Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2013r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Augustyniak

Protokolant: starszy protokolant sądowy Agnieszka Przystupa

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2013r. we Włocławku na rozprawie

sprawy R. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania R. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 11 marca 2013r. znak: (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy R. G. prawo do emerytury od dnia 17 marca 2013r.;

2. nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV U 284/13

UZASADNIENIE

Decyzją wydaną w dniu 11 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.odmówił R. G.prawa do emerytury.

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie organ rentowy powołał się na przesłanki nabycia prawa do tego świadczenia wynikające z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009 roku, nr. 153, poz. 1227). Na tej podstawie organ rentowy ustalił, że wnioskodawca udowodnił wymagany przez ustawodawcę 25 letni okres składkowy i nieskładkowy, jak również nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Organ rentowy ocenił natomiast, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uwzględnił bowiem jako pracy w tym charakterze okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 23.04.1975r. do 20.03.1976r. w Przedsiębiorstwie (...)we W.oraz od 05.11.1979r. do 31.03.1983r. w (...) we W.ponieważ przedłożone świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawione zostały przez organy przechowujące dokumentację

Powyższe rozstrzygnięcie zakwestionował odwołaniem na drodze sądowej R. G., podnosząc, że zaskarżona decyzja jest dla niego krzywdząca. Wnioskodawca wskazał, że legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych i wniósł o zaliczenie do owego okresu zatrudnienia w :

- Przedsiębiorstwie (...)we W.od 23.04.1975r. do 20.03.1976r.,

- (...) we W.od 05.11.1979r. do 31.03.1983r.,

- Przedsiębiorstwie (...) W.od 02.01.1994r. do 21.10.1994r.

Prezentowane okoliczności uzasadniały zdaniem wnioskodawcy nabycie przez niego prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie, jak i w toku całego postępowania konsekwentnie wnosił o jego oddalenie, podtrzymując argumentację faktyczną i prawną, która stanowiła podstawę zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

R. G.urodził się(...)

W dniu 23 kwietnia 1975r. podjął zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...)we W., gdzie do dnia 20 marca 1976r. pracował jako operator węzła betoniarskiego. W ramach powierzonych obowiązków wnioskodawca obsługiwał wysięgnik, którym nagarniał kruszywo z placu i dostarczał je do węzła.

Dowód: zeznania R. G.nagranie 00:02:42-00:05:14 płyta k. 69 akt sprawy, zeznania J. K.nagranie 00:21:54- 00:31:06 płyta k. 51 akt sprawy, świadectwo pracy z dn. 22.03.1976r., karta obiegowa zmiany, umowa o pracę z 23.04.1975r. akt osobowych wnioskodawcy nadesłanych przez SM (...)

Od dnia 5 listopada 1979r. wnioskodawca został zatrudniony w (...)we W.na stanowisku maszynisty suwnic, gdzie zajmował się przenoszeniem elementów betonowych i stali.

W dniu 6 grudnia 1980r. R. G.uzyskał uprawnienia klasy III o specjalności żurawie wieżowe, w związku czym od dnia 15 grudnia 1980r. powierzono mu obowiązki maszynisty żurawia wieżowego. Wnioskodawca świadczył powierzone mu obowiązki na terenie Fabryki Domów pracując w raz z jeszcze jednym operatorem w systemie zmianowym. R. G.rozładowywał betonowe płyty stanowiące element montażu bloków mieszkalnych.

Niniejszy stosunek pracy ustał z dniem 31 marca 1983r.

Dowód: skierowanie do pracy z dn. 02.09.1979r., podanie, karta obiegowa zmiany z dn. 03.11.1979r., umowa o pracę z dn. 03.11.1979r., angaże z dn. 16.12.1980r., z dn. 30.09.1980r., z dn. 28.09.1982r., z dn. 19.04.1982r., z dn. 20.12.1982r., świadectwo pracy z dn. 31.03.1983r., karta obiegowa zmiany, odpis uprawnień akt osobowych wnioskodawcy z (...)we W., zeznania świadka J. Z.nagranie 00; 08:52-00:18:54 nagranie płyta k.51 akt sprawy, zeznania świadka J. L.nagranie 00:14:23-00:21:29 płyta k. 64 akt sprawy, zeznania H. M.nagranie 00:23:49-0:31:49 płyta k. 64 akt sprawy, zeznania Z. W.nagranie 00:45:55-00:50:00 płyta k. 64 akt sprawy, zeznania wnioskodawcy nagranie 00:07:18-00:13:51 płyta k. 69 akt sprawy.

W okresie od dnia 2 stycznia 1994r. do dnia 30 września 1994r. R. G. stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności operatora żurawia wieżowego na budowie eksportowej w RFN. Powierzone czynności wnioskodawca wykonywał na ternie zbrojarni, gdzie wykonywano elementy konstrukcji stalowych transportowane żurawiami.

