Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, 20 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący - SSO Katarzyna Krzymkowska

Protokolant – st. sekr. sąd. Ewelina Kołodziejczak-Marczak

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2017 r. w Poznaniu na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko : (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz powoda: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwotę: 134.070,00 zł ( sto trzydzieści cztery tysiące siedemdziesiąt złotych ) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1.12.2013 roku do dnia 31.12.2015 roku i z dalszymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1.01.2016 roku do dnia zapłaty ;

II.  kosztami postępowania obciąża pozwanego i z tego tytułu:

a)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę: 8893,00 zł;

b)  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę: 5028,00 zł tytułem nieuiszczonej części opłaty od pozwu.

SSO K. Krzymkowska

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 30.10.2015 (data wniesienia do e-Sądu; k. 2) powódka – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. wniosła przeciwko pozwanej – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. pozew o zapłatę kwoty 134070 zł z odsetkami ustawowymi od 1.12.2013 do dnia zapłaty a także kosztami procesu (k. 63).

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała w szczególności, że strony pozostawały w stałych kontaktach handlowych, w ramach których zawarły 29 marca 2012 umowę barterową. Zgodnie z umową powódka zobowiązała się do opublikowania reklam pozwanego w książkach telefonicznych, których jest wydawcą, zaś pozwana do ekspozycji siatek z reklamami wielkoformatowymi powódki na określonych w umowie nośnikach. Strony uzgodniły, że łączna wartość usług wzajemnych każdej ze stron wynosi kwotę 1.340.000 zł netto. Strony określiły w umowie barterowej, że zapłata za usługi wykonane zgodnie z umową będzie następować w drodze potrącenia w terminie do 30 listopada 2013 r. Przy czym, jeśli potrącenie nie nastąpi w terminie do 30 listopada 2013 wynagrodzenia za wykonane usługi staną się wymagalne z tym dniem, w formie zapłaty pieniężnej.

Powódka – zgodnie z umową – opublikowała reklamy pozwanego w drukowanej publikacji – K. T. „woj. (...) 2013” i wystawiła zgodnie z obowiązującymi przepisami fakturę VAT na kwotę 134.070 zł. Pozwana wykonała natomiast świadczenie niepieniężne ze swoje strony jedynie częściowo, co spowodowało, że 30 listopada 2013 wynagrodzenie powódki stało się wymagalne w formie zapłaty. Pozwana jednak tej należności nie uregulowała.

6.11.2015 Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny, tj. tzw. e-Sąd, wydał w sprawie o sygn. (...), nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana w przepisanym terminie wniosła sprzeciw, którym zażądała oddalenia powództwa i zasądzenia od powódki na swoją rzecz kosztów procesu.

Pozwana zgłosiła następujące zarzuty:

1) niewywiązania się przez powódkę z warunków umowy barterowej z 29 marca 2012, tj. zarzut niewykonania umowy lub nienależytego wykonania umowy,

2) nieistnienie roszczenia powódki dochodzonego powództwem,

3) przedawnienie roszczenia powódki.

W późniejszym piśmie procesowym pozwana stwierdziła, że powódka nie zleciła pozwanej wbrew warunkom umowy wykonania zleceń z umowy wzajemnej. Wobec niewykonania umowy barterowej, pozwana pismem z 8 kwietnia 2015 odstąpiła od umowy barterowej. Wskutek niewykonania umowy przez powódkę, pozwana poniosła szkodę w kwocie 700.700 zł netto, tj. równowartości reklam, których powódka wbrew obowiązkowi wynikającemu z §3 ust. 1 umowy nie zleciła pozwanej do wykonania w drodze rozliczeń barterowych, co uniemożliwiało pozwanej rozliczenie z tej części umowy. Pozwana była gotowa zrealizować umowę. Pozwanej przysługiwać ma wynagrodzenie od powódki na podstawie §3 ust. 2 umowy barterowej z 29 marca 2012 r. Brak zleceń reklam ze strony powódki, przy jednoczesnej gotowości ich wykonania oznacza, że pozwanej przysługiwało wynagrodzenie z tzw. części gotówkowej umowy barterowej. Wobec braku zleceń dla pozwanej o wartości 216.000 zł, pozwanej po odliczeniu kosztów, które pozwana zaoszczędziła, przysługiwało wynagrodzenie od powódki w kwocie 187485 zł. Pismem z 8 czerwca 2015 pozwana potrąciła swoje wierzytelności wobec powódki z tytułu szkody jaką pozwana poniosła z niezleceniem jej przez powódkę reklam oraz z tytułu wynagrodzenia z wierzytelnościami powódki dochodzonymi także w tym procesie.

Zdaniem pozwanej przedawnienie roszczenia powódki zaczęło swój bieg w momencie wykonania przez powódkę usługi na rzecz pozwanej w listopadzie 2012 r., a nie jak błędnie twierdzi powódka w dniu 30 listopada 2013 r.

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymywały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą m.in. w zakresie reklamy. Powódka wcześniej prowadziła działalność pod firmami:

- PKT.PL (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

- PKT.PL (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Pozwana prowadzi działalność gospodarczą również w zakresie reklamy.

okoliczności bezsporne, a nadto dowód – kserokopia odpisu pełnego z rejestru powódki (k. 59 i n.), informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców KRS pozwanej (k. 95 i n.).

Strony pozostawały w stałych kontaktach handlowych, w ramach których zawarły 29 marca 2012 umowę barterową nr (...), zgodnie z którą powódka zobowiązała się do opublikowania reklam pozwanego w książkach telefonicznych, których jest wydawcą do 31 grudnia 2012. Zaś pozwana zobowiązała się do ekspozycji siatek z reklamami wielkoformatowymi powódki na określonych w umowie nośnikach. Powódka zobowiązała się zlecić a pozwana zobowiązała się zamieścić siatki z reklamami wielkoformatowymi powódki na nośnikach opisanych w załączniku nr 5 do umowy (zawierającym szczegółowe informacje na temat lokalizacji nośników i ich specyfikację techniczną, umożliwiającą przygotowanie plików produkcyjnych i druk materiałów reklamowych), zwane usługą, zgodnie z ustalonym w terminie późniejszym media planem emisji reklam.

Strony uzgodniły, że wartość każdego ze wzajemnych świadczeń wynosiła kwotę 1.340.000 zł netto. Strony określiły w umowie barterowej, że zapłata za usługi wykonane zgodnie z umową będzie następować w drodze potrącenia z zastrzeżeniem § 3 ust. 4. Zgodnie z tym postanowieniem umownym w przypadku niedokonania potrącenia w terminie do 30 listopada 2013:

a) wynagrodzenia staną się wymagalne w dniu 30 listopada 2013,

b) za datę zapłaty strony będą uznawać datę złożenia polecenia przelewu przez stronę dokonującą płatności,

c) w przypadku opóźnienia z zapłatą zostaną naliczone odsetki w wysokości ustawowej.

Strony w latach poprzednich łączyły podobne umowy; przy czym ich wykonanie nie budziło zastrzeżeń żadnej ze stron.

Dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda będącego r. pr. kserokopia umowy stron z 29.03.2012 z załącznikami (k. 66-70); zeznania prezesa zarządu powódki P. S. (protokół el. z 6.02.2017); zeznania członka zarządu pozwanej A. L. (protokół el. z 6.02.2017).

W ramach działalności powódki często zdarza się, że zapłata za usługi nie następuje w formie barterowej, a gotówkowej.

Dowód – zeznania prezesa zarządu powódki P. S. (protokół el. z 6.02.2017).

