Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 sierpnia 2011 roku, (...)pozwany - Prezes Urzędu Regulacji Energetyki po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej Przedsiębiorcy (...) Spółka z o.o. z siedzibą w C., posiadającemu koncesję na wytwarzanie ciepła, udzieloną decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 25 września 1998 r., Nr (...)z późn. zm. oraz koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej udzieloną decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 27 sierpnia 2007 r., Nr (...)) orzekł, że Przedsiębiorca nie przestrzegał obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw ciepła i energii elektrycznej do odbiorców, określonej zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c) rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 lutego 2003 roku w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych (Dz.U. z 2003 roku, Nr 39, poz. 338 z późn. zm). Ujawnione w postępowaniu niedobory stanu zapasów paliw w stosunku do poziomu wymaganego przez rozporządzenie wyniosły u Przedsiębiorcy:

a)  w dniu 30 listopada 2007 r. - 1 788 Mg węgla kamiennego (ok. 31% zapasu obowiązkowego)

b)  w dniu 1 grudnia 2007 r. - 2 312 Mg węgla kamiennego (ok. 37% zapasu obowiązkowego)

c)  w dniu 1 stycznia 2008 r. - 2 774 Mg węgla kamiennego (ok. 41% zapasu obowiązkowego)

d)  w dniu 1 lutego 2008 r. - 788 Mg węgla kamiennego (ok. 15% zapasu obowiązkowego)

e)  w dniu 1 marca 2008 r. - 631,5 Mg węgla kamiennego (ok. 15% zapasu obowiązkowego).

W pkt 2) decyzji Prezes URE umorzył postępowanie w części dotyczącej nieprzestrzegania obowiązki utrzymywani zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw ciepła i energii elektrycznej do odbiorców, określonej zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c) rozporządzenia, odnośnie stanu na dzień 1 kwietnia 2008r.

Natomiast w pkt 3) za działania opisane w pkt 1) decyzji Prezes URE wymierzył przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości 20 000 zł, co stanowi (...) przychodu z działalności koncesjonowanej w zakresie wytwarzania ciepła oraz wytwarzania energii elektrycznej osiągniętego w 2010 roku.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, Prezes URE wskazał, iż na podstawie informacji przekazanych przez Przedsiębiorcę w toku czynności kontrolnych dotyczących realizacji obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw energii elektrycznej i ciepła do odbiorców, ustalił że według stanu na dzień 30 listopada 2007 r., 1 grudnia 2007 r., 1 stycznia 2008 r., 1 lutego 2008 r. oraz 1 marca 2008 r. Przedsiębiorca ten nie przestrzegał obowiązku utrzymywania zapasów węgla kamiennego, o którym mowa w art. 10 ust 1 ustawy - Prawo energetyczne Jak ustalił Pozwany, niedobory w stanie zapasów Powoda wynosiły odpowiednio: w dniu 30 listopada 2007 r. - 1 788 Mg węgla kamiennego, w dniu 1 grudnia 2007 r. - 2 312 Mg węgla kamiennego, w dniu 1 stycznia 2008 r. - 2 774 Mg węgla kamiennego, w dniu 1 lutego 2008 r. - 788 Mg węgla kamiennego, a w dniu 1 marca 2008 r. - 631,5 Mg węgla kamiennego.

Prezes URE wskazał, iż utrzymywane przez Przedsiębiorcę ilości zapasów węgla na wskazanych pięć termonów, wystarczały odpowiednio jedynie na następującą liczbę dni pracy jednostki wytwórczej: ok. 21 dni, ok. 19 dni, ok. 18 dni, ok. 25 dni, przy obowiązku utrzymywani zapasów węgla w ilości odpowiadającej trzydziestodobowemu zużyciu. Pozwany Prezes URE podkreślił przy tym, iż przedsiębiorca dopuścił do wystąpienia niedoboru w zapasach paliw w sezonie grzewczym, a tym samym stworzył zagrożenia dla dostaw ciepła w okresie szczególnie ważnym dla odbiorców tego ciepła.

