Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Zabrocka

Protokolant: st. sekr. sądowy Alina Bastuba

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2014 r. w Gdańsku

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania A. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 26 marca 2013 r. nr EN MS-/ (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. i przyznaje ubezpieczonemu A. K. prawo do emerytury od 1 lutego 2013r.

/ na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VII U 1415/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu A. K. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 poz. 1440 ze zm.), dalej: ustawa. Organ rentowy podał, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w okresie od 16 kwietnia 1980 r. do dnia 21 kwietnia 1994 r. w Spółdzielni Pracy (...) w G. na stanowisku kierowcy konwojenta ładowacza oraz w okresie od dnia 16 kwietnia 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w G. na stanowisku kierowcy ładowacza – w ocenie pozwanego w zakresie pierwszego okresu nie sposób jest ustalić, czy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej (...) zgodnie z rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43); co do drugiego zaś okresu w związku z faktem, iż w świadectwie pracy z dnia 29 kwietnia 2010 r. zakład pracy nie określił rodzaju wykonywanej pracy, zaś z przedłożonej dokumentacji wynika, że zajmował on stanowisko kierowca ładowacz (tom III k. 55 akt rentowych).

Odwołanie z dnia 26 kwietnia 2013 r. od powyższej decyzji pozwanego organu rentowego wniósł ubezpieczony A. K., wnosząc o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność czasookresu, rodzaju i charakteru wykonywanej pracy (k. 2 akt sprawy).

W odpowiedzi z dnia 14 czerwca 2013 r. na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zaprezentowaną w spornej decyzji (k. 3-4 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony A. K., urodzony dnia (...), z zawodu kierowca, w dniu 27 lutego 2013 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach. Ubezpieczony nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Wymagany wiek 60 lat ubezpieczony ukończył w dniu 09 grudnia 2012 r. Ubezpieczony nie pozostaje w stosunku pracy.

okoliczności bezsporne, vide: wniosek ubezpieczonego o emeryturę – tom III k. 1-3 akt rentowych

Od dnia 13 stycznia 2011 r. ubezpieczony pobiera świadczenie rentowe z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

okoliczności bezsporne, vide: decyzje rentowe pozwanego – tom II nienumerowane karty akt sprawy

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r. staż sumaryczny 25 lat, 11 miesięcy i 12 dni – równy ilości okresów składkowych – jednakże nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Na skutek przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego uznać należało jednak, iż ubezpieczony łącznie udowodnił przeszło 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

dowód: karta przebiegu zatrudnienia ubezpieczonego – tom III k. 54 akt rentowych

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 26 marca 2013 r. pozwany organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz nie rozwiązania stosunku pracy.

dowód: decyzja pozwanego o odmowie prawa do emerytury z dnia 11 maja 2013 r. – k. 139 akt rentowych i k. 4 akt sprawy

W okresie od dnia od 25 kwietnia 1974 r. do dnia 31 marca 1980 r. ubezpieczony A. K. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku kierowcy.

Zakład Pracy ubezpieczonego zajmował się budową dróg. Ubezpieczony z tytułu wykonywanej pracy otrzymywał wynagrodzenie akordowe.

W latach 1974-1976 ubezpieczony wykonywał prace kierowcy samochodu marki N..

Następnie w latach 1976-1980 wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej (...).

Jeździł wówczas samochodami marki (...)i S. (...) (wywrotką) i zajmował się dostarczaniem na potrzeby budowy dróg materiałów budowlanych. Niejednokrotnie jeździł samochodem z przyczepą. Zajmował się m.in. odbieraniem z zakładu pracy i transportowaniem masy bitumicznej, gryzu i tłucznia.

Swoją pracę ubezpieczony często wykonywał poza normowanym czasem pracy.

Następnie w okresie od dnia od 16 kwietnia 1980 r. do dnia 21 kwietnia 1994 r. ubezpieczony A. K. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni Pracy (...) w G. (do dnia 30 kwietnia 1991 r. Wojewódzkiego Zakładu (...) w G.) na stanowisku kierowcy konwojenta ładowacza. W powyższym okresie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej (...).

Podstawowym samochodem, na którym wykonywał on swoją pracę, był S. (...) z przyczepą. Jeździł także chłodnią. Przez rok czasu pracował również na samochodzie Kamaz o ładowności powyżej 20 ton. 90% pracowników zakładu pracy pracowało wówczas na samochodach ciężarowych powyżej (...).