Powódka – zgodnie z umową – opublikowała reklamy pozwanej w drukowanej publikacji – K. T. „woj. (...) 2013” na zamówienie pozwanej nr (...) z 29.03.2012 i wystawiła 21.11.2012 m.in. fakturę VAT na kwotę 134.070 zł. Jako formę płatności wskazano barter. Faktura ta została zaksięgowana przez pozwaną, która jej nie zwracała i nie domagała się korekty. Pozwana nie kwestionowała wykonania usług powódki. Barter nie został jednak wykorzystany w ramach zawartej umowy w całości.

Bezsporne, a nadto dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda będącego r. pr. kserokopia faktury nr (...) (K. 65V); zeznanie świadka D. B. (protokół el. z rozprawy z 27.07.2016), zeznania świadka I. K. (protokół el. z rozprawy z 23.11.2016), zeznania prezesa zarządu powódki P. S. (protokół el. z 6.02.2017), zeznania członka zarządu pozwanej A. L. (protokół el. z 6.02.2017).

Powódka zleciła pozwanej tylko część usług z puli przewidzianej w zawartej umowie. Powódka nie zleciła pozwanej wykonania części zleceń do 30 listopada 2013 r. w postaci reklam oraz ograniczała już zlecone (skracała okresy ekspozycji), bądź wręcz wycofywała się z udzielonych pozwanej zleceń. Ostatecznie powódka udzieliła pozwanej w ramach umowy zlecenia na poziomie 38% wartości umownej. Nie było wówczas takiej sytuacji, aby powódka zlecała pozwanej wykonanie usługi w ramach umowy łączącej strony, a pozwana by odmówiła. Pozwana była gotowa przyjąć zlecenia jeszcze po upływie umówionego okresu.

Dowód – wydruki korespondencji internetowej strona dot. kampanii czerwiec – lipiec 2013 r., korespondencja mailowa dot. kampanii czerwiec 2014 r. (k. 111-130); poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika pozwanego będącego r. pr. kserokopia zestawienie pytań ofertowych w okresie od 1.01.2013-30.06.2014 (k. 131); zeznanie świadka D. B. (protokół el. z rozprawy z 27.07.2016); zeznania świadka M. K. (protokół el. z rozprawy z 23.11.2016), zeznania członka zarządu pozwanej A. L. (protokół el. z 6.02.2017).

Mechanizm rozliczania barterowego miał służyć wykazaniu przez strony wysokiej sprzedaży w barterze właścicielom i akcjonariuszom spółki.

Dowód - zeznania członka zarządu pozwanej A. L. (protokół el. z 6.02.2017).

Powódka wezwała do zapłaty pozwaną m.in. kwoty dochodzonej pozwem w tej sprawie. Mimo doręczenia wezwania 2 marca 2015, pozwana do zamknięcia rozprawy nie uczyniła zadość żądaniu powódki.

Bezsporne, a nadto dowód - oświadczona za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda będącego r. pr. kserokopia wezwania z 23.02.2015 i ZPO (k. 76-77).

Pismem z 5.03.2015 pozwana wezwała powódkę do zapłaty kwoty 861.861 zł i wykonania umowy poprzez zlecenie pozwanej przez powódkę ekspozycji reklam wielkoformatowych w pozostałej części, tj. reklam o wartości 216.600 zł netto w terminie 14 dni od otrzymania wezwania, pod rygorem odstąpienia przez pozwaną od umowy.

Pismem z 8.04.2015 pozwana złożyła powódce oświadczenie o częściowym odstąpieniu od umowy z 29 marca 2012 w części dotyczącej zlecenia przez powódkę ekspozycji reklam wielkoformatowych o brakującej wartości 216.600 zł z uwagi na niewykonanie przez powódkę zobowiązania określonego w §3 ust. 3 umowy, z wierzytelnością powódki wskazaną w wezwaniu do zapłaty z 23.02.2015.

