Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ka 926/17

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy ograniczy swoje rozważania do omówienia apelacji oskarżycielki posiłkowej, ponieważ wniosek o uzasadnienie wyroku został złożony wyłącznie przez tę stronę (art. 457 § 2 k.p.k. w zw. z art. 423 § 1a k.p.k.).

Apelacja oskarżycielki posiłkowej jest zasadna w takim stopniu, że na skutek jej wniesienia powstały podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku, choć nie w takim zakresie, o jaki wnosiła skarżąca.

Najogólniej rzecz ujmując, Sąd Okręgowy podzielił argumentację oskarżycielki posiłkowej, co do tego, że orzeczony przez Sąd Rejonowy 2 - letni okres zakazów: kontaktowania się oskarżonego z pokrzywdzoną M. B. w jakiejkolwiek formie, zbliżania się do niej na odległość mniejszą niż 50 metrów oraz przebywania w miejscach, w których wykonuje ona pracę zawodową, został orzeczony – w zaistniałych okolicznościach rozpoznawanej sprawy – w zbyt niskim wymiarze.

Trzeba przypomnieć, że Sąd Rejonowy uznał zeznania pokrzywdzonej M. B. za wiarygodne w całości. Jeżeli tak, to należało przy wymiarze ww. środka karnego, wziąć pod uwagę całokształt opisywanych przez nią relacji, łączących oskarżonego z pokrzywdzoną oraz jej córką. Pokrzywdzona zeznała, iż przejawy agresji oraz groźby ze strony A. D. miały miejsce zarówno wtedy, gdy jeszcze byli małżeństwem oraz już po jego zakończeniu, w dość regularnych odstępach czasu. Trzeba zatem mieć na względzie, iż incydenty z udziałem oskarżonego A. D., przejawiającego agresję wobec pokrzywdzonej, nie miały jednostkowego charakteru. Zdarzenia te były na tyle częste i wystarczające do tego, aby wzbudzić niepokój i obawę pokrzywdzonej oraz jej córki. Zresztą kolejne zdarzenie, polegające na wywołaniu awantury przez oskarżonego w gabinecie lekarskim oskarżycielki posiłkowej w dniu 21.03.2017 roku, zostało ujęte w stanie faktycznym uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Dlatego też, orzeczony przez Sąd Rejonowy wymiar powyższego środka karnego, zbliżony do granicy minimalnej, był z pewnością niewystarczający i nie spełniający postawionych przez ustawodawcę celów, jakie środek taki powinien osiągnąć.

Nie zasługiwały natomiast na uwzględnienie wnioski skarżącej o zastosowanie wobec oskarżonego A. D. na czas nieokreślony orzeczonego środka karnego w postaci zakazu kontaktowania się oskarżonego z pokrzywdzoną zbliżania się do niej oraz przebywania w miejscach, w których wykonuje ona pracę zawodową, bądź na okres 15 lat.

Na wstępie należy podkreślić, iż maksymalny okres na jaki możliwe jest orzeczenie środka karnego zastosowanego w przedmiotowej sprawie, to okres 15 lat (art. 43 § 1 k.k.). Ustawodawca w ogóle nie przewidział natomiast możliwości orzekania takiego środka karnego bezterminowo, a więc de facto dożywotnio.

Ponadto wymiar środka karnego musi być adekwatny do stopnia winy, społecznej szkodliwości czynu sprawcy oraz czynić zadość celom zapobiegawczym i wychowawczym, które ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, jak również potrzebie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Przy orzekaniu jego wymiaru uwzględnia się więc motywację, rodzaj i stopień naruszeń ciążących na sprawcy obowiązków, jego właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowania po jego popełnieniu. Orzekając w przedmiocie środków karnych, należy zatem stosować pewną gradację, która pozwoli dostosować powyższe kryteria do danego stanu faktycznego i okoliczności popełniania przez sprawcę przestępstwa. Biorąc pod uwagę treść art. 41a § 1 k.k. trzeba zaznaczyć, iż wskazane tam przestępstwa przeciwko wolności seksualnej na szkodę małoletniego, czy też z zastosowaniem przemocy przeciwko osobie najbliżej, to przestępstwa bardzo poważne, charakteryzujące się wysoką społeczną szkodliwością, a co za tym idzie zasługujące na szczególne sankcjonowanie. Konieczność orzeczenia najsurowszego wymiaru środka karnego, w wysokości 15 lat, winna zostać zarezerwowana dla drastycznych przypadków wspomnianych wyżej przestępstw. Przestępstwo groźby karalnej popełnione przez oskarżonego wobec pokrzywdzonej M. B. również niesie za sobą również doniosły ładunek społecznej szkodliwości. Jednak jego stopień nie jest aż tak wysoki, jak w przypadku wyżej opisanych czynów zabronionych. Dlatego też, Sąd Okręgowy nie mógł zastosować wobec oskarżonego zakazów kontaktowania się i z pokrzywdzoną M. B., zbliżania do niej oraz przebywania w miejscach, w których wykonuje ona pracę na maksymalny okres 15 lat. Natomiast za adekwatny do stopnia winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości popełnionego czynu, warunków osobistych oskarżonego, przy uwzględnieniu przy tym celów zapobiegawczych, Sąd Okręgowy uznał 8 - letni okres stosowania środka karnego zakazu kontaktowania, zbliżania się i przebywania w miejscach wykonywania jej pracy.

Mieć przy tym trzeba na uwadze, iż oskarżony jest uzależniony od alkoholu i to właśnie w stanie upojenia alkoholowego przyjmuje postawę agresywną w stosunku do pokrzywdzonej. W opinii psychiatrycznej biegli wskazali, iż w przypadku kontynuacji terapii odwykowej i utrzymania abstynencji, nie zachodzi wysokie ryzyko popełnienia przez A. D. czynu zabronionego związanego z jego uzależnieniem. Istnieje więc szansa, że jeżeli w okresie 8 lat stosowania orzeczonego środka karnego, oskarżony podda się właściwej terapii, jego zachowanie ulegnie poprawie. Jednocześnie zastosowany środek karny stanowić będzie dla oskarżycielki posiłkowej pewną ochronę przed oskarżonym, gdyż na skutek złamania orzeczonych zakazów, grozić mu będzie odpowiedzialność karna.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy dokonał zmiany w rozstrzygnięciu Sądu I instancji, orzekając jak w punkcie 1 sentencji orzeczenia. Natomiast w pozostałej części zaskarżony wyrok, jako słuszny i podpowiadający prawu, należało utrzymać w moc utrzymał w mocy.

Mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonego, na podstawie przepisów powołanych w sentencji wyroku, Sąd odwoławczy zwolnił go od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, którymi obciążył Skarb Państwa.