Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

4 kwietnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze - Wydział II Karny

w składzie:

Przewodnicząca SSR Maria Migoń - Karwowska

Protokolant Agnieszka Litkowska

po rozpoznaniu 5 marca 2018 r., 4 kwietnia 2018 r.

sprawy przeciwko M. S.

córce A. i M. z domu S.

ur. (...) w W.

obwinionej o to, że:

1.  w dniu 21 listopada 2017 roku około godz. 17:35 w J. na ul. (...) kierując pojazdem marki T. (...) o nr rej. (...), nie zachowała należytej ostrożności w trakcie manewru cofania i uderzyła w przód prawidłowo zaparkowanego za nią pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...), czym stworzyła zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym dla B. F., T. S., T. B. (1) i S. W.;

tj. o wykroczenie z art. 86 § 1 k.w.;

2.  w dniu 21 listopada 2017 roku około godz. 17:40 w J. na ul. (...) kierując pojazdem marki T. (...) o nr rej. (...) nie zachowała należytej ostrożności podczas manewru włączania się do ruchu, w wyniku czego potrąciła pieszą, która stała z przodu pojazdu celem uniemożliwienia jej wyjazdu, czym stworzyła zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym dla U. S., T. S., T. B. (1) i S. W..

tj. o wykroczenie z art. 86 § 1 k.w.;

I.  uznaje obwinioną M. S. za winną popełnienia czynów opisanych w pkt 1, 2 części wstępnej wyroku, przyjmując, iż do czynu opisanego w pkt 1 doszło około 17:56, a do czynu opisanego w pkt 2 około 17:58, tj. wykroczeń z art. 86 § 1 k.w. i za to na podstawie art. 86 § 1 k.w. w związku z art. 9 § 2 k.w. wymierza jej łącznie karę grzywny w wysokości 600 złotych;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. W. kwotę 216 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawej udzielonej obwinionej z urzędu oraz kwotę 49,68 złotych tytułem podatku Vat;

III.  zwalnia obwinioną od ponoszenia kosztów postępowania w niniejszej sprawie, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II W 48/18

UZASADNIENIE

21 listopada 2017 roku około 17:56 M. S. wykonywała manewr cofania na ulicy (...) w J., kierując samochodem marki T. (...) o nr rej. (...). W samochodzie poza kierującą przebywało troje jej małoletnich dzieci, tj. T. S., T. B. (1) i S. W.. W trakcie wykonywania manewru M. S. uderzyła tyłem swojego samochodu w przód stojącego za nim pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...), należącego do A. F. i S. F.. W samochodzie O. (...) znajdował się syn A. B. F., który nie był przypięty pasami. W tym czasie obok pojazdu O. (...) stała A. F. i rozmawiała ze swoją kuzynką U. S.. Po tym uderzeniu A. F. podeszła bliżej, by ocenić, czy doszło do uszkodzenia pojazdu zaś U. S. podeszła do samochodu obwinionej i uderzyła parasolką w przednią szybę, aby zatrzymać pojazd kierowany przez M. S.. M. S. wysiadła z samochodu i podeszła do samochodu O. (...), po czym powiedziała do A. F., że nic nie zrobiła i nie ma żadnej szkody. U. S. oświadczyła, iż zadzwoni na Policję. M. S. postanowiła odjechać z miejsca zdarzenia nie czekając na przyjazd funkcjonariuszy Policji. W trakcie ruszania uderzyła przednią częścią samochodu stojącą na jego drodze i usiłującą nie dopuścić do odjazdu obwinionej U. S. w prawe kolano. Po tym jak ta odsunęła się sprzed samochodu M. S. odjechała z miejsca zdarzenia.

W wyniku kolizji w samochodzie O. (...) doszło do uszkodzenia przedniej tablicy rejestracyjnej w postaci wgniecenia. W wyniku uderzenia U. S. odczuwała ból w miejscu stłuczenia, nie wymagała jednak hospitalizacji.

Dowód: częściowo wyjaśnienia obwinionej M. S. k. 25-26, 71v.-72; zeznania świadka A. F. k. 11-12, 72; zeznania świadka U. S. k 14-15, 72v.-73; nagranie z monitoringu k. 30; protokół oględzin pojazdu O. (...) k. 9-10; karta zdarzenia drogowego k. 6, notatka urzędowa o kolizji drogowej k. 5, karta informacyjna badania U. S. k. 17.

Sąd zważył, co następuje:

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w ocenie Sądu prowadzi bez wątpienia do wniosku, że obwiniona dopuściła się popełnienia przypisanych jej wyrokiem czynów.

