Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Napiórkowska- Kasa

Protokolant: protokolant sądowy Aleksandra Łaszuk

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2018 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy Z. K.

przeciwko (...) Oddział (...) w W. Placówka Terenowa w S.

o jednorazowe odszkodowanie

na skutek odwołania Z. K.

od decyzji (...) Oddział (...) w W. Placówka Terenowa w S. z dnia (...) znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję z dnia (...) znak (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu Z. K. prawo do jednorazowego odszkodowania w związku z wypadkiem w dniu 15 lutego 2016 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników w wysokości 35% ( trzydzieści pięć procent) stałego uszczerbku na zdrowiu.

Sygn. akt: VI U 298/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 maja 2016 roku Prezes (...) znak: (...) odmówił ubezpieczonemu Z. K. prawa do jednorazowego odszkodowania w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 15 lutego 2016 roku. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że zdarzenie któremu uległ odwołujący w tym dniu nie nosi cech wypadku przy pracy rolniczej, ponieważ z materiału zgromadzonego wynika, że obrażeń ciała doznał on podczas upadku z drabiny będąc stodole, kiedy to montował oświetlenie, które było niezbędne przy przecinaniu płyt przeznaczonych do ocieplenia sufitu budynku mieszkalnego. Zdaniem organu rentowego czynność ta nie miała związku z prowadzeniem działalności rolniczej i z tego względu należało odmówić prawa do jednorazowego odszkodowania.

(decyzja – akta rentowe k. 38)

Odwołaniem z dnia 17 czerwca 2016 roku (data wniesienia do organu rentowego) Z. K. zwrócił się z prośbą o uchylenie w całości i zmianę decyzji z dnia (...) Prezesa (...) znak:(...). Uzasadniając swoje stanowisko odwołujący podniósł, że nie jest prawdą jakoby nie prowadził działalności rolniczej. Wskazał także, że tego dnia planował pracę przy słomie.

(odwołanie – k. 1)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 11 lipca 2016 roku organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości. Uzasadnił swoje stanowisko, tym, że organ rentowy na podstawie przeprowadzonego postępowania powypadkowego ustalił, że poszkodowany posada grunty rolne w G., które nie jest użytkowane rolniczo – jest to działka rekreacyjną, część gruntów na podstawie umowy ustnej wydzierżawił innemu rolnikowi po sąsiedzku, a sam użytkuje łąkę znajdującą się wokół posesji. W dniu zdarzenia miał przycinać z synem płyty MDF w celu zamocowania ich w pomieszczeniu remontowanym. W stodole odwołujący chciał założyć oświetlenie, w tym celu ustawił drabinę opartą o belkę i chciał przykręcić oświetlenie. W wyniku prawdopodobnej utraty równowagi spadł z drabiny z wysokości 2,5 metra i uderzył o betonowe klepisko doznając urazów w obrębie głowy i tułowia. Wobec tego czynności te wykonywane przez odwołującego w dniu zdarzenia nie były czynnościami, służącymi prowadzeniu działalności rolniczej, ani nie pozostają w związku czasowym i przyczynowym, czy też funkcjonalnym z jej wykonywaniem. (odpowiedź na odwołanie – k. 3 – 4 )

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. K. prowadzi razem z żoną A. K. gospodarstwo rolne od 2008 roku w miejscowości G. w odległości 76 km od jego miejsca zamieszkania w W.. Gospodarstwo ma powierzchnię 3 ha z czego cześć jest uprawna, a część stanowią łąki (o powierzchni 1 ha) użytkowane przez odwołującego. Na terenie tego gospodarstwa znajduje się stodoła, obora, dom mieszkalny (z kuchnią letnią) zamieszkały przez matkę odwołującego. W stodole przechowywane są kosiarka spalinowa, grabie, widły, kosa oraz siano. Do zwierząt hodowanych w tym gospodarstwie rolnym należały kury.

(zeznania odwołującego na rozprawie z dn. 29.12.2016 r. – od 00:03:57 do 00:06:53;

zeznania świadka A. K. na rozprawie z dn. 27.11.2017 r. – od 00:17:17 do 00:19:03)

Z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym odwołujący podlega ubezpieczeniu w (...).