Praca ubezpieczonego najczęściej trwała ok. 10 godzin dziennie, często wykonywana była w nocy. Przez pierwsze dwa lata pracy jeździł specjalistyczną cysterną i z PGR-ów woził mleko do zakładu pracy. Następnie zajmował się wożeniem mleka i wyrobów mleczarskich do sklepów i punktów odbioru (np. przedszkoli) na terenie G. i S. – pracował wówczas na samochodzie S. oraz K., każdy o ciężarze całkowitym powyżej (...).

Ubezpieczony w powyższym okresie nie posiadał zleconych ani nie wykonywał obowiązków konwojenta ani ładowacza –prace te wykonywali odrębni pracownicy. Jedynie czasami pomagał on ładowaczowi w rozładunku i załadunku mleka i wyrobów. Załoga każdego pojazdu składała się z kierowcy i konwojenta. Odpowiedzialność materialna za przewożony towar spoczywała na konwojencie. W przypadku nie stawienia się konwojenta do pracy – jechał z nim ładowacz, a za dokumenty dotyczące przewożonego towaru odpowiadał wówczas kierowca. Takie , zdarzające się sporadycznie sytuacje , powodowały , że kierowcom samochodów ciężarowych powyżej (...) dopisywano także stanowiska konwojenta lub ładowacza.

Włącznie kierowcy mniejszych samochodach - poniżej (...) byli równocześnie konwojentami . Nie dotyczyło to ubezpieczonego , który takimi samochodami nie jeździł.

Wreszcie w okresie od dnia od dnia 16 kwietnia 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. ubezpieczony A. K. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w G. na stanowisku kierowcy ładowacza w dziale oczyszczania. W powyższym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał on prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej (...).

Swoją pracę wnioskodawca wykonywał samochodem marki L. – śmieciarką, pojazdem specjalistycznym. Razem z dwoma ładowaczami jechał w rejon odbioru śmieci, ładowacze zbierali śmieci z lokalizacji, po czym wnioskodawca jechał na wysypisko śmieci w S.. Pracę wykonywał również na pojeździe skrzyniowym.

W spornym okresie wszyscy kierowcy posiadali w swoich umowach stanowiska określone jako kierowca - ładowacz – chodziło o zapewnienie zastępstwa na wypadek, gdyby ładowacz nie mógł pracować, a wówczas musiał zastąpić go kierowca. W praktyce ubezpieczonemu takie sytuacje się nie zdarzały. Z kierowcą śmieciarki jeździło 2 ładowaczy, z kierowcą samochodu skrzyniowego 1 ładowacz.

W przypadku akcji sezonowych, związanych z daną porą roku – zimą ubezpieczony, także na pojeździe ciężarowym powyżej (...), będącym pojazdem specjalistycznym, pracował jako kierowca pługopiaskarki; latem zaś kierował on samochodem ciężarowym zamiatarką. Praca odbywał się wówczas w wymiarze 12 godzin dziennie.

Za sporny okres ubezpieczony otrzymał od pracodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

dowód: świadectwo pracy z dnia 21 kwietnia 1994 r. – tom II k. 17 akt rentowych, świadectwo pracy z dnia 29 kwietnia 2010 r. – tom II k. 23 akt rentowych, świadectwo pracy z dnia 31 marca 1980 r. – tom II k. 15 akt rentowych, kopie karotek płacowych – tom II k. 31-40 i 43-76 akt rentowych, akta osobowe – koperty na k. 35, 37 i 46 akt sprawy, zeznania ubezpieczonego – protokół skrócony k. 19-21 akt sprawy, protokół elektroniczny k. 22 akt sprawy oraz protokół skrócony k. 69-72 akt sprawy, protokół elektroniczny k. 73 akt sprawy, zeznania świadków P. G., B. J., T. R. i D. D. – protokół skrócony k. 69-72 akt sprawy, protokół elektroniczny k. 73 akt sprawy, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 10 kwietnia 2013 r. z załącznikiem – k. 17-18 akt sprawy

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, aktach rentowych pozwanego organu w zakresie zarówno ubezpieczonego, oraz aktach osobowych ubezpieczonego ze spornego okresu, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków P. G., B. J., T. R. i D. D., bowiem jako osoby obce, nie zainteresowane wynikiem postępowania, a jednocześnie zatrudnione w spornym okresie w tym samym zakładzie pracy, w ocenie Sądu zasługuje na walor wiarygodności, tym bardziej, że jego zeznania razem z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym wyjaśnieniami wnioskodawcy, tworzą zwartą i logiczną całość – za wyjątkiem opisanych niżej pewnych sprzeczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego A. K. jest zasadne i z tego tytułu zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15–letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 poz. 1440 ze zm.), dalej: ustawa, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Podkreślenia wymaga, iż art. 184 ust 2 powyższej ustawy zmieniony został przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. nr 637) z dniem 01 stycznia 2013r., co skutkuje tym iż od 01 stycznia 2013 r. celem uzyskania uprawnienia do emerytury w warunkach szczególnych nie ma konieczności spełniania przez ubezpieczonych przesłanki rozwiązania stosunku pracy.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia w dziale VIII (W transporcie i łączności) pod pozycją 2 wskazano prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej (...), specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

