Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 28 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Pękała

Protokolant: sekretarz sądowy Ewelina Preś

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2018 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa K. L. (1)

przeciwko małoletniej K. R.

o ustalenie ojcostwa

i z powództwa wzajemnego I. R. (1) i małoletniej K. R.

przeciwko K. L. (1)

o roszczenia związane z ustaleniem ojcostwa

1.  ustala, że powód K. L. (1) ur. (...) w B., syn A. i K., jest ojcem małoletniej K. R. ur. dnia (...) w S., córki I. R. (1), której akt urodzenia sporządzony został w USC w S. za numerem (...);

2.  nadaje małoletniej K. R. nazwisko: (...);

3.  ogranicza władzę rodzicielską K. L. (1) nad małoletnią K. L. (2) do współdecydowania o jej istotnych sprawach, poza sprawami dotyczącymi zdrowia dziecka;

4.  zasądza od pozwanego wzajemnego K. L. (1) na rzecz I. R. (1) kwotę 3000 (trzy tysiące) złotych z tytułu częściowego pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem;

5.  zasądza od pozwanego wzajemnego K. L. (1) na rzecz małoletniej K. L. (2) rentę alimentacyjną w kwocie po 600 (sześćset) złotych miesięcznie, płatną z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 17 marca 2016 r., z prawem powoływania się przez K. L. (1) w toku postępowania egzekucyjnego na kwoty uiszczone przez niego na rzecz małoletniej K. L. (2) w ramach udzielonego w sprawie zabezpieczenia;

6.  w pozostałej części powództwo wzajemne oddala;

7.  zasądza od małoletniej K. L. (2) na rzecz powoda K. L. (1) kwotę 249,50 (dwieście czterdzieści dziewięć złotych pięćdziesiąt groszy)
z tytułu zwrotu kosztów postępowania;

8.  znosi między stronami koszty zastępstwa procesowego;

9.  nieuiszczonymi kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa;

10.  wyrokowi w pkt. 5 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności co do rat płatnych po dniu 7 czerwca 2016 r.

VIII RC 147/16

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym dnia 21 marca 2017 r. powód K. L. (1) wniósł
o ustalenie, że jest ojcem małoletniej K. R. ur. (...) w S., nadanie dziecku nazwiska ojca, przyznanie powodowi władzy rodzicielskiej nad córką i zasądzenie na jego rzecz kosztów badania DNA oraz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na pozew matka małoletniej pozwanej, I. R. (1), wniosła o ustalenie ojcostwa powoda względem córki, nadanie dziecku nazwiska matki, ewentualnie nazwiska: (...), ograniczenie władzy rodzicielskiej powoda do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka poza sprawami dotyczącymi zdrowia dziecka, zasądzenie od powoda na rzecz córki alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie, kwoty 5000 zł z tytułu pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki pozwanej w okresie porodu, a nadto obciążenie powoda kosztami postępowania w spawie i zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego.

Na rozprawie w dniu 12 października 2016 r. powód (pozwany wzajemny) uznał żądanie w zakresie alimentów do kwoty po 300 zł miesięcznie, nadanie dziecku podwójnego nazwiska i oddalenie w całości żądania w zakresie zasądzenia na rzecz I. R. (1) kwoty 5000 zł.

Na rozprawie w dniu 12 maja 2017 roku matka małoletniej K. R. rozszerzyła żądanie w zakresie alimentów do kwoty po 1000 zł miesięcznie, poczynając od dnia 15 maja 2017 r.

W piśmie procesowym z dnia 1 lutego 2018 r. K. L. (1) uznał żądanie w zakresie alimentów do kwoty po 450 zł miesięcznie.

W dniu 15 marca 2017 r. małoletnia pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, złożyła wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez zobowiązanie powoda do łożenia na rzecz małoletniej pozwanej kwoty po 600 zł miesięcznie, poczynając od dnia złożenia wniosku.

Na rozprawie w dniu 17 marca 2017 r. powód uznał żądanie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia do kwoty po 300 zł miesięcznie; w pozostałej części wnosząc o jego oddalenie.

Postanowieniem z dnia 17 marca 2017 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie udzielił małoletniej pozwanej zabezpieczenia, zobowiązując powoda do łożenia na jej rzecz kwoty po 450 zł miesięcznie tytułem alimentów do czasu zakończenia postępowania w sprawie. Powyższe postanowienie zaskarżył powód, a Sąd Okręgowy w Szczecinie utrzymał je w mocy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia K. R., ur. (...) pochodzi ze związku pozamałżeńskiego I. R. (1) i K. L. (1), który trwał od maja 2014 roku do listopada 2015 roku.

