Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Teresa Kołeczko – Wacławik

Sędziowie: SO Mirella Szpyrka

SO Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2017 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. L.

przeciwko K. L.

o alimenty

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w(...)

z dnia 26 września 2016 r., sygn. akt III RC 486/16

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Roman Troll SSO Teresa Kołeczko – Wacławik SSO Mirella Szpyrka

Sygn. akt III Cz 2200/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 26 września 2016 roku z Sąd Rejonowy w (...) udzielił zabezpieczenia poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia na rzecz powódki po 500 zł miesięcznie płatnej do jej rąk do 10-go dnia każdego miesiąca wraz ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do czasu zakończenia postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że w powódka wniosła o zasądzenie alimentów po 500 zł miesięcznie jednocześnie wnosząc o udzielenie zabezpieczenia w tej samej kwocie wskazując, że jest przewlekle chora (posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności), gdyż cierpi na przepuklinę oponowo-rdzeniową, wodogłowie z zastawką, padaczkę lekooporną, pęcherz neurogenny, zespół (...), gruczolak przysadki mózgowej i zakotwiczenie rdzenia kręgowego; pozostaje pod opieką lekarzy specjalistów i stale zażywa leki oraz kontynuuje naukę w trzeciej klasie szkoły zawodowej o profilu drukarz grafika komputerowa w T.; na weekendy wraca do domu i zamieszkuje z matką oraz małoletnim bratem, a koszty utrzymania zajmowanego przez nich mieszkania wynoszą około 1570 zł miesięcznie; powódka otrzymuje rentę socjalną (644,63 zł) i świadczenie pielęgnacyjne (153 zł), wymaga opieki oraz pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb; koszt dojazdu powódki do szkoły wynosi 160 zł miesięcznie z czego 86,40 zł jest refundowane, a na koszty miesięcznego utrzymania składają się lekarstwa, cewniki oraz pampersy - 160 zł, wydatki szkolne - 150 zł, telefon - 50 zł, wyżywienie - 430 zł, środki czystości około - 160 zł, odzież i obuwie - 100 zł, wizyty lekarskie - 100 zł; jej matka otrzymuje świadczenie w wysokości 1300 zł z tytułu sprawowania nad nią opieki oraz alimenty na swoją rzecz i małoletniego w wysokości łącznie 1000 zł miesięcznie, a pozwany jest zatrudniony i otrzymuje dochód w wysokości około 3500 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy wskazał, że powódka uprawdopodobniła roszczenie co do zasady i wysokości, bo jest dzieckiem pozwanego i przysługuje jej prawo do równej z nim stopy życiowej, jest osobą chorą, posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, kontynuuje edukację, a dochód miesięczny pozwanego wynosi około 3500 zł. Dlatego z uwagi na wiek powódki i stan jej zdrowia zasadna jest alimentacja w wysokości 500 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy wskazał, że 500 zł miesięcznie w sposób właściwy zabezpieczy usprawiedliwione potrzeby powódki na czas trwania postępowania oraz pozostaje w zakresie możliwości zarobkowych pozwanego, przy czym nie są znane jego rzeczywiste możliwości zarobkowe oraz wydatki ani usprawiedliwione potrzeby powódki, natomiast będą to okoliczności ustalane w toku postępowania. Wskazał jednocześnie, że przyznanie świadczeń alimentacyjnych w postępowaniu zabezpieczającym następuje od daty orzekania. Orzeczenie to zapadło na podstawie art. 753 § 1 k.p.c.

Zażalenie na postanowienie złożył pozwany zaskarżając je w części ponad 200 zł miesięcznie i zarzucił mu: istotne błędy w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie, że powódka uprawdopodobniła swoje roszczenie co do wysokości, w szczególności co do możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, podczas gdy w rzeczywistości jego obecna sytuacja materialna i zdrowotna nie pozwala na uiszczanie po 500 zł miesięcznie tytułem alimentów na rzecz powódki bez znacznego uszczerbku dla zaspokojenia jego podstawowych potrzeb życiowych. Przy tak postawionych zarzutach wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zobowiązanie pozwanego do łożenia na rzecz powódki po 200 zł miesięcznie oraz dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu, jak również zasądzenia od powódki na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu wskazał, że nie jest w stanie miesięcznie przekazywać córce 500 zł tytułem alimentów bez znacznego uszczerbku dla zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb, bo 23 sierpnia 2016 roku doznał złamania nadgarstka prawej ręki i jego jedynym źródłem dochodów jest obecnie świadczenie chorobowe w wysokości 2254,70 zł; dlatego nie jest już zatrudniony na podstawie umowy zlecenia i pobiera jedynie świadczenie chorobowe, a pozostaje na zwolnieniu lekarskim do 14 października 2016 roku, ale najprawdopodobniej jeszcze przez 3 miesiące nie powróci do pracy. Nadto wskazał, że istnieje możliwość, że będzie zmuszony zmienić miejsce pracy, co zależy od wyników rehabilitacji. Ponadto od lat choruje na zapalenie wątroby typu B oraz nadciśnienie tętnicze, co wiąże się z koniecznością comiesięcznego wykupu leków. Niedawno pozwany zaczął mieć także problemy z kręgosłupem i rozpoczął leczenie neurologiczne. Swoje koszty obecnego utrzymania wraz z alimentami na powódkę w wysokości 500 zł i małoletniego syna w wysokości 500 zł oraz spłatą zadłużenia w wysokości 505,54 zł wynikającego zadłużenia w czasie trwania małżeństwa ocenił na 2918,39 zł. Wskazał, że gdyby nie pomoc ze strony rodziców nie byłby w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb. Podkreślił, że ma świadomość ciężkiej choroby córki, ale nie jest w stanie łożyć na nią alimentów po 500 zł miesięcznie.