W zakresie nieprzestrzegania obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw ciepła i energii elektrycznej do odbiorców, odnośnie stanu na dzień 1 kwietnia 2008 r., Prezes URE umorzył postępowanie z uwagi na brak stwierdzenia nieprawidłowości w tym zakresie.

Zdaniem Prezesa URE opisane działanie powoda wypełnienia dyspozycję art. 56 ust 1 pkt 2 zdanie pierwsze ustawy - Prawo energetyczne i tym samym stanowi podstawę nałożenia kary pieniężnej. Przy ustaleniu jej wysokości Prezes URE czyniąc zadość treści art. 56 ust 3 i ust 6 - ustawy Prawo energetyczne, wziął pod uwagę wysokość przychodu osiągniętego przez powoda z działalności koncesjonowanej w poprzednim roku podatkowym, stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

Pozwany Prezes URE rozważył również możliwość zastosowania art. 56 ust 6a ustawy – Prawo energetyczne, uznając, iż z uwagi na wielkość naruszenia stanu zapasów w niniejszej sprawie, oraz aż pięciokrotny brak wymaganych prawem zapasów w sezonie grzewczym, brak jest podstaw do jego zastosowania albowiem nie można przyjąć by stopień szkodliwości czynu był znikomy. Tym samym odstąpienie od wymierzenia kary pozostawałoby w sprzeczności ze wskazanym przepisem.

Biorąc zaś pod uwagę sytuacje finansową przedsiębiorstwa, a za podstawę wymiaru kary przychód z działalności koncesjonowanej w zakresie wytwarzania ciepła osiągnięty w 2010 r. w kwocie (...) zł., oraz z działalności koncesjonowanej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej osiągnięty w 2010 r. w kwocie (...) zł., Prezes URE ustalił wymiar kary na kwotę 20.000 zł., co stanowi (...) tego przychodu. Według Prezesa URE kara w orzeczonej wysokości spełni rolę represyjną, a także prewencyjną.

Od powyższej decyzji, Powódka - (...) Spółka z o.o. z siedzibą w C. wniosła odwołanie, zaskarżając ją w części dotyczącej pkt 1 i 3 petitum decyzji. Zaskarżonej decyzji Powódka zarzuciła:

1.  naruszenie art. 10 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne poprzez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że każde uszczuplenie zapasu paliwa stanowi naruszenie obowiązku utrzymywania zapadu paliwa w ilości określonej w §2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych z dnia 12 lutego 2003 roku,

2.  naruszenie art. 56 ust 1 pkt 2 ustawy - Prawa energetycznego przez jego błędne zastosowanie, bowiem karę pieniężną Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wymierza w przypadku nie przestrzegania obowiązku utrzymywania zapasu paliw, a nie w każdym przypadku uszczuplenia zapasu paliwa w stosunku do ilości wymaganej przez rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych z dnia 12 lutego 2003 roku,

3.  Brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, w szczególności nie wzięcie pod uwagę okoliczności uzasadniających uszczuplenie zapasu paliwa przy ocenie wypełnienia przez powoda obowiązku z art. 10 ust 1 Prawa energetycznego.

Mając na względzie powyższe zarzuty powódka wniosła o zmianę decyzji w zaskarżonej części lub jej uchylenie i orzeczenie co do istoty sprawy.