Dowód - poświadczone za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika pozwanej będącego r. pr. kserokopie: wezwania do zapłaty i wykonania umowy (k. 132), oświadczenia z 8.04.2015 wraz z dowodem nadania (k. 134 i n.),

Pismem z 8 czerwca 2015 pozwana złożyła pozwanej oświadczenie o potrąceniu wierzytelności mających przysługiwać pozwanej w stosunku do powódki w kwocie 861.861 zł wynikającą z § 2 lit. B w zw. z §3 ust. 1 umowy z 29.03.2012 oraz wierzytelności pozwanej z tytułu szkody jaką pozwana poniosła z niezleceniem jej przez powódkę reklam na kwotę 187485 zł z wierzytelnościami powódki dochodzonymi także w tym procesie.

dowód - poświadczone za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika pozwanej będącego r. pr. kserokopie: pisma pozwanej z 8.06.2015 wraz z dowodem nadania (k. 136).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dowodów – dokumentów, zeznań świadków oraz przesłuchania pozwanego.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd miał na uwadze, że każda ze stron obowiązana jest do złożenia zgodnych z prawdą wyjaśnień odnośnie okoliczności sprawy i oświadczeń co do twierdzeń strony przeciwnej (art. 3 k.p.c. i 210 § 2 k.p.c.), przy czym ogólnikowe zaprzeczenie wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej – co uczynił pozwany - nie czyni zadość temu obowiązkowi (por. uchwała pełnego składu SN z 15.0.1974 r., sygn. akt KW 2/74, publ. w OSNC 1974/12/203).

Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty urzędowe, które stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.).

Wszystkie natomiast dokumenty prywatne korzystały z domniemania określonego w art. 245 k.p.c. Strony nie kwestionowały - poza dokumentem: list przewozowy - ich prawdziwości, ani tego, że zawarte w nich oświadczenia osób, które je podpisały od nich nie pochodzą, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby czynić to z urzędu.

Zeznania świadków przesłuchanych w sprawie były dla Sądu w całości wiarygodnie, albowiem świadkowie Ci zeznawali spójnie, logicznie i konsekwentnie. Tyczy się to zwłaszcza świadków strony powodowej, którzy jednak podawali, że strona powodowa przestała w pewnym momencie współpracy stron zlecać usług pozwanej.

Zeznania prezesa zarządu powódki były wiarygodne, jakkolwiek dość lapidarne i ogólnikowe. Prezes zarządu – nie wzbudzając przy tym wątpliwości stron lub sądu – zasłaniał się niewiedzą lub niepamięcią co do szczegółów współpracy stron. Przyznał jednak, że taka sytuacja jak w niniejszej sprawie zdarza się często.

Przedstawiciel pozwanej był również dla Sądu wiarygodny w zakresie, w którym jego zeznania znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Nie dotyczy to jednak kwestii prawnych podawanych przez A. L.. Nie miało miejsce umorzenie wzajemnych świadczeń po 30 listopada 2013, albowiem – co sam zeznający zauważył – brak jest takiego postanowienia umownego. Wbrew twierdzeniom członka zarządu pozwanej umowa nie przewidywała również automatycznej kompensaty należności po upływie okresu w niej wskazanego.

Sąd zważył, co następuje:

