Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 maja 2018 r. w S.

odwołania J. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 9 stycznia 2018 r. Nr (...)

w sprawie J. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo J. Ł. do emerytury od 15 grudnia 2017 roku.

Sygn. akt IV U 162/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 9 stycznia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił ubezpieczonemu J. Ł. prawa do emerytury, gdyż nie udowodnił on, by do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 25-letni okres ubezpieczenia. Organ rentowy podniósł, że udowodniony okres ubezpieczenia wynosi 21 lata, 10 miesięcy i 16 dni. Do ogólnego stażu ubezpieczeniowego organ rentowy nie zaliczył J. Ł. okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 7 grudnia 1973r. do 31 stycznia 1977r., ponieważ w złożonych zeznaniach świadkowie wskazywali, iż w spornym okresie ubezpieczony pracował w gospodarstwie rolnym w pełnym wymiarze czasu pracy, natomiast w okresie tym uczęszczał on do szkoły, co wyklucza możliwość pracy w rolnictwie w pełnym wymiarze.

Odwołanie od w/w decyzji złożył J. Ł. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że wbrew twierdzeniom organu rentowego do okresu wymaganego do emerytury zaliczyć należy okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 7 grudnia 1973r. do 31 stycznia 1977r. Ubezpieczony podnosił, iż wystarczającym do zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia jest praca w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie. J. Ł. pracował w tym wymiarze w rolnictwie. Ubezpieczony w dniu 8 czerwca 1974r. ukończył szkołę podstawową i po tej dacie nie kontynuował nauki, lecz swój czas poświęcał na pracę w rodzinnym gospodarstwie rolnym (odwołanie k.1-4 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.6-7 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony J. Ł. w dniu 6 grudnia 2017r. ukończył 60. rok życia. W dniu 15 grudnia 2017r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. We wniosku tym ubezpieczony wyraził wolę przekazania środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa (wniosek z 15 grudnia 2017r. k.1-3 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 21 lat, 10 miesięcy i 16 dni, w tym cały ten okres stanowią okresy składkowe. Ponadto organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczony osiągnął staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 17 lat, 6 miesięcy i 15 dni. Z uwagi na brak wymaganego ustawą stażu ubezpieczenia, decyzją z 9 stycznia 2018r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja k.19 akt emerytalnych).

Ubezpieczony urodził się w dniu (...) w K. (powiat G.). Rodzice ubezpieczonego, S. i S. małż. Ł. w okresie od 6 grudnia 1973r. do 31 stycznia 1977r. byli właścicielami gospodarstwa rolnego o pow. 9,12 ha położonego we wsi K. (powiat G.). Ubezpieczony w przedstawionym okresie mieszkał z rodzicami na terenie powyższego gospodarstwa. W gospodarstwie tym uprawiane było zboże oraz ziemniaki. W gospodarstwie rolnym hodowane było bydło w ilości około 4 sztuk, trzoda chlewna w ilości około 10 sztuk oraz drób.

Począwszy od ukończenia 16. roku życia, co nastąpiło w dniu 6 grudnia 1973r., ubezpieczony łączył naukę w Szkole Podstawowej w W. z pracą w gospodarstwie rolnym rodziców. Szkoła ta była oddalona od domu ubezpieczonego o ok. 3 km. Trasę tę ubezpieczony rowerem lub pieszo, co zajmowało mu odpowiednio ok. 20 min lub 30 min w jedną stronę. Zajęcia szkolne odbywały się od godziny 8 do 13-14.

W okresie nauki szkolnej ubezpieczony wstawał około 6 rano. Przed pójściem do szkoły, przez około 30 min zajmował się pracami związanymi z obrządkiem zwierząt oraz przez około 30 min pomagał przy dojeniu krów. Po powrocie ze szkoły, od około godziny 15 do 20, ubezpieczony poświęcał czas na wykonywanie robót gospodarskich związanych z obrządkiem zwierząt, takich jak rżnięcie sieczki, parowanie ziemniaków, wymiana ściółki. Do zadań ubezpieczonego należało również rąbanie drzewa oraz młócenie zboża. Ponadto ubezpieczony brał udział przy wykonywaniu sezonowych prac polowych, takich jak orka, zasiewy, sianokosy, żniwa, wykopki.

W tym czasie ojciec ubezpieczonego pracował zawodowo na kolei. Pracę tę świadczył w W. w godzinach od 7 do 15. Do pracy dojeżdżał pociągiem lub zakładowym samochodem, w związku z czym pozostawał poza domem od około godziny 5 do 17. Matka ubezpieczonego zajmowała się domem. Chorowała na astmę i stan jej zdrowia nie zawsze pozwalał jej na wykonywanie prac w rolnictwie. Ubezpieczony miał starszą o 3 lata przyrodnią siostrę, która uczęszczała do liceum ogólnokształcącego a następnie podjęła studia w W. i mieszkała na stancji w stolicy. Siostra ta nie pracowała w rolnictwie. Ubezpieczony miał również młodsze rodzeństwo: o 3 lata młodszego brata oraz o 6 lat młodszą siostrę. W związku z powyższą sytuacją rodzinną, ciężar pracy w rodzinnym gospodarstwie rolnym spoczywał głównie na ubezpieczonym.

