Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Jolanta Wolska ( spr. )

SSA Lucyna Guderska

Sędziowie: SSA Jacek Zajączkowski

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2018 r. w Ł.

sprawy B. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o emeryturę

na skutek apelacji B. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 28 lutego 2017 r. sygn. akt VI U 496/16

oddala apelację.

Sygn. akt: III AUa 636/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 kwietnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił B. G. prawa do wcześniejszej emerytury, z uwagi na niespełnienie warunku udowodnienia co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz co najmniej 15 - letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu od powyższej decyzji z dnia 6 maja 2016 r. B. G. zakwestionowała stanowisko organu rentowego, wskazując, iż organ rentowy niewłaściwie obliczył sumę okresów składkowych i nieskładkowych oraz uzupełniających. Nadto, odwołująca się wskazała, iż pracę na stanowisku szwacza ręcznego, szwacza maszynowego, brakarza i brakarza miralux, wykonywała stale i pełnym wymiarze czasu pracy. Cały czas zajmowała się obróbką surowców włókienniczych.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 6 czerwca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. domagał się oddalenia odwołania z przyczyn tożsamych z tymi, które wskazane zostały w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy w Płocku oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie poprzedziły następujące ustalenia faktyczne

i ich ocena prawna:

Ubezpieczona B. G. złożyła w dniu 4 kwietnia 2016 r. wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury. Nie jest ona członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawczyni miała uznane przez ZUS za udowodnione: 19 lat, 4 miesiące

i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz 4 lata, 6 miesięcy i 18 dni stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

B. G. w okresie do 3 maja 1974 r. do 15 sierpnia 1976 r. pracowała w gospodarstwie rolnym swoich rodziców. Jednocześnie uczęszczała do (...) Szkoły Zawodowej w R., którą ukończyła w dniu 20 czerwca 1975r.

W okresie od dnia 16 sierpnia 1976 r. do dnia 30 listopada 2000 r. odwołująca się pracowała w Zakładzie (...) w P.. Początkowo wykonywała pracę na stanowisku przewijaczki przędzy w Wydziale Farbiarni i Wykańczalni – zatrudniona była na podstawie umowy zawartej z nią jako stażystką. W dniu 10 listopada 1976 r. złożyła egzamin stanowiskowy i uzyskała zawód przewijarki przędzy. W dniu 8 lutego 1977 r. ubezpieczona wniosła o przeniesienie do pracy siedzącej na farbiarni lub brakarni ze względu na stan zdrowia. Od 1 marca 1977 r. skarżąca rozpoczęła pracę szwacza ręcznego na wydziale Konfekcji. Od dnia 21 kwietnia 1977 r. pracowała jako pomoc w wydziale produkcyjnym (etykieciarka) w Wydziale Wykończeniowym i Kontroli Końcowej. Od dnia 1 lutego 1980 r. B. G. została oddelegowana do pełnienia obowiązków brakarza w wydziale Wykończeniowym i Kontroli Końcowej, natomiast w dniu 21 lutego 1980 r. złożyła egzamin stanowiskowy i uzyskała uprawnienia do pracy w charakterze brakarza. W okresie od 1 października 1982 r. do 5 stycznia 1983 r. ubezpieczona została oddelegowana do pracy w Wydziale W. na stanowisko prasowacza. W okresie od 1 października 1985 do 1 marca 1991 r. zostały jej powierzone obowiązki prasowacza – formowacza. Od dnia 2 marca 1991 r. wnioskodawczyni pracowała na stanowisku szwacza maszynowego.

W trakcie zatrudnienia w (...) w P. B. G. korzystała z urlopu bezpłatnego w okresie: od 14 maja 1981 r. do 26 stycznia 1982 r. oraz od 1 sierpnia 1984 r. do 31 grudnia 1989 r. Nadto, odwołująca się korzystała z urlopu wychowawczego w okresach: od 4 kwietnia 1979 r. do 31 października 1979 r., od 14 maja 1981 r. do 26 stycznia 1982 r., od 16 lutego 1982 r. do 31 sierpnia 1982 r., od 1 sierpnia 1984 r. do 31 grudnia 1989 r. oraz od 1 stycznia 1990 r. do 28 lutego 1991 r. W okresie od 11 lipca 1988 r. do 28 lutego 1991 r., miała przyznane prawo do zasiłku pielęgnacyjnego dla niepełnosprawnego syna.

