Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 maja 2018 r. w S.

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko Skarbowi Państwa Areszt Śledczy w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  nie obciąża powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego,

III.  przyznaje od Skarbu państwa Sąd Rejonowy w Szczytnie adw. Ł. N. kwotę 120 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu oraz kwotę 27,60 zł tytułem podatku VAT.

IC 56/17

UZASADNIENIE

Powód P. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa-Areszt Śledczy w S. kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

W uzasadnieniu pozwu podniósł, że przebywał w Areszcie Śledczym w S.. Warunki odbywania przez niego kary pozbawienia wolności były niewłaściwe, a mianowicie metraż celi był za mały, nie była zachowana norma 3 m ² na jednego osadzonego, kącik sanitarny nie był odgrodzony od reszty pomieszczenia, w celach panowała wilgoć w efekcie czego ściany były pokryte grzybem, osypywał się tynk, wentylacja pomieszczeń była niedostateczna, brak było ciepłej wody, okna nie domykały się co w okresie zimowym powodowało, że w celach było zimno. Cele były wyposażone w sprzęty o złym stanie technicznym. Podniósł, że na spacerach narażony był na wdychanie dymu tytoniowego, przez przebywanie z osadzonymi palącymi papierosy mimo, że podczas spacerów obowiązywać ma zakaz palenia papierosów. Wskazał, że w łaźni było brudno, co mogło narazić go na choroby. W związku z tym zachowaniem pozwanego zostały naruszone jego dobra osobiste.

Pozwany Skarb Państwa Areszt Śledczy w S. wniósł o oddalenie powództwa i orzeczenie o kosztach procesu.

W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, że powód w Areszcie Śledczym w S. przebywał od 3.04.2009 r. do 20.11.2009 r., od 24.02.2011 r. do 6.06.2011 r., od 5.01.2012 r. do 1.02.2012 r., od 30.01.2013 r. do 19.02.2013 r., od 22.05.2015 r. do 7.10.2015 r., od 18.02.2016 r. do 7.10.2016 r.

Przebywał: w okresie od 22.05.2015 r. do 26.05.2015 r. w celi nr 217 o pow. 6,99 m ² , która posiada 2 miejsca zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 26.05.2015 r. do 28.05.2015 r. w celi nr 208 o pow. 6,43 m ² , która posiada 2 miejsca zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 28.05.2015 r. do 8.07.2015 r. w celi nr 202 o pow. 21,10 m ² , która posiada 7 miejsc zakwaterowania z 6 współosadzonymi, w okresie od 8.07.2015 r. do 14.07.2015 r. w celi nr 411 o pow. 8,03 m ² , która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 14.07.2015 r. do 21.07.2015 r. w celi nr 208 o pow. 6,43 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 21.07.2015 r. do 22.07.2015 r. w celi nr 415 o pow. 9,91 m ², która posiada 3 miejsc zakwaterowania z 2 współosadzonymi, w okresie od 22.07.2015 r. do 31.07.2015 r. w celi nr 217 o pow. 6,99 m ² , która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 31.07.2015 r. do 18.08.2015 r. w celi nr 202 o pow. 21,10 m ², która posiada 7 miejsc zakwaterowania z współosadzonymi, w okresie od 18.07.2015 r. do 19.08.2015 r. w celi nr 309 o pow. 6,73 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 19.08.2015 r. do 20.08.2015 r. w celi nr 210 o pow. 6,44 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 20.08.2015 r. do 15.09.2015 r. w celi nr 202 o pow. 21,10 m ² , która posiada 7 miejsc zakwaterowania z 3 współosadzonymi, w okresie od 15.09.2015 r. do 7.10.2015 r. w celi nr 307 o pow. 6,67 m ² , która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 18.02.2016 r. do 4.03.2016 r. w celi nr 209 o pow. 6,39 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 4.03.2016 r. do 30.06.2016 r. w celi nr 407 o pow. 8,23 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 30.06.2016 r. do 4.07.2016 r. w celi nr 404 o pow. 21,02 m ² , która posiada 7 miejsc zakwaterowania z 3 współosadzonymi, w okresie od 14.07.2016 r. do 15.07.2016 r. w celi nr 402 o pow. 28,43 m ², która posiada 9 miejsc zakwaterowania z 3 współosadzonymi, w okresie od 15.07.2016 r. do 19.07.2016 r. w celi nr 415 o pow. 9,91 m ², która posiada 3 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 19.07.2016 r. do 3.08.2016 r. w celi nr 417 o pow. 7,89 m ² , która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 3.08.2016 r. do 5.08.2016 r. w celi nr 412 o pow. 9,66 m ², która posiada 3 miejsc zakwaterowania z 2 współosadzonymi, w okresie od 5.08.2016 r. do 5.09.2016 r. w celi nr 414 o pow. 18,03 m ², która posiada 6 miejsc zakwaterowania z 4 lub 5 współosadzonymi, oraz w okresie od 5.09.2016 r. do 7.10.2016 r. w celi nr 408 o pow. 7,70 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym. We wskazanych okresach powód nie przebywał w warunkach przeludnienia.

