Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Piotr Gerke

SSO Ewa Taberska ( spr.)

SSO Małgorzata Winkler – Galicka

Protokolant po.staż. Joanna Piechocka

przy udziale Wojciecha Kiszki Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2018 r.

sprawy M. L. (1)

oskarżonego z art. 207 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Obornikach

z dnia 22 września 2017r. sygn. akt II K 297/17

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. S. kwotę 516.60 złotych brutto z tytułu zwrotu kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

3.  Zwalnia oskarżonego od zwrotu Skarbowi Państwa kosztów procesu za postępowanie odwoławcze.

Małgorzata Winkler – Galicka Piotr Gerke Ewa Taberska

UZASADNIENIE

M. L. (1) został oskarżony o to, że w okresie od dnia 20 marca 2017 r. do dnia 05 maja 2017 r. w G., będąc zazwyczaj pod wpływem alkoholu znęcał się psychicznie i fizycznie nad członkami swojej rodziny, tj. żoną K. L. oraz dziećmi M., B. oraz J. L. w ten sposób, że wyzywał ich wulgarnie, słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, a K. L. szarpał za ubranie oraz popychał, groził jej pozbawieniem życia, a w dniu 11 kwietnia 2017 r. rzucił w nią drewnianym kołkiem, uderzając ją tym kołkiem w prawą nogę, w wyniku czego doznała ona zasinienia prawego uda, a w dniu 05 maja 2017 r., ciągnąc ją za nogę zrzucił z łóżka, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne, tj. o przestępstwo z art. 207 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Obornikach wyrokiem z dnia 22 września 2017 r. sygn. akt II K 297/1 - K. 210 - 211 :

1.  Uznał oskarżonego M. L. (1) za winnego tego, że w okresie od dnia 20 marca 2017 r. do dnia 05 maja 2017 r. w G., przy czym wobec B. L. do dnia 14 kwietnia 2017 r., będąc zazwyczaj pod wpływem alkoholu znęcał się psychicznie nad członkami swojej rodziny, tj. żoną K. L. oraz dziećmi M., B. oraz J. rodzeństwem L., w ten sposób, że wyzywał ich wulgarnie słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, poniżał; czym spowodował, że B. L. wyprowadziła się w dniu 14 kwietnia 2017 r. z domu; a nadto K. L. groził pozbawieniem życia oraz znęcał się nad nią fizycznie w ten sposób, że podczas awantur szarpał ją za ubranie oraz popychał, w dniu 11 kwietnia 2017 r. rzucił w nią drewnianym kołkiem w prawą nogę, a w dniu 05 maja 2017 r., ciągnąc ją za nogę zrzucił z łóżka; przy czym czyn ten popełnił w ciągu siedmiu miesięcy po odbyciu w okresie od 08 sierpnia 2012 r. do 08 czerwca 2013 r. i od 02 października 2015 r. do 28 lipca 2016 r. kar po 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Obornikach z dnia 29 listopada 2011 r. w sprawie o sygn. II K 574/11, za przestępstwo umyślne podobne z art. 207 § 1 kk oraz z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 176/12, za umyślne przestępstwo podobne z art. 207 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk; tj. przestępstwa z art. 207 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 207 § 1 kk wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 46 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego środek kompensacyjny w postaci nawiązki na rzecz J. L. w wysokości 800,00 (osiemset 00/100) złotych.

3.  Na podstawie art. 63 § 1 i § 5 kk na poczet orzeczonej w punkcie 1 wyroku kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 06 maja 2017r. godz. 00:20 do dnia 30 maja 2017 r. godz. 00:20.

4.  Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego w całości od obowiązku zapłaty Skarbowi Państwa kosztów sądowych, zaś na podstawie art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 ze zm.) nie wymierzył mu opłaty.

Apelacje od powyższego wyroku złoży li obrońca oskarżonego i oskarżony – K. 270 – 274 i K . 275 – 277.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesione apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

Przed przystąpieniem do analizy zarzutów obu apelacji należy zauważyć, iż orzeczenie wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Analiza ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy znajduje pełne odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424 § 1 i 2 k.p.k., co w pełni pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.