W uzasadnieniu odwołania powódka podniosła, że zapasy paliw są gromadzone w celu zapewnienia ciągłości dostaw energii. Skoro zatem taki jest cel utrzymywania zapasu paliw, to zdaniem powoda , w sytuacji nadzwyczajnej właśnie celem zachowania ciągłości dostaw energii, z zapasu tego należy skorzystać. Zdaniem powodowego przedsiębiorstwa jest oczywistym, że okoliczność zmuszająca do skorzystania z zapasu paliwa wystąpi wówczas, gdy powstaje problem z jego dostawą, a w konsekwencji nie można utrzymać zapasu na wymaganym przepisami poziomie oraz że w takiej nadzwyczajnej sytuacji poziom zapasu paliwa będzie niższy od wymaganego. Z powyższego powodowe przedsiębiorstwo wywodzi, iż sprowadzanie oceny obowiązku utrzymania zapasu paliwa wyłącznie do kwestii porównania zapasu istniejącego z zapasem wymaganym przepisami, z pominięciem przyczyny niedoboru, jest błędne.

Zdaniem powodowego przedsiębiorstwa, prawidłowa ocena spełnienia obowiązku wyrażonego w art. 10 ust. l wymaga rozważenia, czy wystąpiły uzasadnione okoliczności zmuszające przedsiębiorstwo do uszczuplenia zapasu paliwa. Pominięcie przy ocenie wykonania obowiązku tych okoliczności oznaczałoby, że ze zgromadzonego zapasu paliw nigdy nie można skorzystać, bowiem wiązałoby się to zawsze z koniecznością zapłacenia kary pieniężnej. Sprowadzenie tej oceny tylko do kwestii porównania istniejącego zapasu paliwa z zapasem wymaganym przepisami nie może być właściwe. Ponadto powodowe przedsiębiorstwo poniosło, iż ustawą z dnia 8 stycznia 2010 r., dokonano nowelizacji ustawy - Prawo energetyczne i wprowadzono do art. 10 ust. 1a - 1f. Na mocy tej nowelizacji ustawodawca przewidział sytuację, w której możliwym jest obniżenie poziomu paliwa w przypadku wystąpienia z przyczyn niezależnych od przedsiębiorstwa energetycznego, nieprzewidzianych, istotnych ograniczeń w dostawach paliw zużywanych do wytwarzania energii. Według powoda, fakt, że w stanie prawnym obowiązującym w okresie, którego zaskarżona decyzja dotyczy, takiej regulacji jeszcze nie było nie oznacza, że przy wykładni art. 10 ust. l Prawa energetycznego nie należy kierować się taką intencją ustawodawcy.

W ocenie powoda, o naruszeniu obowiązku z art. 10 ust. l Prawa energetycznego można mówić wówczas, jeżeli istniała obiektywna możliwość utrzymania wymaganego zapasu paliwa, a przedsiębiorstwo energetyczne go nie utrzymywało. W sytuacji zaś kiedy zaszły okoliczności uzasadniające uszczuplenie zapasów paliw w celu zapewnienia ciągłości dostaw, nie można zarzucić przedsiębiorstwu naruszenia obowiązku utrzymania zapasu paliwa.

Nadto w ocenie Przedsiębiorcy, przy ocenie wypełnienia obowiązku z art. 10 ust. l Prawa energetycznego niepodobna nie wziąć pod uwagę okoliczności uzasadniających skorzystanie z zapasu paliwa , czego Prezes URE w zaskarżonej decyzji w ogóle nie uczynił, a wręcz uznał je w tym zakresie za nieistotne. Zdaniem powodowego przedsiębiorstwa wynikało to z prezentowanego przez Prezesa URE stanowiska, że każde uszczuplenie zapasów paliwa stanowi naruszenie obowiązku jego gromadzenia i wiąże się z koniecznością zapłacenia kary pieniężnej, a wszelkie inne okoliczności są tutaj bez znaczenia.

Konsekwencją dokonania przez Prezesa błędnej wykładni art. 10 ust. l Prawa energetycznego jest zdaniem powoda , błędne zastosowanie w sprawie art. 56 ust. l pkt 2 Prawa energetycznego. Według przedsiębiorcy, nie w każdym bowiem przypadku uszczuplenia zapasu paliwa mamy do czynienia z nie przestrzeganiem powyższego obowiązku. W ocenie powoda korzystał on z zapasu paliwa w związku z wystąpieniem niezależnych od niego i niemożliwych do przewidzenia ograniczeń w dostawie węgla kamiennego, ponadto w terminie możliwie najkrótszym doprowadził zapasy paliwa do poziomu wymaganego. Tym samym, zdaniem powodowego przedsiębiorcy nie naruszył on obowiązku utrzymania zapasu paliw na wymaganym poziomie, a zastosowanie względem niego kary pieniężnej jest niesłuszne.