Wskazać również należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony w dniu 09 grudnia 2012 r. osiągnął 60 rok życia. Wnioskodawca na dzień złożenia wniosku udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego i nie pozostaje również w stosunku pracy – co biorąc pod uwagę brzmienie art. 184 ust. 2 ustawy od dnia 01 stycznia 2013 r. pozostaje okolicznością w sprawie bez znaczenia.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy za pracę w szczególnych warunkach – prace kierowcy samochodów ciężarowych powyżej (...) – uznać można było sporne okresy zatrudnienia ubezpieczonego od 25 kwietnia 1974 r. do dnia 31 marca 1980 r. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku kierowcy, od dnia od 16 kwietnia 1980 r. do dnia 21 kwietnia 1994 r. w Spółdzielni Pracy (...) w G. (do dnia 30 kwietnia 1991 r. Wojewódzkiego Zakładu (...) w G.) na stanowisku kierowcy konwojenta ładowacza oraz od dnia od dnia 16 kwietnia 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w G. na stanowisku kierowcy ładowacza w dziale oczyszczania – bowiem w ocenie pozwanego w zakresie drugiego okresu nie sposób jest ustalić, czy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej (...) zgodnie z rozporządzeniem; co do trzeciego zaś okresu w związku z faktem, iż w świadectwie pracy z dnia 29 kwietnia 2010 r. zakład pracy nie określił rodzaju wykonywanej pracy, zaś z przedłożonej dokumentacji wynika, że zajmował on stanowisko kierowca ładowacz

W ocenie Sądu Okręgowego, fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych powyżej (...) w spornym okresie znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym (świadectwa pracy, akta osobowe, dokumentacja płacowa, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych). Niewątpliwie faktyczny rodzaj pracy ubezpieczonego został potwierdzony zeznaniami świadków – współpracowników ubezpieczonego z okresu zatrudnienia – którzy zgodnie wskazali, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał w warunkach szczególnych właśnie kierowcy samochodów ciężarowych powyżej (...). Należy wskazać, iż świadkowie ci stanowili wiarygodne osobowe źródła dowodowe dla Sądu, ponieważ pracowali w tym samym zakładzie pracy w okresie co do zasady pokrywającym się z zatrudnieniem tam ubezpieczonego: świadek P. G. w latach 1972-1978 (operator, pracujący przy wyrobie mas bitumicznych, którą to masę odbierał ubezpieczony jako kierowca), świadek B. J. w latach 1978-1991 (kontroler techniczny, dyspozytor i kierownik oddziału), świadek T. R. w latach 1985-1997 (spedytor poczty, referent ds. fakturowania, referent ds. rozliczania paliw, księgowa) oraz świadek D. D. w latach 1979-2013 (dyspozytor transportu, obwodowy w dziale dowozu). Wszyscy ci świadkowie w sposób zbieżny i dla Sądu wiarygodny opisywali rodzaj i dokładne zadania, jakie wnioskodawca wykonywał w spornych okresach – nadto w ocenie Sądu mieli oni obiektywną możliwość posiadania wiedzy na temat rodzaju i charakteru pracy ubezpieczonego, mając z nim bardzo częstą styczność.

W sposób całkowicie analogiczny w/w osoby opisywały stanowisko pracy ubezpieczonego jako kierowcy samochodu ciężarowego, jak również wykonywane przez niego prace. I tak, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż w pierwszym okresie W latach 1974-1976 ubezpieczony wykonywał prace kierowcy samochodu marki N. – co dokładnie opisywał świadek G., przytaczając także kolor owego samochodu N. (niebieski). Następnie w latach 1976-1980 wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej (...) – co również zgodnie z prawdą przytoczył świadek G.. Jeździł wówczas samochodami marki S. 25 (ten model również przytoczył świadek G.) i S. (...) (wywrotką) i zajmował się dostarczaniem na potrzeby budowy dróg materiałów budowlanych. Niejednokrotnie jeździł samochodem z przyczepą. Zajmował się m.in. odbieraniem z zakładu pracy i transportowaniem masy bitumicznej, gryzu i tłucznia. Swoją pracę ubezpieczony często wykonywał poza normowanym czasem pracy.

Dalej w drugim spornym okresie, jak ustalił Sąd, podstawowym samochodem, na którym wykonywał on swoją pracę, był S. (...) z przyczepą. Jeździł także chłodnią. Przez rok czasu pracował również na samochodzie Kamaz o ładowności powyżej 20 ton. 90% pracowników zakładu pracy pracowało wówczas na samochodach ciężarowych powyżej (...). Praca ubezpieczonego najczęściej trwała ok. 10 godzin dziennie, często wykonywana była w nocy. Przez pierwsze da lata jeździł specjalistyczną cysterną i z PGRów woził mleko do zakładu pracy. Następnie zajmował się on wożeniem mleka i wyrobów mleczarskich, które przewoził do sklepów i punktów odbioru (np. przedszkoli) na terenie G. i S. – pracował wówczas na samochodzie S. oraz K.. Co bardzo istotne, zgodnie z ustaleniami Sądu, ubezpieczony w powyższym okresie (wbrew dokumentom takim jak angaże z dnia 09 stycznia 1989 r. czy z dnia 29 grudnia 1988 r. – w aktach osobowych) nie posiadał zleconych ani nie wykonywał obowiązków konwojenta ani ładowacza – bowiem konwojenci i ładowacze byli odrębnymi pracownikami. Jedynie czasami pomagał on ładowaczowi w rozładunku i załadunku mleka i wyrobów. Załoga każdego pojazdu składała się z kierowcy i konwojenta. Odpowiedzialność materialna za przewożony towar spoczywała na konwojencie. W przypadku nie stawienia się konwojenta do pracy – jechał z nim ładowacz, a za dokumenty odpowiadał kierowca. Rozróżnienie powyższe podkreślał były kierownik ubezpieczonego świadek J., jak również księgowa świadek R.. Sytuacje, kiedy kierowca był równocześnie konwojentem, zdarzały się tylko przy mniejszych samochodach poniżej (...) – jednakże takimi samochodami nie jeździł ubezpieczony, na co zdecydowanie wskazywał świadek J., bezpośredni przełożony wnioskodawcy, wyjaśniając, iż tak zaklasyfikowane angaże (kierowca konwojent, kierowca konwojent ładowacz) zakład pracy wprowadzał wielu kierowcom, dla własnej asekuracji, mimo iż nie odzwierciedlały one faktycznych zadań i zakresu pracy ubezpieczonego jako kierowcy samochodu ciężarowego. Także świadek R. stwierdziła wprost, iż ubezpieczony nie był konwojentem, która sprecyzowała również, iż ubezpieczony nigdy nie jeździł mniejszym samochodem. Powyższe jednoznacznie potwierdzają dokumenty w aktach osobowych z powyższego okresu – m.in. deklaracje z dnia 01 sierpnia 1988 r. oraz z dnia 01 września 1992 r., gdzie podpis A. K. widnieje wyraźnie w miejscu przewidzianym dla kierowcy, nie zaś konwojenta, nadto jest jasne i oczywiste rozróżnienie obydwu tych funkcji. Świadek ów również sprecyzował, iż – okazywane mu na rozprawie – angaże jak w tomie III k. 35-37 akt rentowych stanowiły niejako „sztampę” i wzór, do którego wpisywano wszystkich kierowców samochodów ciężarowych w zakładzie pracy, nie licząc się z ich faktycznymi obowiązkami czy rodzajem (tonażem) pojazdów na których wykonywali swoją pracę.

Wreszcie, w trzecim spornym okresie wnioskodawca wykonywał swoją pracę samochodem marki L. – śmieciarką, pojazdem specjalistycznym. Razem z dwoma ładowaczami jechał w rejon odbioru śmieci, ładowacze zbierali śmieci z lokalizacji, po czym wnioskodawca jechał na wysypisko śmieci w S.. Pracę wykonywał również na pojeździe skrzyniowym – przy czym obydwa te rodzaje pracy na obydwu różnych samochodach ciężarowych potwierdził swoimi zeznaniami świadek D., który, jak zeznał, za każdym, razem wyjeżdżając w trasę, otrzymywał od świadka lub jego zmiennika dokumenty. W spornym okresie wszyscy kierowcy posiadali w swoich umowach stanowiska określone jako kierowca ładowacz – chodziło o zapewnienie zastępstwa na wypadek, gdyby ładowacz nie mógł pracować, a wówczas musiał zastąpić go kierowca. W praktyce ubezpieczonemu takie sytuacje się nie zdarzały. Z kierowcą śmieciarki jeździło 2 ładowaczy, z kierowcą samochodu skrzyniowego 1 ładowacz. W przypadku akcji sezonowych, związanych z daną porą roku – zimą ubezpieczony, także na pojeździe ciężarowym powyżej (...), będącym pojazdem specjalistycznym, pracował jako kierowca pługopiaskarki; latem zaś kierował on samochodem ciężarowym zamiatarką. Praca odbywał się wówczas w wymiarze 12 godzin dziennie. Za sporny okres ubezpieczony otrzymał od pracodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Udział skarżącego w takich akcjach również znalazł potwierdzenie w zeznaniach świadka D..

Sąd Okręgowy pragnie podkreślić, iż nie podziela stanowiska, jakoby fakt wykonywania przez ubezpieczonego obowiązków kierowcy równolegle ze (sporadycznym) wykonywaniem obowiązków ładowacza uniemożliwiało przyjęcie, iż prace kierowcy nie były przez niego wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zgodnie z definicją zamieszczoną w Słowniku języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, kierowca samochodu ciężarowego (o ładowności powyżej (...)) jest to pracownik, który prowadzi samochód ciężarowy tj. pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków, w celu transportu materiałów do miejsca przeznaczenia, jak również wykonuje czynności mające na celu utrzymanie samochodu w dobrym stanie technicznym (kierowca zawodowy – osoba posiadająca zawodowe prawo jazdy kategorii C, C1, CE, C1E, D, D1, DE D1E).

W tym miejscu należy wskazać, że – jak powszechnie wiadomo – wykonywanie pracy kierowcy nigdy nie było i nie jest ograniczone jedynie do kierowania pojazdem. Osoba zatrudniona na wskazanym stanowisku, poza prowadzeniem samochodu, które niewątpliwie jest podstawowym zajęciem, zajmuje się także dostarczaniem i odbiorem dokumentów przewozowych, wykonywaniem prac spedycyjnych oraz załadunkiem i rozładunkiem towarów – niejednokrotnie w oparciu o dodatkowe umowy np. zlecenia. Tym samym wykonywanie takich innych czynności poza kierowaniem pojazdem – chociażby rozładunek towaru – nie powinno w ocenie Sądu Okręgowego decydować o pozbawieniu ubezpieczonego prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Jak wynika z doświadczenia życiowego kierowcy, zajmujący się przewożeniem różnego rodzaju towarów do miejsca przeznaczenia, po wykonaniu zadania – zamiast stać pod sklepem, hurtownią czy magazynem – dokonują samodzielnie lub też z pomocą ładowaczy, rozładunku dostarczonego towaru. Faktem jest, że czynności te są zazwyczaj regulowane przez dodatkowe umowy, niemniej jednak nie czyni to uprawnionym twierdzenia, że wykonywanie jakichkolwiek innych prac, poza prowadzeniem samochodu ciężarowego, sprawia, iż zatrudnienie na stanowisku kierowcy nie jest wykonywane w pełnym wymiarze czasu pracy.

Tym samym Sąd Okręgowy uznał za udowodnione wykonywanie przez ubezpieczonego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych pracy kierowcy samochodów ciężarowych powyżej (...) przez całe opisane wyżej sporne okresy – za wyjątkiem okresu lat 1974-1976, kiedy to ubezpieczony (co potwierdził świadek G.) wykonywał prace jako kierowca samochodu marki N. – zatem pojazdu w żaden sposób nie ciężarowego.

Okoliczności te pozostają w ocenie Sądu jednakże bez znaczenia, bowiem uznane przez Sąd Okręgowy w ramach przeprowadzonego postępowania dowodowego okresy zatrudnienia ubezpieczonego, z pominięciem okresu lat 1974-1976, oznaczają przyjęcie, iż prace kierowcy samochodów ciężarowych w warunkach szczególnych wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez przeszło 15 lat – zatem w zakresie wystarczającym do przyznania wnioskowanego świadczenia w postaci emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu Okręgowego, wobec udowodnienia wykonywania stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych, ubezpieczony A. K. spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ osiągnął 60 rok życia, na dzień złożenia wniosku udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, a także spełnił przesłankę udokumentowania stażu co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

W konkluzji Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego z dnia 11 maja 2013 r. i przyznał ubezpieczonemu A. K. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 01 lutego 2013 r. (tj. od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku o emeryturę jako spełnienia ostatniej przesłanki ustawowej przyznania świadczenia). Sąd Okręgowy wziął pod uwagę fakt, iż wniosek o emeryturę ubezpieczony złożył w dniu 27 lutego 2013 r. oraz dyspozycję art. 129 ust. 1 cyt. ustawy, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstawania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

SSO Elżbieta Zabrocka