Dowód: odpis aktu urodzenia k. 31

przesłuchanie I. R. (1) k. 192

raport z genetycznej analizy ojcostwa k. 100

Rodzice dziecka rozstali się jeszcze wówczas kiedy matka małoletniej pozwanej była w ciąży. Jeszcze podczas trwania związku rodzice małoletniej zakupili dla niej cześć potrzebnych dziecku rzeczy w ramach tzw. wyprawki, a w szczególności: przewijak, stelaż do wanienki, pościel do łóżeczka, butelkę ze smoczkiem. Na ten cel powód wydatkował 543 zł z własnych środków pieniężnych. Przed rozstaniem się rodziców małoletnich powód prowadził działalność gospodarczą polegającą na zbiórce odzieży używanej i dostarczaniu jej do punktów sprzedaży, a I. R. (1) pracowała jako pielęgniarka na podstawie umowy kontraktowej w szpitalu przy ul. (...) w S.. Konkubenci wspólnie ponosili koszty zajmowanego mieszkania i wyżywienia. W styczniu 2015 roku I. R. (1) zaciągnęła kredyt w kwocie 5000 zł z przeznaczeni dla powoda, aby mógł on sobie kupić nowy samochód do pracy. W efekcie K. L. (1) zakupił f. (...) i spłacał matce pozwanej kredyt w ratach po 1100 zł miesięcznie. Po wyprowadzeniu się I. R. (1) od powoda, nie partycypował on w kosztach jej utrzymania w okresie ciąży i porodu. Matka małoletniej nie chciała utrzymywać z nim żadnych kontaktów, pomimo, że powód do niej dzwonił i wysyłał listy. Jeszcze przed wyprowadzeniem się I. R. (1) od powoda, przyszli rodzice zgromadzili część odzieży dla dziecka oraz dwa wózki, które K. L. (1) pozyskał z prowadzonych w ramach swej pracy zbiórek.

Dowód: przesłuchanie K. L. (1) k.107-108

przesłuchanie I. R. (1) k. 192

przesłuchanie I. R. (1) k. 192-193

zeznania świadka J. M. (1) k.253

zeznania świadków D. D. (1) k. 215-216

zeznania świadka S. R. k. 216-217

oświadczenie k. 144

K. L. (1) znał prawdopodobną datę porodu. Wskutek własnych starań ustalił, w którym szpitalu (...) urodziła dziecko. Pojechał tam, jako domniemany ojciec dziecka, jednakże wbrew woli matki małoletniej.

Powód zamieszkiwał i zamieszkuje nadal wraz ze swoim synem, który w sierpniu 2017 roku ukończył 18 lat i na którego miał zasądzone alimenty od jego matki w kwocie po 500 zł miesięcznie. Ich wysokość wzrosła w 2017 r. do 800 zł miesięcznie. Syn powoda jest uczniem Technikum (...). Na syna K. L. (1) otrzymywał dodatek z tytułu programu 500 plus do czasu ukończenia przez niego osiemnastu lat oraz dodatek rodzinny w kwocie 330 zł miesięcznie. W pierwszej fazie postępowania K. L. (1) pracował na umowę zlecenia, zajmując się, jak już wskazano, zbiórką odzieży używanej. Na rozprawie w dniu 12 października 2016 roku deklarował miesięczny dochód w wysokości około 500 zł w skali miesiąca. Powód z synem zamieszkuje w lokalu o powierzchni 38 metrów kwadratowych stanowiącym współwłasność jego oraz jego byłej żony. Do maja 2017 roku K. L. (1) spalał kredyt za to mieszkanie w kwocie po około 830 zł w skali miesiąca. Kredyt został spłacony w całości. Czynsz mieszkaniowy u powoda wynosił początkowo 457 zł miesięcznie, a obecnie - 470 zł. Z opieki społecznej powód otrzymywał po 342 zł dodatku mieszkaniowego do listopada 2017 roku. Za energię elektryczną powód płaci około 200 zł co dwa miesiące. Aktualnie powód nie korzysta z gazu, albowiem od kilku miesięcy posiada kuchenkę elektryczną. Wcześniej za gaz płacił w granicach od 15 do 30 zł co dwa miesiące Ponadto ponosi opłatę za telefon i Internet w kwocie 100 zł miesięcznie. Powód posiadał samochód marki F. (...), rocznik 2000 który sprzedał za 350 zł w dniu 15 listopada 2017 r. Korzysta z samochodu marki M. (...), rocznik 1998. Samochód zakupił syn powoda ze swoich środków za kwotę 950 zł. Pojazd w chwili nabycia był uszkodzony, ale koledzy powoda naprawili go nieodpłatnie. Na powoda zarejestrowany jest także samochód marki F. (...), zakupiony przez syna powoda, B. L. za kwotę 900 zł. Syn powoda zgromadził środki na nabycie powyższego pojazdu z kieszonkowego otrzymywanego od babci, prababci wujka. Samochód został zarejestrowany nie na nazwisko syna K. L. (1), a na niego samego z tego powodu, iż K. L. (1) posiada 75 % zniżki w opłacie ubezpieczenia. W związku z powyższym oplata z tytułu ubezpieczenia powyższego pojazdu wyniosła 800 zł. Natomiast gdyby samochód ów został zarejestrowany na rzecz B. L., oplata z tytułu ubezpieczenia wynosiłaby aż 5500 zł. Syn powoda odbywa obecnie kurs prawa jazdy. Koszt tego kursu wynosi 1600 zł. B. L. opłaca kurs w ratach po 400 zł.

W okresie od czerwca 2017 roku do stycznia 2018 r. na rzecz B. L. od jego matki J. M. (2) (poprzednio: L.) za pośrednictwem komornika została wyegzekwowana kwota 9 360,19 zł.

Powód za rok 2017 zadeklarował dochód w wysokości 2196 zł.

Dowód: przesłuchanie powoda k.107-111, 420-422

zaświadczenie komornika k. 433

kopia deklaracji podatkowej k. 434-435

umowy darowizny i sprzedaży pojazdów k. 437-443

W dniu 22 października 2017 r. powód przeszedł operację wymiany stawu biodrowego. Po operacji, od dnia 6 listopada 2017 r. K. L. (1) swoją pracę wykonuje w ramach działalności gospodarczej, którą zarejestrował. Wcześniej, od 8 sierpnia 2017 r. był zarejestrowany jako osoba bezrobotna. Aktualnie deklaruje dochód na poziomie 1200 -1300 zł miesięcznie, wskazując jednocześnie, że pracuje po około 25 godzin tygodniowo. Z uwagi na przebyty zabieg, zgodnie z zaleceniem lekarza, winien oszczędzać się, a także odbywać rehabilitację. Powód ćwiczy w domu we własnym zakresie. Ponadto choruje na łuszczycę i dnę moczanową. Za rok 2015 powód do II Urzędu Skarbowego wykazał swój dochód w wysokości 987 zł.