(bezsporne)

Data zdarzenia została omyłkowo ustalona na 15 luty 2016 r., zamiast na 12 luty 2016 r., wskutek mylnego podania daty zdarzenia do protokołu przez żonę odwołującego, A. K..

(zeznania odwołującego na rozprawie z dn. 29.12.2016 r. – od 00:11:15 do 00:12:40)

W dniu 12 lutego 2016 roku odwołujący przyjechał rano do gospodarstwa rolnego w G. w celu wygrabienia liści oraz wyremontowania letniej kuchni, którą adaptował do celów mieszkalnych. Ponadto w tym dniu miał zamiar wyrzucać słomę z obory i przenieść ją do stodoły znajdującej się w tym gospodarstwie. W celu wyremontowania pomieszczeń letniej kuchni (murowanej) miał zamiar zamontować płyty MDF na suficie, gdyż były tam zgniłe belki. Płyty miał zamiar przycinać wieczorem w stodole razem z synem. Około godziny 10.00 – 11.00 przystąpił do wymiany zepsutego oświetlenia w stodole, gdyż wieczorem jest w niej ciemno i bez działającego oświetlenia prace w niej są o tej porze niemożliwe. W trakcie montażu oświetlenia w stodole znajdując się na drabinie około 2,5 metra nad ziemią stracił równowagę i spadł z tej wysokości na betonowe klepisko. Przyczyną upadku było nieprawidłowe ustawienie drabiny oraz brak zabezpieczeń. Po upadku poszkodowany zawołał żonę A. K. wskazując, że upadł oraz zgłaszał ból.

(zeznania odwołującego na rozprawie z dn. 29.12.2016 r. – od 00:03:57 do 00:06:53 oraz na rozprawie z dn. 23.11.2017 r. – od 00:23:36 do 00:31:13)

Po opatrzeniu rolnik wraz z żoną pojechali do W., gdzie mieszkali. Udali się na Izbę Przyjęć (...) w W.. Poszkodowany w tym dniu nie dostał się do lekarza. W dniu 16 lutego 2016 roku Z. K. zgłosił gorsze samopoczucie i został odwiedzony przez lekarza chorób wewnętrznych G. W. (wizyta domowa).

(zeznania świadka A. K. na rozprawie z dn. 23.11.2017 r. – od 00:14:51 do

00:17:17;

protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy rolniczej z dn. 07.03.2016 r. – k. 3 akt rentowych)

Odwołujący był hospitalizowany w (...) w W. od dnia 2 marca 2016 roku do 3 marca 2016 roku. Rozpoznano u niego zastarzałe złamanie kompresyjne Th8, wielomiejscowe złamania klatki piersiowej i rękojeści mostka, żeber IV-V po prawej stronie. Odwołujący został wypisany do domu z zaleceniami chodzenia, pionizacji w gorsecie, zdejmowania do leżenia oraz leczenia farmakologicznego i konsultacji ortopedycznej.

(karta informacyjna leczenia szpitalnego ze (...) w W. z dn. 03.03.2016 r. – k. 11 akt rentowych;

wynik badania radiologicznego – k. 9 akt rentowych;

wynik badania TK klatki piersiowej z dn. 02.03.2016 r. – k. 10 akt rentowych;

karta informacyjna SOR – k. 20 akt rentowych)

Dnia 7 marca 2016 r. żona odwołującego A. K. zgłosiła wypadek męża do Placówki Terenowej (...) w W..

(zgłoszenie wypadku – k. 5 akt rentowych;

pismo wewnętrzne KRUS z dn. 07.03.2016 r.)

Odwołujący odczuwał skutki wypadku z dnia 12.02.2016 r. jeszcze kilka miesięcy po zdarzeniu. Dolegliwościami występującymi nadal u odwołującego były: bóle kręgosłupa, pieczenie miejsca złamania kręgosłupa w sytuacjach gdy odwołujący stoi długo w jednej pozycji, trudności z obracaniem się w prawą lub w lewą stronę, szczególnie podczas jazdy samochodem.