Sąd Okręgowy chciałby również podkreślić, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy oraz dokładny przeprowadził postępowanie dowodowe, wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych, tak co do samego przebiegu zdarzeń, jak i rozstrzygając kwestie sprawstwa i winy oskarżonego. Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone z należytą starannością i poszanowaniem proceduralnych zasad obowiązujących w polskim procesie karnym. Ocena materiału dowodowego zaprezentowana przez Sąd Rejonowy co do zarzucanego oskarżonemu czynu została dokonana z uwzględnieniem reguł sformułowanych w przepisach art. 5 § 2 k.p.k. i 7 k.p.k. Co więcej, jest ona oceną wszechstronną i bezstronną, która w szczególności nie narusza granic swobodnej oceny dowodów i jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Okręgowy nie stwierdził też błędów logicznych, jak i faktycznych w rozumowaniu Sądu Rejonowego. W związku z powyższym kontrola apelacyjna uzasadnia twierdzenie, że zaskarżony wyrok został, tak jak tego wymaga norma zawarta w art. 410 k.p.k., prawidłowo i w pełni oparty na właściwie dokonanej ocenie materiału dowodowego, zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania.

Wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym zarówno w apelacji obrońcy oskarżonego jak i oskarżonego nie ma żadnych podstaw do skutecznego kwestionowania dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zebranego materiału dowodowego, ani też poczynionych na podstawie tego materiału ustaleń faktycznych w sprawie.

Przypomnieć w tym miejscu należy, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który jest przedmiotem zarzutu obu apelacji może okazać się trafnym tylko wówczas, gdy podnoszący go w apelacji zdoła wykazać sądowi orzekającemu w I instancji uchybienia przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegające na nie uwzględnieniu przy jej dokonywaniu – tak zasad logiki, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, jak też całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności (art. 410 k.p.k.) W sytuacji, w której takowych uchybień on nie wykazuje poprzestając, co jest bardzo częstym zjawiskiem, na zaprezentowaniu własnej, nie liczącej się na ogół z wymogami tegoż art. 410 k.p.k. nie sposób uznać, że rzeczywiście Sąd I instancji dopuścił się przy wydaniu tego zaskarżonego orzeczenia tego rodzaju uchybienia ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 kwietnia 2006 roku, sygnatura akt II AKa 80/06, LEX nr 183575).

Przekładając powyższe na niniejszą sprawę stwierdzić należy, iż ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań K. L., B. L. , M. L. (2) i B. L. oraz świadków M. J. i M. M. w sposób jednoznaczny wynika, iż oskarżony M. L. (1) w okresie od dnia 20 marca 2017 do dnia 5 maja 2017r. przy czym wobec B. L. do dnia 14 kwietnia 2017r. stosował wobec w/w pokrzywdzonych przemoc psychiczną, a wobec K. L. także przemoc fizyczną.

Sąd Odwoławczy nie znalazł żadnych powodów, aby podważyć kwestionowaną przez obrońcę oskarżonego i oskarżonego ocenę zeznań pokrzywdzonych i świadków. Oskarżony jest osobą uzależnioną od alkoholu i pomimo tak jasno postawionej diagnozy (w sprawie II K 176/12 poddano oskarżonego leczeniu odwykowemu), nie przyjmuje do wiadomości, że ma problem z uzależnieniem od alkoholu, a w związku z jego długotrwałym zażywaniem stał się osobą agresywną.

Wskazać w tym miejscu chociażby należy, iż w dniu interwencji przeprowadzonej w domu oskarżonego w dniu w dniu 6 maja 2017r., kiedy to zatrzymano oskarżonego na skutek awantury domowej był on w stanie nietrzeźwości o godz. 01.20 – 1,31 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, a o godz. 1,19 – 1,21 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Natomiast w czasie czynności przeprowadzanych przez funkcjonariuszy Policji z udziałem M. L. (1), oskarżony wzburzonym głosem groził K. L., że ją zabije za to, że wezwano Policję i wulgarnie ją nazywał.

Odmawiając wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego M. L. (1) w części, w jakiej zaprzecza on, aby stosował jakąkolwiek przemoc wobec żony i dzieci i wszczynał awantury Sąd Rejonowy odniósł się szczegółowo do ich treści, a przede wszystkim w sposób przekonywujący uzasadnił, dlaczego nie podziela twierdzeń oskarżonego, jakoby żona chciałaby się go pozbyć z domu i prowokowała awantury.

Słusznie konstatuje Sąd Rejonowy, że gdyby żona oskarżonego chciała się go pozbyć, to z uwagi na wcześniejsze skazania oskarżonego, miałaby możliwość zrobić to o wiele wcześniej, nie czekając na wynik niniejszego postępowania. Nieuzasadnione są także twierdzenia oskarżonego, że żona go zdradza, albowiem poza gołosłownymi twierdzeniami oskarżonego, materiał dowodowy w niniejszej sprawie nie potwierdza wersji podanej przez oskarżonego.