Dowód: zaświadczenia lekarskie k. 147 -148

karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 366

decyzja PUP w S. k. 367

kopia zeznania podatkowego k. 125, 370-374

umowy zlecenia k. 368-369

wpis do działalności gospodarczej k. 417

informacja ZUS k. 444-447

Jest faktem znanym urzędowo Sądowi orzekającemu w sprawie niniejszej, iż przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie toczy się postępowanie z wniosku K. L. (1) z udziałem I. R. (1) o ustalenie kontaktów z małoletnią K. R., a także z wniosku syna powoda, B. L., o ustalenie kontaktów z przyrodnią siostrą. K. L. (3) w sprawie o ustalenie jego kontaktów z córką udzielono zabezpieczenia poprzez ustalenie jego kontaktów z dzieckiem w pierwszą i trzecią sobotę miesiąca od godziny 10.30 do godziny 12.00 w obecności matki dziecka i w miejscu jej zamieszkania. Powód realizuje systematycznie swoje kontakty z dzieckiem. Na każde spotkanie kupuje dziewczynce drobne prezenty, owoce, jogurty, soczki itp. Ponadto loży na córkę alimenty w kwocie po 450 zł zasądzone z tytułu zabezpieczenia powództwa. Relacje pomiędzy powodem a matką małoletniej pozwanej są konfliktowe, a rodzice dziecka nie są w stanie porozumiewać się w jakichkolwiek sprawach. I. R. (1) zarzuca powodowi, ze przynosi córce produkty niezdrowe i niestosowne z punku właściwej diety dziecka, podczas gdy powód nabywa dla córki produkty ze swej istoty przeznaczone dla małych dzieci. Podczas wizyt u małoletniej powód korzysta z okularów, w których wbudowana jest kamera i nagrywa każde spotkanie, co spotyka się z dezaprobatą matki dziecka. Powód zainicjował postępowanie karne przeciwko I. R. (1) o znęcanie się nad nim i jego synem. Przeciwko powodowi z zawiadomienia I. R. (1) również toczyło się postępowanie karne.

Dowód: bezsporne

przesłuchanie powoda k. 109, 421

faktury k. 378-408

Małoletnia K. R. zamieszkuje wraz ze swoją matką u jej matki. Kobiety prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. I. R. (1) ma 33 lata jest z zawodu pielęgniarką. Przed zajściem w ciążę wykonywała pracę na podstawie umowy o zastępstwo w szpitalu przy ul. (...) w S., uzyskując dochód w roku 2015 w wysokości 33 150 zł. Ciąża I. R. (1) nie była zagrożona, jednakże kobieta w czasie jej trwania korzystała ze zwolnienia lekarskiego, otrzymując z tego tytułu zasiłek w wysokości około 1700-1800 zł miesięcznie.

Do maja 2017 roku matka małoletniej korzystała z urlopu macierzyńskiego. Otrzymywała zasiłek w kwocie 1754 zł w skali miesiąca. Od 15 maja 2017 roku ponownie podjęła zatrudnienie W szpitalu przy ul. (...) w S. Na Oddziale nefrologii i Transplantacji N. na podstawie umowy na czas określony. Od maja do października lub listopada 2017 roku jej wynagrodzenie wynosiło około 2100 zł „na rękę”, a następnie wzrosło do kwoty po 2900 zł ‘na rękę”. I. R. (1) nie była zainteresowana kontynuowaniem zatrudnienia na podstawie umowy kontraktowej, albowiem zależało jej na tym, aby mieć prawo do wszelkich świadczeń związanych z faktem zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Matka I. R. (1) także jest osobą czynną zawodowo i pracuje również w charakterze pielęgniarki. Z tytułu opłat mieszkaniowych w pierwszej fazie procesu I. R. (1) przekazywała swej matce kwotę 200 zł miesięcznie, a następnie – 400 zł w skali miesiąca, albowiem czynsz mieszkaniowy uległ zwiększeniu. Po urodzeniu małoletniej matka jej otrzymała 1000 zł tzw. becikowego.