Budynek zakwaterowania osadzonych jest wyposażony w system wentylacji grawitacyjnej, która podlega kontroli przez uprawnionego mistrza kominiarskiego. Okna w celach są na bieżąco naprawiane i konserwowane. Podczas bieżących remontów celom mieszkalnym przywraca się walory użytkowe i estetyczne. Na bieżąco usuwane są usterki stwierdzone w stolarce okiennej. Terminy włączania i wyłączania ogrzewania w jednostkach penitencjarnych reguluje zarządzenie Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie ustalania metod gospodarowania paliwami i energią w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej. W łaźni jest system wentylacji, łaźnie są systematycznie czyszczone. Osadzeni korzystają z ciepłej wody podczas kąpieli w łaźni organizowanej 2 razy w tygodniu oraz każdego dnia z punktu dostępnego na każdym z oddziałów mieszkalnych po zgłoszeniu takiej potrzeby do oddziałowego. W celach nie ma dostępu do ciepłej wody użytkowej. Dostęp do ciepłej wody użytkowej osadzeni mają w punkcie na każdym oddziale mieszkalnym, za zgodą oddziałowego.

W okresie przebywania powoda w jednostce kącik sanitarny był zabudowany płytą pilśniową zamocowaną na stelażach, na wysokości ok. 10 cm od podłogi do wysokości ok. 20-30 cm od sufitu a wejście zasłonięte zasłoną z materiału sztucznego. Od 2013 r. rozpoczęto prace do zapewnienia pełnej zabudowy kącika sanitarnego w celach wieloosobowych. Prace zakończono w marcu 2017 r.

W dniu 5.04.2016 r. jednostka była kontrolowana przez pracowników Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S. w części przeznaczonej dla osadzonych. Osoby kontrolujące nie wniosły żadnych uwag do stanu sanitarnego cel. Nie ujawniono zagrzybienia ścian ani szkodników w celach.

Plac spacerowy w Areszcie Śledczym w S. nie był wyznaczony przez dyrektora jednostki jako miejsce do używania wyrobów tytoniowych. Powód nigdy nie zgłaszał zastrzeżeń co do palenia wyrobów tytoniowych przez innych osadzonych w trakcie trwania spacerów. Powód był osadzonym, który wielokrotnie zmieniał swoją decyzję co do tego czy jest osobą używającą czy nie używającą wyrobów tytoniowych.

W ocenie pozwanego, powód nie doznał naruszenia dóbr osobistych w wyniku przebywania w Areszcie Śledczym w S.. Powód miał zapewnione w Areszcie Śledczym w S. właściwe warunki bytowe, a żadne z działań pozwanego nie było bezprawne.

Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia za okres sprzed marca 2014 r., gdyż pozew został złożony w marcu 2017 r. Przypisując pozwanemu naruszenie jego prawa i godności, powód zarzuca pozwanemu dopuszczenie się czynów niedozwolonych, dla których to roszczeń zgodnie z art. 442 § 1 k.c. termin przedawnienia wynosi 3 lata.