(zeznania odwołującego na rozprawie z dn. 29.12.2016 r. – od 00:26:27 do 00:29:01)

Postanowieniem z dnia 24 listopada 2017 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza specjalisty za zakresu ortopedii i traumatologii na okoliczność ustalenia, czy wskutek wypadku z dnia 12.02.2016 r. odwołujący doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a jeżeli tak, to w jakiej procentowej wysokości.

(postanowienie z dn. 24.11.2017 r. – k. 35)

Biegły sądowy z zakresu ortopedii i traumatologii M. G. po zapoznaniu się z aktami sprawy oraz po przeprowadzeniu w dniu 23.01.2018 r. badania odwołującego wydał pisemną opinię w sprawie, w której stwierdził u odwołującego stan po złamaniu kompresyjnym TH8 z klinowym zniekształceniem i ograniczeniem ruchomości, stan po złamaniu mostka z deformacją, stan po złamaniu IV i V żebra. We wnioskach biegły ustalił, że przebyty przez odwołującego uraz spowodował powstanie stałego uszczerbku na zdrowiu. Biegły określił jego łączną wysokość na 35 % stałego uszczerbku na zdrowiu, związanego z naruszeniem pierwotnej struktury anatomicznej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. Na ustaloną w ten sposób wysokość doznanego stałego uszczerbku na zdrowiu składają się:

- 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu za złamanie żeber, które wygoiło się z obecnością zniekształcenia;

- 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu za złamanie mostka, które wygoiło się z obecnością zniekształcenia;

- 15 % stałego uszczerbku na zdrowiu za złamanie kręgosłupa piersiowego, podczas którego gojenia się doszło do ograniczenia ruchomości kręgosłupa.

( opinia biegłego M. G. – k. 42 – 44 verte)

Powyższy stan faktyczny został ustalony przez Sąd na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach, których wiarygodność nie była kwestionowana w trakcie postępowania przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu. Sąd jako wiarygodne ocenił zeznania odwołującego Z. K., który zrelacjonował przebieg zdarzenia z dnia 12.02.2016 r. Za wiarygodne uznane zostały również zeznania świadka A. K., która również przedstawiła przebieg zdarzenia z dnia 12.02.2016 r. Świadek miała przy tym bezpośrednią wiedzę o tych okolicznościach, albowiem, to ona udzielała odwołującemu pomocy bezpośrednio po zdarzeniu. Szczególnie istotna była dla Sądu opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii M. G.. Opinia ta została sporządzona przez biegłego w sposób nie budzący zastrzeżeń Sądu co do jej jasności i rzetelności. Sąd miał również na uwadze, że strony nie kwestionowały ustaleń zawartych w opinii biegłego oraz nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego. Zdaniem Sądu wykorzystane w sprawie dokumenty, w zakresie w jakim Sąd posłużył się nimi w celach dowodowych, zeznania świadka i odwołującego oraz przedłożona opinia biegłego są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Na tej podstawie Sąd uznaje ustalony na ich podstawie stan faktyczny za bezsporny.

Sąd zważył, co następuje:

W ustalonym stanie faktycznym Sąd uznał, że odwołanie Z. K. od decyzji (...)z dnia (...)znak: (...), jest w pełni zasadne.

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie była kwestia prawa odwołującego Z. K. do jednorazowego odszkodowania w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 12.02.2016 r.

Podstawą prawną do wydania zaskarżonej decyzji był art. 11 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. (Dz. U. 2017.2336 j.t.) Zgodnie z treścią tego artykułu za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostającej w związku z wykonywaniem tych czynności:

1)  na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym lub

2)  w drodze ubezpieczonego z mieszkania go gospodarstwa rolnego w którym mowa w pkt 1, albo w drodze powrotnej, lub

3)  podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego, o którym mowa w pkt 1, zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo w związku z wykonywaniem tych czynności, lub

4)  w drodze do miejsca wykonywani tych czynności, o których mowa w pkt 3, albo w drodze powrotnej.

Zgodnie z unormowaniem zawartym w art. 9 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, świadczeniami z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego są zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński oraz jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, zwane dalej „jednorazowym odszkodowaniem”.