Strony związane były umową barterową, w ramach której, do określonego terminu, każda ze stron miała wykonać świadczenie majątkowe niepieniężne. Umowa taka, będąca nienazwaną, o cechach zbliżonych do umowy zamiany (art. 603 k.c.), aczkolwiek z uwagi na przedmiot świadczeń niepieniężnych ( przy umowie zamiany mogą to być jedynie rzeczy) oraz przewidzianą możliwość rozliczenia w formie zapłaty, przepisy o zamianie nie mają w niniejszej sprawie wprost zastosowania. Umowa zawarta przez strony jest konsensualna, odpłatna i wzajemna; rodzi skutki zobowiązujące obie strony do świadczenia niepieniężnego, a w warunkach określonych w umowie również rozliczenie w formie zapłaty. Przy czym ze względu na treść §3 ust. 4 umowy stron wskazuje, że umowa ta była również umową kompensacyjną. Od umowy barterowej należy odróżnić bowiem umowę kompensacyjną, czyli kontrakt, w ramach którego sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru/usługi w pieniądzach, a resztę w towarach/usługach. Umowa barterowa zakłada natomiast wyłącznie rozliczenia niepieniężne. Umowa została więc zawarta zgodnie z zasadą swobody zawierania umów przewidzianą w art. 353 ¹kc. Co istotne – strony już w umowie przewidziały sytuację, w której świadczenia niepieniężne nie zostałyby rozliczone poprzez kompensatę wynagrodzeń z wystawionych faktur w określonym terminie i ustaliły sposób rozliczenia jako rozliczenie poprzez zapłatę. Żadna ze stron nie powinna więc być zaskoczona, że do tego rodzaju sytuacji we wzajemnych relacjach może dojść. Pozwana nie może również skutecznie twierdzić , wbrew literalnemu zapisowi umowy, że rozliczenie wzajemnych świadczeń nie było przewidziane w formie zapłaty.

Umowa przewidywała wzajemne rozliczenie wynagrodzenia i świadczeń stron poprzez potrącenia. Jednakże we wspomnianym §3 ust.4 umowy strony przewidziały sposób rozliczenia umowy jeśli do 30 listopada 2013 nie nastąpią wspomniane potrącenia. Wówczas rozliczenie miało nastąpić poprzez zapłatę – świadczenie pieniężne - które stawało się dopiero wówczas wymagalne do zapłaty przelewem z odsetkami. W sprawie zostało należycie wykazane, że strona powodowa wykonała swoje świadczenie umowne, czego wszak druga strona w ogóle nie kwestionowała, a wręcz niewłaściwie uznała swój dług dokonując potrącenia. Natomiast strona pozwana nie wykonała bezspornie całości puli ze swoich świadczeń. Już tylko z twierdzeń jej członka zarządu wynika, że wykonała mniej niż połowę swojego świadczenia. Wprawdzie strona pozwana wykazała w tym procesie swoją gotowość do spełniania świadczeń na rzecz powódki, oraz fakt, że strona powodowa w pewnym momencie zaprzestała składania dalszych zamówień. Niemniej w ostatecznym rozrachunku powódka wykazała, że jest jej należne wynagrodzenie za to świadczenie, które nie uległo potrąceniu ze świadczeniami wzajemnymi i rzeczywistymi pozwanej. Umowa bowiem była sprecyzowana co do świadczeń powoda, ale świadczenia pozwanej zostały określone ramowo, strona pozwana miała zrealizować usługi „zgodnie z ustalonym w terminie późniejszym media planem emisji reklam” ( pkt 1 załącznika nr 4 do umowy k. 69). Umowa przewidywała z każdej strony świadczenia polegające na wykonaniu czynności, których wynikiem miał być rezultat, jednak z uwagi na ilość składników , wielość czynności i rezultatów bardzo ogólnie opisanych w umowie i załącznikach, sposób wzajemnych rozliczeń i przewidziane terminy rozliczeń, umowa miała charakter nienazwany a jej przedmiotem było świadczenie usług ( zgodnie zresztą z oświadczeniami stron zawartymi w treści umowy. Świadczenia stron nie miały więc cech charakterystycznych dla dzieła, które co do swojego przedmiotu powinno być zindywidualizowane, konkretne ( art. 627 k.c. i nast.) Umowa co do świadczenia niepieniężnego pozwanej przypomina raczej umowę ramową. Z uregulowań punktu 1 . załącznika nr 4 do umowy stron oraz pozostałych postanowień umownych jak i opisanej przez świadków praktyki wynika, że pozwana musiała przy każdej konkretnej lokalizacji otrzymywać zamówienie powódki, obejmujące media plan emisji reklam, musiały być indywidualnie ustalane lokalizacje. Świadczenie niepieniężne powódki było natomiast doprecyzowane od początku poprzez sporządzenie specyfikacji (k. 66-67). Jak zatem widać umowa stron, w zakresie świadczenie niepieniężnego pozwanej była kompleksową umową ramową. Umowa ramowa przystosowana jest do wielokrotnego (tj. powtarzającego się) zawierania określonego rodzaju umów względem niej wykonawczych. W umowie ramowej zwykle ustala się sposób zawierania umów wykonawczych, pulę świadczeń i ich zsumowaną wartość, pewne elementy ich treści, ale nie na tyle dookreślone, aby można było uznać, że spełnia ona wymagania stawiane umowom przedwstępnym, a tym bardziej definitywnym (Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2006, . s. 140). Przy czym, bezsporne w sprawie było, a pozwana przedstawiła ku temu dodatkowe dowody z dokumentów, że strony wcześniej łączyły podobne kontrakty.

Aby przyjąć za podstawę odpowiedzialności kontraktowej powódki przepisy o umowie o dzieło do potrącenia wynagrodzenia pozwanej obliczonego na kwotę 187485 zł należałoby oczekiwać skonkretyzowanego, samoistnego, utrwalonego, niezależnego od przyjmującego zamówienie rezultatu materialnego w postaci materialnej zgodnie z umową stron (por. Z. Radwański, J. Panowicz – Lipska, Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2005, s. 167). Zgodnie z art. 639 k.c. zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. . Stosownie do art. 639 k.c. w zw. z art. 6 k.c. to na wykonawcy spoczywa obowiązek udowodnienia, że przedmiotem jego świadczenia było dzieło w powyższym rozumieniu, że był gotów do wykonania dzieła i że doznał w tym przeszkody po stronie zamawiającego (por. wyrok SA w Warszawie z 5-11-2013, VI ACa 239/13, Lex nr 1091767). Jak wynika zaś z ustalonego stanu faktycznego sprawy, przedmiotem świadczenia nie było dzieło (w przeciwnym razie można by się zastanawiać, czy w konsekwencji punktu §3 ust. 4 umowa nie przekształciła się w kodeksową umowę o dzieło), ale świadczenie zbliżone do świadczenia usług, o których mowa w art. 750 k.c. Z kolei zgodnie z tym ostatnim przepisem do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami (czyli jak w niniejszej sprawie), stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, a nie o dziele. Aby przyjąć podstawę roszczeń z art. 639 k.c. to trzeba by oczekiwać skonkretyzowanego wytworu (dzieła), które jest jednostkowe, a nie zbiorcze i niedookreślone jak w niniejszej sprawie.

Jeśli chodzi o roszczenia odszkodowawcze, podnoszone na podstawie ogólnych przepisów odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i n. k.c.) to stwierdzić należy, że uprawniony do odszkodowania musi je za każdym razem udowodnić w myśl zasad rozkładu ciężaru dowodzenia w procesie cywilnym z art. 6 k.c. i art. 232 zd. I k.p.c. Nie wystarczy przy tym przedstawienie ogólnych i lapidarnych zeznań świadków czy stron, ale strona powołująca się na to roszczenie winna przedstawić konkretne i wyczerpujące dowody z dokumentów lub opinii rzeczoznawców, a nawet biegłych, z których by wynikały jednostkowe koszty związane z konkretnymi lokalizacjami niezleconymi ostatecznie do wykonania przez powódkę. Z materiału dowodowego oraz twierdzeń stron jednoznacznie wynika, że pozwana nie mając zleceń od powódki mogła wykorzystywać i wykorzystywała powierzchnie reklamowe dla innych zamawiających. Tylko w części była taka sytuacja, że powódka odwołała rezerwacje lokalizacji w ostatnie chwili. Pozwana jednak nie przedstawiła żadnych dowodów na to w jakiej wysokości poniosła ewentualne koszty z tym związane, jakie wydatki zaoszczędziła, względnie jakich wymiernych korzyści ( zysków z działalności) nie osiągnęła. Z tej przyczyny Sąd uznał za niewykazane w tym procesie potrącenia roszczeń odszkodowawczych. Zgodnie z art. 498 § 1 k.c. do potrącenia przedstawić można jedynie wierzytelności w pieniądzu, wymagalne, rzeczywiste, mogące być dochodzone przed sądem.

Podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia powódki okazał się również niesłuszny. Wszak skoro umowa stron nie jest ani umową o dzieło ani umową zlecenia, to nie stosuje się do niej przepisów przedawnienia roszczeń z tych umów. Są to bowiem przepisy szczególne, a wyjątki w prawie należy wykładać i stosować ściśle. Roszczenia majątkowe z umowy stron, spełniającej cechy umowy barterowej przedawniają się wedle ogólnych zasad określonych w kodeksie cywilnym (art. 117 § 1 k.c.). Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenie okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Z tego wynika, że skoro obie strony prowadziły działalność gospodarczą, w ramach której zawarły umowę 29.03.2012, to roszczenia z tej umowy przedawniają się w terminie 3 lat od wymagalności. Wymagalność roszczenia o zapłatę dochodzonego pozwem nastąpiła zaś w ocenie Sądu 30 listopada 2013 r. Wszak zgodnie z art. 120 § 1 zd. I k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Strony ustaliły expressis verbis w §3 ust. 4 pkt a umowy z 29.03.2012, kiedy stanie się wymagalne roszczenie o zapłatę. Wytoczenie powództwa o zapłatę przed e-sądem w dniu 30.10.2015 nastąpiło zatem przed upływem terminu przedawnienia.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał powództwo za uzasadnione w całości i orzekł jak w punkcie I sentencji.

Powódka dochodziła zapłaty odsetek ustawowych od pozwanej od niezapłaconej faktury od dnia następnego po dniu wymagalności roszczenia, którego to terminu pozwana nie kwestionowała. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Rozgraniczenie odsetek należnych powodowi do 31 grudnia 2015 oraz od 1 stycznia 2016 wynika z wejścia w życie w toku procesu przepisów Ustawy z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 9 listopada 2015 r.). Zgodnie z przepisem przejściowym tej ustawy (art. 56) do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Okres za który powódka domagała się odsetek nie skończył się zaś przed 1 stycznia 2016 r., a trwa do dnia zapłaty. Z uwagi na fakt, że ustawa ta zmodyfikowała m.in. przepis art. 481 § 2 k.c., zgodnie z którym obecnie jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, konieczne było wskazanie jakie dokładnie odsetki są jej należne od 1 stycznia 2016.

O kosztach procesu, Sąd orzekł w punkcie 2. sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania.

W związku z tym, że pozwana przegrała spór w całości winna zwrócić powódce poniesione przez nią koszty procesu w kwocie 8893 zł, na które składają się uiszczona opłata od pozwu w wysokości zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 7.200 zł wynikające z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Sąd nakazał ściągnąć pokryte tymczasowo ze środków Skarbu Państwa koszty nieuiszczonej części opłaty od pozwu w kwocie 5028 zł. Zgodnie z przepisem art. 19 ust. 2 pkt 2 Ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – czwartą część opłaty pobiera się od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Powódka uiściła wpis w kwocie 1676 zł (k. 2). Cała opłata w tej sprawie – w myśl przepisu art. 13 ust. 1 ww. ustawy – winna wynosić 6704 zł. W związku z tym, że to pozwana przegrała sprawę niemal w całości, jest ona obowiązana, w myśl przepisów art. 2 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ww. ustawy, do pokrycia tych kosztów.

SSO Katarzyna Krzymkowska