W piśmie z dnia 20.06.2017 r. powód podtrzymał swoje stanowisko kwestionując podniesiony zarzut przedawnienia roszczenia za okres sprzed marca 2014 r. albowiem stan cierpienia, pozbawienia godności i podstawowych standardów odbywania kary pozbawienia wolności stanowił ciągłe naruszenie dóbr osobistych, a tym samym nie może to prowadzić do przyjęcia przedawnienia odpowiedzialności pozwanego.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód przebywał w Areszcie Śledczym w S. w okresie od 3.04.2009 r. do 20.11.2009 r., od 24.02.2011 r. do 6.06.2011 r., od 5.01.2012 r. do 1.02.2012 r., od 30.01.2013 r. do 19.02.2013 r., od 22.05.2015 r. do 7.10.2015 r., od 18.02.2016 r. do 7.10.2016 r. Przy czym przebywał: w okresie od 22.05.2015 r. do 26.05.2015 r. w celi nr 217 o pow. 6,99 m ² , która posiada 2 miejsca zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 26.05.2015 r. do 28.05.2015 r. w celi nr 208 o pow. 6,43 m ² , która posiada 2 miejsca zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 28.05.2015 r. do 8.07.2015 r. w celi nr 202 o pow. 21,10 m ² , która posiada 7 miejsc zakwaterowania z 6 współosadzonymi, w okresie od 8.07.2015 r. do 14.07.2015 r. w celi nr 411 o pow. 8,03 m ² , która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 14.07.2015 r. do 21.07.2015 r. w celi nr 208 o pow. 6,43 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 21.07.2015 r. do 22.07.2015 r. w celi nr 415 o pow. 9,91 m ², która posiada 3 miejsc zakwaterowania z 2 współosadzonymi, w okresie od 22.07.2015 r. do 31.07.2015 r. w celi nr 217 o pow. 6,99 m ² , która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 31.07.2015 r. do 18.08.2015 r. w celi nr 202 o pow. 21,10 m ², która posiada 7 miejsc zakwaterowania z współosadzonymi, w okresie od 18.07.2015 r. do 19.08.2015 r. w celi nr 309 o pow. 6,73 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 19.08.2015 r. do 20.08.2015 r. w celi nr 210 o pow. 6,44 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 20.08.2015 r. do 15.09.2015 r. w celi nr 202 o pow. 21,10 m ², która posiada 7 miejsc zakwaterowania z 3 współosadzonymi, w okresie od 15.09.2015 r. do 7.10.2015 r. w celi nr 307 o pow. 6,67 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 18.02.2016 r. do 4.03.2016 r. w celi nr 209 o pow. 6,39 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 4.03.2016 r. do 30.06.2016 r. w celi nr 407 o pow. 8,23 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 30.06.2016 r. do 4.07.2016 r. w celi nr 404 o pow. 21,02 m ², która posiada 7 miejsc zakwaterowania z 3 współosadzonymi, w okresie od 14.07.2016 r. do 15.07.2016 r. w celi nr 402 o pow. 28,43 m ², która posiada 9 miejsc zakwaterowania z 3 współosadzonymi, w okresie od 15.07.2016 r. do 19.07.2016 r. w celi nr 415 o pow. 9,91 m ², która posiada 3 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 19.07.2016 r. do 3.08.2016 r. w celi nr 417 o pow. 7,89 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym, w okresie od 3.08.2016 r. do 5.08.2016 r. w celi nr 412 o pow. 9,66 m ², która posiada 3 miejsc zakwaterowania z 2 współosadzonymi, w okresie od 5.08.2016 r. do 5.09.2016 r. w celi nr 414 o pow. 18,03 m ², która posiada 6 miejsc zakwaterowania z 4 lub 5 współosadzonymi, oraz w okresie od 5.09.2016 r. do 7.10.2016 r. w celi nr 408 o pow. 7,70 m ², która posiada 2 miejsc zakwaterowania z 1 współosadzonym. (bezsporne)

