Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Płock, 14 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Płocku Wydział II Karny Sekcja ds. wykroczeniowych w składzie:

Przewodniczący SSR Dariusz Kondzielewski

Protokolant st. sekr. sąd. Monika Sieklucka

w obecności oskarżyciela publicznego Lidii Magdaleny Kochanowicz z Urzędu Skarbowego w Płocku

po rozpoznaniu 7 maja 2018 roku, 21 maja 2018 roku i 14 czerwca 2018 roku sprawy przeciwko M. A., synowi P. i M. z domu D., urodzonemu (...) w P.,

oskarżonemu o to, że:

prowadząc działalność gospodarczą na własne nazwisko pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...) z/s (...)-(...) Ś. 32, uporczywie nie dokonywał w wymaganych przepisami terminach tj. od dnia 20 lutego 2013 r. do dnia 25 września 2017 r. wpłat do Urzędu Skarbowego w P. z tytułu:

- podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej wynikającego z zeznań:

PIT-36 za 2013 r. w tym zaliczek na ten podatek za miesiące: styczeń 2013 r., luty 2013 r., marzec 2013 r., kwiecień 2013 r., maj 2013 r., czerwiec 2013 r., lipiec 2013 r., sierpień 2013 r., wrzesień 2013 r., październik 2013 r., listopad 2013 r., grudzień 2013 r.

PIT – 36 za 2014 r. w tym zaliczek na ten podatek za miesiące: styczeń 2014 r., luty 2014 r., marzec 2014 r., kwiecień 2014 r., maj 2014 r., czerwiec 2014 r., lipiec 2014 r., sierpień 2014 r., wrzesień 2014 r., październik 2014 r., listopad 2014 r., grudzień 2014 r.

PIT-36 za 2015 r. w tym zaliczek na ten podatek za miesiące: styczeń 2015 r., luty 2015 r., marzec 2015 r., kwiecień 2015 r., maj 2015 r., czerwiec 2015 r., lipiec 2015 r., sierpień 2015 r., wrzesień 2015 r., październik 2015 r., listopad 2015 r., grudzień 2015 r.

PIT-36 za 2016

- podatku od towarów i usług za miesiące:

maj 2013 r., czerwiec 2013 r., lipiec 2013 r., sierpień 2013 r., wrzesień 2013 r., październik 2013 r., listopad 2013 r., grudzień 2013 r.,

styczeń 2014 r., luty 2014 r., marzec 2014 r., kwiecień 2014 r., maj 2014 r., czerwiec 2014 r., lipiec 2014 r., sierpień 2014 r., wrzesień 2014 r., październik 2014 r., listopad 2014 r., grudzień 2014 r.

styczeń 2015 r., luty 2015 r., marzec 2015 r., kwiecień 2015 r., maj 2015 r., czerwiec 2015 r., lipiec 2015 r., sierpień 2015 r., wrzesień 2015 r., październik 2015 r., listopad 2015 r., grudzień 2015 r.

styczeń 2016 r., luty 2016 r., marzec 2016 r., kwiecień 2016 r., maj 2016 r., czerwiec 2016 r., lipiec 2016 r., sierpień 2016 r., wrzesień 2016 r., październik 2016 r., listopad 2016 r., grudzień 2016 r.

styczeń 2017 r., luty 2017 r., marzec 2017 r., kwiecień 2017 r., maj 2017 r., czerwiec 2017 r., lipiec 2017 r., sierpień 2017 r.

przez co nie wpłacił podatku w łącznej kwocie 373.802,00 zł (w tym podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie 187.306,00 zł oraz podatku od podatku od towarów i usług w kwocie 186.496,00 zł), naruszając przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.),

tj. o wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 kks

ORZEKA:

1.  Oskarżonego M. A. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, stanowiącego wykroczenie skarbowe z art. 57§1 kks i za to wymierza mu karę 3000 zł grzywny;

2.  zwalnia oskarżonego M. A. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania.

Sygn. akt II W 2518/17

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu okoliczności faktycznych ujawnionych w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. A. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...)w Ś. 32. Rozpoczął ją w 2011 roku i zakończył 28 września 2017r. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej w szczególności w okresie od 20 lutego 2013r. do 25 września 2017r. był zobowiązany do obliczania oraz wpłacania podatku od towarów i usług, a także podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Oskarżony niestety nie radził sobie z prowadzeniem działalności oraz z obowiązkami podatnika, nie składał w wymaganym terminie deklaracji VAT-7 oraz zeznań podatkowych PIT-36, ponadto nie wpłacał w wymaganych terminach zaliczek na podatek dochodowy i należnego podatku VAT. Z uwagi na tą bezczynność oskarżony został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT z dniem 18 czerwca 2014r. Za wskazany okres od 20 lutego 2013r. do 25 września 2017r. oskarżony nie wpłacił podatku w łącznej kwocie 373.802,00 zł, w tym 187.306,00 zł tytułem podatku dochodowego i 186.496,00 zł tytułem podatku VAT. W szczególności oskarżony nie wpłacił w terminie:

1.  podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej wynikającego z zeznań:

-.

