Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie w XI Wydziale Karnym-Odwoławczym

w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Bogusz – Patyra

Sędziowie: SO Elżbieta Kowalska SR del. do SO Dorota Saczewa – spr.

Protokolant: prot. Katarzyna Zabielska

przy udziale Prokuratora Ewy Stelmach

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2013 roku

sprawy Z. S.

w przedmiocie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej

z dnia 19 lipca 2013 r. sygn. akt II K 714/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie o karze łącznej zawarte w pkt 1 wyroku i w tym zakresie na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie umarza;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację obrońcy za oczywiście bezzasadną;

III.  zwalnia skazanego od zwrotu wydatków za postępowanie odwoławcze, ustalając, że ponosi je Skarb Państwa.

Sygn. akt XI Ka 1046/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej wyrokiem łącznym z dnia 19 lipca 2013 r. wydanym w sprawie sygn. akt II K 714/12 po rozpoznaniu sprawy Z. S.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim – Zamiejscowy Wydział Grodzki w Parczewie z dnia 02 grudnia 2003r. w sprawie o sygn. akt VI K 500/ 03/ P za: przestępstwo popełnione w dniu 01 listopada 2003 roku, wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 2 kk na karę grzywny w wysokości 400 złotych oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku;

2.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 17 lipca 2008r. w sprawie o sygn. akt II K 530/ 08/ R za: przestępstwo popełnione w dniu 01 czerwca 2008r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 2 kk na karę 12 miesięcy ograniczenia wolności po 30 godzin (wykonana) oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 2 lat.

3.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 21 sierpnia 2009r. w sprawie o sygn. akt V II K 728/ 09 za czyn I popełniony w dniu 11 kwietnia 2009r., wyczerpujący dyspozycję art. 244 kk i 178a § 2 kk na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, za czyn II popełniony w dniu 27 maja 2009r., wyczerpujący dyspozycję art. 244 kk i 178a § 2 kk na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, KARA ŁĄCZNA: 2 lata pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, której wykonania nie zarządzono i grzywnę z art. 71 § 1 kk w wysokości 80 stawek dziennych po 10 złotych każda oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 3 lat;

4.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 18 stycznia 2010 r. w sprawie o sygn. akt V II K 238/ 10 za: przestępstwo popełnione w dniu 27 sierpnia 2010r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 2 kk na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat, której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Białej Podlaskiej w dniu 22.08.2011r. oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 2 lat; grzywnę z art. 71 § 1 kk w wysokości 40 stawek dziennych po 10 złotych każda;

5.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II K 987/ 10 za: przestępstwo popełnione w dniu 02 lipca 2010r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 2 kk i art. 244 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat, której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Radzyniu Podlaskim w dniu 26.01.2011r. oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 3 lat; grzywnę z art. 71 § 1 kk w wysokości 80 stawek dziennych po 10 złotych każda;

6.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II K 1743/ 10 za: przestępstwo popełnione w dniu 06 grudnia 2010r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 2 kk i art. 244 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat, której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Radzyniu Podlaskim w dniu 26.01.2011r. oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 3 lat; grzywnę z art. 71 § 1 kk w wysokości 80 stawek dziennych po 10 złotych każda;

7.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 13 kwietnia 2011r. w sprawie o sygn. akt II K 716/ 09 za: przestępstwo popełnione w okresie 01 maja 2008 r- 11 czerwca 2010r., wyczerpujące dyspozycję art. 278§ 1 kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Radzyniu Podlaskim w dniu 04.10.2011r.; grzywnę z art. 33 § 2 kk w wysokości 100 stawek dziennych po 10 złotych każda;

8.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 03 czerwca 2011 r. w sprawie o sygn. akt V II K 336/ 11 za: przestępstwo popełnione w dniu 16 marca 2011r., wyczerpujące dyspozycję art. 244 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

9.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 05 lipca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II K 718/ 11 za: przestępstwo popełnione w okresie od 20 lutego 1996r. do 15 grudnia 2010r., wyczerpujące dyspozycję art. 209 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, której wykonania nie zarządzono;