W piśmie z dnia 19 sierpnia 2011 r., pozwany – Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych i podtrzymał w całości stanowisko prezentowane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka - (...) Spółka z o.o. z siedzibą w C. posiada koncesję na wytwarzanie ciepła udzieloną decyzją Prezesa URE z dnia 25 września 1998 r., Nr (...) z późn. zm. oraz koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej udzieloną decyzją Prezesa URE z dnia 27 sierpnia 2007 r., Nr (...). (okoliczność niekwestionowana)

Pismem z dnia 16 listopada 2007 r., Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, działając na podstawie art. 28 w zw. z art. 10 ust 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r., Nr 89, poz. 625 z późn. zm.), zwrócił się do przedsiębiorcy - (...) Spółka z o.o. z siedzibą w C. o przedstawienie informacji dotyczących realizacji obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw energii elektrycznej i ciepła do odbiorców określonej zgodnie z §2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 39, póz. 338). Przedsiębiorca został zobligowany do przekazania powyższych informacji na załączonym formularzu według stanu na dzień 30 listopada 2007 r. - do dnia 7 grudnia 2007 r. (k.1-5 akt adm.)

W odpowiedzi Przedsiębiorca przesłał wypełniony formularz „Informacja o posiadanych zapasach paliw wg stanu na dzień 30 listopada 2007 r.". Z przedstawionych danych wynika, że rzeczywista wielkość zapasów węgla kamiennego utrzymywanych przez przedsiębiorstwo wynosiła 3975 Mg podczas gdy zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c w zw. z §3 ust. 1 pkt 1 lit a Rozporządzenia stan zapasów węgla kamiennego, który Przedsiębiorca był obowiązany utrzymywać na dzień 30 listopada 2007 r., powinien był wynosić 5763 Mg. (k.6-8 akt adm.) Oznacza to nieprawidłowość polegającą na niedoborze stanu zapasów paliw w stosunku do poziomu wymaganego rozporządzeniem w wysokości 1778 Mg węgla kamiennego.

Pismem z dnia 8 listopada 2010 r., Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw ciepła do odbiorców oraz wezwał Przedsiębiorcę do złożenia wyjaśnień (k.9-10 akt adm.)

W piśmie z dnia 25 listopada 2010 r., Przedsiębiorca wyjaśnił, że niedobór stanu zapasów węgla kamiennego spowodowany był tym, że kopalnia nie realizowała dostaw w uzgodnionych ilościach, parametrach jakościowych i terminach. Przedsiębiorca wyjaśnił, iż wielokrotnie interweniował u dostawcy węgla na dowód czego załączył kserokopie pism kierowanych do dostawcy węgla. Ponadto Przedsiębiorca wyjaśnił, że zwracał się do innych dostawców z zapytaniem ofertowym dotyczącym dostaw węgla kamiennego w odpowiedniej ilości i jakości, jednak uzyskał negatywne odpowiedzi. Przedsiębiorca wyjaśnił również, że problem z utrzymaniem zapasu węgla był niemożliwy do przewidzenia i wynikał z przyczyn całkowicie od niego niezależnych. Podkreślił, że podejmowane działania skierowane były na pozyskanie węgla i zapewnienie ciągłości produkcji. Uzupełnienie zapasów węgla kamiennego nastąpiło w dniu 8 kwietnia 2008 r. (k.21-51 akt adm.)