-

PIT-36 za 2013 r. w tym zaliczek na ten podatek za miesiące: styczeń 2013 r., luty 2013 r., marzec 2013 r., kwiecień 2013 r., maj 2013 r., czerwiec 2013 r., lipiec 2013 r., sierpień 2013 r., wrzesień 2013 r., październik 2013 r., listopad 2013 r., grudzień 2013 r.

-

PIT – 36 za 2014 r. w tym zaliczek na ten podatek za miesiące: styczeń 2014 r., luty 2014 r., marzec 2014 r., kwiecień 2014 r., maj 2014 r., czerwiec 2014 r., lipiec 2014 r., sierpień 2014 r., wrzesień 2014 r., październik 2014 r., listopad 2014 r., grudzień 2014 r.

-

PIT-36 za 2015 r. w tym zaliczek na ten podatek za miesiące: styczeń 2015 r., luty 2015 r., marzec 2015 r., kwiecień 2015 r., maj 2015 r., czerwiec 2015 r., lipiec 2015 r., sierpień 2015 r., wrzesień 2015 r., październik 2015 r., listopad 2015 r., grudzień 2015 r.

-

PIT-36 za 2016 r.

2.  podatku od towarów i usług za miesiące:

-

maj 2013 r., czerwiec 2013 r., lipiec 2013 r., sierpień 2013 r., wrzesień 2013 r., październik 2013 r., listopad 2013 r., grudzień 2013 r.

-

styczeń 2014 r., luty 2014 r., marzec 2014 r., kwiecień 2014 r., maj 2014 r., czerwiec 2014 r., lipiec 2014 r., sierpień 2014 r., wrzesień 2014 r., październik 2014 r., listopad 2014 r., grudzień 2014 r.

-

styczeń 2015 r., luty 2015 r., marzec 2015 r., kwiecień 2015 r., maj 2015 r., czerwiec 2015 r., lipiec 2015 r., sierpień 2015 r., wrzesień 2015 r., październik 2015 r., listopad 2015 r., grudzień 2015 r.

-

styczeń 2016 r., luty 2016 r., marzec 2016 r., kwiecień 2016 r., maj 2016 r., czerwiec 2016 r., lipiec 2016 r., sierpień 2016 r., wrzesień 2016 r., październik 2016 r., listopad 2016 r., grudzień 2016 r.

-

styczeń 2017 r., luty 2017 r., marzec 2017 r., kwiecień 2017 r., maj 2017 r., czerwiec 2017 r., lipiec 2017 r., sierpień 2017 r.

W 2017 roku oskarżony przystąpił do unormowania swojej sytuacji i 6 czerwca 2017r. dokonał ponownej rejestracji (za okres od 19 kwietnia 2014r.), zaczął składać zaległe deklaracje i zeznania podatkowe, a następnie zaczął składać korekty tych dokumentów, albowiem złożone deklaracje wskazywały jedynie dostawy towarów i usług, a nie uwzględniały poniesionych kosztów (nabycia towarów i usług). Część korekt została już uwzględniona przez Urząd Skarbowy, część natomiast została uznana za błędne. Po uwzględnieniu zatwierdzonych dotąd korekt ustalone na dzień 13 czerwca 2018 roku kwoty nieuiszczonych podatków to 85.509,00 zł tytułem podatku dochodowego oraz 121.809,00 zł tytułem podatku VAT – łącznie 207.318,00 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: zawiadomienie ( vide k. 1), listę zaległości ( vide k. 2-3), kopie deklaracji i zeznań ( vide k. 47-207), wnioski oskarżonego ( vide k. 216-219), informacje Urzędu Skarbowego o wysokości bieżących należności i stanie czynności sprawdzających ( vide k. 220, 224--240), a także na podstawie wyjaśnień oskarżonego.

Oskarżony wyjaśnił, że prowadzenie działalności gospodarczej przerosło go, wpadł w kłopoty finansowe związane z dużymi kosztami napraw użytkowanych samochodów. Poza tym do takiego stanu rzeczy doprowadziła także dotychczasowa księgowa, która miała nie uwzględniać kosztów. Oskarżony potwierdził, że wszystkie deklaracje i zeznania zostały złożone na raz w 2017 roku. Ostatecznie oskarżony zmienił księgową i aktualnie stara się wyprostować sprawę poprzez złożone korekty i według jego szacunków należności podatkowe są zawyżone o połowę. Oskarżony przyznał też definitywnie, że od 2013 roku do 2017 roku nie korzystał z pomocy księgowej.