Dokonując oceny wyjaśnień obwinionej Sąd dał im wiarę w części, w której potwierdziła kierowanie pojazdem marki T. (...), uderzenie w zaparkowany za jej samochodem pojazd marki O. (...) należący do A. F. i S. F. w trakcie wykonywania manewru cofania oraz fakt, że postanowiła odjechać z miejsca zdarzenia i nie czekać na przyjazd patrolu Policji, gdyż w jej ocenie nie doszło do wyrządzenia szkody.

Z kolei w odniesieniu do wyjaśnień obwinionej w zakresie, w jakim zaprzecza ona, że spowodowała zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym Sąd odmówił przyznania wyjaśnieniom obwinionej waloru wiarygodności, uznając takie twierdzenia M. S. za wyraz jej subiektywnej opinii, mającej doprowadzić do uwolnienia jej od odpowiedzialności za zarzucone jej wykroczenia. W realiach przedmiotowej sprawy nie sposób uznać, aby zachowanie obwinionej nie doprowadziło do spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu lądowym. Doprowadzenie przez niezachowanie należytej ostrożności do kolizji z innym pojazdem, a także potrącenie pieszego z całą pewnością mogło rodzić zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu.

Za nieprawdziwe Sąd uznał także wyjaśnienia obwinionej, w których opisywała zachowanie A. F., polegające na otwarciu drzwi jej samochodu i próbie wyciągnięcia jej z samochodu, a także jej twierdzenia przeczące potrąceniu U. S.. Takim wyjaśnieniom obwinionej przeczy w szczególności dowód z nagrania monitoringu, z kamery nr 12, którego wiarygodność, w ocenie Sądu nie ulega wątpliwości. Wbrew twierdzeniom obwinionej z nagrania nie wynika, by ktokolwiek otwierał drzwi jej samochodu i zmuszał ją do wyjścia z pojazdu. Na nagraniu wyraźnie widać, że obwiniona sama otwiera drzwi i opuszcza samochód. Na nagraniu zarejestrowano także moment ruszania obwinionej zarejestrowany o 18:57:59 wg wskazania na nagraniu, co wynika z nieprzestawienia godziny w rejestratorze, kiedy to doszło do uderzenia U. S. przez ruszający pojazd obwinionej. Chwilę później na nagraniu widać, jak obwiniona wysiada z samochodu i intensywnie gestykulując zwraca się do U. S..

W ocenie Sądu za wiarygodne należy uznać zeznania A. F. i U. S.. Prezentowany przez nie w toku postępowania przebieg wydarzeń co do zasady znajduje potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, przede wszystkim w nagraniu monitoringu. Ich wiarygodności nie podważa fakt, że świadek A. F. twierdziła, iż w samochodzie obwinionej zamontowany był hak holowniczy. Obwiniona wykazała, że hak ten został zamontowany 24 listopada 2017 r. (paragon zakupu i montażu haka holowniczego k. 71), a więc w 3 dni po zdarzeniu. Należy jednak uznać, że z uwagi na stan wzburzenia okolicznościami zaistniałego zdarzenia, jak i na upływ czasu, jaki minął od tego dnia do przesłuchania w toku rozprawy, nie można mówić o celowej próbie wprowadzenia w błąd. Ponadto okoliczność, czy hak był w tym czasie zamontowany, nie ma większego znaczenia w realiach niniejszej sprawy. Zdaniem Sądu nie wpływa też na wiarygodność zeznań U. S. fakt, że w toku przesłuchania zmieniła ona swoją relację co do kolejności przebiegu zdarzeń z 21 listopada 2017 r. Tak jak wskazano wyżej w odniesieniu do zeznań A. F., tak i w tym wypadku upływ czasu od zdarzenia, dynamika sytuacji, jak i okoliczności wiążące się z silnymi emocjami dla pokrzywdzonej mogły spowodować, iż U. S. nie pamiętała szczegółowo przebiegu zdarzenia.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków - funkcjonariuszy Policji H. B. i W. D.. Świadkowie ci, jako osoby obce dla obu stron postępowania, nie mieli żadnego motywu, by zeznawać w sposób nieobiektywny i niezgodny z prawdą. Świadkowie opisali działania podjęte po przybyciu na miejsce zdarzenia, potwierdzili, że miało to miejsce wieczorem, przy czym z uwagi na upływ czasu i liczbę podobnych interwencji nie pamiętali szczegółów podejmowanych czynności.

Nie budziły też wątpliwości co wiarygodności pozostałe dowody w postaci notatek urzędowych, protokołu oględzin pojazdu, karty zdarzenia drogowego i informacji o wpisach w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Wszystkie te dokumenty zostały sporządzone przez uprawnione do tego osoby, w formie przewidzianej prawem i nie ma podstaw do podważenia zawartych w nich treści.