Pismem z dnia 3 grudnia 2010 r., Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw ciepła do odbiorców określonej zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c Rozporządzenia odnośnie stanu na dzień: 1 grudnia 2007 r., 1 stycznia 2008 r., 1 lutego 2008 r., 1 marca 2008 r. i 1 kwietnia 2008 r. a także o połączeniu do wspólnego prowadzenia w.w postępowania oraz postępowania wszczętego z urzędu w dniu 8 listopada 2010 r., w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw ciepła do odbiorców określonej zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c Rozporządzenia odnośnie stanu na dzień: 1 listopada 2007 r. Jednocześnie Prezes URE wezwał Przedsiębiorcę do przedstawienia szczegółowych wyjaśnień, złożenia wniosków dowodowych oraz przesłania uwierzytelnionych kopii dokumentów mających związek ze sprawą na załączonych do pisma formularzach. (k.53-65 akt adm.)

W odpowiedzi na ww. zawiadomienie, w piśmie z dnia 20 grudnia 2010 r., Przedsiębiorca złożył wymagane dokumenty oraz przedstawił wyjaśnienie przyczyn niedoboru zapasów węgla kamiennego. Ze złożonych dokumentów wynika, że na dzień 1 grudnia 2007 r., rzeczywista wielkość zapasów węgla kamiennego utrzymywanych przez przedsiębiorstwo wynosiła 3975 Mg podczas gdy zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c w zw. z §3 ust. 1 pkt 1 lit b Rozporządzenia stan zapasów węgla kamiennego, który Przedsiębiorca był obowiązany utrzymywać powinien wynosić 6287 Mg. (k.72-73 akt adm.) Oznacza to nieprawidłowość polegającą na niedoborze stanu zapasów paliw w stosunku do poziomu wymaganego rozporządzeniem w wysokości 2312 Mg węgla kamiennego.

Ze złożonych dokumentów wynika również, że na dzień 1 stycznia 2008 r., rzeczywista wielkość zapasów węgla kamiennego utrzymywanych przez przedsiębiorstwo wynosiła 4037 Mg podczas gdy zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c w zw. z §3 ust. 1 pkt 1 lit c Rozporządzenia stan zapasów węgla kamiennego, który Przedsiębiorca był obowiązany utrzymywać powinien wynosić 6811 Mg. (k.74-75 akt adm.) Oznacza to nieprawidłowość polegającą na niedoborze stanu zapasów paliw w stosunku do poziomu wymaganego rozporządzeniem w wysokości 2774 Mg węgla kamiennego.

Na dzień 1 lutego 2008 r., rzeczywista wielkość zapasów węgla kamiennego utrzymywanych przez przedsiębiorstwo wynosiła 4451 Mg podczas gdy zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c w zw. z §3 ust. 1 pkt 1 lit d Rozporządzenia stan zapasów węgla kamiennego, który Przedsiębiorca był obowiązany utrzymywać powinien wynosić 5239 Mg. (k.76-77 akt adm.) Oznacza to nieprawidłowość polegającą na niedoborze stanu zapasów paliw w stosunku do poziomu wymaganego rozporządzeniem w wysokości 778 Mg węgla kamiennego.

Na dzień 1 marca 2008 r., rzeczywista wielkość zapasów węgla kamiennego utrzymywanych przez przedsiębiorstwo wynosiła 3560 Mg podczas gdy zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c w zw. z §3 ust. 1 pkt 1 lit e Rozporządzenia stan zapasów węgla kamiennego, który Przedsiębiorca był obowiązany utrzymywać powinien wynosić 4191,5 Mg. (k.78-79 akt adm.) Oznacza to nieprawidłowość polegającą na niedoborze stanu zapasów paliw w stosunku do poziomu wymaganego rozporządzeniem w wysokości 631,5 Mg węgla kamiennego.