Do zażalenia dołączył kartę informacyjną z pobytu w Izbie Przyjęć Szpitala (...) w R. z 23 sierpnia 2016 roku z rozpoznaniem złamania nasady dalszej kości promieniowej oraz podejrzeniem pęknięcia nasady dalszej kości promieniowej prawej /uraz nadgarstka prawego po upadku podczas chodzenia z konstrukcji/; kartę wypisową ze szpitala z 28 kwietnia 2014 roku wskazującą przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz nadciśnienie tętnicze /k. 83/, badania patomorfologiczne wątroby z 24 kwietnia 2014 roku; kartę udziału w terapeutycznym programie zdrowotnym; zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu 7 października 2016 roku wskazujące na pobranie we wrześniu 2016 roku 2254,70 zł tytułem zasiłku chorobowego /k. 87/; dokumenty dotyczące opłat za mieszkanie i wodę, a także dokumenty przelewów dotyczące należności na rzecz T., opłat za gaz, telewizję, telefon i spłaty zadłużenia wobec banków.

W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosku o jego oddalenie jako bezzasadnego i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego. W uzasadnieniu wskazała, że do swojego pozwu przedłożyła zaświadczenia o dochodach pozwanego, które przedłożył on przed Sądem Apelacyjnym w Katowicach 8 września 2016 roku, a więc najbardziej aktualne. Wskazała, że możliwości zarobkowe pozwanego kształtują się na poziomie 3500 zł miesięcznie, a jego problemy zdrowotne są chwilowe, przy czym celowo obecnie nie podejmuje on dodatkowego zatrudnienia, aby uchylić od płacenia alimentów na jej rzecz.

Powódka wniosła o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia jego zeznań składanych w Urzędzie Skarbowym za lata 2014 i 2015 w celu wykazania jego możliwości zarobkowych. Zakwestionowała także wydatki pozwanego na spłatę rzekomych zobowiązań z czasu trwania małżeństwa z matką powódki, bo od prawie czterech lat nie żyją wspólnie i nic jej nie wiadomo o wspólnych zobowiązaniach.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

W postępowaniu o zabezpieczenie nie wymaga się udowodnienia okoliczności faktycznych, ale wystarczające jest ich uprawdopodobnienie. Uprawdopodobnienie roszczenia oznacza, że powód przedstawi i należycie uzasadni twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia. Roszczenie jest więc uprawdopodobnione, jeżeli jest szansa na jego istnienie, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez powoda materiału dowodowego niekoniecznie odpowiadającego wymogom stawianym dowodom przeprowadzanym w toku procesu (por. art. 243 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Uprawdopodobnienia nie można bowiem utożsamiać z udowodnieniem roszczenia, stanowi ono bowiem niejako surogat dowodu nie dający pewności, lecz jedynie wiarygodność określonego faktu (por. K. Flaga – Gieruszyńska: [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. A. Zielińskiego, Warszawa 2008, s. 424).

W sprawach o alimenty podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie roszczenia (art. 753 § 1 k.p.c.). Dlatego też powódka w sprawie o alimenty winien uprawdopodobnić, że jest dzieckiem pozwanego i nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 § 1 k.r.o.), a jej usprawiedliwione potrzeby i możliwości zarobkowe oraz majątkowe pozwanego uzasadniają żądaną wysokość alimentów (art. 135 § 1 k.r.o.). Bezsporne jest, że powódka jest dzieckiem pozwanego.

Pozwany nie wskazał, które z wydatków podanych przez powódkę kwestionuje jako nieusprawiedliwione lub za wysokie. To uniemożliwia obecnie weryfikację jego zarzutów w tym zakresie, a co za tym idzie uwzględnienie ewentualnej nieprawidłowości jakichkolwiek ponoszonych kosztów utrzymania powódki. Nie uprawdopodobnił także wydatków na kredyt, gdyż nie wiadomo jakich dokładnie zobowiązań dotyczą przelewy w tym zakresie - podaje, że to spłata zadłużenia powstałego w trakcie małżeństwa, a przelewy dotyczą spłaty zadłużenia karty kredytowej (220 zł i 236,88 zł) oraz odsetek od kredytu w rachunku bieżącym (48,66 zł) /k. 94-96/. Zobowiązania pozwanego nie mogą zaś wyprzedzać jego obowiązków alimentacyjnych.