Ubezpieczony Szkołę Podstawową w W. ukończył z dniem 12 czerwca 1974r. Po tej dacie nie kontynuował nauki i przez całe dnie pracował w rodzinnym gospodarstwie rolnym. W okresie żniw w roku 1976, tj. od lipca do sierpnia, ubezpieczony podjął sezonową pracę w miejscowej centrali nasiennej przy przesiewaniu zboża. Pracę tę świadczył nocami przez około 12 godzin, a w ciągu dnia pracował w gospodarstwie rolnym rodziców.

Od dnia 1 lutego 1977r. ubezpieczony podjął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział w G. (zeznania świadków J. K. i W. K. k.18-19 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.16v-17v i 19 akt sprawy, zaświadczenie z Urzędu Gminy w G. k.11 akt emerytalnych, świadectwo ukończenia Szkoły Podstawowej w W. k.5 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. Ł. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017r., poz.1383 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. spełnia przesłankę wymaganego ogólnego stażu ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat (wg organu rentowego ubezpieczonemu brakowało to osiągnięcia tego stażu 3 lat, 1 miesiąca i 14 dni). Bezspornym było, iż ubezpieczony spełnia pozostałe, wyrażone w przywołanych wyżej przepisach, warunki do nabycia emerytury w wieku obniżonym.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżona decyzja jest błędna i powinna ulec zmianie.

Sporny okres od 6 grudnia 1973r. do 31 stycznia 1977r. (a zatem 3 lata, 1 miesiąc i 26 dni) powinien zostać uzupełniająco zaliczony jako okres składkowy do ogólnego stażu ubezpieczeniowego J. Ł.. W tym czasie bowiem, jak wynika z korespondujących ze sobą, logicznych, przekonujących jak również zasługujących na wiarę zeznań ubezpieczonego jak i świadków mieszkających wówczas w K.- J. K. oraz W. K. dają podstawę do przyjęcia, iż ubezpieczony pracował codziennie w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze co najmniej 4 godzin, wykonując prace polowe oraz prace związane z obrządkiem zwierząt. Nie budzi wątpliwości Sądu, iż ubezpieczony w okresie od 7 grudnia 1973r. do 12 czerwca 1974r., tj. podczas nauki w szkole podstawowej, pracował w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze 4 godzin dziennie. Ubezpieczony mieszkał stosunkowo blisko szkoły (3 km) i trasę tę pokonywał rowerem albo pieszo najdłużej w około 30 minut. W tej sytuacji zasługują na wiarę twierdzenia ubezpieczonego, iż rano, tj. przed pójściem do szkoły w wymiarze 1 godziny oraz po powrocie ze szkoły, czyli od godziny 15 do 20, ubezpieczony pozostawał do dyspozycji rodziców i świadczył pracę w rodzinnym gospodarstwie rolnym. Oprócz codziennych prac gospodarskich takich jak obrządek zwierząt, ubezpieczony wykonywał również sezonowe prace polowe. Praca ta miała znaczący wpływ na funkcjonowanie rodzinnego gospodarstwa rolnego. Mając na uwadze wielkość gospodarstwa, liczbę pracujących w nim osób oraz rozmiar prowadzonej hodowli zwierząt jak również okoliczność, iż gospodarstwo to nie było zmechanizowane, stwierdzić należy, iż w gospodarstwie tym istniało zapotrzebowanie na pracę ubezpieczonego. Podkreślenia wymaga, iż ojciec ubezpieczonego pracował zawodowo poza rolnictwem w W. i przebywał poza domem od około godziny 5 do 17. Matka ubezpieczonego chorowała na astmę i nie zawsze mogła wykonywać prace w gospodarstwie rolnym. Ubezpieczony był natomiast najstarszym synem małżonków Ł.. Starsza siostra ubezpieczonego uczęszczała do liceum ogólnokształcącego, a następnie wyjechała na studia, w związku z czym nie pracowała w rolnictwie. Ubezpieczony miał również młodsze o 3 i 6 lat rodzeństwo, które nie pracowało w rolnictwie w tak dużym wymiarze jak ubezpieczony. Zauważenia wymaga, iż po ukończeniu szkoły podstawowej, tj. od 12 czerwca 1974r. ubezpieczony nie kontynuował nauki oraz nie pracował zawodowo poza rolnictwem, w związku z czym całymi dniami pozostawał do dyspozycji rodziców prowadzących gospodarstwo rolne. Oceny tej nie przekreśla okoliczność, iż w czasie żniw w 1976r., tj. od lipca do sierpnia, ubezpieczony podjął sezonową pracę przy przesiewaniu zboża. Pracę tę świadczył bowiem w nocy przez około 12 godzin. Ubezpieczony zeznał, iż w okresie tym w ciągu dnia pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Sąd uznał za wiarygodne powyższe twierdzenia ubezpieczonego. Niewątpliwie bowiem okres żniw to czas wzmożonej pracy w rolnictwie. Dlatego też w rodzinnym gospodarstwie rolnym i w tym okresie istniało zapotrzebowanie na pracę ubezpieczonego

W tej sytuacji sporny okres powinien zostać ubezpieczonemu zaliczony do stażu ubezpieczenia jako okres składkowy, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Powyższe powoduje, iż na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony legitymuje się 25-letnim stażem okresów składkowych i nieskładkowych.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ §2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury od 15 grudnia 2017r., tj. od dnia, w którym ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę i jednocześnie wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.