Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2012 r.

na rozprawie

sprawyz wniosku T. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 5 lipca 2012 r. sygn. akt IV U 326/12

I z m i e n i a zaskarżony wyrok w ten sposób, że ustala prawo wnioskodawcy T. P. do emerytury od dnia 1 lutego 2012r.,

II dalej idącą apelację o d d a l a,

III z a s ą d z a od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w J. na rzecz wnioskodawcy T. P. kwotę 120 zł ( sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 lutego 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił wnioskodawcy T. P. prawa do emerytury .

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał , iż wnioskodawca na dzień

1 stycznia 1999 roku wykazał 28 lat 2 miesiące i 11 dni okresów składkowych

i nieskładkowych , oraz udowodnił jedynie 10 lat 7 miesięcy i 24 dni pracy

w szczególnych warunkach . Organ rentowy nie uznał zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w L.

w okresie od 15.01.1973 r. do 13.01.1979 r. na stanowisku : pracownik magazynowy – brygadzista oraz w Zespole Składnic Lasów Państwowych w S.

w okresie od 14.01.1979 r. od dnia 30.04.1988 r. na stanowisku : drwala , kierowcy i dozorcy , bowiem nie przedłożył on świadectw pracy w szczególnych warunkach .

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca T. P. zarzucił , że pomimo braku świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach istotnym jest faktyczne wykonywanie przez niego pracy zaliczanej do tej kategorii zatrudnienia . Wskazał , że w (...) w L. wykonywał pracę magazyniera przy suchej destylacji drewna , natomiast w Zespole Składnic Lasów Państwowych pracował jako drwal i kierowca zajmujący się obsługą urządzeń leśnych przy ścince . Odwołujący podkreślił , że nie może ponosić negatywnych konsekwencji braku wystawienia mu odpowiedniego świadectwa pracy przez pracodawcę i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury .

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosząc o jego oddalenie wskazał , że wnioskodawca nie przedłożył świadectw pracy w szczególnych warunkach , co uniemożliwia uznanie wskazanych okresów za zatrudnienie

w szczególnych warunkach .

W toku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Okręgowy

w K. dokonał niezbędnych w sprawie ustaleń faktycznych;

Wnioskodawca T. P. , ur. (...) , po okresie pracy w Nadleśnictwie B. w okresie od 2 maja 1969 roku do 24 listopada 1970 roku na stanowisku robotnika leśnego sezonowego , odbyciu służby wojskowej w okresie od 18 lutego 1971 roku do 16 grudnia 1971 roku oraz pracy w Nadleśnictwie B. od 15 kwietnia 1972 roku do 8 stycznia 1973 roku w charakterze kierowcy , został zatrudniony w dniu 15 stycznia 1973 roku w (...) Przedsiębiorstwie Produkcji (...)

w L. - Baza Produkcji Leśnej (...) (...) na stanowisku pracownika magazynowego .

Na stanowisku pracownika magazynowego w (...) Przedsiębiorstwie Produkcji Leśnej (...)w L. wnioskodawca pracował w składzie węgla drzewnego w Ł. . Węgiel drzewny przywożony był samochodami

w workach papierowych , które następnie należało przetransportować na stację kolejową w U. . Wnioskodawca wyładowywał i załadowywał węgiel drzewny , układał go w pryzmy na placu , a ponadto dokonywał jego ponownego pakowania w razie uszkodzenia worków w transporcie , co zdarzało się często ( około 100 worków dziennie ) . Pracownicy składu w razie uszkodzenia worków z węglem obowiązani byli do oczyszczenia węgla oraz oddzielenia miału od węgla ( jego przesiania ) w sortownikach i do ponownego załadowania

w worki . Worki z węglem miały wagę od 10 do 30 kg. Wnioskodawca pracował wówczas jako brygadzista . lecz wykonywał taką samą pracę jak pozostali pracownicy składu .

Wnioskodawca pracował w tym zakładzie do dnia 13 stycznia 1979 roku , po czym od 14 stycznia 1979 roku rozpoczął pracę w Zespole Składnic Lasów Państwowych w S. – Składnica Spedycyjna w U. . Wnioskodawca został początkowo zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika Ursus – 360 , którym przewoził drewno na stację kolejową w U. , po uprzednim załadowaniu drewna na przyczepę . Pracownicy składnicy pracowali w sześciu drużynach po dwie osoby , a drużyna przeciętnie ładowała po ok. 60 metrów drewna . Drewno na placu składowym było cięte na mniejsze kloce , a następnie na drzewo stosowe . Z dniem 1 stycznia 1980 roku wnioskodawca podjął pracę na stanowisku drwala , co oznaczało , że zajmował się kłuciem drewna młotem . Przy pomocy tego narzędzia rozdrabniano na terenie składnicy większe kloce drewna na mniejsze . Od dnia 1 sierpnia 1984 roku wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko dozorcy składnicy , które zajmował do dnia 31 stycznia 1988 roku . Od 1 lutego 1988 roku wnioskodawca został przeniesiony do pracy w Składnicy K. jako drwal i pracował w tym charakterze do końca zatrudnienia w tym zakładzie , tj. do 30 kwietnia 1988 roku .

Z dniem 2 maja 1988 roku wnioskodawca podjął pracę na rzecz Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. w W. – Oddział w S. na stanowiskach operatora i pomocnika obróbki odwiertów wydobywczych , operatora wydobycia ropy i gazu oraz aparatowego i pomocnika odsiarczalni gazu , ropy i gazoliny . Pracę tę wnioskodawca kontynuował do dnia 31 stycznia 2012 roku .

W dniu 11 stycznia 2012 roku złożony został do ZUS wniosek o przyznanie T. P. prawa do emerytury . Akta osobowe wnioskodawcy z Zespołu Składnic Lasów Państwowych w S. wskazują na fakt zatrudnienia wnioskodawcy początkowo na stanowisku kierowcy , następnie zaszeregowaniu go do pracy na stanowisku drwala , następnie dozorcy i ponownie na krótki okres na stanowisku drwala w innej składnicy . Zeznania świadków J. J. i S. P. , którzy pracowali razem z wnioskodawcą zarówno w (...) w L. , jak i w Zespole Składnic Lasów Państwowych w S. , potwierdziły , że wnioskodawca w pełnym wymiarze czasu pracy pracował przy wyładunku , załadunku oraz sortowaniu węgla drzewnego , a następnie jako kierowca ciągnika , ładowacz i drwal w Zespole Składnic Lasów Państwowych w S. . Świadkowie wykonywali takie same obowiązki , które wykonywał wnioskodawca . Sąd Okręgowy dał wiarę w/w dowodom , zeznania świadków uznał za spójne i uzupełniające się wzajemnie ,

a ponadto zbieżne z zachowaną dokumentacją osobową wnioskodawcy ,

w szczególności zaś z umową o pracę wnioskodawcy z 14 stycznia 1979 roku

o zatrudnieniu wnioskodawcy na stanowisku kierowcy oraz z dalszymi zaświadczeniami kwalifikacyjnymi wskazującymi na przekwalifikowanie wnioskodawcy w zawodzie drwala , dozorcy i ponownie drwala .

Natomiast zeznania wnioskodawcy znajdują potwierdzenie w spójnych zeznaniach świadków oraz zgromadzonej w sprawie dokumentacji osobowej .

Sąd Okręgowy w Krośnie po rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia 5 lipca 2012 r. zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i ustalił prawo wnioskodawcy do spornego świadczenia emerytalnego od dnia złożenia wniosku .

W pisemnym uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy cytując art. 184 ust 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach

z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz. U. 2009 , nr 153 , poz. 1227 , z późn . zm.) oraz art. 32 ustawy emerytalnej § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 , nr 8 , poz. 43 , z późn. zm.) stwierdził , iż poza sporem pozostaje okoliczność , iż wnioskodawca spełnia warunki do uzyskania tego świadczenia zarówno z uwagi na osiągnięty wiek , jak i ogólny okres ubezpieczenia . Natomiast kwestią sporną pozostawało spełnienie warunku co najmniej 15- letniego okresu pracy w szczególnych warunkach bowiem organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach jedynie 10 lat 7 miesięcy i 24 dni .