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania mocy dowodowej zgromadzonych w sprawie dowodów z dokumentów, albowiem nie kwestionowała jej też żadna ze stron postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, jego ocena i analiza w powiązaniu z zasadami doświadczenia życiowego, wskazaniami wiedzy i zasadami logiki doprowadziły Sąd do przekonania, że M. A. swoim zachowaniem wypełnił znamiona wykroczenia z art. 57§1 kks.

Nie ulega wątpliwości, że M. A. był przedsiębiorcą, prowadził bowiem działalność gospodarczą w Ś. i jako podatnik podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług (VAT) był zobowiązany do obliczania i dokonywania wpłat należnych podatków od 20 lutego 2013r. do 25 września 2017r. W ocenie Sądu nie ulega również wątpliwości, że oskarżony nie dokonał w wymaganych prawem terminach wpłat podatku VAT za kolejne miesiące od maja 2013r. do sierpnia 2017r. w łącznej kwocie 186.496,00 zł wynikających z pierwotnie złożonych deklaracji. Tak samo nie wpłacił podatku dochodowego za lata od 2013 do 2016 oraz zaliczek na ten podatek za kolejne miesiące począwszy od stycznia 2013r. do grudnia 2015r. w łącznej kwocie 187.306,00 zł, wynikającej ze złożonych zeznań podatkowych. Powyższe kwoty podatków uznać należało za podatki należne i podlegające zapłacie, albowiem takie kwoty oskarżony wskazał w deklaracjach i zeznaniach podatkowych. Były to zatem należności wymagalne. Fakt, że później oskarżony przystąpił do porządkowania swoich spraw finansowych, ustalił, że wykazane do zapłaty podatki zostały zawyżone poprzez nieuwzględnienie kosztów uzyskania przychodów i zaczął składać korekty wcześniej złożonych dokumentów, nie ma wpływu na znamiona popełnionego wykroczenia skarbowego. Oczywistym jest bowiem to, że oskarżony we wskazanym okresie podatków w ogóle nie płacił, a składając później zaległe deklaracje i zeznania oraz wykazując kwoty wyliczonych podatków, zobowiązany był podatki uiścić takie, jak wskazał w deklaracjach i zeznaniach.

Natomiast okoliczność, że aktualna kwota zaległości podatkowych jest niższa na skutek uwzględnienia przez Urząd Skarbowy części korekt, dla wypełnienia znamion wykroczenia skarbowego z art. 57§1 kks nie ma już znaczenia i mogła zostać uwzględniona wyłącznie jako okoliczność łagodząca przy wymiarze kary – zwłaszcza, że oskarżony przez długi jeszcze czas może nie zdołać ustalić ostatecznej należności.

Wskazać w tym miejscu należy, iż zaniechanie stypizowane w art. 57§1 kks stanowi zawsze tylko wykroczenie skarbowe niezależnie od kwoty niewpłaconego w terminie podatku. Zwrócić jednak należy uwagę, iż dla przypisania podatnikowi winy konieczne jest ustalenie znamienia „uporczywości” w nie wpłacaniu przez zobowiązanego należnego podatku. Niestety, znamię uporczywości nie posiada definicji legalnej. Z kolei w doktrynie prawa karnego oraz orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż uporczywość ma miejsce wówczas, gdy sprawca mając obiektywną możliwość wykonania obowiązku, nie dopełnia ciążącej na nim powinności ze złej woli, przy czym jego postępowanie jest długotrwałe (od strony obiektywnej), ale także nacechowane nieustępliwością, polega więc na szczególnym nastawieniu psychicznym i przejawianiu złej woli, (np. uchwała SN z dn. 09.06.1976r. VI KZP 13/75 VI KZP 13/75, wyrok SN z dn. 24.11.1970r. V KRN 437/70). Podobną koncepcję należy również przyjąć na gruncie odpowiedzialności karnoskarbowej i trzeba przyjąć, że wykroczenie skarbowe z art. 57§1 kks może być popełnione wyłącznie z zamiarem bezpośrednim, który jest negatywnym stosunkiem do obowiązku zapłaty podatku. Czynem zabronionym przez art. 57§1 kks nie może być bowiem samo niepłacenie podatku w terminie, albowiem za to przewidziana jest odpowiedzialność podatkowa z obowiązkiem uiszczenia odsetek za zwłokę. Zdaniem Sądu należy podzielić przy tym pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27.3.2003 r. (I KZP 2/03, OSNKW 2003, Nr 5–6, poz. 57), w którym odrzucono tezę (nawiązującą do niealimentacji), jakoby koniecznym warunkiem "uporczywości" w świetle art. 57§1 kks była obiektywna możliwość zapłaty podatku. Zdaniem Sądu Najwyższego, nie można do rozliczeń podatnika z fiskusem stosować takich samych reguł, jak do rozliczeń cywilnoprawnych. Podatnik nie może, w ocenie Sądu, przerzucać na Skarb Państwa i pozostałych regulujących terminowo podatki podatników swoich niepowodzeń gospodarczych i nie płacić w terminie swych zobowiązań podatkowych, tłumacząc się brakiem środków na wymagane podatki i koniecznością ponoszenia bieżących kosztów utrzymania np. środków transportu. Wszak oskarżony nie powołał się na odroczenie terminów płatności podatku, nie skorzystał też z możliwości rozłożenia podatku na raty, a zatem z możliwości przewidzianych w Ordynacji Podatkowej. Skoro zatem oskarżony nie poczynił takich kroków w okresie objętym zarzutem niepłacenia podatków (uczynił to dopiero w toku postępowania przed sądem – vide k. 216-219), przy tym przez kilka lat w ogóle zaniechał składania deklaracji i zeznań podatkowych, to należało przyjąć, że dopuścił się wykroczenia skarbowego z art. 57§1 kks.