Wbrew zarzutom obu apelacji także, Sąd Rejonowy, czemu zresztą dał wyraz w treści opisu czynu przypisanego oskarżonemu, miał na uwadze fakt, iż córka B. L., wyprowadziła się z domy w dniu 14 kwietnia 2017r. Powodem takiej decyzji tej pokrzywdzonej był o zachowanie oskarżonego, który podczas awantur ją poniżał z powodu jej zajścia w ciążę.

Wbrew twierdzeniom apelacji także i syn M. L. (2) stał się ofiarą zachowania oskarżonego. Z zeznań tego świadka wynika, iż w ciągu dnia pracuje dorywczo, jednakże po pracy jest codziennie w domu. Natomiast czasami w weekendy przebywa w babci, z uwagi właśnie na sytuację w domu.

Podnieść w tym miejscu należy, iż o bytności M. L. (2) podczas awantur wywoływanych przez oskarżonego w domu mówią w swoich zeznaniach pozostali członkowie rodziny, tj. pozostali pokrzywdzeni. Zarówno zatem B. jak i M. L. (2) starali się unikać oskarżonego z uwagi na jego zachowanie, lecz przebywając w określonym czasie w domu rodzinnym, który był przecież ich centrum życiowym, nie mieli zapewnionego spokojnego bytu. Nie dziwi zatem fakt, co podaje oskarżony w swojej apelacji, iż „gdy jego starsze dzieci były w domu nie chciały z nim rozmawiać”, gdyż kontakt z ojcem notorycznie nadużywającym alkoholu był z pewnością dla obojga stresujący.

Niewątpliwym jest także i to, że oskarżony znęcał się psychicznie nad córką J.. Świadek zeznał, że pijany ojciec wyzywał ja wulgarnie, czasami zdarzała się kurwa, oraz od idiotów. W domu pijany ojciec wszczynał awantury, wyzywał matkę i rodzeństwo, używał przemocy fizycznej wobec jej matki. Świadek zeznała, że boi się ojca jak są awantury, że ojciec może zrobić matce krzywdę.

Z zeznań J. L. wynika zatem, że w okresie przyjętym przez Sad Rejonowy żyła w stanie permanentnego zagrożenia ze strony swojego ojca, a przecież chodziła do szkoły i wymagała spokoju i ciepłej atmosfery rodzinnej, czego ze strony oskarżonego nie doświadczyła.

Świadek M. J. natomiast, sąsiadka małżeństwa L. zeznała na okoliczność zachowania się oskarżonego i podała, że słyszy częste awantury u sąsiadów, które wszczyna M. L. (1). Zdaniem świadka, oskarżony często pije alkohol, krzyczy wulgarnie, ubliżając żonie i dzieciom. Świadek podała, że nie widziała, aby oskarżony uderzał, czy szarpał pokrzywdzonych. Sąd Rejonowy zatem, wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji obrońcy oskarżonego, w sposób dostateczny ocenił zeznania tego świadka i oparł na nich stan faktyczny i czynione rozważania w zakresie sprawstwa i winy M. L. (1). Fakt, iż świadek nie widziała, by oskarżony uderzał, czy szarpał K. L., nie jest okolicznością wyłączającą przypisanie oskarżonemu takich zachowań, albowiem widziały to inne osoby, których zeznania zostały przez Sąd Rejonowy ocenione prawidłowo.

Jak w niniejszej sprawie ustalono, w Sądzie Rejonowym w Obornikach toczy się sprawa przeciwko M. L. (1) pod sygn. II K 125/17 z uwagi na wniesienie aktu oskarżenia w sprawie PR Ds. 138.2017 Prokuratury Rejonowego w Obornikach o przestępstwo z art. 207 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 64 § 1 kk, polegające na tym, że w okresie od końca sierpnia 2016 r. do dnia 21 stycznia 2017 r. w G., zazwyczaj będąc pod wpływem alkoholu, znęcał się fizycznie i psychicznie nad członkami swojej rodziny, tj. żoną K. L. oraz dziećmi M., B. oraz J. rodzeństwem L., w ten sposób, że znieważał ich słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, a ponadto żonę K. L. popychał, uderzał w twarz i rękę, szarpał za piżamę, ciągnął za włosy, a w dniu 07 grudnia 2016 r. uderzył ją z pięści w plecy i pociągnął ją za rękę, w wyniku czego K. L. doznała obrażeń ciała w postaci zasinienia ramienia prawej dłoni i okolicy podłopatkowej lewej, przy czym naruszył czynność narządów jej ciała na okres krótszy aniżeli 7 dni, natomiast w sierpniu 2016 r. uderzył w twarz swojego syna M. L. (2), a w dniu 07 grudnia 2016 r. dusił swoją córkę B. L., trzymając ją za szyję, a ponadto wygiął jej palec u ręki, przy czym czynu tego dokonał w warunkach powrotu do przestępstwa określonego art. 64 § 1 kk.