Jak wynika z analizy powyższej regulacji, jednorazowe odszkodowanie przysługuje w przypadku doznania uszczerbku na zdrowiu, który został spowodowany wypadkiem przy pracy rolniczej. Sam fakt doznania uszczerbku na zdrowiu nie był w toku niniejszego postępowania kwestionowany, jakkolwiek w toku postępowania przed organem nie była rozpatrywana i ustalana jego wysokość, nie była ona też objęta skarżoną decyzją, sporną zaś kwestią, która legła u podstaw wydania skarżonej decyzji, jest nie uznanie zdarzenia, które doprowadziło do uszczerbku na zdrowiu odwołującego się za wypadek przy pracy rolniczej.

Analizowanym wypadkiem było zdarzenie z dnia 12.02.2016 r., kiedy to odwołujący wskutek upadku z drabiny uderzył w betonowe klepisko i doznał złamań trzonku mostka, żeber i kompresyjnego złamania TH8.

Spornym w sprawie było ustalenie faktu, czy zdarzenie, w wyniku którego odwołujący doznał obrażeń ciała, nosiło cechy wypadku przy pracy rolniczej oraz czy czynność, którą wykonywał odwołujący tuz przed wypadkiem, miała związek z prowadzeniem przez niego działalności rolniczej.

Sąd podziela stanowisko Sądu Okręgowego w Ostrołęce, wyrażone w wyroku z dnia 9 grudnia 2013 r., sygn. akt: III Ua 5/13, zgodnie z którym definicję wypadku rolniczego określa art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, według którego za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem m. in. czynności na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym. Zgodnie z tym przepisem, na pojęcie wypadku przy pracy rolniczej składają się trzy elementy: nagłość zdarzenia, przyczyna zewnętrzna i związek zdarzenia z pracą rolniczą.

Z brzmienia tezy zawartej w przytoczonym orzeczeniu Sądu Okręgowego w Ostrołęce wynika, że wszystkie trzy wymienione powyżej przesłanki muszą wystąpić kumulatywnie, aby uznać dane zdarzenie za wypadek przy pracy rolniczej.

Oceniając zdarzenie z dnia 12.02.2016 r. odnośnie nagłości jego wystąpienia należy uznać, że upadek odwołującego z drabiny podczas przykręcania lampy jest okolicznością, która wystąpiła w sposób niespodziewany i której zaistnienia nie można było przewidzieć.

Należy stwierdzić, że zdarzenie z dnia 12.02.2016 r. było wywołane przyczyną zewnętrzną, gdyż w toku ustalania jego przebiegu nie stwierdzono umyślnego spowodowania wypadku przez odwołującego oraz rażącego niedbalstwa. Nie stwierdzono również, by do upadku odwołującego doszło wskutek jego ewentualnych dolegliwości, utrudniających utrzymanie przez niego równowagi podczas takich czynności, jak wchodzenie po drabinie.

Do wypadku odwołującego z dnia 12.02.2016 r. doszło w związku z wykonywaniem przez odwołującego pracy w gospodarstwie rolnym. Jak ustalono w zaistniałym w sprawie stanie faktycznym, odwołujący doznał upadku z drabiny w czasie, gdy chciał zainstalować oświetlenie w stodole, aby móc w niej pracować po zmroku. Do zdarzenia doszło w stodole na terenie gospodarstwa rolnego odwołującego. Odwołujący chciał zamontować oświetlenie, by móc później przyciąć płyty MDF potrzebne do wyremontowania sufitu kuchni letniej. Ponadto w tym dniu odwołujący miał zamiar wyrzucać słomę z obory i przenieść ją do stodoły. Zdaniem Sądu te czynności mieszczą się w zakresie „zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej”. Sąd przychyla się do poglądu wyrażonego w doktrynie, że zwykłymi czynnościami związanymi z prowadzeniem działalności rolniczej są wszelkie czynności związane w ścisły sposób z prowadzeniem gospodarstwa, bez których gospodarstwo nie mogłoby prawidłowo funkcjonować. (H. Szewczyk, Prawne pojęcie wypadku przy pracy rolniczej, Roczniki Administracji i Prawa. Rok XIV). Należy zatem stwierdzić, że montaż oświetlenia w stodole jest czynnością potrzebną do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego. Bezspornym jest, że oświetlenie, które chciał zamontować odwołujący, służyłoby nie tylko do jego pracy polegającej na przycinaniu płyt MDF, lecz również do wszystkich pozostałych czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, które byłyby wykonywane w stodole. W tym miejscu należy przytoczyć, że w dniu zdarzenia odwołujący miał zaplanowane wykonywanie w tejże stodole czynności związanych z działalnością rolniczą, których nie zdołał jednak wykonać w związku z poniesionym przez siebie urazem. Prawidłowym jest zatem uznanie wypadku odwołującego z dnia 12.02.2016 r. za wypadek przy pracy rolniczej.