K. R. nie uczęszcza do przedszkola i do żłobka. Ogólnie jest zdrowa, ale na szczepienia profilaktyczne dla niej, matka jej wydatkowała dotychczas już kwotę 1600 zł. Do połowy września 2017 roku I. R. (1) karmiła córkę piersią. W połowie września 2017 roku zaczęła dziecku wprowadzać mleko modyfikowane, zgodnie z zaleceniem pediatry. Jedna paczka mleka Humana, które kupowała matka pozwanej kosztowała 48 zł. Potrzebne były cztery paczki tego mleka na miesiąc. Gdy dziecko było mniejsze, I. R. (2) nie tylko gotowała mu posiłki, ale także posiłki kupowała mu fabrycznie produkowane potrawy w słoiczkach. K. R. zjadała 2-3 posiłki ze słoiczków dziennie. W miesiącu październiku 2016 roku matka pozwanej wydatkowała na potrzeby córki kwotę 1049 zł. Zakupiła wówczas między innymi dziecku kombinezon za kwotę 209,90 zł, podgrzewacz do butelek a 119,99 zł, a ponadto odzież, butelki, smoczki, akcesoria, żywność itp. Za miesiąc listopad 2016 r. I. R. (1) przedstawiła faktury na zakupy dla dziecka na kwotę 921 zł; w tym 280 zł na koszt szczepionki, a za grudzień 2016 r. – na kwotę 1216 zł. Na pieluchy dla córki I. R. (1) wydatkowała początkowo około 121 zł miesięcznie, a na odzież średnio 153 zł. Obecnie na pampersy wydaje w granicach 200 zł miesięcznie. Matki pozwanej kupuje dziecku odzież nową. Zadeklarowała przed Sądem, że nie żałuje pieniędzy na potrzeby córki. Na zabawki dla dziecka, akcesoria i smoczki matki małoletniej wydaje około 150 zł miesięcznie. Na koszty tzw. wyprawki wydatkowała około 5000 zł.

Odkąd I. R. (1) powróciła do pracy, opłaca opiekunkę dla córki, co wiąże się z wydatkiem 800 zł miesięcznie. Matka małoletniej podjęła próbę zapisania dziecka do żłobka państwowego, ale bezskuteczną, z uwagi na brak dostatecznej ilości miejsc w żłobkach. I. R. (1) nie konsultowała z powodem osoby opiekunki oraz wysokości jej wynagrodzenia.

Średni miesięczny koszt utrzymania małoletniej K. matka dziewczynki ocenia na kwotę około 1900 zł miesięcznie, łącznie z kosztem opłacenia opiekunki.

Dowód: przesłuchanie I. R. (1) k.192-195; 346

kopia deklaracji podatkowej k.121-122

karta wynagrodzeń i odpis listy płac k. 151 i 352

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo główne co do ustalenia ojcostwa K. L. (1) względem małoletniej pozwanej K. R. zasługiwało na uwzględnienie w całości, zaś powództwo wzajemne w części.

Powód-pozwany wzajemny (zwany dalej: powodem) oparł swoje żądanie o art. 72 § 1 k.r.o., zgodnie z którym jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu.

Powództwo główne zostało uznane przez matkę dziecka, zaś uznanie to, w kontekście zgromadzonych w postępowaniu dowodów, zdaniem Sądu, nie zmierza do obejścia prawa, brak jest także okoliczności, które mogłyby świadczyć o tym, że jest sprzeczne z prawem lub z zasadami współżycia społecznego. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, K. L. (1) i I. R. (1) utrzymywali ze sobą stosunki intymne w okresie koncepcyjnym, a w tym czasie matka małoletniej pozwanej nie utrzymywała kontaktów z innymi mężczyznami; ponadto ojcostwo powoda wobec małoletniej K. R. jest w jej odczuciu bezsporne. Zgodnie z raportem z genetycznej analizy ojcostwa przeprowadzonego przez M., z dnia 29 lipca 2016 r., ojcostwo powoda względem małoletniej K. R., jest prawdopodobne w stopniu graniczącym z pewnością.

W tym stanie rzeczy, Sąd ustalił, że powód K. L. (1) jest ojcem małoletniej K. R..

Zgodnie z art. 89 § 2 k.r.o. w razie sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo, stosując odpowiednio przepisy § 1, zgodnie z którym jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca.

Rodzice małoletniego nie złożyli zgodnych oświadczeń co do nazwiska dziecka –powód domagał się nadania dziecku jego nazwiska, zaś matka małoletniej - nadania dziecku nazwiska matki, ewentualnie nazwiska: (...), stąd należało orzec, iż małoletnia będzie nosiła nazwisko matki i dołączone do niego nazwiska ojca, tj. (...).

W konsekwencji ustalenia ojcostwa K. L. (1) względem małoletniej K. R., uzyskał on władzę rodzicielską względem dziecka. Jednocześnie matka małoletniej wniosła o ograniczenie ojcu władzy rodzicielskiej do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka poza sprawami dotyczącymi zdrowia dziecka.

Zgodnie z art. 107 § 1 i 2 k.r.o. jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.

Rodzice małoletniej K. R. żyją w rozłączeniu, nadto nie przedstawili zgodnego oświadczenia, o którym mowa w art. 107 k.r.o. W konsekwencji powyższego konieczne stało się powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim jednemu z rodziców, z jednoczesnym ograniczeniem jej wykonywania drugiemu z nich. Kierując się wyborem rodzica, który powinien wykonywać władzę rodzicielską nad małoletnim Sąd wziął pod uwagę fakt, iż małoletnia od urodzenia przebywa pod pieczą matki, która czyni osobiste starania o jego wychowanie, a powód w toku postępowania nie domagał się powierzenia jemu wykonywania władzy rodzicielskiej nad córką.

Żądanie zasądzenia alimentów oparte zostało o przepis art. 133 § 1 k.r.o., w myśl którego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych wyznacza natomiast przepis art. 135 § 1 k.r.o. wskazujący, że ich zakres uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego to te, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Podkreśla się przy tym, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza natomiast treść art. 96 k.r.o., według którego rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa.