W dniu 26 kwietnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wydał zaskarżoną decyzję.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie dokumentarnego materiału dowodowego, akt organu rentowego oraz na podstawie zeznań świadków oraz samej wnioskodawczyni. Stanowiące podstawę ustaleń faktycznych dokumenty Sąd uznał za wiarygodne. Nie były one kwestionowane przez żadną ze stron, stąd Sąd nie znalazł podstaw, by

z urzędu odmówić im wiarygodności i mocy dowodowej.

Sąd uznał, iż przedmiotem sporu między stronami była ocena charakteru pracy odwołującej się w Zakładzie (...), w charakterze: szwacza ręcznego, szwacza maszynowego, brakarza oraz brakarza – miralux oraz możliwość zaliczenia okresów pracy na tych stanowiskach do stażu pracy w warunkach szczególnych, a nadto przeliczenie ogólnego stażu okresów składkowych i nieskładkowych, które umożliwiałoby uzyskanie prawa do wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

Sąd pierwszej instancji wywiódł, że w sprawach z zakresu prawa pracy

i ubezpieczeń społecznych nie obowiązują ograniczenia dopuszczalności dowodów przewidziane w art. 246 k.p.c. i art. 247 k.p.c. w zw. z art. 304 in fine k.p.c. Oznacza to, że w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających charakter pracy, czy też czasookres zatrudnienia. Na okoliczność wykonywania pracy w (...) w latach 1976-1999 ubezpieczona wskazała dwóch świadków: E. O. oraz J. J.. Sąd dał wiarę ich zeznaniom, albowiem są one ze sobą zgodne, wzajemnie się uzupełniają i znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w niniejszej sprawie. W toku postępowania nie ujawniła się żadna okoliczność osłabiająca ich wiarygodność i moc dowodową. Świadek J. J. zeznała, iż pracowała razem ze skarżącą w (...)ie. Świadek rozpoczęła pracę w roku 1975 r. Świadek zeznała, iż B. G. pracowała początkowo na konfekcji, następnie obszywała guziki na maszynie. Według świadka, odwołująca się nie pracowała jako brakarz. Świadek E. O. zeznała natomiast, iż wnioskodawczyni od 1991 r. pracowała na konfekcji. Wcześniej pracowała na dziewiarni, farbiarni i brakarni. Od 1991 r. ubezpieczona pracowała jako szwacz ręczny, na guzikarce, na miralux-ie – zajmowała się przeglądaniem gotowych wyrobów. W ocenie Sądu Okręgowego, świadkowie ci mają miarodajną wiedzę na temat charakteru pracy odwołującej się w firmie (...). Świadkowie pracowali z ubezpieczoną w spornym okresie czasu w tej samej firmie, a także w tym samym wydziale. Świadkowie nie potrafili podać dokładnej daty zatrudnienia odwołującej się w (...)ie, jednakże potwierdzili czynności wykonywane przez B. G. w okresie zatrudnienia w Zakładzie.

Sporny między stronami był okres pracy odwołującej w firmie (...) w takim wymiarze, aby spełniał on warunek 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu, organ rentowy słusznie odmówił wnioskodawczyni prawa do wcześniejszego świadczenia emerytalnego z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za udowodniony okres łączny - 4 lata, 6 miesięcy i 18 dni. Sąd Okręgowy uznał, iż do wyliczonego przez ZUS okresu pracy w warunkach szczególnych, należy uwzględnić okres pracy na stanowiskach: szwacz ręczny, szwacz maszynowy, oraz brakarz – miralux (łącznie 9 lat, 10 miesięcy i 17 dni). Prace te zakwalifikować można do prac wskazanych w wykazie A, dziale VII „ w przemyśle lekkim”, pkt 4 „prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych” rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983, nr 8, poz. 43). Tym samym, okres pracy w warunkach szczególnych wynosi łącznie 14 lat, 5 miesięcy i 5 dni i jest niższy niż wymagany przez ustawę.