W świetle przeprowadzonych dowodów i ich oceny pod kątem wiarygodności należy uznać, że obwiniona M. S. 21 listopada 2017 r. około godziny 17:56 w J. na ulicy (...), tj. na drodze publicznej, kierując pojazdem marki T. (...) o nr rej. (...) nie zachowała należytej ostrożności w ten sposób, że wykonując manewr cofania celem wyjazdu zaparkowanym pojazdem i włączenia się do ruchu błędnie oceniając odległość i możliwość bezpiecznego wykonania manewru uderzyła w zaparkowany za nią pojazd marki O. (...) o nr rej. (...), czym spowodowała zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym dla B. F., T. S., T. B. (2) i S. W., co stanowiło wykroczenie z art. 86 § 1 k.w.

Nadto, w tym samym dniu i miejscu, około godziny 18:58 kierując wyżej wymienionym pojazdem obwiniona nie zachowała należytej ostrożności podczas manewru włączania się do ruchu, w wyniku czego potrąciła pieszą, która stała z przodu pojazdu celem uniemożliwienia wyjazdu obwinionej, czym stworzyła zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym dla U. S., T. S., T. B. (2) i S. W., dopuszczając się wykroczenia z art. 86 § 1 k.w.

Zgodnie z art. 86 § 1 k.w. odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten, kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Kluczową kwestią dla uznania odpowiedzialności z art. 86 § 1 k.w. jest ustalenie, że sprawca nie zachował „należytej ostrożności”. Przez pojęcie to należy rozumieć takie zachowanie uczestników ruchu lub innych osób, które wyłącza, przy uwzględnieniu całości okoliczności występujących w danej chwili, a przynajmniej minimalizuje, możliwość wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym (p.r.d.) uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność. W związku z tym można przyjąć, iż użyte w art. 86 § 1 k.w. sformułowanie „należyta ostrożność” obejmuje zarówno „zwykłą” ostrożność, jak również szczególną ostrożność w razie wystąpienia sytuacji, w której przepisy takiego rodzaju ostrożności wymagają (W. Radecki, Komentarz do art. 86 Kodeksu wykroczeń [w:] M. Bojarski, W. Radecki, Kodeks wykroczeń. Komentarz, Legalis/el). Przez szczególną ostrożność należy zaś rozumieć ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków oraz sytuacji zmieniających się na drodze, w takim stopniu, aby możliwe było odpowiednio szybie reagowanie (art. 2 pkt 22 p.r.d.) Ponadto zgodnie z art. 3 ust. 1 p.r.d. uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze, poza zachowaniem ostrożności czy szczególnej ostrożności, obowiązany jest unikać wszelkich działań, które mogłyby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, bądź ten ruch utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 3 p.r.d. kierujący pojazdem jest obowiązany przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność. W szczególności kierujący powinien sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia (art. 23 ust. 1 pkt 3 lit. a) p.r.d.) oraz upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda, a w razie trudności w osobistym upewnieniu się co do braku takiej przeszkody kierujący obowiązany jest zapewnić sobie pomoc innej osoby (art. 23 ust. 1 pkt 3 lit b) p.r.d.).

Zachowania szczególnej ostrożności oraz ustąpienia pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu wymaga także włączanie się do ruchu (art. 17 ust. 2 p.r.d.). Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 3 przez włączanie się do ruchu rozumie się rozpoczynanie jazdy po postoju lub zatrzymaniu się niewynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego oraz przy wyjeżdżaniu m.in. na jezdnię z pobocza, z chodnika lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych.

Warto wskazać na zachowującą aktualność uchwałę Sądu Najwyższego w przedmiocie wytycznych wymiaru sprawiedliwości w zakresie przestępstw drogowych (uchwała SN z 28 lutego 1975 r., sygn. akt V KZP 2/74, Legalis nr 18605). W pkt 6 tejże uchwały wskazano, że przez zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym należy rozumieć nie tylko reguły zawarte w przepisach określających porządek poruszania się na szlakach komunikacyjnych i zachowanie w typowych dla ruchu sytuacjach lub wyrażone przez przyjęte oznakowanie, oświetlenie czy sygnalizację, ale również reguły nieskodyfikowane w szczegółowy sposób, które wynikają nie tylko z przepisów, ale również z samej istoty bezpieczeństwa w ruchu i które muszą tym samym znaleźć zastosowanie wszędzie tam, gdzie brakuje sprecyzowanego przepisu.