Zatem wziąwszy pod uwagę stan faktyczny sprawy, w szczególności fakt, iż oskarżony nie uiścił wykazanych do zapłaty podatku dochodowego i podatku VAT w łącznej kwocie 373.802,00 zł, a także wziąwszy pod uwagę, iż oskarżony przez kilka lat całkowicie nie przejmował się swoimi zobowiązaniami i nie wystąpił wcześniej do Urzędu Skarbowego o ustalenie sposobu dobrowolnej spłaty tych zaległości, uznać należy, iż miał on negatywne nastawienie do obowiązku uiszczania tych należności publicznoprawnych i nie płacenie podatków miało charakter uporczywy. Takiej oceny zachowania oskarżonego nie mogą zmienić jego twierdzenia o odpowiedzialności za nieprawidłowości wcześniej zatrudnianej księgowej, bowiem oskarżony musiał przecież mieć świadomość, że przez kilka lat nie wpłacił jakiejkolwiek kwoty tytułem podatku – a nie jest to normalna sytuacja w prowadzeniu działalności gospodarczej. Jeśli więc nawet księgowa także dopuszczałaby się jakichś nieprawidłowości, to oskarżony stan ten musiał akceptować i ponosi osobistą odpowiedzialność z art. 57§1 kks jako że to on był podatnikiem, a nie księgowa. Poza tym zwrócić należy uwagę na fakt, iż oskarżony sam ostatecznie przyznał, że przez długi czas księgowej nie zatrudniał – od 2013 roku do 2017 roku. Osobiście zatem jest odpowiedzialny za nieskładanie deklaracji i niepłacenie wskazanych należności podatkowych.

Wymierzając oskarżonemu karę za przypisany mu czyn, Sąd uwzględnił następujące okoliczności obciążające: wysoki stopień naruszenia obowiązku prawnego, na który składa się czas działania oskarżonego i zupełny brak jego aktywności podatkowej przy faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej i uzyskiwaniu dochodów. Na korzyć oskarżonego Sąd uwzględnił fakt, iż kwota zaległych podatków uległa zmniejszeniu na skutek złożenia korekt deklaracji podatkowych – do 207.318,00 zł (nie uwzględniając odsetek). Jednak zwrócić należy uwagę, iż działania oskarżonego w zakresie ustalenia ostatecznej i prawidłowej kwoty należnych podatków są mało intensywne i efektywne, skoro od przedstawienia zarzutów w tej sprawie minęło pół roku, a oskarżony pomimo podkreślania na każdym kroku, że z nową księgową „prostuje” sprawy podatkowe, dotąd spraw tych „nie wyprostował”. Wszystkie te okoliczności zadecydowały o wymierzeniu oskarżonemu za przypisane mu wykroczenie kary grzywny w kwocie 3000 zł. Kara ta nie jest zbyt wygórowana skoro art. 48§1 kks przewiduje, iż kara grzywny za wykroczenie skarbowe może być wymierzona w granicach od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W ocenie Sądu wymierzona kara grzywny w kwocie około 1,5% uszczuplonej należności podatkowej (według stanu na dzień wyrokowania) spełni swoje cele w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnospołecznej.

Wobec faktu, że oskarżony obecnie jest bezrobotny i ma znaczące zobowiązania podatkowe do zapłaty, sąd uznał, że uiszczenia kosztów byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe. Dlatego oskarżonego zwolniono od ponoszenia kosztów postępowania.

Mając na względzie powyższe rozważania, postanowiono jak w sentencji.