Dokonane w niniejszym postępowaniu sądowym ustalenia pozwoliły Sądowi Okręgowemu przyjąć , że wnioskodawca T. P. posiada również dalszy okres pracy w szczególnych warunkach w trakcie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Produkcji Leśnej (...)w L. w okresie od 15 stycznia 1973 roku do dnia 13 stycznia 1979 roku na stanowisku pracownika magazynowego , tj. na stanowisku wskazanym w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – dział VI , poz. 4 ( prace przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego ) oraz w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia nr 5 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 9 maja 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu leśnictwa i przemysłu drzewnego ( Dz. Urz. Minist. Leśn. i Przem. Drzewn. – nr 2 , poz. 9 ) – dział VI , poz. 4 , pkt 41 ( robotnik magazynowy) .

Natomiast w okresie pracy w Zespole Składnic Lasów Państwowych

w S. od 14 stycznia 1979 roku do 31 grudnia 1979 roku wnioskodawca zajmował stanowisko kierowcy ciągnika kołowego i ładowacza drewna , tj. stanowiska wskazane w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – dział VI , poz. 2 oraz dział VIII , poz. 3 , a także w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 zarządzenia nr 5 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego

z dnia 9 maja 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu leśnictwa i przemysłu drzewnego – dział VI, poz. 2 pkt 4 ( ładowacz zatrudniony przy za i wyładunku drewna ) oraz VIII , poz. 3 pkt 1 ( kierowca ciągnika kołowego ) .

Ponadto w okresie od 1 stycznia 1980 roku do 31 lipca 1984 roku wnioskodawca wykonywał pracę drwala , tj. na stanowisku wskazanym w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – dział VI , poz. 1 oraz w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 5 Ministra Leśnictwa

i Przemysłu Drzewnego z dnia 9 maja 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu leśnictwa i przemysłu drzewnego – dział VI , poz. 1 pkt 1 ( drwal ) .

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę , a w szczególności fakt , iż wnioskodawca T. P. posiada co najmniej 15-letni okres pracy

w szczególnych warunkach Sąd Okręgowy w Krośnie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k. p. c. orzekł o zmianie zaskarżonej decyzji ZUS .

Powyższy wyrok Sądu Okręgowego w Krośnie zaskarżył apelacją ZUS/Oddział w J. zarzucając : naruszenie prawa materialnego tj. art. 184 ust 2 i ust 1 pkt 1 w związku z art. 32 , ust 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t. j. Dz. U. z 2004 r. , Nr 39 , poz. 353 ) i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r. , Nr 8 , poz. 43 ze zmianami ) poprzez przyznanie wnioskodawcy prawo do wcześniejszej emerytury . Apelacja zawiera wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania względnie o uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji .

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy wskazał , że zaskarżony wyrok został wydany z naruszeniem art. 184 ust 2 ustawy emerytalnej bowiem prawo do emerytury zostało przyznane od daty zgłoszenia wniosku , a w tej dacie wnioskodawca pozostał w stosunku pracy ( świadectwo pracy z dnia 31.01.2012 r. ) .

Nadto zdaniem organu rentowego zakwalifikowanie zatrudnienia wnioskodawcy od 15.01.1973 r. do 31.01.1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie Produkcji Leśnej (...) L. – Baza produkcji Leśnej (...) w (...) jako pracy pracownika magazynowego przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego tj. stanowisku wskazanym w dziale VI , poz. 4 wykazu A stanowiącego załącznik do powołanego powyżej rozporządzenia jest błędne .

Zdaniem organu rentowego charakter pracy wnioskodawcy nie pozwala na uznanie , iż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego , tym bardziej , że w tym okresie pełnił także funkcję brygadzisty .

Nadmienić należy , iż Sąd dokonując ustaleń dot. w/w okresu pracy nie posiłkował się opinią biegłego . Zdaniem organu rentowego opinia taka mogłaby rozstrzygnąć jaki charakter musi mieć praca robotnika magazynowego aby można uznać , iż jest to praca przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego; czy pracownik winien być zatrudniony w magazynie , czy wystarczy aby miejscem pracy był plac składkowy oraz czy załadunek może dotyczyć pakowanego towaru czy też powinien być to załadunek sypkiego węgla np. do worków czy przyczep .

Organ rentowy kwestionuje także zaliczony przez Sąd okres od 14.01.1979 r. do 31.12.1979 r. na dwuczłonowym stanowisku kierowcy ciągnika kołowego i ładowacza drewna .

