Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Dasiewicz - Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2017 r. we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy w postępowaniu uproszczonym

z powództwa Gminy W.

przeciwko P. F.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu

z dnia 6 lipca 2017 r.

sygn. akt I C 362/17

I.  oddala apelację;

II.  zasadza od pozwanego na rzecz strony powodowej 450 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

III.  przyznaje radcy prawnemu T. S. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu kwotę 369 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu w tym 69 zł tytułem podatku od towarów i usług.

SSO Małgorzata Dasiewicz- Kowalczyk

Sygn. akt II Ca 1637/17

UZASADNIENIE

Apelacja pozwanego, jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy – stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie wyroku ograniczył do wyjaśnienia podstawy prawnej orzeczenia z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd II instancji rozważając na nowo cały zebrany w sprawie materiał dokonał jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów, w następstwie, czego uznał, iż rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest trafne. Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy przyjął za własne. Podzielił, również Sąd Okręgowy ostateczną ocenę prawną żądania zgłoszonego przez stronę powodową. Brak było, zatem podstaw do podważenia wydanego w sprawie rozstrzygnięcia.

W rozpatrywanej sprawie strona powodowa domagała się zasądzenia od pozwanego określonej pozwem kwoty, powołując się na zawartą przez strony na czas określony (od 8 maja 2013r. do 28 czerwca 2013r.) umowę najmu sali sportowej z lustrami oraz hallu w (...) przy ul. (...) we W., z której pozwany się nie wywiązał w zakresie czynszu najmu.

Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie pozwu w części, to jest w zakresie należności za czerwiec 2013r., nie upatrując się jego zasadności w zakresie żądanego czynszu najmu za miesiąc maj 2013r. wobec skutecznego w tym zakresie zarzutu przedawnienia podniesionego przez pozwanego. Powyższe rozstrzygnięcie w części uwzględniającej powództwo zostało zakwestionowane przez pozwanego w apelacji, której jednak zarzuty Sąd Okręgowy uznał za bezzasadne, nie rodzące tym samym podstaw do postulowanej przez skarżącego zmiany wyroku Sądu Rejonowego w zaskarżonej części.

