Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:SSO Mariusz Musiał

Protokolant: st. sekr. sądowy Jolanta Stawarz

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2013 r. w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania T. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 22 lutego 2013 r. nr (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje T. K. (1) emeryturę od dnia 24 marca 2013 r.

Sygn. akt IVU 423/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 grudnia 2013 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 22.02.2013 r. odmówił T. K. (1) przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uznał okresu pracy od 24.07.1971 r. do 21.09.1992 r. jako pracy w szczególnych warunkach na stanowisku montera, ponieważ w świadectwie pracy z dnia 18.05.1994 r. nie podano charakteru prac oraz stanowiska ściśle wg zarządzenia resortowego.

T. K. (1) w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ w okresie od 24.07.1971 r. do 21.09.1992 r. pracował na stanowisku montera w warunkach szkodliwych co potwierdza świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy kwestionuje to świadectwo, a pracodawca obecnie nie istnieje. Sporne okoliczności chce wykazać za pomocą zeznań świadków.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. K. (1) urodzony w dniu (...) ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad 27 lat na dzień 01.01.1999 r. W dniu 13.02.2013 r. odwołujący się wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek z dnia 13.02.2013 r. –k. 1-2 ar czII).

Odwołujący w okresie od 24.07.1971 r. do 28.02.1991 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) G. – Zarząd (...) Montażowych w T., a w okresie od 01.03.1991 r. do 21.09.1992 r. pracował w powstałym w wyniku jego likwidacji Przedsiębiorstwie Produkcyjno Usługowym (...) Sp. z o.o. G. – Zakład w T.: stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako monter konstrukcji metalowych na wysokości. Prace wykonywał na terenie Zakładów (...) w T. oraz na budowach eksportowych w okresie: od 11.06.1985 r. do 12.08.1986 r. i od 01.09.1991 r. do 21.09.1992 r. Pracodawcy ci obecnie nie istnieją. Praca na stanowisku montera polegała na remontach instalacji i montażu nowych rurociągów, konstrukcji stalowych i zbiorników. Prace monterów obywały się na wysokości od poziomu zero do 60 metrów w górę i w ten sposób montowano instalację półspalania, instalację kwasu siarkowego, ewentualnie demontażu instalacji czyli od poziomu 60 metrów prace schodziły w dół. Odwołujący przez cały okres zatrudnienia u tego pracodawcy miał wykonywane badania okresowe uprawniające go do pracy na wysokości. Otrzymywał posiłki regeneracyjne, mleko, dodatek za pracę w warunkach szczególnych. W okresie od 26.04.1973 r. do 08.04.1975 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 28.02.1991 r. – k. 5 ar czII,

świadectwo pracy z dnia 21.09.1992 r. – k. 6 ar czII,

świadectwo wykon. pracy w szczeg. warunkach z dnia 18.05.1994 r.–k. 4 ar czII,

skierowanie i świadectwo –k. 9 as,

akta osobowe T. K. (2),

zeznania świadka S. K. –k. 10v as,

zeznania świadka J. K. –k. 10 as,

zeznania odwołującego –k. 27 as).

Organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu J. K. – koledze z pracy odwołującego się - okres pracy na stanowisku montera od 01.09.1976 r. do 30.09.1992 r., w tym samym zakładzie pracy do okresu pracy w warunkach szczególnych i przyznał mu decyzją z dnia 30.01.2012 r. emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego – 65 lat.

(dowód: akta rentowe J. K., w szczególności: notatka na posiedzenie kolegialne z dnia 21.12.2011 r. –k. 11 ar czII,

decyzja ZUS z dnia 30.01.2012 r. –k. 27 ar czII).