Na dzień 1 kwietnia 2008 r., rzeczywista wielkość zapasów węgla kamiennego utrzymywanych przez przedsiębiorstwo wynosiła 1716 Mg podczas gdy zgodnie z §2 ust. 1 pkt 1 lit c w zw. z §3 ust. 1 pkt 2 lit a Rozporządzenia stan zapasów węgla kamiennego, który Przedsiębiorca był obowiązany utrzymywać powinien wynosić 1447 Mg. (k.80-81 akt adm.) Oznacza to brak nieprawidłowość w ilości zapasu węgla kamiennego.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego stanął na stanowisku, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i znajduje uzasadnienie w przepisach prawa, zaś zarzuty podnoszone przez powódkę w odwołaniu nie mogą skutkować jej uchyleniem ani zmianą we wnioskowanym zakresie.

Powódka - (...) Spółka z o.o. z siedzibą w C. jest przedsiębiorcą energetycznym w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne i prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i ciepła.

Do powódki mają zatem zastosowanie postanowienia art. 10 ust 1 ustawy z dnia 1 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r., Nr 89, poz.625 z późn. zm.) , nakładające na przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła obowiązek utrzymywania zapasu paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw energii elektrycznej lub ciepła do odbiorców.

Określony w powołanym przepisie obowiązek utrzymywania zapasów paliw służy zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, które stanowi jeden z podstawowych celów ustawy Prawo energetyczne (art. 1 ust 2pr.en.)

Wielkości zapasów paliw określone zostały w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 10 ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne, które to rozporządzenie reguluje również sposób gromadzenia zapasów paliw z uwzględnieniem rodzaju działalności gospodarczej, możliwości technicznych i organizacyjnych w zakresie gromadzenia paliw. Wymóg zagwarantowania ciągłości dostaw energii elektrycznej i ciepła do odbiorców jest spełniony tylko wówczas, gdy spełnione zostaną wymogi co do rodzaju paliwa, wielkości i sposobu gromadzenia, określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych (Dz.U. 2003, Nr 39, poz. 338 z późn zm.).

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż w dniach 1 listopada 2007 r., 1 grudnia 2007 r., 1 stycznia 2008 r., 1 lutego 2008 r., 1 marca 2008 r., Przedsiębiorca dysponował zapasami paliwa w wielkości niespełniającej wymogów wynikających z w.w Rozporządzenia. Tym samym Przedsiębiorca nie przestrzegał obowiązku utrzymywania zapasów paliw, wynikającego z art. 10 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, bowiem niedobór węgla kamiennego w dniu:

1.  30 listopada 2007 r. wynosił 1 788 Mg węgla kamiennego,

2.  1 grudnia 2007 r. wynosił 2 312 Mg węgla kamiennego,

3.  1 stycznia 2008 r. wynosił 2 774 Mg węgla kamiennego,

4.  1 lutego 2008 r. wynosił 788 Mg węgla kamiennego,

5.  1 marca 2008 r. wynosił 631,5 Mg węgla kamiennego.

W ocenie sądu nie zasługuje na uwzględnienie zarzut odwołania dotyczący naruszenia zaskarżoną decyzją, normy art. 10 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne poprzez jej błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż każde uszczuplenie zapasu paliwa stanowi naruszenie obowiązku utrzymywania zapasu paliwa w wielkości określonej w Rozporządzeniu.

Warunkiem koniecznym do stwierdzenia prawidłowego wykonywania obowiązku wynikającego z art. 10 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, jest utrzymywanie zapasów paliw w wielkości wskazanej ww. Rozporządzeniu w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych. Utrzymywanie zapasów w ilości wskazanej w powołanym akcie prawnym zostało bowiem określone w sposób wiążący w przepisach powszechnie obowiązujących , a nie pozostawione do swobodnej oceny przedsiębiorstwom energetycznym.

Dodać w tym miejscu należy, iż dla stwierdzenia naruszenia obowiązku, o którym mowa w art. 10 ust 1 ustawy - Prawo energetyczne, nie jest konieczne przeprowadzanie dodatkowej oceny, czy istniejący w przedsiębiorstwie energetycznym niedobór stanu zapasów doprowadził do realnego, bezpośredniego zagrożenia przerwania ciągłości dostaw energii elektrycznej lub ciepła. Istotne jest bowiem to, że do niedoboru w zapasach w ogóle doszło. Zauważyć należy również, iż przepisy prawa, na podstawie których wydana została zaskarżona decyzja, nie uzależniają ukarania przedsiębiorcy od faktycznego przerwania dostaw energii elektrycznej lub ciepła do odbiorców.

Zgodnie bowiem z literalnym brzmieniem przepisu art. 56 ustawy - Prawo energetyczne, karze podlega ten, kto nie przestrzega obowiązku utrzymywania zapasów paliw wprowadzonego na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, a nie ten, kto wstrzymał dostawy z uwagi na nieposiadanie odpowiedniej ilości paliwa. Reasumując stwierdzić należy, że dla stwierdzenia naruszenia obowiązku wynikającego z art. 10 ust 1 ustawy - Prawo energetyczne oraz zastosowania przewidzianej w art. 56 ust 1 pkt 2 ustawy - Prawo energetyczne sankcji nie jest konieczne wystąpienie ujemnych skutków dla odbiorców korzystających z usług przedsiębiorstwa.

W odniesieniu do podnoszonych przez powódkę okoliczności , które w jej ocenie uzasadniały nieutrzymywanie wymaganych przez przepisy zapasów węgla kamiennego tj. nierealizowanie przez kopalnię dostaw w uzgodnionych ilościach, parametrach jakościowych i terminach, należało uznać je za nie mające znaczenia w postępowaniu prowadzonym przez Prezesa w sprawie nałożenia kary pieniężnej na podstawie art. 56 ust 1 pkt 2 ustawy PE. Brzmienie powołanego przepisu przesądza o tym , że postępowanie to nie zmierza do ustalenia winy przedsiębiorstwa energetycznego a ocenie podlega wyłącznie fakt naruszenia przepisów ustawy , co w praktyce oznacza, iż kara przewidziana w tej sytuacji, przez ustawę, jest karą obligatoryjną, od której ustawodawca nie przewidział możliwości odstąpienia.

Odnosząc się do podnoszonej przez pozwaną kwestii nowelizacji ustawy Prawo Energetyczne z dnia 8 stycznia 2010r., która przewidywała możliwość obniżenia poziomu zapasów w przypadku wystąpienia z przyczyn niezależnych od przedsiębiorstwa energetycznego , nieprzewidzianych istotnych ograniczeń w dostawach paliw używanych do wytworzenia energii , stwierdzić należy , iż stan prawny obowiązujący w okresie , którego dotyczy zaskarżona decyzja możliwości takiej nie przewidywał. Sąd w obecnym składzie podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie zaprezentowane, w powołanym przez pozwanego, wyroku z dnia 12 maja 2010 r., w sprawie o sygn. akt VI ACa 1255/09. W wyroku tym, Sąd Apelacyjny jednoznacznie stwierdził, że „(…) do oceny naruszenia prawa materialnego w danym momencie czasowym należy stosować przepisy materialne obowiązujące w dacie zdarzenia, przewidujące odpowiedzialność danego podmiotu za niedopełnienie określonego obowiązku.” Zatem nowelizacja art. 10 ustawy - Prawo energetyczne, wprowadzona ustawą z dnia 8 stycznia 2010 r., nie ma wpływu na ocenę wypełnienia przez Przedsiębiorcę obowiązku utrzymywania odpowiedniej ilości zapasów węgla kamiennego w datach wskazanych w sentencji zaskarżonej decyzji. Przepis art. 10 PE w brzmieniu obowiązującym do dnia 10 marca 2010 roku nie przewidywał żadnych wyjątków zwalniających od obowiązku wskazanego w tym przepisie - posiadania zapasów paliw w ilości wymaganej rozporządzeniem , ani nie regulował mechanizmu uruchamiania zapasów.

Ponownie podkreślić należy w tym miejscu, że zastosowanie sankcji nie jest uzależnione od wykazania stopnia zawinienia przez przedsiębiorcę naruszającego obowiązek utrzymania zapasów paliw. Stopień zawinienia karanego podmiotu jest natomiast brany pod uwagę przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej.

Mając powyższe na uwadze, należało stwierdzić , iż działanie przedsiębiorcy niewątpliwie stanowiło naruszenie obowiązku utrzymywania zapasów paliw, a to z kolei uzasadniało nałożenie kary pieniężnej.

Przechodząc do kwestii wysokości wymierzonej kary pieniężnej, Sąd analizując całokształt stanu faktycznego zaistniałego w sprawie, stanął na stanowisku, iż wymierzając karę w wysokości określonej w decyzji, Prezes URE w sposób prawidłowy rozważył zarówno okoliczności obciążające jak i wpływające na obniżenie jej wysokości.

Sąd zważył, że Prezes URE, zgodnie z nakazem zawartym w art. 56 ust 6 ustawy Prawo energetyczne, w sposób dostateczny uwzględnił wszystkie okoliczności sprawy przemawiające za nałożeniem na Powoda kary pieniężnej w wymiarze wskazanym w zaskarżonej decyzji. Kara ustalona przez Prezesa URE uwzględnia, w ocenie Sądu, możliwości finansowe Przedsiębiorcy, a także jego dotychczasowe zachowanie, jak również stopień szkodliwości czynu. Podkreślenia wymaga, że z ustaleń poczynionych w toku niniejszego postępowania, jednoznacznie wynika, że niedobory zapasów paliwa stwierdzono aż w pięciu terminach w sezonie grzewczym. Zważyć przy tym należy, iż brak zapasów paliwa w odpowiedniej wielkości, w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, może być przyczyną zagrożenia stanu zdrowia lub życia odbiorców, zwłaszcza w zmiennym meteorologicznie okresie sezonu grzewczego zimowego. Dodać należy również, iż z uwagi na rodzaj i wagę prowadzonej przez Powoda działalności, samo spowodowanie takiego zagrożenia, jednoznacznie przesądza o szkodliwości omawianego czynu.

W ocenie sądu podnoszona przez powódkę okoliczność , iż wystąpienie niedoborów zapasów paliwa miało bezpośredni związek z faktem niewywiązywania się przez kopalnię z umownego obowiązku dostaw paliwa w uzgodnionej ilości i jakości nie może zwalniać powódki z odpowiedzialności za niewypełnienie ustawowego obowiązku utrzymywania odpowiedniego poziomu zapasów paliw. Jak słusznie zauważył pozwany Prezes URE , powód znając wartość średniego zużycia węgla z poprzednich lat oraz wiedząc o tym , że jakość otrzymywanego węgla od września 2007 r. nie spełnia wymogów , powinien odpowiednio wcześnie podjąć kroki zaradcze zanim doszło do wystąpienia niedoborów w zapasach. Prezes URE uwzględnił jednak na korzyść powoda , że podjął on działania w celu wyeliminowania na przyszłość powstania niedoborów.

W świetle powyższych rozważań, a przede wszystkim wobec faktu naruszenia przez powoda bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy Prawo energetyczne, Sąd doszedł do przekonania, iż wymierzona w zaskarżonej decyzji kara pieniężna w wysokości 20.000 zł. (tj. (...) przychodu) jest adekwatna do popełnionego naruszenia obowiązku ustawowego oraz spełni funkcję prewencyjną i represyjną . Wymierzona kara stanowi zaledwie (...) przychodów z działalności koncesjonowanej a jej wysokość ustalona została z zachowaniem dyspozycji przepisu art. 56 ust 3 ustawy.

Nie znajdując zatem podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd oddalił je na podstawie art. 479 ⁵³ §1 k.p.c.

SSO Hanna Kulesza