Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym

Przewodniczący: SSO Grażyna Borzestowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Łukasz Szramke

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2013r. w Elblągu

na rozprawie sprawy

z odwołania S. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 27/05/2013r. znak: (...)

o emeryturę

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje wnioskodawcy S. O. prawo do emerytury od dnia 30 marca 2013r,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz wnioskodawcy kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn.akt IU 1670/13

UZASADNIENIE

Wnioskodawca S. O. wniósł odwołanie od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 27.05.2013r. znak: (...)odmawiającej prawa do emerytury.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ust.l ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS przez nieuzasadnioną odmowę prawa do emerytury, ze względu na brak udokumentowania 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Skarżący podniósł, że 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach osiągnął, będąc zatrudnionym w Gospodarstwie Rolnym Skarby Państwa w G. na stanowisku kierowcy ciągnika kołowego w okresie od 1 kwietnia 197Ir. do 14 marca 1977r, (z wyłączeniem okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej) oraz na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w okresie od 15 marca 1977r. do 30 września 1990r., tj. przez łączny okres pracy na obu w/w stanowiskach 17 lat, 6 miesięcy i 11 dni.

Mając powyższe na uwadze wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji przez przyznanie prawa do emerytury od dnia zgłoszenia wniosku.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania. Pozwany powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS wskazał, że wnioskodawca udowodnił, 25-letni okres zatrudnienia, złożył wniosek o przekazanie środków z OFE na dochody budżetu państwa. Nie udokumentował natomiast 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił, co następuje:

Wnioskodawca ur. (...) w dniu 18 marca 2013r. wystąpił do pozwanego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych świadectw i zaświadczeń pozwany uznał za udowodniony na 31.12.1998r. ponad 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 3 lat, 11 miesięcy i 26 dni. Jako okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych organ rentowy uznał okres od 1.04.1971r. do 14.03.1977r. (z wyłączeniem służby wojskowej w okresie od 27.10.1973r. do 15.10.1975r.) w Gospodarstwie Rolnym Skarbu Państwa w G. na stanowisku traktorzysty.

Ponadto pozwany ustalił, że wnioskodawca złożył wniosek o przekazanie środków z OFE na dochody budżetu państwa, ukończył 60 lat.

/ okoliczności bezsporne/

Do wniosku o emeryturę wnioskodawca dołączył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 12 marca 2013r. wystawione przez Agencję Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w O., w którym Agencja wskazała, że w okresie zatrudnienia w (...) w G. od 1.06.1970r. do 31.01.1994r. wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie od 1.04.1971r. do 14.03.1977r. jako kierowca ciągnika kołowego- prace kierowców ciągników, kombajnistów lub pojazdów gąsienicowych wymienione w wykazie A dziale VIII poz.3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r.

Wnioskodawca był zatrudniony w Gospodarstwie Rolnym Skarbu Państwa w G. w okresie od 1 czerwca 1970r. do 31 stycznia 1994r. Początkowo pracował jako pracownik fizyczny. W dniu 13.03.1972r. wnioskodawca uzyskał prawa jazdy kategorii T i od tego momentu pracował jako traktorzysta, a na pewno od 14.08.1972r. W okresie od 27.10.1973r. do 15.10.1975r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową. W trakcie odbywania służby wojskowej wnioskodawca uzyskał prawa jazdy kategorii C uprawniające do kierowania samochodami ciężarowymi. Po powrocie z wojska wnioskodawca pracował nadal przez około 2 lata jako traktorzysta , a następnie pracował jako kierowca samochodów ciężarowych pow. 3.5 tony. Jeździł również Osinobusem , w którym były 32 miejsca. Osinobusem tym zawoził dzieci do szkoły i również je ze szkoły przywoził. Osinobusem jeździło dwóch kierowców, wnioskodawca i p. K.. W trakcie zatrudnienia wnioskodawca miał orzeczoną w 1983r. karę dodatkową-zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku. W okresie kiedy wnioskodawca miał orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych pracował w warsztacie. Po upływie kary wnioskodawca nadal pracował jako kierowca samochodów ciężarowych do 30.09.1990r. W związku z ponownym zatrzymaniem prawa jazdy z dniem 1.10.1990r. wnioskodawca został przeniesiony ze stanowiska kierowcy na stanowisko pracownika produkcji ogólnorolnej.