W okresach od 22.05.2015 r. do 7.10.2015 r. i od 18.02.2016 r. do 7.10.2016 r. powód przebywał w celach, w których zachowane były normy zaludnienia. W celach w których przebywał powód był wydzielony kącik sanitarny, przy czym przegroda go wydzielająca nie była doprowadzona do sufitu, był zabudowany płytą pilśniową zamocowaną na stelażach, na wysokości ok. 10 cm od podłogi i do wysokości ok. 20-30 cm od sufitu, a wejście zasłonięte zasłoną z materiału sztucznego. (bezsporne) Do cel w których osadzony był powód doprowadzona była jedynie zimna woda. Powód miał również możliwość korzystania w ciągu dnia z ciepłej wody, która znajduje się na korytarzu za zgoda oddziałowego. Dwa razy w tygodni osadzeni korzystali z kąpieli w ciepłej wodzie. Stolarka okienna w celach była nieszczelna, zimą były przeciągi. Latem cele były źle wentylowane, panowała w nich wysoka temperatura. W łaźni panował bałagan.

Cele w których przebywał powód były w złym stanie technicznym, na ścianach był grzyb, ze ścian i sufitów sypał się tynk .

W celach powód miał zapewnione łóżko do spania. Cele wyposażone były stolik, taborety, szafki.

Na placu spacerowym przebywały jednocześnie osoby używające wyrobów tytoniowych jak i osoby ich nie używające. Powód przestał palić papierosy w 2007 r. Dokuczało mu używanie wyrobów tytoniowych przez współosadzonych podczas spacerów czy osadzonych w sąsiedniej celi albo w celi, do której był przenoszony w ciągu dnia. Powód podczas pobytu w Areszcie Śledczym w S. wielokrotnie zgłaszał oddziałowemu, że jest osoba używającą wyrobów tytoniowych by zostać osadzonym w celi dwuosobowej.

W dniu 08.04.2015 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w S. dokonał kontroli Aresztu Śledczego w S.. Zakresem kontroli objęto warunki higieniczno sanitarne jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt i pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Ponowną kontrolę w tym zakresie przeprowadzono w dniu 5.04.2016 r., również nie stwierdzono żadnych uchybień. W dniu 5.04.2016 r. przeprowadzono w Areszcie Śledczym w S. także kontrole w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w części przeznaczonej dla osadzonych. Stwierdzono, że osadzeni mają zapewniona wentylację grawitacyjna, oświetlenie naturalne i sztuczne. Na ścianach nie występują zacieki i zagrzybienia. W celach są wydzielone kąciki sanitarne, w których znajduje się zlew z zimną woda oraz miska ustępowa. W łaźni ściany i posadzki wykonane są z materiałów zmywalnych, nienasiąkliwych i odpornych na działanie wilgoci. Bielizna pościelowa przechowywana jest prawidłowo. Stan sanitarny w skontrolowanych celach nr 201, 208, 310, 407, 417 nie budzi zastrzeżeń.

W dniach 11-12 września 2013 r. w Areszcie Śledczym w S. przeprowadzona została wizytacja przez pracowników Zespołu Krajowy (...) . W raporcie z dnia 4.12.2013 r. stwierdziła, że w zakresie warunków bytowych zastrzeżenia budzi stan techniczny cel – porysowane, odrapane ściany, łuszcząca się farba, brak zabudowy kącika sanitarnego, brak doprowadzenia ciepłej wody do cel, zniszczona i nieszczelna stolarka okienna, zamontowanie w oknach blend, korzystanie przez osadzonych z kąpieli raz w tygodniu. Stwierdzili, że sprzęt kwaterunkowy wymaga wymiany. Uwagę ich wzbudziła także kwestia wydawania posiłków. Areszt Śledczy w S. pismem z dnia 10.01.2014 ustosunkował się m.in. do tych zastrzeżeń, wskazując, że kierownictwo jednostki dostrzega potrzebę stałego prowadzenia remontów cel mieszkalnych. Remonty są realizowane na bieżąco i będą kontynowanie, wymiana sprzętu kwaterunkowego będzie odbywać się sukcesywnie. W 2012 r. rozpoczęto wieloletni proces zmierzający do zapewnienia dostępu do ciepłej wody użytkowej w celach mieszkalnych.