Apelujący zaskarżając wyrok odwołuje się do uchybienia prawa procesowego przez Sąd I instancji, podnosząc naruszenie art. 233§1 kpc, jakiego to Sąd Okręgowy się nie dopatrzył. Przepis ten wymaga od Sądu, by przy ocenie zgromadzonego materiału dowodowego uwzględnił wszystkie dowody przeprowadzone w postępowaniu, wszechstronnie rozważył zebrane dowody oraz wskazał kryteria i argumentację pozwalającą Sądowi wyższej instancji i skarżącemu na weryfikację jego decyzji polegającej na uznania jednych dowodów za wiarygodne, a innych za niewiarygodne (postanowienie SN z dnia 18 marca 2003 roku, IV CKN 1856/00). Sąd Rejonowy wywiązał się z tego zadania. Wskazać trzeba, iż skuteczne zakwestionowanie dokonanej przez Sąd swobodnej oceny gwarantowanej przepisem art. 233 § 1 k.p.c. może mieć miejsce tylko w szczególnych okolicznościach. Dzieje się tak w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego. Okoliczności takie w niniejszej sprawie nie miały miejsca. Sąd Rejonowy w sposób wyważony i przekonywujący dokonał oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. Ocena ta była swobodna i jako taka nie może być skutecznie zakwestionowana. Nie była ona sprzeczna z logiką czy doświadczeniem życiowym. Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza poprzestać na przedstawieniu własnej wersji wydarzeń i wybiórczym powoływaniu dowodów, co pozostawało udziałem pozwanego. Nie sposób było uznać, że zakreślony przez ustawodawcę zakres oceny dowodów, dający sądowi orzekającemu możliwość swobodnej oceny, w przedmiotowej sprawie miałby przybrać postać oceny dowolnej, czego zdawała się oczekiwać powódka Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy dowodowej i wiarygodności, co też stało się udziałem Sądu Rejonowego.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynikały wnioski oczekiwane przez pozwanego w zakresie przede wszystkim treści stosunku najmu, jakim bezspornie strony były związane. Nie sposób ustaleń w powyższej kwestii dokonywać było w oderwaniu o treści sporządzonej na piśmie umowy, czego zdaje się oczekiwać skarżący, usiłujący nadać nawiązanemu przez strony stosunkowi umownemu oczekiwanych przez siebie postanowień. Wnioski takie nie wynikały również z podnoszonych przez pozwanego do rangi istotnych (art. 227 kpc) okoliczności związanych z realizacją umowy, które sąd uwzględnił w zakresie wynikającym z zaoferowanych dowodów, a które ze strony pozwanego były w istocie żadne. Pozwany poza gołosłownym wywodzeniem, iż w ramach umowy najmu czynsz należał się stronie powodowej wyłącznie za godziny faktycznego korzystania z najmowanej sali nie wykazał się jakąkolwiek inicjatywą dowodową w tym zakresie, a dowody w sprawie zgromadzone nie dawały podstaw do takiego wniosku. Przede wszystkim zgodnie z umową najmu z 8 maja 2013r. najemca wziął w najem salę sportową z lustrami oraz hol celem prowadzenia zajęć tanecznych w okresie od 8 maja 2013r. do 28 czerwca 2013r. we wskazane w umowie dni (od poniedziałku do piątku) i we wskazanych w umowie godzinach. Koszt najmu określono na 60 zł brutto za 60 minut, ze wskazaniem, iż wynajmujący obciąży najemcę należnością za wynajem na podstawie rachunku wystawionego z góry za bieżący miesiąc. Kwotę tę należało wpłacić z góry do 10 dnia każdego miesiąca za bieżący miesiąc. Treść umowy nie operuje w żadnym miejscu powiązaniem należnego czynszu z faktycznym korzystaniem przez pozwanego z sali sportowej czy holu w okresie przewidzianym umową. Wniosek taki nie wynika również z całego kontekstu umowy, która ustalając czasokres najmu (określone dni tygodnia i godziny) przewiduje płatność z góry za każdy miesiąc, nadto nie zawierając w swej treści jakichkolwiek postanowień przewidujących po za kończeniu miesiąca najmu jakiegoś rozliczenia z uwzględnieniem faktycznego czasu korzystania z sali. Co więcej, nie wskazano również sposobu ewidencjonowania tego rzeczywistego czasu korzystania, co byłoby niewątpliwie elementem istotnym umowy wiążącej płatność czynszu z faktycznym korzystaniem z przedmiotu najmu. Wskazuje Sąd Okręgowy, iż sens oświadczeń woli ujętych w formie pisemnej ustala się przyjmując za podstawę wykładni przede wszystkim pełny tekst dokumentu. Interpretacja wywołującego wątpliwości i spornego między stronami postanowienia umowy nie może opierać się jedynie na analizie językowej odnośnego fragmentu umowy, wymaga uwzględnienia jej pełnej zwerbalizowanej treści, zamiaru i celu stron, a także kontekstu faktycznego, w jakim umowę uzgadniano i zawierano. Tekst dokumentu nie stanowi w związku z tym wyłącznej podstawy wykładni ujętych w nim oświadczeń woli, dopuszczalne jest sięgnięcie do okoliczności towarzyszących złożeniu oświadczenia woli, które mogą być stwierdzone za pomocą zeznań osób bezpośrednio zainteresowanych. Dla ustalenia znaczenia, jakie strony nadawały oświadczeniu woli w chwili zawierania umowy, pomocny może być również sposób jej wykonywania. Wykładnia nie może jednak pomijać zwerbalizowanej treści umowy ani prowadzić do wyników z nią sprzecznych. Napisane sformułowania i pojęcia, a także sama systematyka i struktura aktu umowy są bowiem jednym z istotnych wykładników woli stron, które powinny rozumieć tekst umowy zgodnie z zasadami składniowymi i znaczeniowymi języka, w którym została ona sporządzona (wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2017r. I CSK 250/16). Podkreślić trzeba, iż dokonywanie wykładni według zasad art. 65 kc nie uzasadnia przypisania czynnościom prawnym treści, jakie z nich nie wynikają, a to z uporem stara się uczynić pozwany, notabene całkowicie bezpodstawnie przerzucając przy tym na stronę powodową obowiązek dowodowy w zakresie wykazania czasu w jakim faktycznie z sali pozwany korzystał. Z przepisu art. 6 k.c. wynika ogólna reguła, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W procesie cywilnym strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. Tzw. fakty negatywne mogą być dowodzone za pomocą dowodów przeciwnych, których istnienie wyłącza twierdzoną okoliczność negatywną. W związku z tym w doktrynie przyjmuje się następujące reguły odnoszące się do rozkładu ciężaru dowodu: a) faktów, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzących prawo podmiotowe) powinien w zasadzie dowieść powód ; dowodzi on również fakty uzasadniające jego odpowiedź na zarzuty pozwanego; pozwany dowodzi fakty uzasadniające jego zarzuty przeciwko roszczeniu powoda; b) faktów tamujących oraz niweczących powinien dowieść przeciwnik tej strony, która występuje z roszczeniem, czyli z zasady - pozwany (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2003 r., II CKN 1409/00, wyrok SN z 2004.10.13 III CK 41/04). W rozpatrywanej sprawie to zatem rzeczą pozwanego pozostawało wykazanie podnoszonych przez niego okoliczności, czemu nie podołał. Brzmienie umowy nie prowadziło do wniosków podnoszonych przez apelującego, co więcej nie wykazał on nadto by do takich prowadziły okoliczności towarzyszące zawarciu umowy i jej wykonaniu. Pozwany nie powołał nawet dowodu z zeznań żony, która w jego imieniu umowę podpisywała i która jak twierdzi na wynajętej sali prowadziła zajęcia taneczne. Powołując się na wcześniejsze umowy, które notabene nie odbiegały w swej treści od tej będącej podstawą niniejszej sprawy (poza stawką za godzinę), w żaden sposób nie wykazał, iż w ich ramach rozliczany był rzeczywisty czas korzystania z sali. Obrona pozwanego w niniejszej sprawie sprowadzała się wyłącznie do jego twierdzeń, które jako nieznajdujące żadnego oparcia, przede wszystkim w zawartej umowie nie mogły skutkować ich przyjęciem, jako podstawy rozstrzygnięcia przez Sąd. Zwrócić też trzeba uwagę na niekonsekwencję pozwanego, który w sprzeciwie sporządzonym już z udziałem pełnomocnika podniósł, iż umowa najmu nie była faktycznie wykonywana w okresie jej obowiązywania (ani w maju ani w czerwcu), a z drugiej strony w mailu wystosowanym przez małżonkę pozwanego do strony pozwanej zaraz na początku czerwca 2013r., zawarta jest informacja, w jaki sposób odbędzie się korzystanie z sali (dni i godziny), co w niewielkim tylko stopniu odstaje od czasu wskazanego w umowie. Wskazany mail miał, zatem charakter informacyjny dla strony powodowej, kiedy zajęcia taneczne się odbędą. Nie sposób, zatem obecnie twierdzić, iż ich nie było. Żadna przy tym inna korespondencja miedzy stronami, z której wynikałyby okoliczności, co do na przykład zgłaszania i potwierdzania dni faktycznego użycia sali sportowej, wymiaru czasowego, ewentualnych nieobecności, nie została zaoferowana. Z okoliczności sprawy, materiału dowodowego nie wynikało, zatem by strony prowadziły w tym zakresie jakąkolwiek ewidencję, a tym samym nie była ona istotna dla realizacji umowy. Co za tym idzie rzeczywiste korzystanie z sali nie było przesłanką dla możliwości domagania się czynszu najmu, skoro żaden z dowodów, w tym treść umowy do takich wniosków nie prowadził. Sama okoliczność, iż strona powodowa za czerwiec 2013r .wystawiła rachunek za mniejszy wymiar godzin powyższego nie zmienia. Nawet, jeśli oparto się w tym względzie na informacji mailowej wysłanej przez żonę pozwanego, (na co wskazał też pozwany) to nie zmienia to faktu, iż kwota zasądzona stronie powodowej zgodnie z rachunkiem (a obejmująca mniejszą ilość godzin nawet niż wskazała małżonka pozwanego) jest jej należną.