/ dowód: zeznania świadków J. G., J. K. e-protokół k.34 , zeznania wnioskodawcy e-protokół k. 34, pismo Urzędu Gminy w W. z dnia 26.09.1983r. k.6 akt, pismo PGR S. z dnia 1.10.1990r. k.36 akt osobowych wnioskodawcy. /.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy zasługiwało na uwzględnienie .

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

W myśl art. 184 ust. 1 ww. ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ust. 2 Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.Nr 8, poz. 43) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie zaś z § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z powyższego wynika, iż skarżący nabyłby prawo do wcześniejszej emerytury w przypadku łącznego spełnienia przesłanek:

- ukończenia wieku 60 lat

legitymowania się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, przypadającym na dzień 01.01.1999r.;

legitymowania się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, przypadających na dzień 01.01.1999r.;

- nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego;

Poza sporem w sprawie było, iż skarżący w dniu wydania zaskarżonej decyzji miał ukończony wiek 60 lat, na dzień 01.01.1999r. legitymował się ponad 25 letnim okresem ubezpieczenia, złożył wniosek o przekazanie środków z OFE na dochody budżetu państwa. Spornym pozostawało czy skarżący na dzień 01.01.1999r. legitymuje się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Faktem jest, iż rozporządzenie Rady Ministrów z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze , w § 2 ust. 2 wymaga by okresy pracy w szczególnych warunkach zostały potwierdzone przez zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub też w „zwykłym" świadectwie pracy z odpowiednią adnotacją. Na okoliczność wykonywania pracy w warunkach szczególnych w (...) w G. wnioskodawca przedłożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 12.03.2013r. wystawione przez Agencję Nieruchomości Rolnych , w którym wskazano, iż w okresie od 1.04.197Ir. do 14.03.1977r. skarżący pracował jako kierowca ciągnika kołowego.

Należy zauważyć, iż świadectwo nie ma mocy wiążącej zarówno dla pozwanego, jak i dla Sądu. Nie jest ono bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej, a tylko dokumenty wydane przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. W postępowaniu sądowym świadectwo traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Wnioskodawca zaś posiada uprawnienie do wykazania innymi dowodami, iż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach, tym bardziej, iż zgodnie z utrwalonym w judykaturze poglądem, w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie okresów zatrudnienia także w oparciu o inne dowody niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy (uchwała SN z dnia 21.09.1984r. III UZP 48/84 LEX nr 14630, uchwała SN z dnia 10.03.1984r. III UZP 6/84 LEX nr 14625).

Zdaniem Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe dało podstawy do uwzględnienia odwołania skarżącego. Nadto przeprowadzone postępowanie wykazało, iż dane wskazane w wystawionym świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie są zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym.

W ocenie Sądu , z zebranego materiału dowodowego wynika, że w okresie zatrudnienia w Gospodarstwie Rolnym Skarbu Państwa w G. wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach z wyjątkiem:

początkowego okresu zatrudnienia do momentu uzyskania prawa jazdy kategorii T ( pracownik produkcji roślinnej), okresu jednego roku, kiedy wnioskodawca miał zabrane prawa jazdy, okresu, tj. od 1.10.1990r. do końca zatrudnienia- ponowne zabranie prawa jazdy i przesunięcie ze stanowiska kierowcy na stanowisko pracownika produkcji ogólnorolnej.

Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie w oparciu o zeznania świadków, zeznania wnioskodawcy oraz oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach osobowych wnioskodawcy. W tym miejscu wskazać należy, iż zapisy w dokumentacji osobowej nie zawsze potwierdzają , w ocenie Sądu Okręgowego, stan faktyczny. Przykładowo wskazać należy na angaż z dnia 7.12.1972r. gdzie w górce pisma, wskazując wnioskodawcę jako adresata pisma wskazano „ pracownik gospodarstwa (...)" , w treści pisma wskazano, że wnioskodawca spełnia wymogi robotnika niewykwalifikowanego. Tymczasem z innych dokumentów należy wywieść wniosek, że w grudniu 1972r. wnioskodawca pracował na stanowisku traktorzysty. Fakt ten, potwierdza bowiem pismo z dnia 12.08.1972r. ,w którego wynika, że wnioskodawcy polecono od 14.08.1972r. dokonywanie codziennych przeglądów, które to przeglądy wchodziły w zakres obowiązków traktorzysty. Nadto w podaniu wnioskodawcy z dnia 3.12.1972r. o podwyższenie stawki zaszeregowania wynika jednoznacznie, że w dacie składania podania pracował jako traktorzysta. Jeżeli chodzi o zeznania świadków, to w ocenie Sądu brak było podstaw do odmowy im wiarogodności. Z zeznań tych wynika, że świadkowie kojarzą pracę wnioskodawcy jedynie jako kierowcy ciągnika, kierowcy samochodów powyżej 3,5 tony i kierowcy O.. Pozwany podnosił okoliczność, iż żaden ze świadków nie pamiętał wykonywania przez wnioskodawcę pracy jako pracownik produkcji roślinnej na początku zatrudnienia i pod koniec pracy wnioskodawcy . Należy zauważyć, iż świadkowie zeznają o bardzo odległym okresie i z uwagi na upływ czasu faktycznie mogli tych okoliczności nie pamiętać. Wskazać dodatkowo należy, iż świadek J. G. nie pracował w końcowym okresie zatrudnienia, kiedy wnioskodawca pracował jako pracownik produkcji roślinnej. Z kolei świadek J. K. rozpoczął pracę w 1973r., a więc kiedy wnioskodawca już pracował jako kierowca ciągnika. Natomiast zeznania świadków są zgodne co do faktu, że wnioskodawca najpierw pracował jako kierowca ciągnika, a następnie kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony typu S., Gaz, J.. Jeżeli zaś chodzi o pracę wnioskodawcy jako kierowcy O., to z materiału dowodowego wynika, że jeździł nim zarówno wnioskodawca , jak i p. K.. Kierownik zaś decydował, który z nich ma w danym momencie jeździć. Ponieważ praca jako kierowcy O., w którym były 32 miejsca i którym wożono dzieci do szkoły i ze szkoły jest pracą wykonywaną w szczególnych warunkach, dlatego też , w ocenie Sądu Okręgowego, skoro wnioskodawca pracował zarówno jako kierowca O. , jak i kierowca samochodów ciężarowych, to przez cały czas wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Zgodnie z wykazem A Dział VIII pkt 2, pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.83.8.43 ze zm.) do prac wykonywanych w szczególnych warunkach zalicza się: prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów, kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Zatem praca wnioskodawcy jako kierowcy ciągnika, kierowcy samochodów powyżej 3,5 tony i kierowcy O. jest pracą zaliczaną do prac wykonywanych w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu , wnioskodawca wykazał, iż pracował w szczególnych warunkach przez 15 lat, tj. w okresach:

od 14.08.1972r. do 23.10.1973r. - 1 rok, 2 miesiące i 11 dni,

od 16.10.1975r. do 30.09.1990r. ( z wyłączeniem 1 roku- zabrane prawo jazdy) - 13 lat, 11 miesięcy i 16 dni łącznie 15 lat, 1 miesiąc i 27 dni.

Skoro wnioskodawca udowodnił okres pracy w warunkach szczególnych ponad 15 lat a pozostałe przesłanki uzyskania prawa do emerytury nie są przez pozwanego kwestionowane Sąd zmienił zaskarżoną decyzję stosownie do art. 477 l4§2kpc i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od daty spełniania wszystkich przesłanek, tj. (...). ( ukończenie 60 lat).

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 ust.l i 3 kpc, 108 kpc w zw. z § 11 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U.Nr 163, poz.1349 ze zm.).