(dowód: protokoły k. 68-76, Raport przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji Aresztu Śledczego w S. k. 86- 94, pismo k. 95 – 100, pismo k. 107 – 110, zeznania świadka M. L. k.150, świadka G. D. k. 220, świadka W. F. k. 308, świadka S. P. k.354, P. Z. k. 361, zeznania powoda k.237)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód wniósł o zasądzenie kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Kwoty zadośćuczynienie dochodzi z powodu naruszenia jej dóbr osobistych w związku z jego pobytem w Areszcie Śledczym w S.. Wskazał, że naruszenie jego dóbr osobistych w związku z pobytem w Areszcie Śledczym w S. polegało na przebywaniu celach, w których nie były zachowane normy zaludnienia oraz z uwagi na warunki panujące w Areszcie Śledczym w S. w celach, w łaźni, kontakt z osobami używającymi wyrobów tytoniowych podczas spacerów, podczas przebywania w celach.

Na wstępie należy podzielić stanowisko pozwanego, ze uległo przedawnieniu roszczenie powoda za okres sprzed 3lat licząc wstecz od daty wytoczenia powództwa. Zgodnie z Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 sierpnia 2017 r. w sprawie, I ACa 848/16, które Sąd Rejonowy podziela o "dowiedzeniu się o szkodzie" w rozumieniu art. 442 ¹ § 1 k.c. można mówić wtedy, gdy poszkodowany "zdaje sobie sprawę z ujemnych następstw zdarzenia wskazujących na fakt powstania szkody", a więc, gdy ma świadomość doznanej szkody. W przypadku gdy zdarzeniem szkodzącym, a właściwie krzywdzącym jest osadzenie osoby w przeludnionej celi, bez zapewnienia jej należytych warunków bytowych, sanitarnych, medycznych czy kulturalnych, ujemne następstwa tego zdarzenia (naruszenia dóbr osobistych) takie jak poczucie poniżenia, upokorzenia, cierpienia (naruszenia dobra osobistego w postaci godności) są odczuwane w dacie zaistnienia tych zdarzeń, a nie kilka lat później. Nie chodzi tu o krzywdę przyszłą, ale dziejącą się, odczuwaną wówczas, gdy miały miejsce zdarzenia ją wywołujące.

Odnosząc się do roszczenia powoda za pozostały okres, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że kara pozbawienia wolności spełnia funkcję represyjną i jej istotą jest odczuwanie pewnych dolegliwości w zakresie wolności, ograniczenia prawa. Wiąże się to m.in. z ograniczeniem prawa wyboru co do spędzania wolnego czasu, wyboru posiłków, ograniczeniem intymności, koniecznością dzielenia celi z innymi osobami, podporządkowaniem się regułom i porządkowi wewnętrznemu jednostki penitencjarnej.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 18.10.2011 r. (III CZP 25/11) umieszczenie osoby pozbawionej wolności w celi o powierzchni poniżej 3 m ² na osobę, może stanowić wystarczająca przesłankę do stwierdzenia naruszenia jej dóbr osobistych, to sam fakt takiego naruszenia nie stanowi zasadności roszczenia o zadośćuczynienie z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art.488 k.c. za krzywdę wyrządzoną tym naruszeniem nie zależy od winy. Jeżeli doszło do naruszenia ustawowo dopuszczalnej normy powierzchniowej na jednego skazanego, to tym samym mogło to samoistnie doprowadzić do naruszenia jego dobra osobistego

W ocenie Sądu, w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie można przyjąć by w stosunku do powoda doszło do naruszenia jego dobra osobistego przez osadzenie go w celach, w których nie były zapewnione normy powierzchniowe na osobę.

Powód bowiem nie przedstawił żadnego dowodu na tą okoliczność. W swoich zeznaniach w sposób bardzo ogólny podał, że przebywał w celach, w których nie były spełnione normy powierzchniowe na osobę. Nie sprecyzował jednak, jakiej celi to dotyczyło, ile osób ponad normę przebywało razem z mim w poszczególnych celach. ego twierdzeń w tym zakresie nie potwierdzają zeznania przesłuchanych świadków M. L., G. D., W. F., S. P., P. Z..

