Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu XI Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2018 r. w Toruniu na rozprawie sprawy z wniosku Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej im. F. S. w G. z udziałem K. D., M. D., E. D. (1) i T. D. o stwierdzenie nabycia spadku po R. D.

postanawia:

I.  stwierdzić, że spadek po R. D. zmarłym 30 grudnia 2006 w T., mającym ostatnie zwykłe miejsce pobytu w T., na podstawie ustawy nabyli wprost : żona T. D. ( córka M. i K. ) oraz dzieci T. i R. : E. D. (1), K. D. i M. D. po ¼ ( jednej czwartej ) części każde z nich;

II.  ustalić, ze każda ze stron ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie;

III.  oddalić wniosek wnioskodawcy o obciążenie uczestników kosztami postępowania w sprawie poniesionymi przez wnioskodawcę.

Sygn. akt XI Ns 1947/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. wniosła o stwierdzenie, że spadek po zmarłym w dniu 30 grudnia 2006 roku R. D., ostatnio zamieszkałym w T., nabyli spadkodawcy ustawowi – córka E. D. (1), Zona T. D. oraz synowie K. D. i M. D.. W uzasadnieniu wskazał, iż zmarły był jego dłużnikiem z tytułu niespłaconej pożyczki udzielonej na podstawie umowy z 2 sierpnia 2006 roku. Wnioskodawczyni wniosła również o zasądzenie na swoją rzecz od uczestników kosztów postępowania:

- kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej określonej w § 6 pkt 2 w zw. z § 15 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych tj. kwotę 720 zł,

- kosztów opłaty od wniosku w wysokości 50 zł,

- kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł,

- kosztów wpisu do Rejestru Spadkowego,

- kosztów poniesionych w celu ustalenia następców prawnych R. D. – 4 opłaty po 39 zł za wydanie odpisu aktu stanu cywilnego wraz z pełnomocnictwem, opłata za wniosek do Centrum Personalizacji Dokumentów MSWiA o udostępnienie danych osobowych K. D. wraz z pełnomocnictwem oraz 48 zł tytułem opłaty za wniosek do Urzędu Miasta T. o udostępnienie danych osobowych T. D. wraz z pełnomocnictwem. Jako uzasadnienie tego wniosku wskazano, iż pełnomocnik podjął szereg czynności zmierzających do ustalenia wszystkich potencjalnych spadkobierców zmarłego, ustalił ich adresy zamieszkania oraz dostarczył niezbędne akty stanu cywilnego, w związku z czym przyznanie wynagrodzenia w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej będzie adekwatne do nakładu pracy oraz stopnia przyczynienia się pełnomocnika do rozstrzygnięcia sprawy.

W odpowiedzi na wniosek uczestnicy E. D. (1), T. D. oraz K. D. wnieśli o oddalenie wniosku ze względu na brak legitymacji procesowej wnioskodawcy, ewentualnie o stwierdzenie nabycia spadku i oddalenie wniosku zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz wnioskodawca. W ich ocenie wnioskodawca nie ma interesu prawnego we wszczęciu postępowania – kwestia spłaty wierzytelności została już prawomocnie rozstrzygnięta na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 9 kwietnia 2014 roku, sygn. akt I C 1605/12, zgodnie z którym zasądzono od T. D., jako poręczyciela pożyczki zawartej przez R. D. ze Spółdzielczą Kasa Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. w G., kwotę 17.473,38 zł obejmującą należność główną wraz z odsetkami za opóźnienie, skapitalizowanymi na dzień wyrokowania, wraz z dalszymi odsetkami. Nawet gdyby jednak uznać, iż wnioskodawca interes prawny we wniesieniu wniosku posiada, zdaniem uczestników nie powinni oni ponosić kosztów postępowania w żadnej części. Skoro wnioskodawca uzyskał już prawomocny wyrok w przedmiocie zapłaty wierzytelności, to jego obecne działania stanowią jedynie próbę obciążenia uczestników kosztami niecelowego postępowania.