Sporny w sprawie był także ogólny staż ubezpieczeniowy, tj. łączny wymiar okresów składkowych i nieskładkowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, iż B. G. udowodniła łącznie 19 lat, 4 miesiące i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Sąd uznał, iż do ogólnego stażu ubezpieczeniowego należy uwzględnić okres sprawowanej opieki nad niepełnosprawnym synem, jednakże tylko ten, w którym ubezpieczona miała przyznane prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. Sąd bowiem w pełni podzielił linię orzeczniczą Sądu Najwyższego, zgodnie z którą w rozumieniu art. 7 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, uwzględnienie okresu urlopu wychowawczego w wymiarze dodatkowych 3 lat jest możliwe tylko, gdy w tym okresie przysługuje zasiłek pielęgnacyjny na dziecko ze względu na jego stan psychiczny, fizyczny lub psychofizyczny (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2005 r., II UK 195/04, Legalis nr 211555). B. G. miała ustalone prawo do zasiłku pielęgnacyjnego w okresie od 11 lipca 1988 r. do 28 lutego 1991 r. (łącznie 2 lata, 7 miesięcy i 17 dni). Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, iż ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawczyni, po doliczeniu do stażu ubezpieczeniowego wyliczonego przez ZUS, wynosi 22 lata i 15 dni.

Pełnomocnik skarżącej złożył w dniu 14 lutego 2017 r. wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego w celu ustalenia, czy praca wykonywana przez odwołującą się na stanowiskach w (...), wskazana w świadectwie pracy, jest pracą w warunkach szczególnych. Postanowieniem z tego samego dnia Sąd Okręgowy oddalił wniosek pełnomocnika, jako zmierzający do przedłużenia postępowania. Ponadto, z uwagi na charakter pracy wnioskodawczyni, nie zachodziła potrzeba zasięgania wiadomości specjalnych.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy wywiódł, że odwołanie okazało się niezasadne i podlegało oddaleniu.

Zdaniem Sądu, osoby zatrudnione w szczególnych warunkach mogą przejść na wcześniejszą emeryturę. Muszą udowodnić odpowiedni staż ubezpieczeniowy oraz okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a niekiedy fakt osiągnięcia wieku emerytalnego w czasie takiego zatrudnienia.

Możliwość uzyskania emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przewiduje art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2016, poz. 887). Szczegółowe warunki, na jakich można otrzymać to świadczenie, zawarte są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983, nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Przepisy ustawy emerytalnej za pracowników zatrudnionych

w szczególnych warunkach uznają pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Rozporządzenie zaś zawiera w formie załączników dwa wykazy rodzajów prac w szczególnych warunkach: wykaz A

i B. W pierwszym z nich umieszczono prace, m.in.: w górnictwie, w energetyce, w hutnictwie i przemyśle metalowym, w chemii, w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, w transporcie i łączności, w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym, w przemyśle lekkim.

Zgodnie z art. 184 ustawy emerytalnej, prawo do emerytury kobiecie urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ust. 4 w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. 55 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r., osiągnęła: co najmniej 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach, tj. 20 lat. Powyższa emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, ewentualnie złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody Skarbu Państwa oraz rozwiązania stosunku pracy, przy czym ostatni wymóg obowiązywał do 31 grudnia 2012 r. Prawo do emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej nabywa zatem ubezpieczony, który na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymował się wymaganym okresem ogólnym i szczególnym, natomiast wiek emerytalny osiągnął po tej dacie, niezależnie od tego, czy w chwili dożycia 55/60 lat miał status pracownika, wykonywał inną pracę (np. prowadził działalność gospodarczą), czy też w ogóle nie był zatrudniony (vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2007 r., II UZP 14/06, OSNPUSiSP 2007, nr 13-14, poz. 199; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2007 r., I UK 62/07, OSNPUSiSP 2008, nr 17-18, poz. 269; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2007 r., III AUa 791/06, Apel. – W-wa 2007, nr 3).