Dowód: świadectwo pracy k. 12, informacja dla kierownika budowy k. 13, karta obiegowa k. 14, zeznania A. K. nagranie 00:03:35-00:12:30 nagranie płyta k. 64 akt sprawy, zeznania świadka H. M. nagranie 00:31:49-00:34:10 płyta k. 64 akt sprawy, zeznania Z. W. nagranie 00:50:05-00:51:38 płyta k. 64 akt sprawy, zeznania wnioskodawcy nagranie 00:14:12-00:15:42 płyta k. 69 akt sprawy.

W dniu 18 lutego 2013roku R. G. wstąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o emeryturę.

W trakcie postępowania wyjaśniającego organ rentowy na dzień 1 stycznia 1999r. uznał wnioskodawcy za udowodniony okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 27 lat, 11 miesięcy i 16 dni, w tym 10 lat, 11 miesięcy i 16 dni okresu pracy w warunkach szczególnych.

W świetle powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 11 marca 2013roku odmówił R. G.prawa do emerytury.

Dowód: wniosek k. 1-3, raport ustalenia k. 24, decyzja k. 25 akt rentowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Prezentowany stan faktyczny ustalony został w pierwszej kolejności w oparciu o załączone do akt sprawy dokumenty zgromadzone w aktach organu rentowego. Zawierają one dokumentację wskazującą na przebieg zatrudnienia wnioskodawcy, jego ogólny staż pracy. Sąd nie znalazł podstaw do jej zakwestionowania, albowiem nie czyniły tego same strony.

Sąd przeprowadził również dowód z akt osobowych dotyczących kwestionowanego przez organ rentowy zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...)we W.. Dokumenty zawarte w aktach tj. umowa o pracę, karta obiegowa zmiany, świadectwo pracy pozwalały na zakreślenie ram czasowych zatrudnienia wnioskodawcy. Podkreślenia również wymaga, że co prawda w umowie o pracę wskazano, że odwołujący zostaje zatrudniony jako operator suwnicy, to już w karcie obiegowej zmiany i świadectwie pracy widnieje tylko stanowisko operator. Uzupełniając zaś zgromadzony rzeczowy materiał dowodowy treścią zeznań świadka J. K.i samego wnioskodawcy należało uznać, że w tym czasie R. G.świadczył pracę operatora węzła betoniarskiego-betoniarza. Świadek z uwagi na dość długi upływ czasu nie był w stanie odtworzyć w pamięci dokładnych ram czasowych zatrudnienia wnioskodawcy co jednakże nie znaczy o jego niewiarygodności. Całkowicie zrozumiałbym bowiem jest, że pamięć ludzka jest ulotna i nikt nie przechowuje w pamięci przez kilkanaście lat okoliczności dla niego nieistotnych. Tym niemniej jednak świadek J. K.z całą stanowczością potwierdził fakt wykonywania przez wnioskodawcę czynności operatora betoniarki, co miało istotne znaczenie dla sprawy.

Kompletne akta osobowe wnioskodawcy z (...) we W.pozwoliły natomiast na ustalenie jego historii zawodowej w tym przedsiębiorstwie. I tak na podstawie czytelnych dokumentów, które nie noszą jakichkolwiek oznak ingerencji w ich treść osób trzecich takich jak skierowanie do pracy z dn. 02.09.1979r., podanie, karta obiegowa zmiany z dn. 03.11.1979r., umowa o pracę z dn. 03.11.1979r., angaże z dn. 16.12.1980r., z dn. 30.09.1980r., z dn. 28.09.1982r., z dn. 19.04.1982r., z dn. 20.12.1982r., świadectwo pracy z dn. 31.03.1983r., karta obiegowa zmiany Sąd I Instancji ustalił, że od dnia 5 listopada 1979r. wnioskodawca świadczył pracę maszynisty suwnicy, zaś po uzyskaniu stosownych uprawnień tj. od dnia 15 grudnia 1980r. powierzono mu stanowisko maszynisty żurawia wieżowego.

Ustalenia poczynione na podstawie nadesłanych akt zostały potwierdzone wiarygodnymi zeznaniami świadków J. Z., J. L., H. M. i Z. W.. Świadkowie spójnie i konsekwentnie wskazywali na stanowiska wnioskodawcy początkowo maszynista suwnicy, następnie operator żurawia, nadto określili miejsce świadczonej przez niego ówcześnie pracy. Co znamienne świadkowie zgodnie wskazywali, że przedsiębiorstwo posiadało tylko dwa żurawie pracujące na zmianie, a jednym z jego operatorów był właśnie odwołujący się.

Okoliczność pracy na budowie eksportowej w RFN udokumentowana natomiast została załączonym do odwołania świadectwem pracy, informacją dla kierownika budowy, kartą obiegową i zaświadczeniem o zarobkach. Co prawda na świadectwie pracy i zaświadczeniu o zarobkach jako stanowisko pracy podano zbrojarz, jednakże już w karcie obiegowej i informacji dla kierownika wpisano operator żurawia. Nadto wiarygodne zeznania A. K., H. M. i Z. W. oraz samego wnioskodawcy nakazują uznać, iż w owym czasookresie R. G. wykonywał pracę operatora żurawia wieżowego.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego Sąd I Instancji nadał również przymiot wiarygodności zeznaniom R. G., gdyż jak wspomniano już na wstępie podnoszone przez niego okoliczności zostały należycie udowodnione zarówno rzeczowym, jak i osobowym materiałem dowodowym. W tym miejscu wyartykułowania jedynie wymaga, że ustalając datę końcową zatrudnienia na kontrakcie w RFN Sąd posiłkował się informacjami zawartymi w świadectwie pracy, które wystawione dnia 30 września 1994r. wskazuje ową datę jako ustanie stosunku pracy.