Tym samym należy uznać, że zostały spełnione wszystkie trzy przesłanki uznania wypadku odwołującego z dnia 12.02.2016 r. za wypadek rolniczy z art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Celem ustalenia czy w wyniku wypadku z dnia 12.02.2016 r. doszło u odwołującego do powstania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz jego wysokości, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii. Biegły M. G. stwierdził u odwołującego Z. K. wystąpienie stałego uszczerbku w wysokości 35 %, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r.

Zdaniem Sądu, brak jest podstaw do negowania powyżej przedstawionego stanowiska biegłego sądowego. Tym bardziej, że wydana opinia zawiera pełne i jasne uzasadnienie, uwzględniające rozpoznane u wnioskodawcy schorzenie. Biegły sądowy, obowiązany jest orzekać zgodnie z wiedzą medyczną, posiadanymi kwalifikacjami i obowiązującymi przepisami. Dlatego zdaniem Sądu, sporządzonej przez biegłego opinii nie można odmówić rzetelności i fachowości co do medycznej oceny stanu zdrowia odwołującego, w odniesieniu do obowiązujących przepisów. Ponadto żadna ze stron nie kwestionowała przedmiotowej opinii.

Podkreślić należy, że Sąd nie dysponuje wiadomościami specjalnymi, które posiada biegły. Zgodnie zaś z utrwalonym w tej materii poglądem Sądu Najwyższego - opinie biegłych lekarzy mogą być oceniane przez Sąd wyłącznie przez pryzmat ich zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego oraz wiedzy powszechnej, wystarczające dla uznania bądź nie uznania opinii biegłego za przekonywującą (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2005r., II CK 572/04, Lex nr 151656).

Opinia biegłego sądowego podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. – na podstawie właściwych dla jej przymiotów kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażanych w niej wniosków. Skoro opinia biegłego sądowego w niniejszej sprawie była jasna, logiczna oraz nie była kwestionowana przez strony, Sąd podzielił dokonane w niej ustalenia i przyjął je za podstawę swojego orzeczenia ustalając, że doznany przez odwołującego uraz uzasadnia orzeczenie stałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 35%.

Jednocześnie Sąd nie zgodził się z twierdzeniem organu rentowego, zgodnie z którym zdarzenie z dnia 12.02.2016 r., któremu uległ odwołujący nie nosiło znamion wypadku przy pracy rolniczej. Organ rentowy nie przytoczył żadnych słusznych argumentów odnośnie tego, dlaczego odmówił uznania w/w zdarzenia za wypadek przy pracy rolniczej. Organ rentowy błędnie przyjął, że montaż oświetlenia w stodole w celu późniejszego przycinania przez niego płyt MDF nie miało związku z prowadzeniem przez niego działalności rolniczej, gdyż jest bezspornym w sprawie, że oświetlenie miało być zamontowane przez odwołującego nie tylko na czas przycinania tych płyt. Za błędne należy uznać również twierdzenie organu rentowego, że w gospodarstwie rolnym odwołującego brak jest jakichkolwiek śladów prowadzenia przez niego działalności rolniczej. Ustalając stan faktyczny w sprawie stwierdzono, że odwołujący przed tym jak doszło do wypadku z dnia 12.02.2016 r. wykonywał czynności związane z prowadzeniem działalności rolniczej na terenie swojego gospodarstwa.

Wobec powyższego, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. Sąd uwzględnił odwołanie i zmienił zaskarżoną decyzję (...) Placówki Terenowej w S. z dnia (...) w ten sposób, że przyznał odwołującemu Z. K. prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej z dnia 12 lutego 2016 r. w wysokości 35% stałego uszczerbku na zdrowiu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.