Ze złożonych w niniejszej sprawie dokumentów jednoznacznie wynika, iż odwołująca się ukończyła 55 lat oraz nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 2, powoływanego już rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Przy ustalaniu długości wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ZUS uwzględnia tylko te okresy, wskazane w świadectwie pracy, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast

w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84, LEX nr 14630). Przeprowadzenie innych dowodów przewidzianych na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego na okoliczność pracy w warunkach szczególnych dopuszczalne jest, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy, a ZUS kwestionuje jego treść, jak

i wówczas, gdy dokument ten nie może zostać sporządzony. Postępowanie przed sądem (na skutek odwołania od decyzji organu rentowego) nie podlega ograniczeniom dowodowym, co wynika wprost z art. 473 k.p.c., zatem każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, Sąd nie jest związany środkami dowodowymi dla dowodzenia przed organami rentowymi (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 1999 r., II UKN 69/98, OSNP 2000/11/439).

Stanowisko organu rentowego odmawiające odwołującej się prawa do wcześniejszej emerytury, okazało się zasadne. Przeprowadzone w sprawie postępowanie wykazało, iż ubezpieczona – o ile wykazała co najmniej 20 – letni okres składkowy i nieskładkowy, o tyle nie udowodniła 15 - letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Tym samym B. G. nie korzysta z prawa do dochodzonego świadczenia, stąd Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie ubezpieczonej.

Wyrok ten zaskarżyła w całości apelacją B. G., która zarzuciła rozstrzygnięciu:

- naruszenie przepisów postępowania, w szczególności art. 162, 233, 278 § 1 k.p.c., poprzez przekroczenie przez Sąd pierwszej instancji zasady swobodnej oceny dowodów i błędne ustalenie, że odwołująca się nie posiada co najmniej 15 – letniego stażu pracy w warunkach szczególnych w Zakładzie (...) w P., wskutek niedopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu włókiennictwa na okoliczność, czy praca w charakterze szwacza, jaką wykonywała skarżąca, spełnia warunek uznania jej za pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a nadto wskutek bezpodstawnego pominięcia okresu 4 miesięcy i 25 dni, jako pracy rzekomo niewykonywanej w szczególnych warunkach;

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ust. 1 i 2 w związku z art. 32 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz w związku z § 1 ust. 1 i 2 oraz § 4 ust. 1 pkt 3 i pkt 4 działu VII , załącznika A do powołanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., poprzez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, prowadzące do uznania, że w okresie co najmniej 4 miesięcy i 25 dni ubezpieczona nie pracowała w Zakładzie (...) w P. przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych i nie spełniła tym samym przesłanki legitymowania się co najmniej 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, podczas gdy we wskazanym wyżej okresie ( i przez prawie 22 – letni okres zatrudnienia w (...) przed dniem 1 stycznia 1999 r. ,) wykonywała ona te same, co od lat ( uznane przez ZUS za pracę w szczególnych warunkach ) czynności; pominięcie przez Sąd okresu 11 miesięcy i 1 dnia jest zupełnie bezzasadne, a wobec czego spełnione zostały wszystkie ustawowe przesłanki uzyskania przez odwołującą się emerytury z uwagi na pracę w szczególnych warunkach.

W uzasadnieniu apelująca podniosła, że istniały dostateczne powody do uznania za pracę w szczególnych warunkach, okresu jej zatrudnienia w Zakładzie (...) w P., na stanowisku brakarza na Wydziale Konfekcji, a więc tym samym, na którym pracowała jako szwacz ręczny, szwacz maszynowy, brakarz - miralux, co daje 4 miesiące i 25 dni dodatkowego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Praca ubezpieczonej przez cały okres zatrudnienia w Zakładzie (...) była realizowana w tych samych warunkach, tj. w tej samej wielkiej hali produkcyjnej, gdzie znajdowało się ponad 100 bardzo głośnych maszyn dziewiarskich, gdzie ponad 100 szwaczek wykańczało wyroby z dzianiny wełnianej, a więc panował hałas, zapylenie, gorąco wskutek braku wentylacji. Ponadto, zdaniem apelującej, organ rentowy nieprawidłowo policzył uznany przez siebie okres pracy wnioskodawczyni w warunkach szczególnych, który to błąd powielił następnie Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Jak wynika z „ karty przebiegu zatrudnienia ” skarżącej, sporządzonej przez ZUS, znajdującej się w aktach sprawy, okresy pracy w warunkach szczególnych uznane przez organ rentowy winny wynosić 4 lata, 9 miesięcy i 16 dni, nie zaś 4 lata, 6 miesięcy i 18 dni. Doliczając nieuznane okresy pracy w szczególnych warunkach, można stwierdzić, że ubezpieczona posiada wymagany co najmniej 15 – letni okres pracy w szczególnych warunkach, a co za tym idzie, nabyła prawo do emerytury.

