Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu XI Wydział Cywilny w składzie:

PrzewodniczącySSR Joanna Grzempka

P. sądowy A. P.

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 maja 2018 r. w T..

sprawy z wniosku

(...) S.A. w C.

z udziałem

A. B., B. B. (1), Gminy M. T., M. B. (1), M. P. (1), K. K., M. K.

o stwierdzenie nabycia spadku po: S. B.

postanawia

I.  stwierdzić, że spadek po S. B.
zmarłym dnia 27 września 2008 r. w T.
mającym ostatnie zwykłe miejsce pobytu w T.
na podstawie ustawy
nabyła Gmina M. T. w całości

II.  ustalić, iż każdy uczestnik postępowania ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt XI Ns 1393/14

UZASADNIENIE

(...) S.A. z siedzibą w C. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po S. B., zmarłym w dniu 27 września 2008 roku w T.. Swój interes prawny w złożeniu wniosku uzasadnił tym, iż jest wierzycielem S. B..

W odpowiedzi na wniosek syn spadkodawcy – M. B. (2) wniósł o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezachowania terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku, wskazując iż praktycznie nie znał ojca, widział go dwa razy z życiu i nie mógł wiedzieć o tym, że pozostawił on po sobie długi. Żona spadkodawcy M. B. (1) w swym piśmie z dnia 2 grudnia 2015 roku wniosła o odrzucenie wniosku z uwagi na brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy - w jej ocenie wierzytelność przedawniła się jeszcze przed śmiercią spadkodawcy. Ponadto, wniosła ona o zatwierdzenie przez Sąd oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych niezachowania terminu do złożenia oświadczenia woli o odrzuceniu spadku.

Postanowieniem częściowym z dnia 24 marca 2016 roku tut. Sąd zatwierdził uchylenie się przez M. B. (2) od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku po S. B., zaś postanowieniem częściowym z dnia 16 stycznia 2018 r. uchylenie się przez M. B. (1) od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Oba postanowienia uprawomocniły się kolejno – 14 kwietnia 2016 roku oraz 6 lutego 2018 roku.

Oświadczenia o odrzuceniu spadku złożyli również pozostali uczestnicy – rodzeństwo zmarłego oraz ich zstępni. Wnioski rodzeństwa spadkodawcy o zatwierdzenie oświadczeń o uchylenie się od skutków prawnych niezachowania terminu do odrzucenia spadku zostały potraktowane jako wniosku o przyjęcie oświadczeń o odrzuceniu spadku, ponieważ zostały one złożone w terminie.

Po odrzuceniu spadku przez wszystkich spadkobierców ustawowych, do udziału w sprawie została wezwana Gmina M. T..

Sąd ustalił, co następuje.

S. B. zmarł 27 września 2008 roku. w T., gdzie było jego ostatnie miejsce zwykłego pobytu. W chwili śmierci był żonaty z M. B. (1). Miał syna M. B. (2). Rodzicami spadkodawcy byli S. B., zmarły 25 marca 1987 r oraz H. B., zmarła 27 lipca 1994 roku. Spadkodawca miał siostrę M. P. (1) (z d. B.) oraz brata A. B.. M. P. (1) ma jedną córkę – K. K., a A. B. córkę M. K. oraz całkowicie ubezwłasnowolnionego syna B. B. (1), którego opiekunem prawnym jest matka – I. B.. Z kolei K. K. ma 3 dzieci : D. P. (opiekun prawny M. P. (1)), W. K. oraz N. K..

dowód:

odpis skrócony aktu zgonu k. 6, odpis skrócony aktu małżeństwa k. 50, zapewnienie spadkowe k. 100, zeznania M. B. (1) k. 177, dowód: odpis zupełny aktu urodzenia k. 83, odpisy skrócone aktów zgonu S. B. i H. B. k. 223 i 224, odpis skrócony aktu urodzenia A. B. k. 225, odpis skrócony aktu małżeństwa M. P. (1) k. 227

Spadek odrzucili - w dniu (...) syn zmarłego M. B. (2), w dniu 24 marca 2016 roku żona zmarłego M. B. (1), w dniu 16 sierpnia 2016 roku brat A. B. i siostra M. P. (2), w dniu 29 czerwca 2017 roku – I. B. w imieniu B. B. (1) oraz M. K., w dniu 3 sierpnia 2017 roku K. K., w dniu 16 stycznia M. P. (1) w imieniu D. P. oraz K. K. w imieniu W. K. i N. K..

dowód:

załączniki do protokołu rozprawy k. 99, k. 174, k. 251, k. 325, k. 332, 373

Sąd zważył, co następuje.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zapewnienia spadkowego (k. 100), zeznań uczestniczki (k. 177), dowodów z dokumentów w postaci aktów stanu cywilnego, stanowiących dowód wyłączny zdarzeń w nich stwierdzonych (art. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego, Dz. U. z 2016 r. poz. 2064)

Krąg spadkobierców ustawowych po spadkodawcy kształtowały przepisy obowiązujące w chwili otwarcia spadku, a więc 27 września 2008 r. Zgodnie z art. 931 § 1 k.c. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku, a w myśl § 2 Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. W myśl art. 932 § 1 k.c. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek, rodzice i rodzeństwo. Według art. 934 k.c. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy.

Z kolei zgodnie z art. 935 § 3 k.c. W braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić lub ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

Zgodnie z art. 1020 k.c. spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

W niniejszej sprawie prawomocnymi postanowieniami częściowymi Sąd zatwierdził uchylenie się od skutków prawnych braku oświadczeń o odrzuceniu spadku przez M. B. (1) i M. B. (2) i przyjął ich oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Rodzice spadkodawcy nie żyli w chwili otwarcia spadku, zaś rodzeństwo i zstępni rodzeństwa odrzucili spadek.

W konsekwencji, po prawomocnym odrzuceniu spadku przez spadkobierców z bliższych kręgów, Sąd wezwał do udziału w sprawie Gminę M. T. jako gminę ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, która z tą chwilą nabyła status spadkobiercy ustawowego (art. 669 k.p.c.). Gmina, na podstawie przytoczonych przepisów, nabyła spadek w całości.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. W ocenie Sądu nie było przesłanek do odejścia od generalnej zasady orzekania o kosztach postępowania nieprocesowego.