Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2018 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa L. C.

przeciwko B. B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej B. B. na rzecz powoda L. C. kwotę 350,56 złotych ( trzysta pięćdziesiąt złotych pięćdziesiąt sześć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 08 maja 2017 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  zasądza od pozwanej B. B. na rzecz powoda L. C. kwotę 217,91 złotych ( dwieście siedemnaście złotych dziewięćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 39/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 08 maja 2017 roku L. C. domagał się zasądzenia od pozwanej B. B. kwoty 510 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że świadczył na rzecz pozwanej usługi transportowe i z tego tytułu wystawił dwie faktury, których we wskazanym terminie pozwana nie zapłaciła. W związku z tym powód zdecydował się na skorzystanie z usług firmy windykacyjnej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który w dniu 27 czerwca 2016 roku rozpoczął działania windykacyjne w drodze korespondencji pocztowej i elektronicznej oraz w ramach kontaktu telefonicznego, skutkiem czego pozwana zapłaciła powodowi należności wynikające z przedmiotowych faktur. W związku z działaniami windykacyjnymi, powód zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 510 złotych, a następnie na podstawie art. 10 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych obciążył pozwaną kosztami odzyskiwania należności w kwocie netto wystawiając notę księgową. Pozwana nie uregulowała poniesionych przez niego kosztów odzyskiwania należności, chociażby w części określonej jako równowartość 40 euro.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 05 grudnia 2017 roku w sprawie o sygn. VI GNc 2523/17 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwana B. B. wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, że nie otrzymała upomnienia (które mogło zostać automatycznie umieszczone w folderze spam), jak też, że brak jest dowodu na to, że otrzymała wysłane zwykłym listem wezwanie do zapłaty. Pozwana wskazała także, że wezwanie to zostało wysłane w dniu 07 lipca 2016 roku, kiedy to nie było już żadnych zobowiązań, a także, że koszty windykacji poniesione przez powoda są rażąco nieproporcjonalne w stosunku do wysokości należności wynikających z faktur.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

L. C. z tytułu usługi transportowej świadczonej na trasie Ł. – B. – G. wystawił B. B. fakturę numer (...) na kwotę 799,50 złotych brutto, z terminem płatności określonym jako 50 dni, tj. do dnia 07 czerwca 2016 roku.

L. C. z tytułu usługi transportowej świadczonej na trasie P. – E. wystawił B. B. fakturę numer (...) na kwotę 738 złotych brutto, z terminem płatności określonym jako 50 dni, tj. do dnia 08 czerwca 2016 roku.

niesporne, a nadto: faktury – k. 16, 17 akt, zlecenia transportowe – k. 51, 52 akt

B. B. nie uiściła powyższych należności we wskazanych terminach. L. C. poprzez wiadomość mailową wzywał B. B. do zapłaty zaległych należności. W tym czasie B. B. przebywała na urlopie za granicą i po odebraniu maila L. C. skontaktowała się telefonicznie z jego pracownikiem zapewniając o uregulowaniu należności po powrocie.

z eznania powoda L. C. – protokół rozprawy z dnia 30 marca 2018 roku – k. 93-94 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:03:17-00:11:01), zeznania pozwanej B. B. – protokół rozprawy z dnia 30 marca 2018 roku – k. 93-94 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:11:01-00:16:50)

Wobec braku zapłaty, w dniu 27 czerwca 2016 roku L. C. zlecił windykację przedmiotowych należności (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W..

wydruk korespondencji mailowej – k. 78 akt, zeznania powoda L. C. – protokół rozprawy z dnia 30 marca 2018 roku – k. 93-94 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:03:17-00:11:01)

Pismem z dnia 27 czerwca 2016 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. przesłał B. B. na adres mailowy upomnienie wzywając ją do uregulowania należności wynikających z faktur numer (...), w łącznej kwocie 1 537,50 złotych – do dnia 04 lipca 2016 roku, pod rygorem rozpoczęcia w dalszej kolejności postępowania związanego z koniecznością poniesienia przez nią kosztów prowizyjnych w wysokości 9% wartości należności, nie mniej niż 510 złotych.

upomnienie – k. 18-19 akt

B. B. uiściła kwotę 799,50 złotych tytułem zapłaty za fakturę numer (...) w dniu 30 czerwca 2016 roku, o czym L. C. zawiadomił (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W..

zestawienie wpłat – k. 53 akt, zeznania powoda L. C. – protokół rozprawy z dnia 30 marca 2018 roku – k. 93-94 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:03:17-00:11:01)

B. B. uiściła kwotę 738 złotych tytułem zapłaty za fakturę numer (...) w dniu 07 lipca 2016 roku.

W tym samym dniu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. wezwał B. B. do zapłaty należności kwocie 738 złotych.