Przystępując natomiast do merytorycznej oceny zasadności wywiedzionego przez R. G. odwołania należy uznać je za zasadne co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji.

Ustalony w procesie stan faktyczny warunkował rozpatrzenie przez sąd prawa R. G. do emerytury w świetle zapisu art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Powoływana ustawa w rozdziale 2 działu X zawiera szczególną regulację przejściową dotyczącą niektórych ubezpieczonych zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 roku. Mianowicie w art. 184 ustawy zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla zamkniętego katalogu ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy do końca 1998 roku spełnili ustawowo określone wymogi stażowe.

Omawiane unormowanie dotyczy ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy w dniu wejścia ustawy w życie (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn). Takim ubezpieczonym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy, w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Zasadniczy spór zaistniały w toku procesu wyznaczony treścią zaskarżonej decyzji dotyczył tego, czy R. G. spełnia wszystkie przesłanki niezbędne dla uzyskania prawa do emerytury wynikające z omawianego unormowania.

W stanie faktycznym przedmiotowej sprawy bezsporne jest, że wnioskodawca w dniu 17 marca 2013roku roku ukończył 60 lat, na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił wymagany okres składkowy i nieskładkowy i nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

Tym samym przedmiot prowadzonego przed sądem postępowania dowodowego sprowadzał się do dokonania ustalenia, czy wnioskodawca legitymuje się okresem 15 lat pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Ocena w tym zakresie sprowadzała się w praktyce do oceny czasokresu pracy wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...)we W.od 23.04.1975r. do 20.03.1976r., w (...) we W.od 05.11.1979r. do 31.03.1983r. i w Przedsiębiorstwie (...)” we W.od 02.01.1994r. do 30.09.1994r.

Podejmując rozważania w tej części wskazać należy, że dla celów ustalenia uprawnień do tej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w myśl których okresami pracy uzasadniającymi prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. 1 rozporządzenia por. również uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01). Nadmienić również należy, co jest kluczowe dla podjętego w sprawie rozstrzygnięcia, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy (rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.03.2009r., I PK 194/08, wyrok sadu apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27.09.2012r., III AUa 720/12, lex 1223446).

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę rozpoznawanej sprawy podkreślić należy, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że pracując w Przedsiębiorstwie (...)we W.od 23.04.1975r. do 20.03.1976r. wnioskodawca pomimo określenia stanowiska jego pracy jako operator suwnicy faktycznie był operatorem węzła betoniarskiego. Będąc zaś zatrudnionym w (...)we W.od 05.11.1979r. do 15 grudnia 1980r. świadczył pracę maszynisty suwnicy, a następnie do 31.03.1983r. operatora żurawia wieżowego. Owe stanowisko piastował również będąc zatrudnionym na kontrakcie w RFN od 02.01.1994r. do 30.09.1994r.

Dokonane powyżej ustalenie pozwoliło na uznanie, że niezaliczony przez organ rentowy czasookres pracy wnioskodawcy należało ocenić jako okres pracy w warunkach szczególnych albowiem w Wykazie A, Dziale V pkt. 3 cytowanego Rozporządzenia, Wykazie A Dziale V pkt. 3 poz. 8 i pkt 4 poz. 5 Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty oraz Wykazie A Dziale V punk. 3 lit. A podpkt. 2 Zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego uznano za stanowisko pracy w warunkach szczególnych stanowisko maszynisty suwnic, operatora węzła betoniarskiego i operatora żurawia wieżowego.

Reasumując, sąd uznał, że wnioskodawca udowodnił łącznie 16 lat i 8 dni pracy w warunkach szczególnych ( 10 lat, 11 miesięcy i 16 dni pracy uwzględnionej przez organ rentowy, 10 miesięcy i 28 dni pracy w Przedsiębiorstwie (...)we W., 3 lata, 4 miesiące i 26 dni pracy w (...) we W.oraz 8 miesięcy i 28 dni pracy w Przedsiębiorstwie(...)we W.).

Prezentowana powyżej argumentacja stanowiła podstawę zmiany decyzji organu rentowego w myśl art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. Sąd przyznał zatem wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 17 marca 2013 roku tj. dnia kiedy ukończył 60 rok życia albowiem odwołujący w tej dacie spełniła wszystkie przesłanki nabycia prawa do świadczenia (art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Postępując zgodnie z dyspozycją art. 118 ust. 1a powyższej ustawy Sąd meriti nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji albowiem dowody jakie stanowiły podstawę do przyznania wnioskodawcy przedmiotowego świadczenia zostały zgromadzone dopiero na etapie postępowania sądowego.