M. L., S. P. i P. Z. nie potrafili określić jaki był metraż cel, w których przebywali z powodem, czy był spełnione normy powierzchniowe na osobę, przy czym zeznania M. L. odnoszą się do roku 2009. G. D., W. F. też tylko ogólnikowo stwierdził, że jego zdaniem metraż celi był za mały.

Pozwany zaś zaprzeczył by powód w Areszcie Śledczym w S. przebywał w celach, w których nie były zapewnione normy powierzchniowe na osobę. Wskazał, że w okresie od 22.05.2015 r. do 7.10.2015 r. i od 18.02.2016 r. do 7.10.2016 r. przebywał w celach, w których były spełnione normy powierzchniowe na osobę.

Kwestia, co podnosi powód w piśmie z dnia 20.06.2017 r., że faktyczna powierzchnia celi przeznaczona na pobyt osadzonego jest mniejsza z uwagi na zajęcie części metrażu przez wyposażenie celi, w ocenie Sądu nie ma znaczenia, gdyż przepisy prawa przewidują konieczność zapewnienia osobie pozbawionej wolności powierzchni w celi co najmniej 3 m ² na osobę. Nie przewidują odliczeń metrażu w związku z wyposażeniem celi.

Podnoszone przez powoda zarzuty, dotyczące warunków odbywania kary pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym a mianowicie, że cele w których był osadzony były w złym stanie technicznym, na ścianach był grzyb, odpadał tynk ze ścian i sufitów, kącik sanitarny nie był odgrodzony od reszty pomieszczenia w sposób odpowiedni, wentylacja pomieszczeń była niedostateczna, brak było ciepłej wody, okna nie domykały się co w okresie zimowym powodowało, że w celach było zimno, cele były wyposażone w sprzęty o złym stanie technicznym, w łaźni było brudno a na spacerach narażony był na wdychanie dymu tytoniowego, przez przebywanie z osadzonymi palącymi papierosy mimo, że podczas spacerów obowiązywać ma zakaz palenia papierosów, maja potwierdzenie zeznaniach świadków M. L., G. D., W. F., S. P. i P. Z..

Z zeznań M. L. wynika, że kącik sanitarny był wydzielony ale nie było w nim drzwi tylko zasłona. W celi były łóżka, taborety, szafki wiszące, stół. Kąpiel w ciepłej wodzie była przewidziana raz w tygodniu, była możliwość korzystania w ciągu dnia z ciepłej wody, która znajduje się w pomieszczeniu socjalnym na oddziale. Okna były nieszczelne, zimą w celach było zimno a latem panowała w nich wysoka temperatura. W czasie spaceru osoby palące były umieszczane razem z osobami niepalącymi. Przy czym należy wskazać, że jego zeznania odnoszą się do roku 2009. Świadek G. D. również potwierdził, że kącik sanitarny nie był zabudowany, ciepła woda znajdowała się w pomieszczeniu socjalnym na oddziale, można było z niej skorzystać za zgodą oddziałowego, Zeznał, że w celi w której przebywał z powodem nie było wentylacji, w celi było zimno, w łaźni panował bałagan. Świadek W. F. także wskazał, że w łaźni panował bałagan, kącik sanitarny nie był zabudowany, nie było dostępu do ciepłej wody trzeba było o nią prosić oddziałowego, z sufitu sypał się tynk, w pomieszczeniach panowała wilgoć. S. P. również potwierdził fakt, że okna w celach były nieszczelne, zimą w celach było zimno. Natomiast P. Z. potwierdził, że kącik sanitarny nie był zabudowany, nie było dostępu do ciepłej wody trzeba było o nią prosić oddziałowego, w okresie letnim w celach panowała wysoka temperatura. Podał, że powód skarżył się mu na niską temperaturę w okresach zimowych, wskazywał, że ze ścian sypie się tynk.