B. B. powyższe wezwanie otrzymała pod koniec miesiąca lipca 2016 roku.

wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania – k. 20-23 akt, potwierdzenie przelewu – k. 24 akt, zeznania powoda L. C. – protokół rozprawy z dnia 30 marca 2018 roku – k. 93-94 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:03:17-00:11:01), zeznania pozwanej B. B. – protokół rozprawy z dnia 30 marca 2018 roku – k. 93-94 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:11:01-00:16:50)

W dniu 08 lipca 2016 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. wystawił L. C. fakturę numer (...) na kwotę 627,30 złotych brutto z tytułu prowizji za zlecenie (...) (od kwoty 738 złotych).

L. C. zapłacił powyższą kwotę i w dniu 29 lipca 2016 roku wystawił B. B. notę księgową numer (...) na kwotę 510 złotych tytułem kosztów odzyskiwania należności (kosztów windykacyjnych) na podstawie art. 10 ustęp 2 ustawy o terminach płatności w transakcjach handlowych.

faktura – k. 25 akt, potwierdzenie realizacji przelewu – k. 26 akt, nota księgowa wraz z potwierdzeniem nadania – k. 27-28 akt, regulamin – k. 79-87 akt

Pismem z dnia 22 marca 2017 roku L. C. wezwał B. B. do zapłaty kwoty 510 złotych.

wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania – k. 29-31 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich mocy dowodowej przez żadną ze stron. Sąd oparł się także na zeznaniach stron uznając je za spójne i wiarygodne.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie powód L. C. domagał się zasądzenia od pozwanej B. B. kwoty 510 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów odzyskiwania należności wywodząc swoje roszczenie z treści art. 10 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 684), zgodnie z którym wierzycielowi od dnia nabycia uprawnienia do odsetek przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Oprócz tej kwoty wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę (ust. 2).

Pozwana B. B. kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu kwestionowała otrzymanie upomnienia oraz wezwania do zapłaty podnosząc również, że wezwanie zostało wysłane w dniu 07 lipca 2016 roku, kiedy to nie było już żadnych zobowiązań, jak również, że koszty windykacji poniesione przez powoda są rażąco nieproporcjonalne w stosunku do wysokości należności wynikających z faktur.

Mając na uwadze powyższe stanowiska stron wskazać należy, iż w rozpoznawanej sprawie poza sporem pozostawało, że strony łączyły umowy przewozu, a więc transakcje handlowe w rozumieniu przepisów ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, o której mowa powyżej. Bezspornym było również to, iż pozwana nie zapłaciła powodowi w uzgodnionym terminie należności stanowiących wynagrodzenie za wykonane usługi przewozu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 684) przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione i roszczenie o taką rekompensatę powstaje po upływie terminów zapłaty określonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy.

Natomiast w sytuacji, gdy wierzyciel domaga się zwrotu dalszych kosztów, tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie, wówczas winien on udowodnić fakt ich poniesienia, a także zasadność ich poniesienia, tj. zarówno wysokość, jak i okoliczność, że wysokość ta jest w okolicznościach danej sprawy wysokością uzasadnioną. Przepis art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 684) wyraźnie bowiem stanowi, że zwrotowi podlegają jedynie koszty poniesione w uzasadnionej wysokości. Takie sformułowanie zaś nakłada na Sąd obowiązek zbadania z punktu widzenia tego kryterium kwoty poniesionej przez wierzyciela, której zasądzenia domaga się w procesie. Oznacza to, że wykluczona jest zupełna dowolność dla wierzyciela, jeżeli chodzi o skalę wydatków poniesionych w celu odzyskiwania danej należności (tak Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 grudnia 2016 roku w sprawie XII Ga 701/16). O wysokości tych kosztów winny więc rozstrzygać okoliczności konkretnej sprawy, a nie jedynie ustanowione z góry reguły pomiędzy wierzycielem a windykatorem (np. określony procent prowizji), co oznacza, że konieczne jest wzięcie pod uwagę takich okoliczności, jak rozmiar i czasokres czynności związanych z działaniami windykacyjnymi. To powód zatem po myśli art. 6 k.c. winien wykazać, że rodzaj i ilość wykonanych przez firmę windykacyjną czynności, jak również okres odzyskiwania należności, uzasadniał dochodzenie kwoty w wysokości żądanej pozwem (tamże).

Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego z tytułu wykonanych czynności windykacyjnych (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. obciążył powoda prowizją w kwocie 510 złotych netto. Powód zlecił bowiem temu podmiotowi podjęcie działań mających na celu uregulowanie przez pozwaną B. B. dwóch faktur – numer (...) i numer 429/2016 roku, wobec czego wystosowano do niej upomnienie, po którym pozwana B. B. uiściła na rzecz powoda należność wynikającą z faktury numer (...). W związku jednakże z brakiem zapłaty za fakturę numer (...) w wyznaczonym terminie (do dnia 04 lipca 2016 roku), w dniu 07 lipca 2016 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. skierował do pozwanej listowne wezwanie do zapłaty tej kwoty, przy czym została ona zapłacona przez pozwaną jeszcze w dniu 07 lipca 2016 roku, a zatem bez wątpienia przed odebraniem przez nią przedmiotowego wezwania do zapłaty.