Dla bytu wykroczenia z art. 86 § 1 k.w. nie jest konieczne przy tym, aby wskutek zachowania kierującego zaistniało jakieś zdarzenie, w postaci na przykład naruszenia ciała człowieka nieosiągającego poziomu wymaganego dla przestępstwa wypadku drogowego, uszkodzenie własnego ciała kierowcy lub spowodowanie szkody w mieniu własnym lub cudzym. Nie ma znaczenia rodzaj skutków, jakie mogą wyniknąć w razie zrealizowania się zagrożenia.

Powyższe rozważania należy odnieść do zachowania obwinionej M. S.. Swoim działaniem naruszyła ona przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 p.r.d. poprzez niezachowanie należytej ostrożności przy cofaniu, mimo że zdawała sobie sprawę z niewielkich odległości między zaparkowanymi samochodami oraz przepis art. 17 ust. 2 p.r.d. kiedy to włączając się do ruchu nie zachowała należytej ostrożności i uderzyła U. S. prowadzonym pojazdem. Niezachowanie należytej ostrożności, która we wskazanych przypadkach miała charakter ostrożności szczególnej, z całą pewnością spowodowało zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym dla B. F., T. S., T. B. (1), S. W. i U. S.. W ocenie sądu obwiniona w obu przypisanych jej czynach w oczywisty sposób stworzyła zagrożenie bezpieczeństwa dla wskazanych wyżej osób. Wprawdzie osoby te nie odniosły żadnych obrażeń, jednak powyższe nie zmienia faktu, iż zagrożenie bezpieczeństwa dla nich powstało. Zderzenie dwóch pojazdów, nawet przy niewielkiej prędkości jednego z nich i braku ruchu drugiego z pojazdów, może doprowadzić do uszkodzenia ciała znajdujących się w nich osób. Należy pamiętać, że nawet nieznaczne przeciążenia mogą skutkować powstaniem problemów zdrowotnych, w szczególności w obrębie kręgosłupa szyjnego, który jest najbardziej narażony na urazy. Podkreślenia przy tym wymaga okoliczność, iż znajdujący się w samochodzie O. (...) małoletni syn A. B. F. nie był zapięty pasami bezpieczeństwa, co tym bardziej mogło zagrozić jego bezpieczeństwu. Nie było to przy tym nieprawidłowe zachowanie tego pokrzywdzonego skoro pojazd ten nie był w ruchu.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że obwiniona M. S. w obu przypadkach swoim zachowaniem wyczerpała znamiona wykroczenia opisanego w art. 86 § 1 k.w.

Stopień społecznej szkodliwości czynów popełnionych przez obwinioną nie był nieznaczny, gdyż doszło do zagrożenia co najmniej dla zdrowia B. F., T. S., T. B. (1), S. W. i U. S., jak również dla mienia w postaci samochodu O. (...) należącego dla A. F. i S. F..

Wymierzając karę za okoliczność obciążającą Sąd uznał uprzednią karalność M. S. za wykroczenie podobne, tj. przeciwko przepisom ruchu drogowego. Także zachowanie obwinionej, która zlekceważyła zaistniałą sytuację i postanowiła oddalić się z miejsca zdarzenia, mimo że wiedziała o decyzji A. F. i U. S. wezwania na miejsce patrolu Policji, należy uznać za okoliczność poważnie obciążającą obwinioną.

Z tych też względów Sąd wymierzył obwinionej karę grzywny w kwocie 600 zł. W ocenie Sądu kara ta jest odpowiednia do wagi naruszonych przez obwinioną zasad i następstw jej działania. Taki wymiar grzywny będzie stanowić dla niej dolegliwość odczuwalną, która powinna skłonić obwinioną do powstrzymania się przed ponownymi naruszeniami prawa w przyszłości oraz powinna wywołać przekonanie, że w przypadku tychże naruszeń kara i obowiązek zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości są nieuchronne.

W związku z udziałem w sprawie wyznaczonego obrońcy z urzędu należało w oparciu o § 17 ust. 2 pkt 2 i § 20 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu przyznać adw. W. W. kwotę 216 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej obwinionej z urzędu oraz kwotę 49,68 zł tytułem podatku od towarów i usług.

W zakresie orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania co do zasady koszty te obciążają obwinionego w przypadku uznania go za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu. Jednakże z uwagi na stan majątkowy obwinionej, samotne wychowywanie przez nią trójki małoletnich dzieci oraz pozostawanie bez pracy, co stanowiło również podstawę wyznaczenia obwinionej obrońcy z urzędu, Sąd uznał, że w niniejszej sprawie zachodzą przesłanki do zastosowania zwolnienia obwinionej od ponoszenia kosztów postępowania w oparciu o art. 624 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.o.w.