Zgodnie bowiem z § 2 ust 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zmianami) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy , w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy .

Sąd Okręgowy błędnie przyjął , że wnioskodawca wykonywał pracę na obydwu w/w stanowiskach łącznie w pełnym wymiarze czasu pracy .

Wnioskodawca domagał się oddalenia apelacji ZUS .

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Apelacja organu rentowego jest uzasadniona w zakresie w jakim zarzuca zaskarżonemu wyrokowi naruszenia art. 184 ust 2 ustawy z 18 grudnia 1998 r.

o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tj : ustalenie prawa do spornego świadczenia emerytalnego wnioskodawcy od dnia złożenia wniosku o to świadczenie do ZUS pomimo nierozwiązania przez niego stosunku pracy . W istocie w aktach emerytalnych ZUS znajduje się świadectwo pracy z 31.01.2012 r. wydane przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwa S.A.

w W. Oddział w S. stwierdzające okres zatrudnienia wnioskodawcy od 2.05.1988 r. do 31.01.2012 r.

Wnioskodawca zatem spełnił w/w ustawowy warunek z treści art. 184 ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS dopiero z dniem 1 lutego 2012 r. ,

a więc po rozwiązaniu stosunku pracy .

Merytoryczne rozstrzygnięcie Sądu I instancji dotyczące spełnienia przez wnioskodawcę pozostałych warunków do ustalenia prawa do świadczenia emerytalnego na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z 18 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Apelacyjny uznał za prawidłowe i zgodne

z prawem . W szczególności za wykazany przez wnioskodawcę należy uznać okres co najmniej 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu na stanowiskach pracy w warunkach szczególnych wymienionych w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach…

Jako okoliczność bezsporną pomiędzy stronami należało przyjąć okres od 2.05.1988 r. do 31.12.1998 r. pracy w Polskim Górnictwie Naftowym i Gazownictwie S.A. ( 10 lat 7 miesięcy 24 dni ) .

Z ustaleń Sądu Okręgowego niekwestionowanych przez organ rentowy

w apelacji wynika , że wnioskodawca w okresie od 1.01.1980 r. do 31.07.1984 r. pracował jako drwal w Zespole Składnic Lasów Państwowych w S. Składnicy Spedycyjnej w U. . Stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez 4 lata i 7 miesięcy wykonywał pracę na stanowisku wymienionym w Wykazie A Dziale VI poz. 1 Załącznika do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego

1983 r. w sprawie wieku emerytalnego…

W okresie od 1.02.1988 r. do 30.04.1988 r. wykonywał pracę na stanowisku drwala ( 3 miesiące ) w Zespole Składnic Lasów Państwowych w S. – Składnica w K. tj. pracę na stanowisku wymienionym w Wykazie A , Dziale VI poz. 1 w/w Załącznika do rozp. RM z 7 lutego 1983 r.

Już tylko praca w tych dwóch okresach łącznie z niekwestionowanym przez ZUS okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych ( 10 lat 7 miesięcy i 24 dni ) przewyższa wymiar 15 lat pracy w warunkach szczególnych , wymagany do nabycia uprawnień do spornego świadczenia emerytalnego .

Również pracę wnioskodawcy w Zespole Składnic Lasów Państwowych

w S. od 14.01.1979 r. do 31.12.1979 r. na stanowisku : kierowcy ciągnika kołowego , ładowacza drewna należy uznać za pracę wykonywaną stale w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracy w warunkach szczególnych wymienionym w wykazie A Dział VIII poz. 1 i 3 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał , że z dniem

1 lutego 2012 r. wnioskodawca T. P. spełnił wszystkie przesłanki z treści art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS do ustalenia prawa do spornego świadczenia emerytalnego . Dlatego zgodnie z treścią art. 386 § 1 k. p. c. Sąd Apelacyjny zmienił częściowo punkt I –szy zaskarżonego wyroku i orzekł co do istoty sprawy .

Apelację ZUS w pozostałym zakresie , jako pozbawioną uzasadnionych podstaw faktycznych i prawnych oddalono po myśli art. 385 k. p. c.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego wydano zgodnie

z art. 108 § 1 k. p. c. i art. 98 k. p. c.