Opisane przez powoda i świadków warunki bytowe w Areszcie Śledczym w S. mają potwierdzenie w Raport przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji Aresztu Śledczego w S. z dnia 4.12.2013 r.

Jednakże jak wynika już z protokołu sporządzonego w dniu 5.04.2016 r. przez Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w S. który dokonał kontroli w Areszcie Śledczym w S. osadzeni mieli zapewnioną wentylację grawitacyjną, oświetlenie naturalne i sztuczne, na ścianach nie występują zacieki i zagrzybienia, w celach są wydzielone kąciki sanitarne, w których znajduje się zlew z zimną woda oraz miska ustępowa. w łaźni ściany i posadzki wykonane są z materiałów zmywalnych, nienasiąkliwych i odpornych na działanie wilgoci. Bielizna pościelowa przechowywana jest prawidłowo, stan sanitarny w skontrolowanych celach nr 201, 208, 310, 407, 417 nie budzi zastrzeżeń.

Należy podnieść, że sam zły stan techniczny jednostki penitencjarnej nie stanowi o naruszeniu dóbr osobistych uzasadniających przyznanie zadośćuczynienia.

Przesłanka odpowiedzialności za naruszenie cudzego dobra jest bezprawność działania przez którą rozumie się działanie (zaniechanie) sprzeczne z porządkiem prawnym i zasadami współżycia społecznego. Zapewnienie przez prawo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymagań demokratycznego państwa prawa. W każdym wypadku o naruszeniu godności skazanego można mówić wtedy gdy cierpienia i upokorzenia przekraczają konieczny element cierpienia wpisanego w odbywanie kary pozbawienia wolności, zwłaszcza przy bierności jednostki penitencjarne, który nie dba o poprawę warunków odbywania kary pozbawienia wolności, o remonty.

Uwzględniając istotę kary pozbawienia wolności oraz jej warunki o naruszeniu godności skazanego można mówić wtedy, gdy cierpienia i upokorzenia przekraczają konieczny element cierpienia wpisanego w odbywanie kary pozbawienia wolności, a działanie jednostki penitencjarnej jest bezprawne, rażące oraz ma na celu pozbawienie praw i godności człowieka. T. działanie stwarzające niegodziwe, poniżające dla każdego osadzonego warunki lub ich tolerowanie przez dłuższy czas są uznawane za bezprawne jako rodzące prawo do ochrony godności na podstawie art. 24 k.c. Dokonując oceny czy kara lub traktowanie jest poniżające należy mieć na uwadze czy w zamierzeniu ma poniżyć lub upokorzyć daną osobę oraz czy wywarło negatywny wpływ na jego osobowość

Takiego zachowania pozwanemu, za które miałby odpowiadać nie można przypisać. Poziom dolegliwości powoda, wynikający z warunków bytowych w Areszcie Śledczym, nie pozostawał bowiem w związku z zamierzeniem by go poniżyć i upokorzyć, nie prowadził do poniżającego traktowania jego osoby. Ponadto o dokonaniu naruszenia dobra osobistego w ten sposób nie decyduje subiektywne przekonanie osoby zainteresowanej ale obiektywna ocena konkretnych okoliczności. Należy zauważyć, że jak wynika z porównania stanu technicznego jednostki penitencjarnej opisanego w Raporcie przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji Aresztu Śledczego w S., a wynikającego z protokołu z dnia 5.04.2016 r. Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S., pozwany podejmuje działania zmierzające do poprawy stanu technicznego w jednostce penitencjarnej.

Wobec braku cech bezprawności działań i zaniechań władzy publicznej odnośnie warunków sanitarno higienicznych powodowi nie przysługuje roszczenie majątkowe o zapłatę kwoty zadośćuczynienia.

W tym stanie rzeczy na mocy powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.

Z uwagi na sytuację materialną powoda sąd nie obciążył go kosztami procesu na rzecz pozwanego na mocy art.102 k.p.c.

O kosztach pełnomocnika ustanowionego z urzędu orzeczono na mocy § 14 pkt. 26 R.. Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z późn. zm.

z/(...)

2.(...)

3. (...)

(...)