Formułując powyższe zarzuty, strona apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie prawa do emerytury oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Na podstawie art. 328 w związku z art. 217 § 1 k.p.c. wniosła dodatkowo o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki i technologii włókiennictwa na okoliczność charakteru pracy ubezpieczonej w szczególnych warunkach w Zakładzie (...).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. nie złożył odpowiedzi na apelację, nie ustosunkował się do podniesionych w niej zarzutów oraz wniosków.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie prawidłowo ustalonych okolicznościach faktycznych sprawy, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne, oraz w treści obowiązujących przepisów prawa, w niczym nie naruszając art. 233 § 1 k.p.c., a także pozostałych przepisów prawa procesowego, wskazanych w treści apelacji.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j.: Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w dacie wyrokowania przez Sąd pierwszej instancji, który to przepis zasadnie powołano jako podstawę prawną rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Regulacja prawna zawarta w ustępie 2 powołanego przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Słusznie przyjął Sąd Okręgowy, że przepisami, o których mowa powyżej, są przepisy zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.), a przede wszystkim w jego § 3 i 4.

Poza sporem pozostawało, że wnioskodawczyni osiągnęła wymagany wiek emerytalny wynoszący 55 lat ( nastąpiło to w dniu 2 maja 2013 r.), udowodniła ostatecznie - w toku postępowania odwoławczego przed Sądem Okręgowym – posiadanie ponad 20 - letniego okresu składkowego

i nieskładkowego, nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego.

Jedyną kwestią sporną pozostało natomiast to, czy odwołująca się wykazała posiadanie na dzień 1 stycznia 1999 r. co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Prawidłowo przyjął Sąd pierwszej instancji, że ubezpieczona nie spełniła w istocie powyższej przesłanki, gdyż nie legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach. Z ustaleń poczynionych przez organ rentowy wynika, że B. G. – na dzień 1 stycznia 1999 r. - udowodniła jedynie staż w szczególnych warunkach wynoszący 4 lata, 6 miesięcy i 18 dni. Zestawienie wszystkich uznanych przez ZUS okresów pracy w szczególnych warunkach znajduje się w tzw. „ karcie przebiegu zatrudnienia ”, wystawionej w dniu 26 kwietnia 2016 r., załączonej na karcie 8 akt emerytalnych. Analiza tego dokumentu pozwala stwierdzić, iż organ rentowy, dokonując zsumowania wszystkich okresów pracy w szczególnych warunkach ( tj.: od dnia 16 sierpnia 1976 r. do dnia 28 lutego 1977 r., od dnia 21 kwietnia 1977 r. do dnia 3 kwietnia 1979 r., od dnia 1 listopada 1979 r. do dnia 31 stycznia 1980 r., od dnia 6 października 1982 r. do dnia 8 października 1982 r., od dnia 10 października 1982 r. do dnia 26 listopada 1982 r., od dnia 28 listopada 1982 r. do dnia 13 grudnia 1982 r., od dnia 16 grudnia 1982 r. do dnia 27 grudnia 1982 r., od dnia 31 grudnia 1982 r. do dnia 5 stycznia 1983 r., od dnia 6 stycznia 1983 r. do dnia 30 października 1983 r., od dnia 1 listopada 1983 r. do dnia 18 listopada 1983 r., od dnia 20 listopada 1983 r. do dnia 31 lipca 1984 r.), prawidłowo obliczył, że suma wszystkich tych okresów wynosi 4 lata, 6 miesięcy i 18 dni. Nie jest w żaden sposób uprawniony zarzut strony apelującej, że z wyliczeń winien wynikać okres 4 lat, 9 miesięcy i 16 dni. Zarzut nieprawidłowego wyliczenia okresów pracy w warunkach szczególnych, uznanych jeszcze przez ZUS, nie jest więc uzasadniony. Na marginesie należy zauważyć, iż ubezpieczona nie wykazała, na czym miałby polegać ewentualny błąd w obliczeniu okresów zatrudnienia w warunkach szczególnych. Sąd Apelacyjny podziela w pełni stanowisko zaprezentowane w zaskarżonym wyroku, że do uznanych przez organ rentowy 4 lat, 9 miesięcy i 16 dni, należało doliczyć skarżącej okresy pracy w szczególnych warunkach w Zakładach