Powód jako ojciec małoletniej zobowiązany jest do łożenia na jej utrzymanie. Okoliczność ta nie była kwestionowana – okolicznością sporną była natomiast wysokość alimentów, jakie ojciec winien łożyć na pokrycie usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Matka dziecka dochodziła zasądzenia na rzecz córki pierwotnie alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie, a poczynając od 15 maja 2017 r. – po 1.000 zł miesięcznie, utrzymując, iż miesięczny koszt utrzymania dziecka wynosił w początkach procesu około 1100 -1200 zł miesięcznie, a następnie - 1900 zł miesięcznie. Powództwo do zostało uznane w tym zakresie przez K. L. (1) pierwotnie do kwoty po 300 zł miesięcznie, a następnie po 450 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu miesięczny koszt utrzymania małoletniej K. R., przy uwzględnieniu wysokości jej usprawiedliwionych potrzeb to ok. 1.1100-1200 zł miesięcznie. Ustalając powyższe Sąd wziął pod uwagę koszty utrzymania lokalu, w którym zamieszkuje małoletnia, przyjmując iż obciąża ją 1/3 tych wydatków, albowiem w lokalu zamieszkują trzy osoby (matka dziecka, dziecko oraz jej matka). W pierwszej fazie postępowania I. R. (1) płaciła swej matce na poczet opłat mieszkaniowych kwotę 200 zł, a na etapie późniejszym 400 zł, wskazując iż wzrósł czynsz mieszkaniowy. Nie udokumentowała jednak w żaden sposób wzrostu czynszu w takim stopniu, który uzasadniałby podwyższenie uiszczanej przez nią opłaty na poczet wydatków mieszkaniowych aż o 100 %. W oparciu o zasady doświadczenia życiowego i mając na uwadze wielkość oraz rodzaj lokalu mieszkalnego, w którym mieszka I. R. (1) z córką i matką (która to okoliczność znana jest Sądowi z racji prowadzenia sprawy z wniosku K. L. (1) przy udziale I. R. (1) o ustalenie kontaktów z małoletnią K. R.), Są przyjął, że udział małoletniej K. R. w kosztach mieszkania wynosi około średni około 140 zł miesięcznie. W zakresie pozostałych kosztów związanych z utrzymaniem małoletniej, Sąd nie podzielił twierdzeń matki, co do ich rozmiarów.

W pierwszym względzie należy zaznaczyć, iż postępowanie w sprawie alimentów ma charakter ogólnego postępowania cywilnego toczącego się w ramach procesu, a zatem znajdują w nim zastosowanie wszelkie ciężary nałożone na jego strony, w tym także przewidziany art. 6 k.c. ciężar dowodu. Powyższe oznacza, iż to na stronie powodowej ciążył obowiązek wykazania zarówno wysokości kosztów związanych z utrzymaniem dziecka, jak i konieczności ich ponoszenia – zgodnie z dyspozycją art. 135 k.r.o. Ciężaru tego, w ocenie Sądu, strona powodowa nie udźwignęła w pełni, co uniemożliwiło uwzględnienie w całości roszczeń zgłoszonych w powództwie wzajemnym. W szczególności na rozprawie w dniu 4 stycznia 2017 r. I. R. (1) wskazała, iż na odzież dla córki przeznacz średnio 153 zł w skali miesiąca. Na rozprawie w dniu 13 grudnia 2017 r. matka pozwanej nie potrafiła określić jaką kwotę miesięcznie przeznacza na zakup odzieży dla dziecka. Koszt wyżywienia córki określiła na kwotę około 200-300 zł miesięcznie, koszt zakupu pampersów – na 200 zł, koszt zabawek i wyjść np. do bawialni – od 100 do 200 zł miesięcznie. W oparciu o zasady doświadczenia życiowego i poziom życia rodziców małoletniej podany koszt zakupu zabawek i wyjść do bawialni Sąd uznał za zawyżony, przyjmując, że oscyluje on w granicach od 50 do 100 zł miesięcznie. Matka pozwanej nie udokumentowała w żaden sposób, że na pokrycie kosztów opiekunki córki wydatkuje osiemset złotych miesięcznie. Co więcej nie przedstawiła żadnego dowodu na tę okoliczność, że dziecko istotnie korzysta z odpłatnej opieki osoby trzeciej. I. R. (1) nie konsultowała z ojcem dziecka tak istotnej kwestii jak osoba opiekunki oraz wysokość jej wynagrodzenia. Przy podejmowaniu decyzji w tym przedmiocie, matka małoletniej, w ocenie Sądu, powinna była podjąć próbę konsultacji z powodem. W sprawie o kontakty z małoletnią córką powód deklarował chęć sprawowania nad dzieckiem bezpośredniej pieczy. W niniejszym postępowaniu powód zeznał, że pracuje jedynie 25 godzin tygodniowo, a skoro tak, to należałoby rozważyć możliwość osobistego opiekowania się przez niego córką, w czasie kiedy matka małoletniej jest w pracy. K. L. (1) od narodzin dziecka stara się aktywnie włączyć w jego wychowanie. Swego pełnoletniego już syna z poprzedniego związku od wielu lat samotnie wychowuje i jak wiadomo Sądowi z akt sprawy z wniosku B. L. o ustalenie jego kontaktów z małoletnią K. R., syn powoda jest młodzieńcem nie sprawiającym żadnych problemów wychowawczych zarówno w domu jak i w szkole, do której uczęszcza oraz nie wykazującym najmniejszych oznak patologii. Powyższe czyni wysoce prawdopodobnym, że powód mógłby zaopiekować się córką we właściwy sposób w czasie pobytu matki małoletniej w pracy i tym samym przynajmniej częściowo zmniejszyć koszt opłaty za usługi opiekunki względem dziecka. Matka pozwanej nie wykazuje jednakże najmniejszej chęci współpracy wychowawczej z powodem, nie informuje go o sprawach dotyczących zdrowia i rozwoju dziecka, nie bacząc na postawę ojca małoletniej względem dziecka, mając w pamięci dawne konfliktowe sytuacje i nieporozumienia z powodem. Niezależnie od powyższego Sąd zważył, iż małoletnia pozwana mieszka nie tylko z matką, ale i z babcią, która wprawdzie pracuje zawodowo w charakterze pielęgniarki, ale jak uczy doświadczenie życiowe, zapewne jest w stanie zapewnić wnuczce opiekę w ograniczonym zakresie, podczas gdy matka dziecka jest w pracy. W tym stanie rzeczy za usprawiedliwiony koszt wydatków na opłacenie opiekunki uznał kwotę rzędu około 400 zł w skali miesiąca.