Akt oskarżenia w w/w sprawie został sporządzony w dniu 20 marca 2017r., natomiast czynności ostatnie czynności postępowania przygotowawczego w tej sprawie przeprowadzone były z udziałem oskarżonego w dniu 17 marca 2017r. stąd data początkowa czynu oskarżonego, za który został skazany w niniejszej sprawie, gdyż jak wynika z zeznań świadków pokrzywdzonych zachowanie oskarżonego nie uległo praktycznie żadnej poprawie (poza trzema dniami po ostatnim przesłuchaniu w sprawie obecnie II K 125/17) mimo toczącego się już postępowania przygotowawczego.

Nie jest zatem zasadny zarzut oskarżonego zawarty w apelacji, iż data uznana za początek okresu , w którym „ rzekomo” miałby się znęcać nad członkami rodziny, nie jest prawidłowo ustalona i została oparta jedynie na bezpodstawnych twierdzeniach K. L..

Można nawet stwierdzić, iż okres znęcania przyjęty przez Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie jest zbyt krótki, albowiem w sprawie II K 125/17 zarzut kończy się w dniu 21 stycznia 2017r., jak zeznali pokrzywdzeni, oskarżony nadal pod wpływem alkoholu urządzał awantury i znęcał się nad nimi psychicznie oraz nad żoną także fizycznie.

Z uwagi jednak na kierunek apelacji, jedynie na korzyść oskarżonego, Sąd Okręgowy nie wyciąga z tego faktu żadnych niekorzystnych ustaleń dla oskarżonego.

Reasumując, Sąd Okręgowy nie miał żadnych wątpliwości, iż zachowania oskarżonego w stosunku do swojej żony i trójki dzieci noszą w sobie elementy znęcania psychicznego i w stosunku do żony znęcania także fizycznego.

Takie zachowania jak opisane w przypisanym oskarżonemu M. L. (1) przez Sad Rejonowy czynie, z pewnością zakwalifikować można jako cierpienia moralne i fizyczne, zadawane osobie pokrzywdzonej w celu jej udręczenia, poniżenia lub dokuczenia

W tej sytuacji, na podstawie poprawnie ocenionego materiału dowodowego, z uwzględnieniem całokształtu okoliczności sprawy, Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, uznając, że oskarżony M. L. (1) dopuścił się zarzucanego mu czynu z art. 207 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 kk

Sąd Odwoławczy podzielił również stanowisko Sądu Rejonowego w części dotyczącej kary wymierzonej oskarżonemu M. L. (1) za przypisane mu przestępstwo.

W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie wymierzona oskarżonemu kara 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz środek kompensacyjny w kwocie 800 złotych, nie rażą surowością.

Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku przedstawił uzasadnienie swojego rozstrzygnięcia co do sankcji karnej zarówno w zakresie wyboru rodzaju kary, jak też jej rozmiaru. Sąd I instancji odniósł się do wszystkich ustawowych przesłanek orzekania o sankcji karnej i w sposób przekonujący wyjaśniał motywy, jakimi kierował się przy wymierzaniu oskarżonemu kary pozbawienia wolności. Wymierzona kara mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstw, jak i osobowość sprawcy. Przytoczone przez Sąd I instancji argumenty i przesłanki w pełni pozwoliły na przeprowadzenie kontroli instancyjnej nad przebiegiem i efektem wymierzenia przez Sąd kary oskarżonemu M. L. (1).

W odczuciu Sądu Odwoławczego, stopień winy oskarżonego, stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez M. L. (1) czynu, a także wzgląd na informację o osobie oskarżonego uzyskaną z Krajowego Rejestru Karnego w sposób oczywisty uzasadnia stwierdzenie, iż jedynie wymierzenie oskarżonemu kary surowej spełni swój cel w zakresie prewencji indywidualnej, a w szczególności zrodzi w oskarżonym świadomość konieczności przestrzegania porządku prawnego.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 624 § 1 kpk oraz art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223, ze zmianami).

O kosztach obrony z urzędu orzeczono na podstawie na podstawie § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu – Dz. U. 2016r.1714.

Piotr Gerke Ewa Taberska Małgorzata Winkler - Galicka