(...) w P. na stanowiskach: szwacz ręczny, szwacz maszynowy oraz brakarz – miralux, co daje dodatkowo 9 lat, 10 miesięcy i 17 dni, zaś łącznie z wcześniejszym okresem – 14 lat, 5 miesięcy i 5 dni. Okres zaliczony przez Sąd Okręgowy można zakwalifikować bowiem do prac wskazanych w wykazie A, dziale VII ( „ w przemyśle lekkim ” ), punkt 4 ( „ prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych ” ). Nie można natomiast uznać za pracę w szczególnych warunkach zatrudnienia w charakterze brakarza, w wymiarze określonym przez skarżącą na 4 miesiące i 25 dni, wykonywanego w okresie od dnia 1 lutego 1980 r. do września 1982 r. ( z uwzględnieniem przypadających na ten okres, wykazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - urlopu bezpłatnego i wychowawczego ). Pracy w tym charakterze nie można bowiem zakwalifikować do prac wymienionych w wykazie A, dziale VII ( „ w przemyśle lekkim” ), pkt 4 ( „ prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych ” ) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43). Ponieważ wskazana wyżej regulacja prawna nie daje wprost odpowiedzi na pytanie, co mieści się pod pojęciem „ prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych ”, wydaje się celowym sięgnąć do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu chemicznego i lekkiego ( Dz. Urz. Ministerstwa Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 4 z dnia 3 sierpnia 1987 r. ). W zarządzeniu tym, w Dziale VII, poz. 4 ( prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych ), zostały - w punktach od 1 do 56 - wymienione liczne prace, wśród których nie ma pracy brakarza. Wbrew zarzutom apelującej, nie zachodziła potrzeba przeprowadzania dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki i technologii włókiennictwa na okoliczność wykonywania przez ubezpieczoną pracy w szczególnych warunkach, bowiem zebrane w sprawie dowody w sposób dostateczny wskazały na charakter zatrudnienia wnioskodawczyni w spornym okresie. Aby uznać daną pracę za wykonywaną w szczególnych warunkach, musi być ona ujęta we wskazanym wyżej wykazie takich prac. Nie ma znaczenia, że praca brakarza wykonywana była w warunkach zbliżonych do prac uznanych za realizowane w szczególnych warunkach, w tym okoliczność, że skarżąca pracowała na hali, gdzie panował hałas, zapylenie, wysokie temperatury. Przesądzające znaczenie ma fakt, że praca brakarza nie mieści się w stosownym wykazie prac w warunkach szczególnych w przemyśle lekkim.

Sąd Okręgowy, dokonując oceny zebranych dowodów, nie przekroczył granic, o jakich stanowi przepis art. 233 § 1 k.p.c. Sposób, w jaki została przeprowadzona ocena wszystkich dowodów, wynika z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, które wskazują na to, że Sąd kierował się zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym, wyprowadzając z materiału dowodowego słuszne wnioski. Te ostatnie nie zostały w żaden sposób podważone w treści apelacji.

Reasumując, należało przyjąć, że skoro B. G. nie spełniła ustawowych warunków do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( nie wykazała posiadania na dzień 1 stycznia 1999 r. co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ), to zasadnie odmówiono jej prawa do dochodzonego świadczenia emerytalnego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny w Łodzi, z mocy art. 385 k.p.c., oddalił apelację ubezpieczonej, jako całkowicie bezzasadną.