Raz jeszcze pokreślić trzeba iż wbrew oczekiwaniom apelującego, wykładnia umowy nie może prowadzić do wniosku, iż zamiarem stron było zawarcie odmiennych istotnych postanowień od tych, które zostały wyrażone na piśmie. Zgodnie z art. 659 §1 kc przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Oddanie rzeczy do korzystanie oraz czynsz najmu to elementy istotne umowy, których pozwany nie może obecnie post factum dowolnie kształtować. W świetle zaś powołanej normy „wydanie rzeczy" polega na stworzeniu możliwości faktycznego używania rzeczy. Pozwany w żadnym miejscu nie negował możliwości korzystania z sali zgodnie z umową, tym samym wynajmujący wypełnił swoje zobowiązanie. Nieskorzystanie przez najemcę z przedmiotu najmu w sytuacji, gdy jest on postawiony do jego dyspozycji przez wynajmującego, nie może skutkować ujemną oceną zachowania powoda, polegającego na dochodzeniu należności, zgodnie z zawartą umową. Skoro zatem do 28 czerwca 2013r. umowa najmu łączyła strony, a pozwany mógł korzystać z przedmiotu najmu, zobowiązany jest do zapłaty umówionego czynszu za ten okres.

W kontekście powyższych ustaleń, w ocenie Sądu Okręgowego prawidłowości zaskarżonego wyroku nie sposób kwestionować, a ogólnikowa polemika podjęta w apelacji nie uzasadnia zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy wskazanych przepisów art. 233§1 kpc oraz art. 65§2 kc i art. 659§1 kc, co stwierdziwszy, Sąd II instancji nie miał obowiązku kolejnego, szczegółowego przytoczenia argumentów na rzecz logicznego i zgodnego z zasadami doświadczenia życiowego rozumowania, które było udziałem Sądu I instancji, a które Sąd Odwoławczy akceptuje.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie I sentencji.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego (pkt II sentencji) znalazło podstawy w regulacji art. 98 kpc .Pozwany przegrał w postępowaniu apelacyjnym w całości, tym samym winien zwrócić stronie powodowej poniesione przez nią koszty w postępowaniu drugoinstancyjnym o zasądzanie których wniosła w odpowiedzi na apelację, a na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w stawce określonej przepisem §2 pkt 3 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym od 27 października 2016r. a nadanym nowelą z 3 października 2016r.

Uwzględniając, iż pozwany w toku postępowania reprezentowany był przez pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego, a przegrał wywiedzioną przez siebie apelację, zasadnym było przyznanie pełnomocnikowi r.pr. T. S. od Skarbu Państwa (SR dla Wrocławia Krzyków) wynagrodzenia tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu zgodnie z art. 22 ³ ustawy o radcach prawnych w zw. z §8 pkt 3 w zw. z §16 ust 1 pkt 1 oraz §4 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (pkt III sentencji).