Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2018r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Alicja Romanowska

Protokolant: stażysta Sylwia Sidorow

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2018r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania E. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 13 października 2017 r. znak: (...)

o rekompensatę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej E. K. prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych w okresie od 4 marca 1986r. do 31 maja 2002r.

Sygn. akt IVU 1397/17

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. decyzją z dnia 13 października 2017r.odmówił E. K. przyznania rekompensaty, o której mowa wart. 21 usta­wy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 965 ze zm.), argumentując że ubezpieczona nie udowodniła na dzień 1 stycznia 2009r. wymagane­go 15 - letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji oraz w toku procesu, ubezpieczona E. K. domagała się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Podniosła, że w okresie zatrudnienia w Spółdzielni (...) w E. od 4.03.1986r.do 28.10.2001 r. wykonywała pracę w szczególnych warunkach wy­mienioną w wykazie A dziale VII poz 14 pkt 5 - tj prace kaletnika przy szlifowaniu skór, kle­jeniu wyrobów skórzanych klejami toksycznymi.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji ZUS zaznaczył, że ubezpie­czona nie przedłożyła poprawnie wystawionych świadectw pracy wykonywania prac w wa­runkach szczególnych.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczona E. K. ur. (...) w dniu 8 września 2017r., złożyła wniosek o emeryturę oraz rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych wa­runkach.

Decyzją z dnia 13 października 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w E. przyznał ubezpieczonej E. K. prawo do emerytury w po­wszechnym wieku emerytalnym - lat od 1 października lipca 2017r.

W powyższej decyzji organ rentowy odmówił przyznania E. K. rekom­pensaty o której mowa wart. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomosto­wych (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 965 ze zm.), argumentując że ubezpieczona nie udowodnił na dzień 1 stycznia 2009r. wymaganego 15 - letniego okresu zatrudnienia w szczególnych wa­runkach. W szczególności organ rentowy wskazał, że nie uznał okresu pracy od 4.03.1986r. do 24.1990r. ,od 25.06.1990r. do 27.10.1996r. i od 28.10.1996r. do 31.05.2002r. w (...) Pracy (...) (...) w E. ponieważ w przedłożonym świadec­twie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 20.05.2002r. nie wskazano rodzaju wykonywanej pracy ściśle według wykazu Rozporządzenia RM z 7.02.1983r. w sprawie wie­ku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, a wskazane stanowisko kaletnik nie zostało wymienione w wykazie.

1

Ubezpieczona wniosła odwołanie od powyższej decyzji, domagając się uwzględnienia powyższego okresu do pracy w warunkach szczególnych i przyznania w związku z powyż­szym prawa do rekompensaty.

Ubezpieczona E. K. w okresie od 4.03.1986r. do 24.1990r.zatrudniona była w Spółdzielni Pracy (...) w E. ,od 25.06.1990r. do 27.10.1996r.w zakładach (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w E. i od 28.10.1996r. do 31.05.2002r. w Spółdzielni (...) w E. w pełnym wymiarze czasu (dowód: świadectwa pracy plik rentowy ZUS, akta osobowe k- 21 as).Przez cały wyższej wskazany okres pracowała w zasadzie w jednym miejscu ,a jedynie następowały zmiany własnościowe pracodawcy.

Ubezpieczona w okresie powierzenia mu obowiązków kaletnika pracowała na dziale montażu galanterii średniej / wydział III/ i galanterii ciężkiej /wydział IW, wykonywała prace polegające na sklejaniu i podklejaniu części galanterii skórzanej, np. sklejaniu korpusów wa­lizek, neseserów, używając kleju butapren i kauczuk .

/ zeznania świadka L. G. 00:10:25 nagrania z rozprawy 1.03.2018./ zeznania świadka L. U. 00:10:25 nagrania z rozprawy 1.03.2018r./

Bezsporne w sprawie było, że odwołująca się nie nabyła prawa do emerytury pomostowej ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykon­ywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze

Skarżąca domagając się uwzględnienia jako pracy w warunkach szczególnych pod­niosła, że przez okres pracy w Spółdzielni (...) w E. oraz po przekształceniu w Spół­ce z o.o. (...) w E. pracowała jako kaletnik i jej praca polegała na klejeniu części wyrobów skórzanych i podklejaniu elementów oraz przy wszystkich tych pracach używała w ciągle kleju toksycznego.

Wyjaśnienia skarżącej znalazły odzwierciedlenie zarówno w zgromadzonej dokumen­tacji — akta osobowe jak i w zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, którzy zgodnie zeznali, że wnioskodawczyni w okresie zatrudnienia w Spółdzielni (...) i spółce z o.o. (...) w E. pracowała jako kaletnik na dziale montażu i przez cały okres zatrudnienia sklejała i podklejała elementy wyrobów skórzanych klejem toksycznym oraz montowała wy­roby galanteryjne ze skóry również korzystając z kleju.