Sąd ustalił, co następuje:

R. D. zmarł 30 grudnia 2006 roku w T.. Przed śmiercią stale zamieszkiwał w T.. W chwili śmierci pozostawał w związku małżeńskim z T. D.. Małżonkowie mieli 3 wspólnych dzieci : córkę E. D. (1) (nazwisko rodowe D.) urodzoną (...), syna K. D. urodzonego (...) oraz M. D. urodzonego (...).

dowód: zapewnienie spadkowe złożone przez T. D. k. 52, odpis skrócony aktu zgonu R. D. k. 56, odpis skrócony aktu małżeństwa E. D. (2) k. 5, odpis skrócony aktu małżeństwa R. i T. D. k. 6, odpis skrócony aktu urodzenia K. D. k. 7, odpis skrócony aktu urodzenia M. D. k. 8

R. D. w dniu 2 sierpnia 2006 roku zawarł umowę kredytową nr (...) ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S.. Poręczycielem pożyczki była jego żona T. D..

dowód: umowa z dnia 2 sierpnia 2006 roku k. 18 – 21

Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Toruniu zasądził od T. D. na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. kwotę 17473,38 zł płatną w 58 ratach po 301,26 każda z zastrzeżeniem odsetek w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego na wypadek opóźnienia. T. D. spłaca zadłużenie.

dowód: wyrok SR w Toruniu z dnia 9 kwietnia 2014 roku, sygn. akt I C 1605/12, zeznania T. D. k. 52

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został przyjęty na podstawie aktów stanu cywilnego oraz dokumentów zgromadzonych w trakcie postępowania, które nie były kwestionowane przez wnioskodawcę, ani przez uczestników, nie wzbudziły również wątpliwości Sądu..

Zgodnie z art. 510 § 1 zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania. W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć każdy, kto ma w tym interes. Wnioskodawca miał interes w wyniku postępowania, gdyż jest wierzycielem zmarłego – co prawda obecnie wierzytelność spłaca żona zmarłego, jednakże niewykluczone jest, że w razie gdyby zaprzestała ona spłacania długu, wierzyciel mógłby skierować swe roszczenie przeciwko pozostałym spadkobiercom swego dłużnika. W związku z tym należy przyjąć, że wnioskodawca miał interes prawny w złożeniu wniosku.

Na mocy art. 926 § 1 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Pierwszeństwo ma dziedziczenie testamentowe. Dziedziczenie ustawowe wchodzi w grę co do całości spadku, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy lub gdy żadna z powołanych przez niego osób nie chce lub nie może być spadkobiercą (art. 926 § 2 k.c.)

Zgodnie zaś z art. 670 § 1 k.p.c. Sąd z urzędu bada kto jest spadkobiercą, a w szczególności bada czy spadkodawca pozostawił testament. W przedmiotowej sprawie Sąd ustalił, że zmarły nie pozostawił testamentu. Krąg spadkobierców zmarłego podlegał zatem ustaleniu na podstawie ustawy. Zgodnie z art. 671 § 1 k.p.c. za dowód, że nie ma innych spadkobierców, może być przyjęte zapewnienie złożone przez zgłaszającego się spadkobiercę. W niniejszej sprawie zapewnienie spadkowe złożone przez żonę zmarłego okazało się wystarczające.

Stosownie do treści art. 931 § 1 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych.

Z uwagi na fakt, iż zmarły nie sporządził testamentu, a ustaleni spadkobiercy nie zrzekali się dziedziczenia, nie składali oświadczeń spadkowych, nikt z nich nie został również uznany za niegodnego dziedziczenia, Sąd na podstawie ustawy stwierdził, że spadek po zmarłym nabyli wprost : żona T. D. oraz dzieci E. D. (1), K. D. i M. D. po ¼ części każde z nich.

Wniosek o obciążenie uczestników kosztami postępowania poniesionymi przez wnioskodawczynię podlegał oddaleniu. Należy bowiem pamiętać, iż - co do zasady - każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. Jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika (art. 520 §2 i 3 k.p.c.).

W doktrynie podkreśla się, że w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, interes wszystkich uczestników jest zbieżny, oczekują oni bowiem na orzeczenie o stwierdzeniu nabycia spadku, niezależnie od tego, czy sami – i w jakim udziale – dziedziczą spadek (J. Gudowski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, WK, 2016). Uczestnicy co prawda kwestionowali posiadanie przez wnioskodawcę interesu prawnego, jednakże co do zasady nie oponowali zasadności wniosku i stwierdzeniu przez Sąd nabycia spadku po zmarłym. W związku z powyższym Sąd uznał, że w niniejszej sprawie nie zachodzi sprzeczność interesów, ani inna okoliczność uzasadniająca zastosowanie art. 520 §2 i 3 k.p.c.

Należy również podkreślić, że wnioskodawczyni uzyskała już tytuł przeciwko żonie zmarłego, która na mocy wyroku Sądu wywiązuje się z zobowiązania wynikającego z umowy kredytu. Jeżeli pomimo tego, wnioskodawczyni zdecydowała się na złożenie wniosku, to powinna liczyć się z kosztami wywołanego nim postępowania (tak Sąd Okręgowy w Toruniu – postanowienie z dnia 6 września 2016 roku, sygn. akt VIII Cz 687/16).

W związku z powyższym, na podstawie wymienionych powyżej przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji.