Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Iwona Trzeciak

Protokolant : st. sekr. sądowy Zofia Raczek

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2018 roku w Limanowej

na rozprawie

sprawy z powództwa Powiatu (...)

przeciwko K. G. (1)

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

I.  Uzgadnia treść księgi wieczystej nr (...) z rzeczywistym stanem prawnym w ten sposób, że:

a.  poleca sprostować zawarty na mapie z dnia 7.03.1997 r. dołączonej do zbioru dokumentów przy KW (...), wykazy synchronizacyjne w brzmieniu:

- „pgr. lkat. 275/3, 278, 313/6, 271, 272, 275/2, 313/7 z KW (...) stanowią działkę ewidencyjną (...),

- pgr. 267/2 z lwh 63 stanowi działkę ewidencyjną (...)”,

w ten sposób, że nakazuje zastąpić je wykazem zmian i wykazem synchronizacyjnym, sporządzonym przez geodetę M. P., przyjętymi do zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 31 października 2012 roku za nr P. (...).2012. (...) w prawidłowym brzmieniu:

Wykaz zmian:

-pgr.267/2 z lwh 63 dzieli sią na pgr. 267/9 i 267/10,

Wykaz synchronizacyjny:

- pgr. 267/9 z lwh 63 stanowi działkę ewidencyjną (...),

oraz wykazem zmian i wykazem synchronizacyjnym, sporządzonymi przez geodetę K. K., przyjętymi do zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 23 marca 2018 roku za nr P. (...).2018. (...) w prawidłowym brzmieniu:

Wykaz zmian:

- w KW (...) pgr. 271 dzieli się na pgr. 271/1 i pgr. 271/2 o pow. 0,0176 ha

Wykaz synchronizacyjny:

- z KW (...) pgr. 275/3, 278, 313/6, 271/1, 272, 275/2, 313/7 stanowią działkę ewidencyjną (...)”.

b.  powstałe w sposób opisany w punkcie I a wyroku pgr. 267/10 i 271/2 poleca odłączyć z księgi wieczystej (...) i założyć dla nich nową księgę wieczystą z wpisem własności na rzecz Powiatu (...) na podstawie ostatecznych decyzji Wojewody (...) z dnia 30 sierpnia 2017 roku, znak WS-IX. (...).1.308.2013. (...) i WS-IX. (...).1.309.2013. (...).

II.  Nie obciąża pozwanego kosztami procesu.

UZASADNIENIE

wyroku z 7 czerwca 2018 roku

Strona powodowa Powiat (...) w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu (pozew z dnia 27.10.2017 r. i pismo z dnia 27.03.2018 r.) skierowanym przeciwko K. G. (1) wniósł o uzgodnienie treści księgi wieczystej nr (...) z rzeczywistym stanem prawnym wynikającym z ostatecznych decyzji Wojewody (...) z dnia 30.08.2017 r. znak WS-IX. (...).1.308.2013. (...) i WS-IX. (...).1.309.2013. (...) poprzez sprostowanie zawartych na mapie z dnia 7.03.1997 r., dołączonej do zbioru dokumentów przy KW (...) wykazów synchronizacyjnych w brzmieniu:

- „pgr. lkat. 275/3, 278, 313/6, 271, 272, 275/2, 313/7 z KW (...) stanowią działkę ewidencyjną (...),

- pgr. 267/2 z lwh 63 stanowi działkę ewidencyjną (...)”,

w ten sposób, aby zastąpić go wykazem zmian i wykazem synchronizacyjnym, sporządzonym przez geodetę M. P., przyjętymi do zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 31 października 2012 roku za nr P. (...).2012. (...) w prawidłowym brzmieniu:

„Wykaz zmian:

-pgr.267/2 z lwh 63 dzieli sią na pgr. 267/9 i 267/10,

Wykaz synchronizacyjny:

- pgr. 267/9 z lwh 63 stanowi działkę ewidencyjną (...)”,

oraz wykazem zmian i wykazem synchronizacyjnym, sporządzonymi przez geodetę K. K., przyjętymi do zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 23 marca 2018 roku za nr P. (...).2018. (...) w prawidłowym brzmieniu:

„Wykaz zmian:

- w KW (...) pgr. 271 dzieli się na pgr. 271/1 i pgr. 271/2 o pow. 0,0176 ha

Wykaz synchronizacyjny:

- z KW (...) pgr. 275/3, 278, 313/6, 271/1, 272, 275/2, 313/7 stanowią działkę ewidencyjną (...)”;

a następnie odłączenie pgr. 267/10 i 271/2 z księgi wieczystej (...) i założenie dla nich nowej księgi wieczystej z wpisem własności na rzecz Powiatu (...) na podstawie ostatecznych decyzji Wojewody (...) z dnia 30 sierpnia 2017 roku, znak WS-IX. (...).1.308.2013. (...) i WS-IX. (...).1.309.2013. (...).

W uzasadnieniu żądania wskazano, że z dniem 1.01.19999 roku z mocy prawa na postawie ostatecznych decyzji Wojewody (...) z dnia 30.08.2017 r. znak WS-IX. (...).1.308.2013. (...) i WS-IX. (...).1.309.2013. (...), Powiat (...) nabył prawo własności co do działek ewidencyjnych nr (...) o pow. 0,02 ha i 694 o pow. 0,08 ha położonych w S. gm. Laskowa, zajętych pod drogę powiatową nr (...) W. - S. - U.. Działka (...) utworzona została z parceli gruntowej 271/2, a działka ewidencyjna (...) z parceli gruntowej 267/10. Realizując obowiązek zawarty w art. 2 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 7.09.2007 r. o ujawnianiu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego Starosta (...) winien wystąpić do Sądu Rejonowego w Limanowej Wydziału Ksiąg Wieczystych o odłączenie z działu I Kw (...) parcel 271/2 i 267/10 i przyłączenia ich do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości należących do Powiatu (...). W postępowaniu wieczystoksięgowym nie jest to możliwe z uwagi na błędy popełnione w opisie synchronizacyjnym sporządzonym do działek (...), których właścicielem jest K. G. (1) na podstawie umowy o dożywocie z dnia 20.03.1997 roku. Grunt oznaczony jako działki (...) na dzień 31.12.1998 roku znajdował się w posiadaniu Powiatu (...) a żądanie uzgodnienia księgi wieczystej nie wpływa na zakres posiadania pozwanego. Ponadto grunty wchodzące w skład drogi publicznej w rozumieniu funkcjonalnym są wyłączone z obrotu cywilnoprawnego i nie mogą jedynie stanowić osób prawa publicznego.

W pisemnej odpowiedzi na pozew (k. 22) pozwany K. G. (1) wskazał, że strona powodowa pominęła, że należy się mu odszkodowanie , dlatego wniósł o zasądzenie na jego rzecz słusznego odszkodowania. Kwestionował również zasadność wydania wskazywanych przez stronę powodową decyzji Wojewody (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Działki ewidencyjne nr (...), położone w S. gm. Laskowa, objęte są KW (...). W księdze tej jako właściciel figuruje K. G. (1) na podstawie umowy o dożywocie z 20.03.1997 r. Zgodnie z mapą do celów prawnych wraz z wykazem synchronizacyjnym, sporządzoną przez K. S., znajdująca się przy Kw (...):

- pgr. lkat. 275/3, 278, 313/6, 271, 272, 275/2, 313/7 z KW (...) stanowią działkę ewidencyjną (...),

- pgr. 267/2 z lwh 63 stanowi działkę ewidencyjną (...).

(dowód: odpis z KW k. 7, kserokopia mapy z dokumentów przy Kw (...) k. 45)

W dniu 30 sierpnia 2017 r. Wojewoda (...) wydał decyzje znak WS-IX. (...).1.308.2013. (...) i WS-IX. (...).1.309.2013. (...), w których stwierdził, że z dniem 1 stycznia 1999 r. Powiat (...) nabył prawo własności działek ewidencyjnych nr (...) o pow. 0,02 ha i 694 o pow. 0,08 ha położonych w S. gm. Laskowa, zajętych pod drogę powiatową nr (...) W. - S. - U.. Działka (...) utworzona została z parceli gruntowej 271/2, a działka ewidencyjna (...) z parceli gruntowej 267/10. W dniu 31.12.1998 r. ich właścicielem był K. G. (1). W dniu 1 stycznia droga ta stała się drogą powiatową. Działki zajęte pod drogę zostały wydzielone w granicach użytkowania pasa drogowego według stanu na 31.12.1998 r. W w/w decyzjach zwrócono także uwagę na błędnie w wykonanych wykazy synchronizacyjnych do działek (...).

Decyzje te są ostateczne, ponieważ nie zostały zaskarżone przez K. G.. Pozwany miał możliwość brania udziału w postępowaniu administracyjnym, otrzymał też w/w decyzje.

Wykazy synchronizacyjne sporządzone przez K. S., znajdujące się przy Kw (...) są błędne. Prawidłowe wykazy zmian i wykazy synchronizacyjne zostały zawarte:

- w wykazie zmian i wykazie synchronizacyjnym sporządzonym przez geodetę M. P., przyjętymi do zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 31 października 2012 roku za nr P. (...).2012. (...) w brzmieniu:

„Wykaz zmian:

-pgr.267/2 z lwh 63 dzieli sią na pgr. 267/9 i 267/10,

Wykaz synchronizacyjny:

- pgr. 267/9 z lwh 63 stanowi działkę ewidencyjną (...)”,

- w wykazie zmian i wykazie synchronizacyjnym sporządzonym przez geodetę K. K., przyjętymi do zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 23 marca 2018 roku za nr P. (...).2018. (...) w brzmieniu:

„Wykaz zmian:

- w KW (...) pgr. 271 dzieli się na pgr. 271/1 i pgr. 271/2 o pow. 0,0176 ha

Wykaz synchronizacyjny:

- z KW (...) pgr. 275/3, 278, 313/6, 271/1, 272, 275/2, 313/7 stanowią działkę ewidencyjną (...)”;

Powstałe w ten sposób pgr. 271/2, która tworzy działkę (...) i pgr. 267/10, która tworzy działkę (...),należy wydzielić z Kw (...).

( dowód: decyzje Wojewody (...) k. 3-6, wypis z rejestru gruntów k. 8, mapa do celów prawnych z wykazami synchronizacyjnymi k. 10-12, dokumentacja dotycząca postepowania administracyjnego k. 44, wykaz synchronizacyjny k. 57

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dowodów, a to decyzji Wojewody (...), map do celów prawnych oraz odpisów z Kw, które to dokumenty urzędowe nie zostały skutecznie zakwestionowane.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (dalej: ustawa o księgach wieczystych) w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.

Niezgodność treści ksiąg wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym w przedmiotowej sprawie dotyczy przede wszystkim błędnych wykazów zmian i wykazów synchronizacyjnych dla działek (...). Błędy w wykazach synchronizacyjnych do tych działek spowodowały, że pomimo nabycia przez Powiat (...) własności działek (...) i to z datą późniejszą niż nabycie własności nieruchomości objętej Kw (...) przez K. G. (1), to własność tych działek wynikająca z ostatecznych decyzji Wojewody (...) nie mogła zostać ujawniona, bez uprzedniego sprostowania tych wykazów w trybie procesu o uzgodnienie treści księgi wieczystej.

Odnosząc się do zarzutów zgłaszanych przez pozwanego należy wskazać, że nabycie własności przez Powiat (...) nastąpiło z mocy prawa w oparciu o treść art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. Decyzje wydane przez Wojewodę stwierdzające nabycie w tym trybie nieruchomości zajętych pod drogę mają charakter deklaratoryjny. Sąd powszechny jest związany takimi decyzjami administracyjnymi. Ostateczne decyzje administracyjne będące podstawą nabycia nieruchomości przez Powiat są dla Sądu wiążąca. W konsekwencji rozstrzyganie przez Sąd cywilny kwestii ważności takiej decyzji, co należy do drogi administracyjnej, jest niedopuszczalne.

W sprawach o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości, który byłby ujawniony w księdze wieczystej na podstawie ostatecznej decyzji administracyjnej, sąd jest związany tą decyzją. Przez „związanie sądu” rozumie się obowiązek uwzględnienia przez sąd stanu prawnego wynikającego z decyzji administracyjnej i odnoszącego się do sfery stosunków, które zostały poddane uregulowaniu na drodze postępowania administracyjnego. Zasada związania sądu powszechnego ostateczną decyzją administracyjną ma swoje źródło w prawnym rozgraniczeniu drogi sądowej i drogi administracyjnej, czego wyrazem są przepisy art. 2 § 3 i art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c. oraz art. 16 i art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. administracyjnej, a pod rządami Konstytucji RP z 1997 r. także w idei podziału władz (art. 10) oraz działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa (art. 7).

Powyższa zasada doznaje ograniczenia jedynie w przypadku występowania tzw. bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej. W takiej sytuacji decyzja administracyjna nie może być uznawana za wywołującą skutki prawne, pomimo jej formalnego nieuchylenia, jeśli jest dotknięta wadami, które godzą w samą jej istotę jako aktu administracyjnego.

Zagadnieniem tym zajmował się Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 9 października 2007 roku (III CZP 46/07) , w której stwierdzono, iż „decyzja komunalizacyjna dotyczy stosunków cywilnoprawnych, ale orzekanie o przejściu prawa własności na gminę zostało zastrzeżone dla organu administracyjnego (art. 2 § 3 k.p.c.). Sprawia to, że droga sądowa jest niedopuszczalna, w związku z czym za niedopuszczalne należy uznać także badanie przez sąd kwestii przysługiwania Skarbowi Państwa prawa własności nieruchomości pod kątem istnienia przesłanki komunalizacyjnej (…).

Przez analogię należy to odnieść do sytuacji, z jaką mamy w niniejszej sprawie, gdzie podstawą nabycia własności przez jednostkę samorządu terytorialnego jest decyzja Wojewody wydana w oparciu o art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.

Oznacza to, że w procesie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie jest dopuszczalne kwestionowanie faktu, iż Powiat nabył z mocy prawa własność nieruchomości zajętej pod drogę, co potwierdziła stosowna decyzja administracyjna , a Sąd rozpoznający taką sprawę obowiązany jest w tym zakresie decyzję honorować bez zastrzeżeń.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że zarzuty podnoszone przez pozwanego a odnoszące się do legalności decyzji administracyjnej nie mogły w tym postępowaniu odnieść skutku.

Sąd nie mógł się w tym postępowaniu zajmować także kwestią ewentualnego odszkodowania za zajęty grunty, bo nie było to przedmiotem tej sprawy.

Mając powyższe rozważania na uwadze, sąd dokonał uzgodnienia treści księgi wieczystej w sposób wskazany przez stronę powodową, o czym orzeczono jak w pkt I wyroku.

Na podstawie art. 102 k.p.c., uznając że konieczność wytoczenia niniejszej sprawy wynika tylko i wyłącznie z niezawinionych przez pozwanego błędów w dokumentacji geodezyjnej, Sąd nie obciążał pozwanego kosztami procesu.

SSR Iwona Trzeciak