I. R. (1) przedstawiła wykaz wydatków na dziecko za miesiące od października do grudnia 2016 r. (karta 188 akt sprawy). Z powyższego zestawienia wynika, że w październiku 2016 r. wydała na potrzeby córki 1107,71 zł, w listopadzie 2016 r. – 1281,61 zł, a w grudniu 2016 r. – 1506, 40 zł. Przedstawione wydatki Sąd uznał za częściowo nieuzasadnione; w szczególności w zakresie wydatkowania co miesiąc kwoty 149 zł na akcesoria dla niemowląt i zabawki edukacyjne oraz po 153 zł na ubranka dla dzieci. Jak wynika z przedstawionych faktur, matka małoletniej zakupiła dziecku w październiku 2016 roku kombinezon za kwotę 190 zł, z którego, jak uczy doświadczenie życiowe, małoletnia niebawem wyrośnie. Zdecydowała się także na zakup smoczka do kaszy za 29,99 zł oraz smoczka uspokajającego za 29.19 zł. Budzi zdziwienie zasadność zakupu jednego łańcuszka do smoczka w październiku 2016, a następnie kolejnego w listopadzie 2016 (co wynika z faktur na kartach 1611 i 164). Oczywistym jest, że można kupować dziecku w każdym miesiącu akcesoria, drogie zabawki i odzież, o ile komuś stan finansów na to pozwala, jednakże niepodobna oczekiwać, ażeby osoba zobowiązana do alimentów miała zaspakajać potrzeby dziecka będące przejawem zbytku. Wiadomo, że małe dzieci szybko wyrastają z odzieży i wymagają jej wymiany częściej niż dorośli, jednakże właśnie dlatego, że szybko z ubranek wyrastają, nie jest, zdaniem Sądu, zasadne kupowanie niemowlęciu drogich ubrań, jak to czyni matka pozwanej. Równie wątpliwe, jest w ocenie Sądu, kupowanie malutkiemu dziecku co miesiąc drogich zabawek. Wskazania wymaga także, iż zakupywana dla małoletniej odzież nie zawsze musi być nowa i może to być odzież używana. Z punktu widzenia dobra dziecka wymagane jest jedynie aby była ona adekwatna do jego wieku, potrzeb oraz warunków zewnętrznych. Małoletnia K. jest w tym wieku, w którym szybko wyrasta się z odzieży, a doświadczenie życiowe wskazuje, że w sklepach z odzieżą używaną można bezproblemowo nabyć niezłej jakości odzież dla dzieci, będącą w dobrym stanie, ponosząc z tego tytułu niewielkie wydatki.

Jeżeli chodzi o możliwości majątkowe i zarobkowe powoda, to są one skromniejsze niż matki dziecka. Jeszcze jak strony pozostawały w związku, I. R. (1), jako osoba mająca wyższe dochody aniżeli powód, zaciągnęła kredyt, aby umożliwić powodowi nabycie samochodu. Wiedziała ona, że powód nie zarabia wiele oraz, że ma na utrzymaniu uczącego się, nastoletniego syna. Decydując się na pożycie z powodem, jako dorosła kobieta, winna była liczyć się z tym, że może ono skutkować poczęciem dziecka, przy pełnej świadomości tego, że ewentualny przyszły ojciec osiąga relatywnie niewielkie dochody. Oceniając możliwości zarobkowe powoda, Sąd nie dał mu wiary, że w pierwszej fazie postępowania zarabiał on li tylko 500 zł miesięcznie. W tym zakresie powód był osobą kompletnie niewiarygodną, albowiem za cały 2015 rok wykazał swój dochód w wysokości 987 zł, a przesłuchiwany na rozprawie w dniu 12 października 2016 r. zeznał, iż będąc w związku z I. R. (1) zarabiał w granicach od 1000 – 1500 zł miesięcznie. Jednocześnie Sąd zważył, że powód deklarując dochód na poziomie 500 zł miesięcznie, ponosił wydatki przekraczające wysokość jego wynagrodzenia. Nawet przy uwzględnieniu, że powód otrzymywał pieniądze z programu 500 plus, kwotę 500 zł tytułem alimentów na swego syna i dofinansowanie do czynszu i 330 zł opieki społecznej, w oparciu o zasady doświadczenia życiowego, należało uznać, że nie było możliwe, aby przy deklarowanym dochodzie mógł zaspakajać potrzeby swoje oraz swego syna, a dodatkowo jeszcze łożyć sumę 300 zł na potrzeby córki, którą zgodził się płacić tytułem zabezpieczenia.