Świadek L. G. (2) zeznała, że pracowała w Zakładach (...) w E. funk­cjonującego jako spółdzielnia i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością początkowo od 1976r. jako uczeń a następnie jako pracownik kaletnik. Potwierdziła, że ubezpieczona pra­cował kolejno na Oddziale III gdzie wykonywana była średnio ciężka galanteria, a następnie dziale IV galanterii ciężkiej. Praca odbywała się przy stołach i polegała na sklejaniu i podkle

2

janiu elementów. Pracownicy cały czas używali kleju, nie wykonywali prac polegają­cych na szyciu lub np. brakowaniu.

Powyższe potwierdził również świadek L. U., który potwierdził, ze praco­wał w Zakładach (...) w E. początkowo jako pracownik fizyczny, a następnie kie­rownik produkcji i był przełożonym ubezpieczonej na wydziale III dziale przez okres około 6 lat do około 1999r. . Z zeznań tego świadka wynika, że praca ubezpieczonej wiązała się z ciągłym używaniem kleju. Wszystkie elementy związane z montażem galanterii wykonywane były za pomocą sklejania. Pracownicy pracowali w wydzielonych grupach, brygadziści zwani grupowymi wykonywali takie same prace jak członkowie podległej mu brygady dodatkowo wykonując czynności nadzorcze.

W ocenie Sądu zeznania tych świadków zasługują na uwzględnienie, są wzajemnie spójne i uzupełniają się, świadkowie mieli codzienny kontakt z ubezpieczonym i dlatego na­leżało uznać że posiadali wiedzę co do charakteru wykonywanych prac przez ubezpieczoną, nadto wskazać należy, że zeznania świadków i wyjaśnienia ubezpieczonej korespondują z dokumentacja osobową nadesłaną przez Archiwum, a dotyczącą okresu zatrudnienia ubez­pieczonej w spornym okresie. Tym samym uznać należało, że zebrany w sprawie materiał dowodowy dawał podstawy do uznania, że E. K. w okresach od 4.03.1986r. do 24.1990r. ,od 25.06.1990r. do 27.10.1996r. i od 28.10.1996r. do 31.05.2002r pracowała w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat.

Do prac wykonywanych w warunkach szczególnych , stosownie do Działu VII pkt 14 wykazu A- załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczegól­nym charakterze zalicza się prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego. Do prac tych zalicza się prace wykonywane m.in. na sta­nowiskach kaletnik( przy klejeniu wyrobów klejami toksycznymi), kaletnik-szwacz, kaletnik-montażysta, kaletnik- szarfowacz i kaletnik-krojczy skór ( (...) Związku (...) z dnia 30 czerwca 1983r. , uchwała (...) (...) z dnia 17.10.1989r. zmieniająca uchwałę Nr 80 - Dział VII poz. 14 pkt 5-10). Tak więc wnioskodawczyni można zaliczyć okres pracy faktycznie wykonywanej na stanowisku kalet­nika, albowiem stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała w/w prace.

Zgodnie żart. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomosto­wych (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 965 ze zm.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Zgodnie z ust. 2 rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emery­tury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS./

3

W tym miejscu zwrócić należy uwagę, że zgodnie z art. 23 ustawy emerytalnej re­kompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne przed dniem 1 stycznia 1999r. Powyższe oznacza, że to warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczonej według formuły zdefiniowanego świadczenia (zob. Marcin Ziele-niecki, Komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych). Jedynie więc nabycie prawa do wcześniejszej emerytury stanowi przesłankę negatywną przyznania prawa do re­kompensaty, natomiast nabycie prawa do emerytury na zasadach ogólnych nie wpływa w żaden sposób na uprawnienia do rekompensaty.

Bezspornie ubezpieczona jest uprawniona do emerytury z powszechnego wieku eme­rytalnego, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(t.j. Dz.U. z 2016r. poz. 887 ze zm.). Kwestia sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła uprawnień ubezpieczonego do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych określa ogólne wa­runki nabycia prawa do rekompensaty, czyli - zgodnie z definicją legalną zamieszczoną w art. 2 pkt 5 ustawy - do odszkodowania za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniej­szej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakte­rze przez osoby, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Prawo do rekompensaty przysługuje ubezpieczonemu, który legitymuje się co naj­mniej 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Chodzi w tym przypadku o pracę, o której mowa w art. 32, 33, 39, 40 i 50c ustawy (art. 21 ust. 1). Przesłankami uprawniającymi do rekompensaty są:

- utrata przez ubezpieczonego możliwości przejścia na emeryturę w związku
z wygaśnięciem po dniu 31 grudnia 2008r. - w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po
dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem 1 stycznia 1969r. - podstawy normatywnej przewidu­
jącej takie uprawnienie;

- niespełnienie przez ubezpieczonego warunków uprawniających go do emerytury pomosto­
wej;

- legitymowanie się przez ubezpieczonego co najmniej 15 - letnim okresem pracy
w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów
ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

4

- nieuzyskanie przez ubezpieczonego prawa do wcześniejszej emerytury według zasad przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Mając na względzie powyższe, na podstawie powołanych przepisów prawa material­nego i art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i na podstawie art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych i orzekł jak w sentencji wyroku.