Zgodnie natomiast z treścią umowy świadczonej przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. powodowi, spłata zobowiązania lub zmiana zobowiązania dokonana w terminie od dnia wysłania wezwania do zapłaty do 120 dni po jego wysłaniu stanowi podstawę do wystawienia klientowi (tu: powodowi) przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. faktury tytułem prowizyjnego wynagrodzenia w wysokości 9%, nie mniej niż 510 złotych.

Wobec powyższego z uwagi na to, że pozwana B. B. uiściła należność za fakturę numer (...) w dniu wysłania wezwania do zapłaty, w świetle powyższych przepisów po stronie powoda powstał wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. obowiązek zapłaty wynagrodzenia w przewidzianej tam wysokości. Jednakże powyższy obowiązek nie oznacza automatyzmu w zakresie przerzucenia obowiązku poniesienia tych kosztów na dłużnika powoda, tj. pozwaną B. B.. Aby bowiem powodowi przysługiwało prawo do zwrotu kosztów odzyskiwania należności w tej właśnie wysokości, jak wskazano już wyżej, konieczne jest wzięcie pod uwagę takich czynników jak np. rodzaj i ilość wykonanych przez firmę windykacyjną czynności, jak również okres odzyskiwania tych należności.

Na potwierdzenie zasadności dochodzenia kwoty żądanej pozwem powód L. C. przedstawił jedno upomnienie z dnia 27 czerwca 2016 roku, które miało zostać wysłane na skrzynkę mailową pozwanej i po którym nastąpiła zapłata za jedną z faktur (w dniu 30 czerwca 2016 roku) oraz jedno wezwanie do zapłaty z dnia 07 lipca 2016 roku (z dowodem nadania w tym dniu), przy czym Sąd miał na uwadze, że należność zapłacona została w tym samym dniu, a zatem nie sposób uznać, że była ona wynikiem wezwania do zapłaty. Sąd miał także na uwadze, że opóźnienie pozwanej w zapłacie każdej z faktur nie przekraczało miesiąca.

W ocenie Sądu powód nie sprostał więc ciężarowi wykazania, że żądanie przekraczające ustawowy ryczałt 40 euro było uzasadnione, nie zaś dowolne. Wynagrodzenie żądane od pozwanej musi być przynajmniej w pewnym stopniu adekwatne do wykonanej pracy ponadstandardowej, która została określona ryczałtowo na kwotę 40 euro, przy jednoczesnym założeniu, że była ona celowa (tak Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 grudnia 2016 roku w sprawie XII Ga 701/16). W ocenie Sądu nie sposób uznać, że wysłanie pism w postaci jednego upomnienia, czy wezwania do zapłaty jest czynnością ponad standard tych czynności, których celem jest skuteczna windykacja zaległych należności.

Nie ma oczywiście wątpliwości, że strony umowy o odzyskiwanie należności mogą samodzielnie ustalać wysokość kosztów dochodzenia należności, tyle tylko, że od dłużnika wierzyciel będzie mógł dochodzić kwoty przewyższającej kwotę 40 euro, jedynie, gdy wykaże, że było to uzasadnione okolicznościami konkretnej sprawy. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie, powód nie wykazał zaś, ażeby okoliczności takie miały miejsce, wobec czego zasadne było uwzględnienie powództwa jedynie w zakresie stanowiącym równowartość 40 euro i to od każdej transakcji handlowej (niewątpliwie bowiem obie faktury zapłacono po terminie płatności, co jest wystarczającą przesłanką (obok wykonania usługi, co jest w sprawie bezsporne) do nabycia prawa do rekompensaty w tej wysokości) przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne (a więc w niniejszej sprawie według kursu z dnia 31 maja 2016 roku, tj. w wysokości 4,3820 złotych za jedno euro).

Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie I wyroku na podstawie art. 10 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 684) w zw. z art. 481 k.c. zasądził od pozwanej B. B. na rzecz powoda L. C. kwotę 350,56 złotych (równowartość 80 euro, gdyż były dwie transakcje handlowe) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 08 maja 2017 roku do dnia zapłaty.

Uznając zaś dalej idące żądanie pozwu za niezasadne z przyczyn wskazanych wyżej (w tym odnośnie żądania odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, jako że żądanie rekompensaty nie jest transakcją handlową), Sąd orzekł jak w punkcie II wyroku na podstawie powyższych przepisów stosowanych a contrario.

O kosztach procesu Sąd orzekł jak w punkcie III wyroku zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdzielenia określoną w art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c.

W niniejszej sprawie powód wygrał sprawę w 68,74%, a pozwany w 31,26%. Koszty poniesione przez powoda wyniosły 317 złotych (opłata od pozwu – 30 złotych, koszty zastępstwa procesowego – 270 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych). Pozwana nie poniosła żadnych kosztów.

Powodowi zatem należy się zwrot kosztów procesu w kwocie 217,91 złotych (68,74% z kwoty 317 złotych), którą Sąd zasądził na jego rzecz w punkcie III wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 16 kwietnia 2018 roku