Za rok 2017 w deklaracji podatkowej za rok 2017 powód wykazał swój dochód na poziomie 2196 zł. Aktualny swój dochód miesięczny powód określił na kwotę 1200-1300 zł w skali miesiąca, wskazując, że pracuje po 25 godzin tygodniowo. Powód nie został uznany za osobę niepełnosprawną w jakimkolwiek stopniu, a zatem nie ma przeciwwskazań, ażeby wykonywał pracę w większym wymiarze uzyskując stosownie wyższy dochód. Sam powód zadeklarował, że po operacji stawu biodrowego jego stan zdrowi uległ poprawie. Nie ma więc przeszkód, ażeby z uwagi na stan zdrowia powód pracował jedynie po 25 godzin tygodniowo.\

Sąd uznał, że kwota 600 zł jaka zasądzono od powoda tytułem alimentów od powoda na rzecz córki winna być adekwatna zarówno co do potrzeb dziecka jak i co do możliwości zarobkowych i majątkowych powoda. Ustalając powyższą kwotę poza wskazanymi wyżej motywami, Sąd miał na uwadze także i ten fakt, że powód posiada na utrzymaniu poza małoletnią powódką dorosłego, uczącego się syna, którego samotnie wychowuje, a ponadto, że na każde spotkanie z córką K. L. (1) przynosi dziecku zabawki, książeczki, ubranka i produkty spożywcze przeznaczone dla małych dzieci. Warto w tym miejscu wskazać, ze I. R. (1) zarzuca powodowi jakoby kupował małoletniej rzeczy niezdrowe, podczas gdy sama przeznacza kupuje dla córki przemysłowo produkowane D., co wynika z przedstawionych faktur (np. karty: 161, 162,165). I. R. (1) poza małoletnią K. nie posiada innych osób na utrzymaniu, a gospodarstwo domowe prowadzi wspólnie ze swoją matką.

Sąd, ustalając wysokość alimentów, miał także na uwadze fakt, iż ciężar bieżącej opieki nad dzieckiem oraz jego wychowania ciąży na matce, co w myśl art. 135 § 2 k.r.o. daje możliwość nierównomiernego rozłożenia ciężaru alimentacyjnego, jakkolwiek doszedł do przekonania, iż rozstrzygnięcie takie byłoby nieuzasadnione. Sąd ma na uwadze fakt, iż ojciec dziecka wystąpił o ustalenie jego ojcostwa, wniósł także o ustalenie kontaktów z córką, które regularnie realizuje, systematycznie zabiegając o ich rozszerzenie, a ponadto składał w toku postępowania deklaracje dotyczące częściowego sprawowania nad małoletnią osobistej opieki, na co matka dziecka pomimo podjęcia przez siebie pracy nie wyraziła zgody.

Żądanie zasądzenia wydatków poniesionych przez matkę małoletniej w okresie ciąży oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania w okresie ciąży i porodu znajdują podstawę w art. 141 § 1 k.r.o.. zgodnie z którym ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków. Wydatki, o których mowa w ww. przepisie, to typowe wydatki związane z ciążą i porodem oraz pielęgnacją małego dziecka. Są to koszty opieki medycznej, odpowiednich odżywek, medykamentów i ewentualnie zapewnienia niezbędnych warunków lokalowych. Cel ww. instytucji pozwala na uwzględnienie w ramach opisanych wydatków także tych poniesionych na dokonanie niezbędnych zakupów, np. nabycie wyprawki dla niemowlęcia, a więc wózka, łóżeczka, pościeli niemowlęcej oraz takich przedmiotów, jak: butelki, pieluszki itp. (por. T. Sokołowski, Komentarz do art. 141 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Lex). W doktrynie podnosi się, że świadczenie ojca dziecka z powyższego tytułu nie powinno być mniejsze od połowy zwyczajnych wydatków.

Przyczynienie się ojca dziecka do pokrycia ww. kosztów powinno nastąpić w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom, a więc przy uwzględnieniu możliwości zarobkowych obojga rodziców, ich stopy życiowej, realnych potrzeb w tym zakresie.

Matka małoletniego domagała się zasądzenia na jej rzecz kwoty 5.000 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ciążą i porodem. W odpowiedzi na pozew (karta 39 i następne) I. R. (1) wskazała, że same wydatki związane z ciążą i porodem wyniosły ja 4659 zł, a miesięczny koszt jej utrzymania po porodzie wyniósł 1500 zł (za trzy miesiące; 4500 zł). Do odpowiedzi na pozew dołączyła zestawienie wydatków, a przesłuchana w charakterze strony potwierdziła ich wysokość. W ocenie Sądu przedstawione przez I. R. (1) wydatki związane z ciążą i porodem są nadmiernie wysokie. Decydując się na nie pozwana miała prawo wydatkować dowolne sumy pieniężne, stosownie do swoich możliwości majątkowych, jednakże zgodnie z treścią powołanego art. 141 k.r.o., powód zobowiązany jest do pokrycia wydatków z powyższego tytułu w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom.

