Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Lidia Łataś

Protokolant starszy sekretarz sądowy Joanna Jastrzębska-Ciura

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2018 roku w Częstochowie

sprawy F. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania F. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 12 stycznia 2018 r. Nr (...)

zmienia zaskar żoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu F. P. do wysokości kapitału początkowego i emerytury prawo do rekompensaty
z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 stycznia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. odmówił ubezpieczonemu F. P. przyznania prawa do zwiększenia kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r. o kwotę rekompensaty, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009r. ubezpieczony nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Nie uznano do okresów pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od 1 marca 1977r. do 23 kwietnia 1982r. i od 1 czerwca 1993r. do 14 marca 1997r. na stanowisku inżyniera rozruchu i kierownika zespołu rozruchu, albowiem na tych stanowiskach praca w szczególnych warunkach nie mogła być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony. Domagał się przyznania rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Wskazywał, że w okresie od 1 marca 1977r. do 23 kwietnia 1982r. i od 1 czerwca 1993r. do 14 marca 1997r. pracował w szczególnych warunkach. Dla potwierdzenia charakteru wykonywanej pracy wnosił o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

S ąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

F. P. urodził się (...) Ubezpieczony w dniu
10 listopada 2017r. zgłosił wniosek o emeryturę z rekompensatą z tytułu wykonywania pracy
w warunkach szczególnych. Do akt rentowych załączył m.in. świadectwo pracy wydane przez Przedsiębiorstwo (...) „(...)” w K., w którym w pkt 8 wskazano, że w okresie od 1 marca 1977r. do 14 marca 1997r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku elektroenergetyka pomiarów i zabezpieczeń, wymienionym w wykazie A, dziale II poz. 1 pkt 2 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.

Organ rentowy uznał na dzień 1 stycznia 2009r. za udowodnione 10 lat, 11 miesięcy
i 18 dni pracy wykonywanej w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (od 24 kwietnia 1982r. do 1 kwietnia 1986r., od 5 maja 1986r. do 31 sierpnia 1990r., od 18 września 1990r. do 31 maja 1993r.).

dow ód: akta ZUS.

Ubezpieczony od 17 listopada 1976r. do 14 marca 1997r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) „(...)” w K.. Początkowo ubezpieczony był zatrudniony jako stażysta, a od 1 marca 1977r. jako inżynier rozruchu, następnie od 1 kwietnia 1982r. jako specjalista ds. rozruchu (angaż z 24 kwietnia 1982r.). Od dnia 6 października 1982r. do 1 kwietnia 1986r. ubezpieczony był zatrudniony na eksporcie w Iraku na stanowisku elektromontera. Po urlopie dewizowym podjął pracę od dnia 5 maja 1986r. jako specjalista pomiarów i rozruchu urządzeń elektroenergetycznych. Od 12 marca 1990r. do 31 sierpnia 1990r. pracował na eksporcie w NRF, a następnie od 4 września 1990r. w kraju jako specjalista ds. rozruchu. Od dnia 1 czerwca 1993r. odwołującemu powierzono stanowisko kierownika zespołu rozruchowego. Jako inżynier rozruchu, specjalista ds. rozruchu wykonywał prace kontrolno-pomiarowe rozdzielni kostkowych zasilających (3x380V, rozruchy prostowników wanien galwanizacyjnych, układów automatyki, układów wentylacji oczyszczalni ścieków, prace kontrolno-pomiarowe i rozruchowe układów klimatyzacji, prace remontowe przy rozdzielniach kostkowych 3x500V, prace kontrolno-pomiarowe stycznikowni urządzeń przemysłowych na Wydziałach Wielkich Pieców, Walcowni Średniej, rozdzielni Walcowni Dużej Huty (...). Podobny rodzaj prac wykonywał na stanowisku specjalisty ds. rozruchu. Zmiana nazewnictwa stanowisk była spowodowana zmianami w wynagradzaniu. Prace związane z rozruchem urządzeń elektroenergetycznych na oddziałach produkcyjnych oraz prace pomiarowo-kontrolne urządzeń elektroenergetycznych ubezpieczony wykonywał również na rzecz innych hut, m.in. Huty (...), Huty (...). Na stanowiskach tych zarówno wykonywał prace elektromonterskie (dla których wykonywania uprawniona była osoba z wykształceniem wyższym i odpowiednimi uprawnieniami), jak i nadzorował prace elektromonterów. Prace były również wykonywane na oddziałach będących w ruchu na których jako podstawowe wykonywane są prace w szczególnych warunkach (w/w wydziały huty, galwanizernie). Na stanowisku kierownika zespołu rozruchowego ubezpieczony odpowiadał za cały proces rozruchu elektroenergetycznego urządzeń produkcyjnych, bezpośrednio nadzorował pracę inżynierów rozruchu (specjalistów ds. rozruchu) oraz elektromonterów. Na stanowiskach tych ubezpieczony nie zajmował się pracami biurowymi, od tego byli pracownicy, którzy przygotowywali dokumentację techniczną, powykonawczą dla pracowników rozruchu i inwestorów w ramach kierownictwa grupy rozruchowej.

dow ód: akta osobowe ubezpieczonego w aktach ZUS, zeznania świadków: Z. C. (k. 16-17 akt), T. W. (k. 17 akt) oraz wyjaśnienia ubezpieczonego (k. 17 akt).

Odwo łanie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017r., poz. 664 ze zm.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Art. 23 ust. 1 ustawy stanowi, iż ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę.

Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Rekompensata jest formą odszkodowania za utratę możliwości nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących przed 2009 r. dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 u.e.r. Podobnie jak przy ustalaniu tego okresu na potrzeby przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie zostaną też zaliczone te okresy trwania stosunku pracy, za które wypłacono wynagrodzenie chorobowe lub świadczenia z ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nawet jeśli tego prawa nie zrealizowała. Per analogiam prawa do rekompensaty nie ma osoba, która nie przeszła na emeryturę pomostową mimo spełnienia warunków (por. komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych [w:] Prawo do emerytury. Komentarz do ustaw z orzecznictwem autorstwa Kariny Jankowskiej, Inetty Jędrasik-Jankowskiej, LexisNexis, 2011).

Ubezpieczony nie był uprawniony do wcześniejszej emerytury przyznanej na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Sporne było czy legitymuje się on na dzień 1 stycznia 2009r. okresem pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszącym 15 lat.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust.1. Ust. 2 art. 32 ustawy stanowi, iż za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. W ust. 4 powołanego art. 32 ustawy wskazano, iż wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wskazuje, iż ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) „(...)” w K., poza okresami uwzględnionymi przez organ rentowy, także w okresie od 1 marca 1977r. do 23 kwietnia 1982r. i od 1 czerwca 1993r. do 14 marca 1997r. (łącznie 8 lat, 11 miesięcy i 7 dni) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych dla zakładów przemysłowych (hut). Ten rodzaj prac wymieniony jest w dziale II i dziale XIV poz. 24 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), jak również w zarządzeniu resortowym MBiPMB z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy nadzorowanych przez MBiPMB, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę dział II, poz. 1 pkt 2-5 oraz dział XIV poz. 24.

W świadectwie pracy złożonym do akt ZUS, ubezpieczony ma potwierdzony przez pracodawcę okres pracy w szczególnych warunkach od 1 marca 1977r. do 14 marca 1997r., na stanowiskach inżyniera rozruchu, specjalisty ds. pomiarów i rozruchu i kierownika zespołu rozruchowego. Przy czym organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu do pracy w szczególnych warunkach okres zatrudnienia na stanowisku specjalisty pomiarów i rozruchu od 24 kwietnia 1982r. Stanowisko to ubezpieczony zajmował już od 1 kwietnia 1982r., a z daty 24 kwietnia 1982r. jest jedynie angaż, obowiązujący od 1 kwietnia). Z akt osobowych ubezpieczonego wynika, że od 1 marca 1977r. objął, po okresie stażu, stanowisko inżyniera rozruchu, szczegółowe czynności wykonywane przez ubezpieczonego na tym stanowisku zawarte są w zaświadczeniu z lutego 1981r. znajdującym się w aktach ZUS k. 25. Jako inżynier rozruchu, specjalista ds. rozruchu wykonywał prace kontrolno-pomiarowe rozdzielni kostkowych zasilających (3x380V), rozruchy prostowników wanien galwanizacyjnych, układów automatyki, układów wentylacji oczyszczalni ścieków, prace kontrolno-pomiarowe i rozruchowe układów klimatyzacji, prace remontowe przy rozdzielniach kostkowych 3x500V, prace kontrolno-pomiarowe stycznikowni urządzeń przemysłowych na Wydziałach Wielkich Pieców, Walcowni Średniej, rozdzielni Walcowni Dużej Huty (...). Podobny rodzaj prac wykonywał na stanowisku specjalisty ds. rozruchu. Zmiana nazewnictwa stanowisk była spowodowana zmianami w wynagradzaniu. Prace związane z rozruchem urządzeń elektroenergetycznych na oddziałach produkcyjnych ubezpieczony wykonywał również na rzecz innych hut, m.in. Huty (...), Huty (...). Na stanowiskach tych zarówno wykonywał prace elektromonterskie (dla których wykonywania uprawniona była osoba z wykształceniem wyższym i uprawnieniami), jak i nadzorował prace elektromonterów. Prace były również wykonywane na oddziałach będących w ruchu na których jako podstawowe wykonywane są prace w szczególnych warunkach (w/w wydziały huty, galwanizernie). Zaliczenie ubezpieczonemu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia na stanowisku inżyniera rozruchu, wraz z okresem uznanym przez ZUS, powoduje że ubezpieczony posiada okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 16 lat, 1 miesiąca i 15 dni. Na obu tych stanowiskach ubezpieczony wykonywał prace elektromontera zabezpieczeń i pomiarów oraz instalacji urządzeń elektroenergetycznych przemysłowych oraz odpowiadał za pracę elektromonterów. Zdaniem sądu należy również zaliczyć ubezpieczonemu do pracy w szczególnych warunkach okres zatrudnienia na stanowisku kierownika zespołu rozruchowego (chociaż jest to już bez większego wpływu na uzyskanie prawa do rekompensaty), ubezpieczony na tym stanowisku był nadal pracownikiem technicznym, pracującym bezpośrednio na produkcji przy pracach elektromonterskich. Na stanowisku kierownika zespołu rozruchowego ubezpieczony odpowiadał za cały proces rozruchu elektroenergetycznego urządzeń produkcyjnych, bezpośrednio nadzorował pracę inżynierów rozruchu (specjalistów ds. rozruchu) oraz elektromonterów. Charakter wykonywanych przez ubezpieczonego prac potwierdzili świadkowie, którzy pracowali wspólnie z ubezpieczonym, zajmowali podobne do ubezpieczonego stanowiska pracy. zeznania tych świadków należy uznać za wiarygodne w świetle akt osobowych ubezpieczonego, a w szczególności zaświadczenia o wykonywanych czynnościach. W świetle tych dowodów za wiarygodne należy również uznać wyjaśnienia samego ubezpieczonego.

Ubezpieczony niewątpliwie zatem wykazał ponad 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji w oparciu o powołane przepisy oraz art. 47714 § 2 k.p.c.