10.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 29 czerwca 2011r. w sprawie o sygn. akt II K 290/ 11 za: przestępstwo popełnione w dniu 11 lutego 2011r., wyczerpujące dyspozycję art. 244 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, której wykonania nie zarządzono; grzywnę z art. 71 § 1 kk w wysokości 80 stawek dziennych po 10 złotych każda;

11.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 25 lipca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II K 719/ 11 za: przestępstwo popełnione w dniu 27 kwietnia 2011r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 2 kk i art. 244 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat, której wykonania nie zarządzono oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 3 lat; grzywnę z art. 71 § 1 kk w wysokości 90 stawek dziennych po 10 złotych każda;

12.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 24 stycznia 2012 r. w sprawie o sygn. akt V II K 1624/ 11 za: przestępstwo popełnione w dniu 07 września 2011r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 2 kk i art. 244 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz środek karny – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 4 lat;

1.  Na podstawie art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 kk w zw. z art. 87 kk w zw. z art. 569 § 1 kpk kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności orzeczone wobec skazanego Z. S. prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim w sprawach o sygn. akt V K 530/08/R i sygn. akt II K 716/09 połączył i jako karę łączną orzekł karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 kk w zw. z art. 89 § 1a kk w zw. z art. 569 § 1 kpk kary pozbawienia wolności orzeczone wobec skazanego Z. S. prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim w sprawach o sygn. akt II K 987/10, II K 1743/10, II K 290/11 i prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej w sprawie o sygn. akt VII K 336/11 połączył i jako karę łączną orzekł karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności.

3.  Na podstawie art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 kk w zw. z art. 90 § 2 kk w zw. z art. 569 § 1 kpk środki karne orzeczone wobec skazanego Z. S. prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim w sprawach o sygn. akt II K 987/10, II K 1743/10 połączył i orzekł 6 (lat) zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i rowerów.

4.  Na poczet orzeczonych kar łącznych pozbawienia wolności zaliczył skazanemu odbyte kary z wyroków podlegających łączeniu, w pozostałym zakresie pozostawiając je do odrębnego wykonania;

5.  Na poczet orzeczonego łącznego okresu stosowania środka karnego zaliczył skazanemu okresy ich faktycznego stosowania.

6.  Na podstawie art. 572 kpk w pozostałym zakresie postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego umorzył;

7.  Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił skazanego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów postępowania oraz od uiszczenia opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego.

Zaskarżył powyższy wyrok w zakresie orzeczenia o wysokości kar łącznych pozbawienia wolności. Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz 438 pkt. 2 k.p.k. orzeczeniu temu zarzucił:

rażąco surowy wymiar kar łącznych pozbawienia wolności w odniesieniu do połączonych obydwu grup wyroków ( wyroki wymienione w punkcie 1 i 2 sentencji zaskarżonego wyroku) przez odstąpienie od zastosowania całkowitej absorpcji przy wymiarze kar łącznych, będący rezultatem nieuwzględnienia wysokiego czasokresu kar pozostałych oskarżonemu do odbycia ze wszystkich nie wykonanych dotychczas orzeczeń oraz bliskość podmiotowego i przedmiotowego związku między zbiegającymi się przestępstwami. W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zastosowanie przy wymiarze kar łącznych pozbawienia wolności w obydwu grupach łączonych wyroków pełnej zasady absorpcji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy w zakresie podniesionego zarzutu rażącej surowości orzeczonych kar łącznych okazała się niezasadna, lecz w następstwie jej rozpoznania należało dokonać korekty zaskarżonego rozstrzygnięcia zawartego w pkt 1 wyroku.

Sąd Rejonowy połączył skazanemu karę ograniczenia wolności orzeczoną w sprawie V K 530/08/R oraz karę pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie II K 716/09 i jako karę łączną orzekł karę jednego roku pozbawienia wolności. Jak wynika z treści pisemnych motywów wyroku, podstawą tego rozstrzygnięcia było ustalenie, iż przestępstwo objęte wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim w sprawie II K 716/09 zostało popełnione w okresie od 1 maja 2008r. do 11 czerwca 2010r., nadto postanowieniem sądu z dnia 4 października 2011r. zarządzono wobec skazanego wykonanie kary 8 miesięcy pozbawienia wolności. Tymczasem analiza akt sprawy II K 716/09 Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim wskazuje, iż czyn przypisany skazanemu miał miejsce w okresie od 1 maja 2008r. do 11 czerwca 2008r., orzeczono wobec Z. S. karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na 3- letni okres próby i nie zarządzono jej wykonania.