W szczególności za nadmierne wysokie uznał Sąd wydatki na zakup odzieży ciążowej takich jak: żakiet za 299 zł, sukienka za 471 zł, bluzka za 259 zł. Prócz powyższych rzeczy matka małoletniej nabyła jeszcze dwie sukienki ciążowe: jedną za kwotę 159 zł, a drugą za 219 zł, kurtkę zimowa ciążowa za kwotę 500 zł i szlafrok za 139 zł, co łącznie daje sumę 2046 zł. Jest rzeczą naturalną i oczywistą, że kobieta będąca w ciąży potrzebuje stosownej do tego stanu odzieży, jednakże rynek oferuje bogaty wybór ubrań ciążowych w zróżnicowanych cenach. Widoczna ciąża to stan, który trwa zaledwie kilka miesięcy, więc trudno uznać za zasadny zakup tak drogich ubrań na ten krotki okres czasu, jak uczyniła to I. R. (1). Zwłaszcza, że będąc w ciąży matka pozwanej nie uczęszczała do pracy, a zatem należy domniemywać, że nie było konieczne posiadanie przez nią przesadnie drogich strojów. I. R. (1) jak już zostało wskazane, wiedziała, że powód jest w gorszej aniżeli ona sytuacji finansowej i decydując się na określone wydatki powinna była liczyć się z tym, że powoda nie będzie stać na partycypowanie w połowi wielu z poczynionych wydatków związanych z ciążą i porodem.

Jeżeli chodzi o wydatki na wyprawkę, to zdaniem Sądu, I. R. (1) także niektóre z nich zawyżyła. Rynek oferuje w szczególności tańsze, a zarazem bezpieczne foteliki samochodowe, tańsze laktatory. Z przedstawionego wykazu wydatków na poczet wyprawki wynika, że I. R. (1) zakupiła dla dziecka w ramach wyprawki ubranka za łączną kwotę 729, 62 zł, przy czym dodatkowo wykazała, że w okresie pierwszych dwu i pól miesiąca życia córki na same ubranka dla dziewczynki oraz zabawki edukacyjne wydatkowała dodatkowo 414,80 zł. Niepodobna ocenić tych wydatków jako racjonalne, biorąc pod uwagę jak szybko noworodek rośnie i trudno wymagać od powoda, ażeby partycypował w połowie tych wydatków. Wózek matka pozwanej zakupiła za kwotę 1349 zł, podczas gdy powód oferował dla córki wózek, wprawdzie używany, ale w dobrym stanie, którego to wózka I. R. (1) nie przyjęła. Powód deklarował, że zakupił dla dziecka znaczną ilość ubranek w większości używanych, ale nie tylko oraz akcesoria dla dziecka np. przewijak, stelaż do wanienki, butelki ze smoczkiem itp. Nie doszło do przejęcia tych rzeczy przez matkę dziecka i zostały one u powoda. Strony rozstały się w głębokim konflikcie, powód nie chciał wydać matce małoletniej jej rzeczy osobistych, które zgromadzali ona w mieszkaniu powoda podczas wspólnego z nim zamieszkiwania. I. R. (1) miała trudności z odbiorem tych rzeczy, co potwierdzali świadek D. R.. Matka małoletniej spotkała się z agresją ze strony powoda, w związku z czym można zrozumieć jej negatywny stosunek do ojca swej córki. Obie strony zgodnie potwierdziły, ze podczas trwania ich związku zakupiły część nowych rzeczy dla mającego narodzić się dziecka i zgodne były co do tego, że rzeczy te nie zostały zabrane przez matkę małoletniej. W tej sytuacji I. R. (1) zdecydowała się na zakup we własnym zakresie dla córki potrzebnych akcesoriów.

W oparciu o doświadczenie życiowe i uwzględniając poziom życia powoda oraz jego możliwości majątkowe i zarobkowe, przy uwzględnieniu wskazanych wyżej okoliczności oraz przedstawionych faktur, Sąd udział powoda w kosztach związanych z ciążą i porodem określił na kwotę 3000 zł. Sąd nie dał wiary powodowi, że przyczynił się do częściowego utrzymania powódki w okresie ciąży, dając z kolei wiarę powódce w tym zakresie, że kwota 1100 zł, która to powód przelał na rzecz pozwanej stanowiła ratę spłaty długu, jaki na rzecz powoda zaciągnęła I. R. (1).

W części nieuwzględnionej powództwo wzajemne należało oddalić.

Powód w toku postępowania poniósł wydatek na poczet badan DNA w wysokości 499 zł. K. L. (1) sam wnioskował o przeprowadzenie takich badań, czemu matka małoletniej pozwanej nie sprzeciwiła się. Biorąc pod uwagę wynik procesu i treść art. 98 k.p.c. Sąd orzekł jak w pkt. 7 wyroku, zasądzając od I. R. (1) na rzecz powoda połowę powyższych kosztów

Sąd dokonał oceny zgromadzonych dowodów w oparciu o art. 233 § 1 k.p.c. Strony nie kwestionowały prawdziwości przedkładanych w toku postępowania dokumentów, poza fakturami przedstawionymi przez powoda - (...) oraz (...), które zostały przedstawione przez powoda w trzy miesiące po przywiezieniu rzeczy dla dziecka. Powyższe faktury wzbudziły wątpliwość Sądu co do ich prawdziwości i rzetelności, zatem Sąd pominął dowód z tych dokumentów.

Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powoda (pozwanego wzajemnego) kosztami postępowania w niniejszej sprawie. Powołany przepis stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadniony sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Orzekając w przedmiocie odstąpienia od obciążania K. L. (1) kosztami postępowania Sąd miał na uwadze, iż powód sam wystąpił z żądaniem ustalenia jego ojcostwa, nie jest osobą majętną, alimenty zostały zasądzone od niego od daty wniesienia powództwa wzajemnego, czyli od 7 czerwca 2016 roku, a ponadto samotnie wychowuje syna, w związku z czym obciążenie go kosztami sądowymi stanowiłoby dla niego nadmierny wydatek.

W oparciu o treść przepisu art. 100 k.p.c., zgodnie z którym, w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, Sąd orzekła jak w pkt. 8 wyroku.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie 10 sentencji wyroku.