Niezdolność do pracy pozwanego wynikająca z jego schorzeń związanych z zapaleniem wątroby typu B oraz nadciśnieniem tętniczym nie może mieć obecnie wpływu na ustalenie obowiązku alimentacyjnego wobec powódki (jego możliwości zarobkowych i majątkowych), gdyż trwało ono od szeregu lat, a pomimo tych problemów zdrowotnych pozwany był w stanie osiągać miesięczny dochód w kwocie około 3300 zł miesięcznie /zaświadczenia o wynagrodzeniu pozwanego k. 17 i 18/.

Nowe okoliczności związane są z doznaniem złamania nadgarstka 23 sierpnia 2016 roku oraz - jak podaje pozwany - z problemami z kręgosłupem. W zakresie złamania nadgarstka pozwany uprawdopodobnił te okoliczności, jak również to, że we wrześniu 2016 roku z tego powodu przebywał na zasiłku chorobowym i osiągnął w związku z tym niższy dochód. Brak natomiast uprawdopodobnienia jakichkolwiek okoliczności związanych z problemami z kręgosłupem, tym bardziej, że pozwany nawet nie podaje od kiedy te problemy się zaczęły i kiedy rozpoczął leczenie.

Zasadniczo więc kwestią, która mogłaby wpłynąć na ocenę możliwości zarobkowych pozwanego jest złamanie nadgarstka w sierpniu 2016 roku. Co do tej kwestii pozwany jedynie uprawdopodobnił, że do tego doszło, co spowodowało zmniejszenie jego dochodów we wrześniu 2016 roku do 2254,70 zł /zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu pozwanego k. 87/. Jednocześnie w oświadczeniu pozwanego o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania złożonym 18 listopada 2016 roku /k. 110-111/ wyraźnie wskazał on, że z umowy o pracę otrzymuje miesięczny dochód w wysokości około 2400 zł, a z umowy zlecenie około 900 zł. Pomimo więc problemów zdrowotnych związanych ze złamaniem nadgarstka i ewentualnymi schorzeniami kręgosłupa pozwany nadal ma możliwości zarobkowe i majątkowe oscylujące w granicach 3300 zł miesięcznie.

Dlatego należy uznać, że możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego nie zostały w taki sposób ograniczone, aby nie był on w stanie regulować alimentów na rzecz powódki w wysokości po 500 zł miesięcznie tytułem zabezpieczenia na czas trwania postępowania.

Nie było także obecnie konieczności zobowiązywania pozwanego do przedstawienia zeznań podatkowych za lata 2015 i 2014, albowiem co do wysokości dochodów w tym okresie czasu nie było żadnego sporu w rozpoznawanej sprawie.

Uprawdopodobnione, jako usprawiedliwione, koszty utrzymania powódki przewyższają jej dochody o około 1100-1200 zł miesięcznie. Konieczne jest więc dodatkowe wsparcie rodziców, w tym również ojca. Zabezpieczenie roszczenia w wysokości po 500 zł miesięcznie nie stanowi zbyt dużego obciążenia kosztami dla pozwanego. Ma on też możliwość regulowania tej kwoty. Dodać należy, że od 2013 roku był on zobowiązany do łożenia na utrzymanie rodziny po 1500 zł miesięcznie. Na skutek prawomocnego orzeczenia rozwodu ten obowiązek upadł, natomiast obciążają go alimenty w wysokości po 500 zł miesięcznie na rzecz małoletniego brata powódki oraz po 500 zł miesięcznie na rzecz jej matki. W samym pozwie wskazano, że matka powódki otrzymuje od pozwanego na siebie alimenty po 500 zł miesięcznie oraz po 500 zł na rzecz małoletniego brata powódki.

Dochody pozwanego (ponad 3300 zł miesięcznie) znacznie przekraczają dochody matki powódki (około 1300 zł miesięcznie), powinien więc on przyczyniać się finansowo do alimentacji powódki.

Dodać należy, że orzeczenie w przedmiocie zabezpieczenia nie przesądza o ostatecznym rozstrzygnięciu sprawy.

Zastosowana przez Sąd Rejonowy regulacja prawna jest prawidłowa.

Dlatego też zarzuty zażalenia są bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 13 § 2 k.p.c., należało orzec jak w sentencji. O kosztach postępowania zażaleniowego sąd rozstrzygnie w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 745 § 1 k.p.c.).

SSO Roman Troll SSO Teresa Kołeczko – Wacławik SSO Mirella Szpyrka