Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

R. B. został oskarżony o to, że w okresie od maja 2012 roku do czerwca 2015 roku, uporczywie uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego na rzecz córki N. B., orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi (sygn. akt R VII C 422/08) z dnia 27 stycznia 2009 roku, przez co naraził pokrzywdzoną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

tj. o przestępstwo z art. 209 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 19 września 2017 roku, w sprawie o sygn. akt IV K 426/17, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi:

1.  oskarżonego R. B. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, wyczerpującego dyspozycję art. 209 § 1 k.k. w brzmieniu obwiązującym w dniu 30 czerwca 2015 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 209 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 69 § 1 k.k. i 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie 1. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 lat tytułem próby;

3.  zwolnił oskarżonego z kosztów sądowych w całości, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł prokurator.

Prokurator, na podstawie art. 425 § 1 i 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego R. B..

Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. i art. 438 pkt 4 k.p.k. powyższemu rozstrzygnięciu prokurator zarzucił niesłuszne niezastosowanie przez sąd obowiązku probacyjnego w postaci wykonywania przez oskarżonego ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie N. B., podczas gdy stopień społecznej szkodliwości czynu, potrzeba kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie środek ten ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego oraz potrzeba ochrony interesów pokrzywdzonej, winno skutkować orzeczeniem wobec oskarżonego R. B. wyżej wymienionego obowiązku probacyjnego.

Podnosząc powyższy zarzut – w oparciu o treść art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 2 k.p.k., prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie względem oskarżonego R. B., na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 k.p.k., w brzmieniu obowiązującym w dniu 30 czerwca 2015 roku, obowiązku łożenia na utrzymanie N. B., a w pozostałej części o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje.

Apelacja prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie.

Przeprowadzając kontrolę instancyjną przedmiotowej sprawy należało stwierdzić, że sąd rejonowy w sposób rzetelny i kompetentny zebrał materiał dowodowy, wnikliwie go rozważył, a stanowisko swoje wszechstronnie i wyczerpująco uzasadnił.

Ustalenia faktyczne dokonane przez sąd meriti mieszczą się w ramach swobodnej oceny dowodów i pozostają pod ochroną art. 7 k.p.k. Zostały one bowiem poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy, stanowiły wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego oraz były logicznie i wyczerpująco, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, uargumentowane w pisemnych motywach wyroku.

Sąd rejonowy przeprowadził szczegółową analizę zgromadzonych dowodów odnosząc się do okoliczności mogących stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Precyzyjnie wskazał też na przesłanki dokonanej oceny dowodów. Tok rozumowania sądu rejonowego przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest czytelny i poprawny logicznie, nie zawiera sprzeczności i dwuznaczności, a wywiedzione wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego przesłankach.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w niniejszej sprawie tego rodzaju uchybień, które skutkować musiałyby uniewinnieniem oskarżonego R. B. od popełnienia zarzucanego mu czynu przestępczego albo koniecznością uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Nie stwierdzono również tego rodzaju uchybień, które prowadzić musiałyby do zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia w zakresie orzeczenia obowiązku probacyjnego związanego z poddaniem sprawcy próbie, o co zwrócił się prokurator we wniesionym środku odwoławczym.

Orzeczenie o karze i środkach karnych wymierzonych oskarżonemu za przypisane mu przestępstwo zawarte w zaskarżonym wyroku bowiem, w ocenie sądu odwoławczego, jest prawidłowe i nie ma powodu do jego korekty.

Sąd meriti w sposób wnikliwy i rzetelny rozważył wszystkie okoliczności niniejszej sprawy zwłaszcza zaś okoliczności łagodzące i obciążające mające wpływ na wymiar kary i wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 3 lat próby, która to kara nie nosi znamion rażąco niewspółmiernie surowej w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. i która odpowiada dyrektywom wymiaru kary określonym w art. 53 k.k.

W utrwalonym orzecznictwie wskazuje się, że „rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych przez sąd I instancji a karą jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. Ma to miejsce zatem wówczas, gdy orzeczona kara nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej społecznego oddziaływania i celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego. Praktycznie zachodzi zaś wtedy, gdy orzeczona kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 września 2010 roku, sygn. akt II AKa 266/10, opubl. LEX nr 686862).

Kontrola instancyjna skarżonego rozstrzygnięcia pozwoliła natomiast na stwierdzenie, iż w niniejszej sprawie sąd pierwszej instancji kierował się i w pełni uwzględnił zasady i dyrektywy sędziowskiego wymiaru kary określone w art. 53 k.k., nienaruszając przy tym granic swobodnego uznania sędziowskiego. Sąd meriti w sposób właściwy uzasadnił swój pogląd dotyczący prawidłowej reakcji karnej na popełnione przez oskarżonego przestępstwo. Jednocześnie sąd rejonowy nie orzekł w stosunku do oskarżonego środka probacyjnego związanego z poddaniem sprawcy próbie w postaci zobowiązania go w okresie próby do łożenia na utrzymanie córki N. B.. Nieorzeczenia tego obowiązku nie można jednakże rozpatrywać jako rażącej niewspółmierności orzeczonej kary. Niezależnie bowiem od treści wyroku karnego – na R. B. – jako ojcu ciąży obowiązek alimentacyjny i takie zobowiązanie go w treści wyroku karnego miałoby jedynie charakter uświadamiający mu tą okoliczność. Trudno zgodzić się z prokuratorem, iż nieorzeczenie takiego obowiązku może doprowadzić do sytuacji, w której R. B. nadal nie będzie spełniał świadczeń na rzecz N. B.. Przede wszystkim należy podkreślić, iż dalsze niespełnienie obowiązku alimentacyjnego będzie należało rozpatrywać w kategorii rażącego naruszania obowiązującego porządku prawnego – a to z kolei jest przesłanką – na podstawie art. 75 § 2 k.k. – do zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności. Jednocześnie należy również mieć na względzie, iż taki obowiązek może w każdym czasie zostać nałożony na oskarżonego w toku postępowania wykonawczego.

W świetle wynikającej z orzecznictwa definicji „rażącej niewspółmierności kary” brak rozstrzygnięcia w przedmiocie środka probacyjnego polegającego na zobowiązaniu sprawcy do spełniania obowiązku alimentacyjnego trudno uznać za naruszenie, o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k.

Mając zatem powyższe na względzie należy uznać, że orzeczona wobec oskarżonego przez sąd pierwszej instancji kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby nie nosi znamion rażąco niewspółmiernej w rozumieniu przepisu art. 438 pkt 4 k.p.k.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając wniesioną przez prokuratora apelację za niezasadną.

Sąd Okręgowy w Łodzi, mając na względzie fakt, iż apelację w niniejszej sprawie wniósł prokurator, kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa.