzystania z wynegocjowanej z bankiem korzystnej możliwości wyjścia z impasu, z uwagi na brak współpracy w tym zakresie ze strony pozwanego. Nie budzi zdziwienia sądu fakt, iż wierzyciele sięgają do egzekucji , która jest z ich punktu widzenia najbardziej skuteczna- w tym przypadku jest to zajęcie wynagrodzenia matki małoletnich powódek. Uszczuplanie budżetu K. T. w związku z roszczeniami spółdzielni mieszkaniowej nie pozwala na spożytkowanie wypracowanych przez na środków na potrzeby rodziny, a postawa współwłaściciela mieszkania na jego sprzedaż, czy inną dyspozycję uzasadnioną ekonomicznie.

W ocenie Sądu po stronie powodowej wystąpiły więc przesłanki z art.138 kro, przemawiające za koniecznością podwyższenia wysokości rat alimentacyjnych. Okoliczności opisane powyżej, jak również i zbliżająca się zmiana w sferze edukacji J. T.- zakończenie nauki na etapie gimnazjalnym , zamiar nauki w liceum plastycznym , którego nie ma w S. ani w Ż., co wiąże się z koniecznością dojazdów do Z. albo pobytem w internacie szkolnym, generują nowe koszty, zwiększone wydatki i wymagają większej partycypacji ojca dziewczynek w ich ponoszeniu.

Sytuacja pozwanego nie wskazuje przy tym, aby nie był on w stanie w większym stopniu niż dotychczas przyczyniać się do zaspokajania potrzeb swoich dzieci. Pozwany posiada lepsze perspektywy, aniżeli matka powódek- nie obciążony koniecznością gotowania, opierania , dbania o zdrowie dzieci, dopilnowania ich w nauce itp., nie obligowany koniecznością pozostawania w stanie dyspozycyjności w miejscu koncentrowania się spectrum życiowego dzieci, ma on możliwość poszukiwania pracy na terenie całego kraju oraz poza jego granicami. Pozwany może też pozwolić sobie na poszukiwanie pracy atrakcyjnej w znaczeniu płacowym, czy podjęcie zajęcia dodatkowego. Sąd nie miał możliwości prześledzenia struktury wydatków pozwanego z uwagi na niezwykłą ostrożność udzielania przez niego informacji osobo poznawczych i utożsamianie pytań w tym zakresie z dyskryminowaniem jego osoby. Postawa taka jest dla sądu zupełnie niezrozumiała, jest jednakże znamienna dla oceny zachowania pozwanego przez pryzmat jego rodzicielskiej odpowiedzialności – również w aspekcie alimentacyjnym. Wobec wspomnianego już w powyższej części niniejszego uzasadnienia doktrynalnego ujmowania możliwości zarobkowych i majątkowych osoby związanej do alimentacji, sąd orzekający w postępowaniu alimentacyjnym nie może kierować się wykazywanymi przez pozwanego dochodami, gdy z okoliczności sprawy wynika, iż dochody potencjalnie możliwe do osiągnięcia przy dołożeniu zasad należytej staranności mogłyby być wyższe. Nie wdając się w zbędną polemikę z twierdzeniami pozwanego co do podmiotu odpowiedzialnego za jego trudną sytuację finansową, należy podkreślić z całą stanowczością, iż postawa pozwanego , skupionego na sobie, swoich potrzebach, pretensjach, wyobrażeniach, podlega negatywnej ocenie w świetle art.135§1 kro.

Mając na uwadze powyższe sąd stanął na stanowisku , iż zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w art.138 kro, uzasadniające zmianę rat alimentacyjnych w postaci ich podwyższenia. W ocenie sądu kwoty po 450 zł miesięcznie- łącznie 900 zł miesięcznie, przy uwzględnieniu aktualnej sytuacji stron , będą kwotami zabezpieczającymi podstawowe potrzeby małoletnich powódek- przy założeniu partycypacji również ich matki w ponoszeniu wydatków na ich wychowanie i utrzymanie - a zarazem odpowiadają możliwościom zarobkowym pozwanego. Alimenty podwyższono więc z dotychczasowej łącznej kwoty 700 zł miesięcznie do 900 zł miesięcznie , poczynając od 01.04.2017r.– jak w pkt I wyroku- w pozostałym zaś zakresie powództwo oddalono (pkt II wyroku).

Na podstawie art.113§1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 roku, nr 167, poz.1398), Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 126,00 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona (120,00 złotych) wraz z opłatą kancelaryjną za klauzulę wykonalności (6,00 złotych), stąd orzeczono jak w punkcie III wyroku, w myśl zaś art.333§1 pkt.1 kpc nadano wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności (pkt IV wyroku).