Sąd zaakceptował zeznania świadków S. K. i J. K. potwierdzające, że T. K. (1) wykonywał w sposób ciągły i stale pracę w szczególnych warunkach w wymiarze pełnego etatu w Przedsiębiorstwie (...) G. i w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Usługowym (...) Sp. z o.o. G. – Zakład w T. w okresie od 24.07.1971 r. do 21.09.1992 r. jako monter konstrukcji metalowych na wysokości tj. stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę wymienioną w wykazie A dział V poz. 5 wykazu stanowiącego powołany wyżej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 7 lutego 1983 r. tj. pracę przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom odwołującego odnośnie wykonywanej przez niego pracy na stanowisku monter konstrukcji metalowych na wysokości w spornym okresie zatrudnienia bowiem w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż pracował w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w spornym okresie. Depozycje te potwierdzały zeznania świadków oraz dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc. Sąd uznał, że określenie stanowiska odwołującego u tego pracodawcy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz w świadectwach pracy z dnia 28.02.1991 r. i z dnia 21.09.1992 r. tylko na stanowisku monter przez cały okres zatrudnienia bez doprecyzowania że był monterem konstrukcji metalowych na wysokości stanowi niedokładność ze strony pracownika, który sporządzał dokumenty, a rzeczywiście odwołujący u tych pracodawców pracował stale i w wymiarze pełnego etatu na stanowisku monter konstrukcji metalowych na wysokości od 24.07.1971 r. do 21.09.1992 r.

Sąd uwzględnił również treść akt rentowych współpracownika odwołującego – J. K. – zatrudnionego w okresie od 01.09.1976 r. do 30.09.1992 r. na stanowisku monter u tego samego pracodawcy, któremu organ rentowy uznał ten okres jako okres pracy w warunkach szczególnych i w konsekwencji przyznał mu decyzją z dnia 30.01.2012 r. emeryturę po ukończeniu 60 roku życia na podstawie art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy T. K. (1) przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy T. K. (1) był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) G. – Zarząd (...) Montażowych w T. od 24.07.1971 r. do 28.02.1991 r. i w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Usługowym (...) Sp. z o.o. G. – Zakład w T. w okresie od 01.03.1991 r. do 21.09.1992 r. pracował jako monter konstrukcji metalowych na wysokości. Organ rentowy kwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach ma stanowisku monter za cały okres zatrudnienia u tych pracodawców z dnia 18.04.1994 r. dlatego odwołujący wykazywał sporne okoliczności w oparciu o zeznania świadków i własne zeznania, dowody z dokumentów i kwestionowane świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz w oparciu o akta rentowe jego współpracownika J. K..

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro w niniejszej sprawie organ rentowy kwestionował wykonywanie pracy w szczególnych warunkach przez odwołującego kierując się treścią świadectwa pracy w szczególnych warunkach, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) G. – Zarząd (...) Montażowych w T. od 24.07.1971 r. do 28.02.1991 r. i w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Usługowym (...) Sp. z o.o. G. – Zakład w T. w okresie od 01.03.1991 r. do 21.09.1992 r. jako monter konstrukcji metalowych na wysokości, z wyłączeniem okresu od 26.04.1973 r. do 08.04.1975 r., kiedy odbywał zasadniczą służbę wojskową. Pracę na tym stanowisku wykonywał w wymiarze pełnego etatu i stale tak w kraju jak i pracując na eksporcie. Praca na tym stanowisku została zaliczona zgodnie z wykazem A dział V pkt. 5 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Po uwzględnieniu tego okresu odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). T. K. (1) osiągnął bowiem wiek 60 lat (24.03.2013 r.), posiada wymagany okres zatrudnienia (ponad 25 letni okres składkowy i nieskładkowy), a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornego okresu pracy w warunkach szczególnych tj. od 24.07.1971 r. do 21.09.1992 r. jako monter konstrukcji metalowych na wysokości, z wyłączeniem okresu od 26.04.1973 r. do 08.04.1975 r., kiedy odbywał zasadniczą służbę wojskową legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Sąd przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 24.03.2013 r. tj. od osiągniecia wieku emerytalnego zgodnie z treścią art. 129 ust. 1 powołanej ustawy.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 kpc.

SSO Mariusz Musiał

(...)

(...)

(...)

(...)