W czasie orzekania w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd I instancji obowiązywała już norma regulująca zasady łączenia kar bezwzględnych pozbawienia wolności z warunkowo zawieszonymi w nowej postaci, gdyż powołaną nowelizacją do art. 89 k.k. dodano § 1a stanowiący, że „ w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sąd może w wyroku łącznym orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania”. Przepis ten wszedł w życie z dniem 8 czerwca 2010r., a zatem jego stosowanie winno być realizowane z uwzględnieniem reguł prawa międzyczasowego z art. 4 § 1 k.k., bowiem pogarsza on sytuację prawną skazanych. W odniesieniu do przestępstw popełnionych przed tą datą w zakresie zasad wymiaru kary łącznej należy stosować dotychczasową wykładnię art. 89 § 1 k.k. zgodnie z którą nie było dopuszczalne orzeczenie bezwzględnej kary łącznej w sytuacji orzeczenia za zbiegające się przestępstwa jednostkowych kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że połączona w pkt. 1 zaskarżonego wyroku kara pozbawienia wolności wymierzona prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim w sprawie sygn. akt II K 716/ 09 została orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Zatem łącząc kary ze spraw sygn. akt V K 530/08/R oraz II K 716/09 i wymierzając skazanemu karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy art. 4 § 1 k.k. poprzez nie zastosowanie przepisu art. 89 § 1 k.k. w brzmieniu sprzed 8 czerwca 2010r., który w takiej sytuacji nie przewidywał możliwości orzeczenia kary bezwzględnej. Z tego względu należało skorygować zaskarżony wyrok, uchylając rozstrzygnięcie zawarte w pkt. 1 i umarzając w tym zakresie postępowanie.

W pozostałej części rozstrzygnięcie Sądu I instancji jako trafne Sąd Okręgowy utrzymał w mocy. Z. S. popełnił czyny objęte prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim w sprawach sygn. akt II K 987/10, II K 1743/10, II K 290/11 i Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej w sprawie sygn. akt VII K 336/11 zanim zapadł pierwszy nieprawomocny wyrok, co do któregokolwiek z nich. Wbrew twierdzeniom skarżącego, wobec skazanego Z. S. nie zachodzą przesłanki do wymierzenia kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji.

Nie sposób przyznać racji skarżącemu, że za zastosowaniem zasady absorpcji przemawia fakt wysokiego czasokresu kar pozostałych skazanemu do odbycia ze wszystkich nie wykonanych dotychczas orzeczeń, bliski związek podmiotowy i przedmiotowy między zbiegającymi się przestępstwami oraz pozytywna opinia z zakładu karnego. Wymierzenie kary łącznej w oparciu o zasadę pełnej absorpcji powinno mieć charakter wyjątkowy. Można ją zastosować albo wtedy, gdy wszystkie czyny wykazują bardzo bliską więź podmiotową i przedmiotową, albo orzeczone za niektóre z czynów kary są tak minimalne, że w żadnym stopniu nie mogłyby rzutować na karę łączną, albo istnieją jakieś inne szczególne okoliczności dotyczące osoby oskarżonego (zob. wyrok SN z 29.04.1974 II KR 27/74).

W niniejszej sprawie wobec Z. S. nie zachodzą wskazane okoliczności, słusznie zatem Sąd Rejonowy nie zastosował wobec skazanego zasady absorpcji. Skazany jest osobą wielokrotnie karaną, w okresie ośmiu miesięcy popełnił cztery podobne przestępstwa pozostające w zbiegu realnym, za które orzeczono kary pozbawienia wolności od 6 miesięcy do roku. Zatem orzeczenie wobec niego kary łącznej w wymiarze 3 lat, należało uznać za adekwatne i zgodne z dyrektywą prewencji indywidualnej.

Mając powyższe na uwadze, nie stwierdzając uchybień, o których mowa w art. 439 i 440 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

Orzeczenie o wydatkach za II instancję uzasadnia treść art. 624 § 1 k.p.k. – na zasadzie słuszności.